Το “Εθνικό Πλοίο” για το Στόλο μας για το οποίο όλοι είναι ενθουσιασμένοι αλλά κανείς δεν το προχωρά!

Τον Σεπτέμβριο του 2013, ο Αλέξης Τσίπρας από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης έκανε λόγο για “μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση που κατατέθηκε τον Ιούνιο από το Τμήμα Ναυπηγικής της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και από το Τμήμα Ναυπηγών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τη δυνατότητα κατασκευής σε ελληνικά Ναυπηγεία από ελληνική σχεδίαση πλοίων. Το λεγόμενο σχέδιο για το «εθνικό πλοίο», εμείς το βρίσκουμε ιδιαίτερα ενδιαφέρον”. Ήταν η τελευταία φορά που ακούσαμε για το φιλόδοξο αλλά απολύτως ρεαλιστικό σχέδιο. Για το οποίο όλοι, όχι μόνο ο Τσίπρας, δηλώνουν από θετικοί έως ενθουσιασμένοι, αλλά κανείς απ΄ όσους κυβέρνησαν και κυβερνούν δεν το “βάζουν μπροστά”.

Λογική η σκέψη που θα κάνουν οι περισσότεροι: “Δεν υπάρχει περίπτωση να μας αφήσουν οι ξένοι να προχωρήσουμε σε τέτοιο πρόγραμμα”. Κάποιοι θα σκεφτούν ,επίσης λογικά, ότι την ώρα που η Ελλάδα συζητά από το 2007 για αγορά νέων φρεγατών πως είναι δυνατόν να σκεφτόμαστε για “εθνικό πλοίο”.

Το ένα δεν απορρίπτει το άλλο. Πρώτα απ΄ όλα γιατί ένα πρόγραμμα “εθνικού πλοίου” θα χρειαστεί χρόνο για να ναυπηγηθεί και να ενταχθεί επιχειρησιακά στο Στόλο αλλά και γιατί δεν μιλάμε για ένα “εθνικό πλοίο”! Τα σχέδια που υπάρχουν είναι πολλά και περιλαμβάνουν πολλούς διαφορετικούς τύπους πολεμικών πλοίων που ο καθένας μπορεί να παίξει διαφορετικό αλλά πάντα σημαντικό ρόλο στο Στόλο μας. Συνεπώς αλλού πρέπει να αναζητήσουν δικαιολογίες όσοι δεν αποφασίζουν να δώσουν πράσινο φως υλοποίησης ενός προγράμματος “εθνικού πλοίου”, που δεν είναι απλά “λόγια του αέρα”! Η σχεδίαση και η πρόταση είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη και κοστολογημένη. Ναυπηγεία υπάρχουν ακόμη και το κυριότερο υπάρχει πάρα πολύ καλό προσωπικό σ΄αυτά. Άνθρωποι που μπορούν να “χτίσουν” πλοία.

Το ιστορικό του προγράμματος “εθνικό πλοίο για το Στόλο” πείθει και τον πιο δύσπιστο, ότι μπορούμε αλλά δεν θέλουμε…

Ο εμπνευστής

Ο άνθρωπος που έχει σχεδιάσει μια απίστευτη γκάμα πολεμικών πλοίων για το ΠΝ είναι ο Γιάννης Τσαγκαράκης.
Εργάστηκε στα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά από το 1967 μέχρι και τα μέσα του 2009, με τελευταία θέση αυτή του Διευθυντή Μελετών έρευνας και ανάπτυξης. Σε αυτό το χρονικό διάστημα είχε άμεση εμπλοκή σε όλα τα εμπορικά η πολεμικά έργα τα οποία εκτελέστηκαν στην εταιρία. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά:
Περιπολικά ΠN, Θαλαμηγούς Νιάρχου, Bulk carriers, Product carriers, Πυραυλακάτους ΠΝ., Πλωτούς γερανούς ΠN., Πετρελαιοφόρα ΠΝ., Πλοία ψυγεία, Φρεγάτες Meko 200 ΠΝ., Περιπολικά ανοικτής θαλάσσης ΠΝ., Περιπολικά Λιμενικού, Εκσυγχρονισμό Φρεγατών, Επιβατικά νήσος Χίος και νήσος Μύκονος, κλπ.

