Φρεγάτες για το ΠΝ: “Λύσεις υπάρχουν ακόμη και στην Κορέα”

Γράφει ο  ΟΘΩΝ ΦΛΩΡΑΤΟΣ*

Με αφορμή τη συνεχιζόμενη συζήτηση για φρεγάτες, αντιτορπιλικά και καταδρομικά, θα ήθελα να εκθέσω κάποιες απόψεις, βασισμένες αποκλειστικά σε αυτά που κατά καιρούς λέμε ότι χρειαζόμαστε σαν χώρα και χωρίς κάποια σχέση με κατασκευαστές ή αντιπροσώπους.   

Οι φρεγάτες BELH@RRA και οι κορβέτες SAAR 72 είναι σχέδια στα χαρτιά, με την ίδια λογική θα μπορούσαμε να προωθήσομε τα δικά μας σχέδια των ΑΛΣ 100 και ΑΛΣ 140. 

Οι BELH@RRA στην Γαλλική έκδοση, όπως και οι παλαιότερες LAFAYETTE δεν είναι πλοία βαριά οπλισμένα γιατί η αποστολή τους είναι δράση εκτός περιοχής πχ εναντίον πειρατών και η επίδειξη σημαίας στις Γαλλικές υπερπόντιες κτήσεις. Ακόμα και η αναφερόμενη τοποθέτηση RAM (10 χλμ κατά πυραυλων) καθώς και 32 εκτοξευτών πυραύλων αντί των 16, δεν λύνει το προβλημα. Η τοποθέτηση 16 ASTER-15 (15 χλμ κατά πυραύλων και 30-40 χλμ κατά αεροπλάνων) και 16 ASTER-30 (30 χλμ κατά πυραύλων και 120 χλμ κατά αεροπλάνων) θα έδινε στο πλοίο μια ικανοποιητική ευέλικτη δυνατότητα αεράμυνας σε βάθος. Η εμμονή το πλοίο να φέρει 8 SCALP NAVAL και 24 ASTER-30 περιορίζει τις αντιαεροπορικές επιλογές του πλοίου, για μία πολύ περιορισμένη και αμφίβολης αποτελεσματικότητας προσβολή στόχων στην ξηρά (λόγω των S-400).  

Το ραντάρ SEA FIRE των Γαλλικών φρεγατών προσφέρει ημισφαιρική κάλυψη και είναι σαφώς ανώτερο του ραντάρ των Αμερικανικών φρεγατών ακόμα και των αντιτορπιλικών ARLEIGH BURKE. 

Ερωτηματικά προκαλεί η σχεδίαση της πλώρης της BELH@RRA. Η συμβατική σχεδίαση της πλώρης των πλοίων, έχει το πάνω μέρος να εξέχει, ώστε το πλοίο να περνάει πάνω από το κύμα. Το μειονέκτημα της σχεδίασης αυτής είναι ότι το πλοίο κουνάει πολύ και καταναλώνει καύσιμα ζορίζοντας τις μήχανές του για να ανέβει πάνω από το κύμα. Πλεονέκτημα είναι ένα σχετικά στεγνό κατάστρωμα. Η σχεδίαση της πλώρης της BELH@RRA έχει το κάτω μέρος να εξέχει. Αυτό κάνει το πλοίο να έχει σταθερότερη και οικονομικότερη πλεύση, ενώ εξασφαλίζει και υψηλότερη ταχύτητα σε τρικυμία. Το μειονέκτημα είναι ότι το πλοίο δεν περναει πάνω απο το κύμα αλλά μέσα από το κύμα, με αποτέλεσμα, σε μεγαλο κυματισμό, να γίνεται πρακτικά υποβρύχιο, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τις ανάγκες συντήρησης του πυροβόλου και ίσως και των εκτοξευτών πυραύλων πίσω του. Το ασπίδιο εκτροπής των υδάτων μπροστά από το πυροβόλο, μάλλον δεν θα έχει σημαντικά αποτελέσματα σε ψηλό κυματισμό.  

Όπως και να έχει, ο κατασκευαστής των BELH@RRA προσφέρει και έκδοση μακρύτερη κατά 8 m με πρόσθετα συστήματα που θέλει ο πελάτης. Αυτή θα ήταν μία καλύτερη επιλογή, με την επιφύλαξη της σχεδίασης της πλώρης, βάζοντας άλλους 32 εκτοξευτές ώστε το πλοίο να μεταφέρει 16 ASTER-15, 32 ASTER-30 ΚΑΙ 16 SCALP NAVAL.  