Στο τέλος του 2009 δημιούργησε την Als Naval Ship Designs (Als NSD), μια υπό ίδρυση μελετητική εταιρεία με αντικείμενο την μελέτη και ανάπτυξη πολεμικών πλοίων επιφανείας.
Η Als NSD σε συνεργασία με την εταιρία Veritas International (πρώην ιδιοκτήτες του Ναυπηγείου της ΝΑΥΣΙ), ανέπτυξε μια οικογένεια πολεμικών πλοίων με σκοπό την κάλυψη των αναγκών του ΠΝ. και όχι μόνο.
Η οικογένεια αυτή των σκαφών περιλαμβάνει πολεμικά σκάφη διαφόρων τύπων και μεγεθών, από απλό περιπολικό των 65 μέτρων μέχρι και μεγάλη φρεγάτα περιοχής των 140 μέτρων.
Την προσπάθεια αυτή συμμετέχει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) για την εκπόνηση διαφόρων μελετών, η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), απόστρατοι αξιωματικοί και στελέχη του ΠΝ., και εξειδικευμένοι οίκοι του εξωτερικού και του εσωτερικού σε διάφορους τομείς.

Η ιστορία

Η Als Naval Ship Designs (Als NSD) σε συνεργασία με την εταιρία Veritas International, έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου 10 χρόνια μια προσπάθεια για τον σχεδιασμό μιας οικογένειας πολεμικών πλοίων με σκοπό την κάλυψη των αναγκών του ΠΝ. και όχι μόνο.
Η οικογένεια αυτή των σκαφών περιλαμβάνει πολεμικά σκάφη διαφόρων τύπων και μεγεθών, από απλό περιπολικό των 65 μέτρων μέχρι και μεγάλη φρεγάτα περιοχής των 140 μέτρων.
Τα πλοία της Als NSD είναι:
Als® Class 65 Coast Guard /OPV/Littoral Attack Craft
Als® Class 80 OPV/Missile Fast Attack Ship
Als® Class 90 Light Corvette (CODAD)
Als® Class 100 Littoral Combat Ship (CODAG)
Als® Class 115 Surface Combat Ship (CODAG)
Als® Class 125 Air Defence Frigate (CODAG)
Als® Class 140 Air Defence Frigate (CODAG) 
Als® Class 140 Air Defence Frigate (CODOG)

Για όλα αυτά τα σχέδια έχουν γίνει επανειλημμένες επαφές με εκπροσώπους του ΓΕΝ, καθώς επίσης και με το ΥΠΕΘΑ. Απ΄ αυτές τις επαφές έγιναν πολλές διορθωτικές κινήσεις για να ενσωματωθούν στη σχεδίαση όλες οι παρατηρήσεις του ΓΕΝ , ιδιαίτερα στο σκέλος της ικανοποίησης των επιχειρησιακών απαιτήσεών του στην ΝΑ Μεσόγειο. Επίσης διερευνήθηκε η δυνατότητα εμπλοκής ελληνικών εταιριών παροχής αμυντικού υλικού στην υλοποίηση του έργου.
Για ότι δεν μπορεί να παραχθεί στην Ελλάδα υπάρχει συνεργασία με εξειδικευμένους οίκους του εξωτερικού για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων για τα συστήματα πλατφόρμας, όπλων και αισθητήρων, συστημάτων διαχείρισης μάχης, συστημάτων ναυσιπλοΐας, κλπ., απαραίτητα για την εκπόνηση των μελετών και σχεδίων, καθώς επίσης και για την ολοκλήρωση του οπλικού συστήματος.

Επίσης έχει προχωρήσει η εκπόνηση μελετών προδιαγραφών και σχεδίων σε συνεργασία με το ΕΜΠ., τη ΣΝΔ και εξειδικευμένων οίκων του εξωτερικού και του εσωτερικού στους διάφορους τομείς, όπως:

Σχεδίαση της γάστρας (Lines Plan)
Καθορισμός των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του σκάφους
Επιλογή των κυρίων συστημάτων, μηχανημάτων και συσκευών της πλατφόρμας καθώς επίσης και των αισθητήρων και των όπλων (συλλογή των απαραιτήτων τεχνικών στοιχείων και προδιαγραφών)
Υπολογισμός βάρους και κατανομής βάρους σύμφωνα με DDS 079-1
Υπολογισμός χωρητικότητας δεξαμενών
Μελέτες ευστάθειας σε άθικτη και μετά από βλάβη κατάσταση (Damage and Intact Stability Booklet)
Υπολογισμός καμπύλης αντίστασης ρυμούλκησης για σειρά ταχυτήτων γύρω από την ονομαστική περιοχή λειτουργίας
Υπολογισμός μέγιστης ταχύτητας του σκάφους με βάση το περιθώριο ισχύος
Υπολογισμός αυτονομίας και ακτίνας ενεργείας σύμφωνα με NAVSEA DDS 200-1
Υπολογισμός συμπεριφοράς του σκάφους στη θάλασσα (Sea keeping calculations)
Σχεδίαση λεπτομερειακών γενικών διατάξεων (General Arrangement Plans)
Διατάξεις μηχανοστασίων (Machinery rooms layouts)
Εκπόνηση σχεδίων κλάσης της μεταλλικής κατασκευής
Μελέτη μεταλλικής κατασκευής (Steel scantling calculation in accordance to Germanischer Lloyd Rules for Classification and Construction of Naval Ships).
Εκπόνηση γενικών προδιαγραφών του σκάφους (Vessel’s Technical Specification)
Δημιουργία ηλεκτρονικού μοντέλου
Εκτίμηση κόστους κατασκευής (Estimation cost calculation), κλπ.