Για τις Αμερικάνικες φρεγάτες MMSC, που ουσιαστικά είναι ΚΟΡΒΕΤΕΣ με αναβολικά, το μόνο που μπορούμε να περιμένομε είναι 8-16 VLS Mk-41 με 32-64 πυραύλους ESSM βεληνεκούς 40-50Km. Αυτή τη δυνατότητα θα μπορούσαμε να έχομε και με τις υπάρχουσες φρεγάτες STANDARD με 24 ESSM (8 στον εκτοξευτή) και τις MEKO με 16 ESSM. Η αλλαγή των πυραύλων με ESSM Block2 αυξάνει τον όγκο πυρός των πλοίων γιατί είναι fire and forget με αποτέλεσμα να μην χρειάζονται οι κατευθυντήρες STIR για να τους κατευθύνουν. Η αλλαγή θα έδινε στις φρεγάτες STANDARD δραστικό βεληνεκές 40-50 Km σε σχέση με τα 16 των σημερινών SEA SPARROW (έκδοση ESSM για εκτοξευτές Mk29 έχει αναπτυχθεί γιατί τους εκτοξευτές αυτούς έχουν τα Αμερικανικά αεροπλανοφόρα). Το Αμερικανικό ναυτικό απέρριψε τη σχεδίαση αυτή σαν ανεπαρκή καί δεν ασχολήθηκε να την βελτιώσει, κάτι πού προφανώς θα χρηματοδοτήσωμε εμείς οι κουβαρντάδες που μας τρέχουν τα λεφτά από τα παντζάκια. Αντίθετα οι Αμερικανοί επέλεξαν την αμερικανοποιημένη Ιταλική έκδοση της FREMM. 

Φυσικά, αν υπήρχε πραγματικό ενδιαφέρον για την άμυνα και την Ελληνική πολεμική βιομηχανία, θα μπορούσε να εξελιχθεί η ελληνική σχεδίαση ΑΛΣ-140 με 2 συστήματα RAM, πυροβόλο 127mm και ανάλογο φορτίο 64 πυραύλων με Γαλλικά συστήματα ή 64 ESSM, 32 STANDARD και 16 VL-ASROC με Αμερικανικά συστήματα.  

Μία άλλη επιλογή θα μπορούσε να είναι η ναυπήγηση Ολλανδικών φρεγατών LCF με 48 εκτοξευτές VLS Mk-41 με 32 πυραύλους ESSM, 32 STANDARD και 8 VL-ASROC. 

Αν υποτεθεί ότι θέλουμε πλοία του μεγέθους των ARLEIGH BURKE, αφού δεν μας δίνουν οι Αμερικάνοι θα μπορούσαμε, με το προβλεπόμενο κόστος 4 φρεγατών, να αγοράσομε 2 Κορεάτικα αντιτορπιλικά SEJONG THE GREAT πού είναι βελτιωμένα αντίγραφα των ARLEIGH BURKE και ναυπηγούνται 6 για το Κορεάτικο ναυτικό. Τα συγκεκριμένα πλοία θα μπορούσαν να φέρουν πέρα του πυροβόλου των 127mm, των 2 ελικοπτέρων, των 16 πυραύλων κατά πλοίων και του ενός συστήματος RAM, άλλο ένα RAM στη θέση του GOALKEEPER των 30mm πίσω και όσον αφορά τους 126 εκτοξευτές πυραύλων των αντιτορπιλικών αυτών, θα μπορούσε να γίνει μία μικρή διαφοροποίηση σε σχέση με την Κορεάτικη διαμόρφωση. Συγκεκριμένα, θα μπορούσαν να μπουν άλλοι 48 εκτοξευτές VLS Mk-41 πίσω, στη θέση των Κορεατικών αντιγράφων τους ώστε τα πλοία να φέρουν  64 πυραύλους ESSM, 64 STANDARD και 16 VL-ASROC. Οι άλλοι 32 εκτοξευτές VLS Mk-41 πίσω, θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από SYLVER A70, ώστε να μεταφέρονται και 32 SCALP NAVAL. Ένα πλεονέκτημα των Κορεάτικων «BURKE» είναι το μικρότερο βύθισμα (6.25m) σε σχέση με τα Αμερικάνικα πλοία (9.50m), λόγω των λίγο μεγαλύτερων διαστάσεων του πλοίου. Αυτό επιτρέπει στα Κορεάτικα πλοία να επιχειρούν και από το ναύσταθμο Σαλαμίνας, κάτι αδύνατο για τα Αμερικάνικα αντιτορπιλικά. Για όσους ανησυχούν για το λειτουργικό κόστος τέτοιων πλοίων, θα πρέπει να υπολογιστεί ότι με βάση την ισχύ πυρός τους, ισοδυναμούν με 4 BELH@RRA ή 6 – 8 MMSC. Φυσικά σε μία τέτοια περίπτωση, η αντικατάσταση των φρεγατών πάει λίγο πίσω, αλλά θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η απόσυρση των 10 φρεγατών MEKO-200 ANZAC της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, οι οποίες είναι σχεδόν ίδιες με τις δικές μας και εκσυγχρονίζονται τώρα, αλλά θα αρχίσουν να αποσύρονται από το 2030. 