Οι επαφές και το “εθνικό πλοίο”
Από τα τέλη του 2009, οπότε ξεκίνησε και η προσπάθεια μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές επαφές, παρουσιάσεις και συζητήσεις με το ΓΕΝ. και το ΥΠΕΘΑ. Άπαντες εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για το πρόγραμμα αλλά κανένας δεν το πρχώρησε. Από το 2015 υπάρχει στασιμότητα, αν και μέχρι τότε υπήρχαν κάποιες ελπίδες για τη ναυπήγηση του “εθνικού πλοίου”. Πως προέκυψε;

Το σχέδιο της Als® Class 100 Littoral Combat Ship, εκτοπίσματος 2.900 περίπου τόνων το οποίο είχε αναπτυχθεί σε συνεργασία με τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ) και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), είχε προχώρησε σημαντικά σε επίπεδο αρχικής σχεδίασης και ενσωμάτωσης των παρατηρήσεων και απαιτήσεων του ΓΕΝ. Μετεξελίχθηκε στην συνέχεια κατόπιν απαίτησης του ΥΠΕΘΑ, στην φρεγάτα περιοχής Als® Class 125, πλήρους εκτοπίσματος 5.000 τόνων. Ήταν μια προσπάθεια η οποία θεωρήθηκε πολύ σημαντική και η οποία θα απέδιδε το δικό μας «Εθνικό» πλοίο» προσαρμοσμένο στη νέα γεωπολιτική κατάσταση στη ΝΑ Μεσόγειο.
Το πρόγραμμα εξελισσόταν αδαπάνως για το ΥΠΕΘΑ, με τη συνεργασία της Als NSD, Veritas International, της ΣΝΔ και του ΓΕΝ, φθάνοντας έως του σημείου της κατάθεσης συγκεκριμένης οικονομοτεχνικής πρότασης για την ολοκλήρωση της σχεδίασης της Als® Class 125 Air Defence Frigate, μέχρι του επιπέδου του Βασικού Σχεδιασμού.

Το 2015 και παρά την πρόθεση και δέσμευση του ιδίου του Πρωθυπουργού για την προώθηση του Εθνικού Πλοίου, η συνέχεια είναι μάλλον γνωστή και δυστυχώς, η αναμενόμενη στην Ελλάδα. Η ηγεσία σταμάτησε να ασχολείται και η πρόταση δεν έτυχε ποτέ απάντησης από τους καθ’ ύλην αρμοδίους και επί της ουσίας το πρόγραμμα τελμάτωσε.

Είναι αλήθεια ότι η σχεδίαση ενός σύγχρονου πολεμικού πλοίου κλάσης φρεγάτας αποτελεί ένα σύνθετο, πολύπλοκο εγχείρημα, το οποίο ενέχει ιδιαίτερα υψηλό τεχνολογικό ρίσκο, ακόμα και για χώρες ή ναυπηγεία με ιδιαίτερα πλούσια εμπειρία και παράδοση στον χώρο. Αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για την αδράνεια που επιδεικνύουμε, όταν χώρες μικρότερου μεγέθους ή ασύγκριτα μικρότερης ναυτικής παράδοσης το τολμούν. Είναι γνωστό ότι στην χώρα μας έχουν μελετηθεί, σχεδιαστεί και κατασκευαστεί στο παρελθόν εκτός των εμπορικών και πολεμικά πλοία και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Ας πάψουμε λοιπόν να μεμψιμοιρούμε και ας κοιτάξουμε ποιο είναι τελικά το συμφέρον μας. Ένα καλό παράδειγμα προσπάθειας για ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής της βιομηχανίας είναι η Τουρκία. Οι περισσότερες χώρες έχουν ήδη ξεκινήσει την προσπάθεια για ανάπτυξη εθνικών πολεμικών πλοίων.

Το ερώτημα είναι λοιπόν γιατί σταματήσαμε την προσπάθεια για το “εθνικό πλοίο” κι αν υπάρχει ελπίδα να γίνει επανεκκίνηση στο πρόγραμμα.

Θα επανέλθουμε αύριο με οικονομικά δεδομένα.