Σε σχέση με τα καταδρομικά τύπου TICONDEROGA, πρέπει να πούμε ότι αυτά είναι εξέλιξη των αντιτορπιλικών SPRUANCE – KIDD, εξαντλώντας τις δυνατότητες του σκάφους. Είναι ισχυρότερα των ARLEIGH BURKE, λόγω μεγαλύτερου αριθμού πυραύλων και 2 πυροβόλων 127mm, όμως υστερούν στη σχεδίαση STEALTH με τις τεράστιες υπερκατασκευές από αλουμίνιο και η ενεργή αντιπυραυλική τους προστασία βασίζεται μόνο σε 2 PHALANX. Μεγάλο μειονέκτημα της σχεδίασης, θεωρείται η υπερφόρτωση με συστήματα, με αποτέλεσμα το βύθισμα να είναι περίπου 10,50m. Η εκτίμηση δημοσιοποιημένων αμερικανικών μελετών σχετικά με την αντοχή σε επιθέσεις κατά των TICONDEROGA και κατά των ARLEIGH BURKE, είναι ότι παρά το γεγονός της μεγαλύτερης δυσκολίας ενός πλήγματος στο TICONDEROGA, η επιβίωση του πλοίου είναι μικρότερη του ARLEIGH BURKE, γιατί το πλοίο είναι υπερφορτωμένο και δεν έχει περιθώριο για μεγάλη εισροή υδάτων μετά από πλήγμα. 

Μεγάλη ανοησία είναι η θέση να πάρουμε δύο τύπους φρεγατών, τα οπλικά συστήματα δεν είναι σακιά με πατάτες. Πέρα των οικονομιών κλίμακας, τα συστήματα μάχης των πλοίων δεν είναι ίδια, που σημαίνει ότι έστω και αν τα πλοία θα μπορούν να λειτουργήσουν μεταξύ τους, λόγω προδιαγραφών ΝΑΤΟ, τα πληρώματα δεν θα μπορούν να επανδρώνουν όλα τα πλοία, γιατί θα είναι εκπαιδευμένα σε διαφορετικά συστήματα μάχης. Όλες οι τωρινές φρεγάτες του ΠΝ (STANDARD & MEKO) έχουν το ίδιο συστημα μάχης το Ολανδικό TACTICOS. 

Όπως και να έχει, πιστεύω ότι για στρατηγικούς λόγους η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρώνεται σε προμήθειες, κατά προτίμηση μέσω συμπαραγωγής, Ευρωπαϊκών οπλικών συστημάτων και όχι Αμερικανικών. Με αυτόν τον τρόπο, δεν θα εξαρτώμεθα από την ανάγκη αδείας για εξαγωγή του υλικού που θέλομε, δεν θα έχομε περιορισμούς στη χρήση του υλικού αυτού (να θυμίσω την περίπτωση των 4 αντιτορπιλικών τύπου KIDD για τα οποία είχαμε ενδιαφερθεί και μας είπαν ότι αν μας τα έδιναν θα έπρεπε να τα χρησιμοποιούμε μόνο στο Αιγαίο και όχι στην ανατολική Μεσόγειο. Τελικά τα πλοία κατέληξαν στην Ταϊβάν) και φυσικά το σημαντικότερο, τα Ευρωπαϊκά συστήματα δεν μπορούν, λόγω Ε.Ε., να γίνουν αντικείμενο εμπάργκο αν τα πράγματα στην περιοχή μας στραβώσουν. Οι Ευρωπαϊκές χώρες θέλουν δεν θέλουν θα πρέπει έστω και προσχηματικά να στηρίξουν τους «εταίρους» τους.  

Επίσης εντελώς κοντόφθαλμη είναι η απαίτηση για αγορά μόνο 4 φρεγατών, όταν σε ορίζοντα εικοσαετίας θα χρειαστούμε 14 για αντικατάσταση τόσο των φρεγατών STANDARD όσο και των MEKO. Προφανώς όταν στο Χάρβαρντ γινόταν μάθημα για τις οικονομίες κλίμακας, κάποιοι θα είχαν πάει εκδρομή…

*ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ Ε.Μ.Π.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΛΑ.Ο.Σ.