Τουρκία με Ουκρανία σε “πυρηνική” συνεργασία;
Γράφει ο Πολυδεύκης
Η Ουκρανία φιλοδοξεί να γίνει υπεργολάβος στο τουρκικό πυρηνικό πρόγραμμα. Αυτό τουλάχιστον διαφάνηκε από τις δηλώσεις του Ουκρανού Υπουργού Ενέργειας και Βιομηχανίας Άνθρακα, Volodymyr Demchysyn. Ο Demchyshyn εξήγησε ότι λόγω της αυξημένης ανάγκης της Τουρκίας σε ενέργεια η χώρα του σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει την τεχνογνωσία της ώστε να συνεργαστεί με την Άγκυρα σε ενεργειακά project, όπως στους πυρηνικούς αντιδραστήρες και αγωγούς φυσικού αερίου.
Ο Volodymyr Demchysyn προηγουμένως είχε συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του, στο περιθώριο της Συνόδου για την Πυρηνική Ασφάλεια που έγινε στις 31-03-2016 στην Ουάσιγκτον. Παρόλα ταύτα όπως δηλώθηκε από τον ίδιο τον ουκρανό υπουργό η Ουκρανία δε μπορεί να συμμετάσχει εξολοκλήρου στο πρόγραμμα, λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας για εκ ολοκλήρου κατασκευή αντιδραστήρων.
Την ίδια στιγμή η Ουκρανία σκοπεύει να συνεργαστεί σε διάφορα ενεργειακά ζητήματα με τις ΗΠΑ και γι’αυτό το λόγο σχεδιάζονται επαφές του Demchysyn με τον αμερικανό ομόλογό του Ernest Moniz, στον οποίο θα θέσει γενικά ζητήματα όπως το καθεστώς των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων και την αμερικανική υποστήριξη πυρηνικών project της Ουκρανίας.
Το ιστορικό του πυρηνικού προγράμματος της Τουρκίας
Η Τουρκία, από το Μάιο του 2010, έχει ήδη υπογράψει συμφωνία κατασκευής και λειτουργίας του (προς κατασκευή) πυρηνικού σταθμού στο Akkuyu στη νότια Μερσίνη Province με τη Ρωσία. Το εργοστάσιο θα παράγει 35,000 GWh σε ετήσια βάση, ενώ το κόστος κατασκευής ανέρχεται σε $20 δις. Ωστόσο το μέλλον του προγράμματος έχει τεθεί εν αμφιβόλω λόγω της πρόσφατης κατάρριψης του ρωσικού Su-24 στη Συρία από τουρκικό μαχητικό.
Η αμερικανική προώθηση των Ουκρανών
Στο παρελθόν η αμερικανική Boeing είχε έρθει σε μία πρώτη συμφωνία με την Ουκρανία, στα τέλη του 2015, για την αγορά διαστημικών πυραύλων και κινητήρων από τις εταιρείες “Yuzhnoye” (σχεδιάστρια εταιρεία) και “Pivdenmash” (κατασκευάστρια εταιρεία).
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Διαστήματος της Ουκρανίας, Lubomir Sabodash, η αμερικανική πλευρά έθεσε ως προϋπόθεση η Ουκρανία να δεσμευθεί στην ψήφιση με νόμο της απαγόρευσης οποιασδήποτε συνδιαλλαγής με χώρες που υπόκεινται σε κυρώσεις. Οι δύο πλευρές τότε είχαν συζητήσει την αναβίωση του προγράμματος “Sea Launch” (Βάση εκτόξευσης διαστημικών πυραύλων στην Ουκρανία, η οποία διέκοψε τη λειτουργία της τον Αύγουστο του 2014, λόγω του ρωσικού εμπάργκο), καθώς και την αγορά μερών των διαστημικών πυραύλων τύπου Antares. Αντίστοιχα οι ΗΠΑ θα κατασκεύαζαν για το Κίεβο τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους.
Ο λόγος αυτής της συμφωνίας ήταν η ανάγκη απαγκίστρωσης της αμερικανικής αεροδιαστημικής τεχνολογίας από τους ρωσικούς κινητήρες τύπου RD, λόγω και των κυρώσεων που είχε θέσει η Ουάσιγκτον προς τη Μόσχα.
Ωστόσο στην όλη συμφωνία υπήρχε ένα σκοτεινό σημείο. Οι κινητήρες RD-171 που χρησιμοποιούνται στην πρώτη φάση της εκτόξευσης των ουκρανικής σχεδίασης πυραύλων “Zenit-3SL» καθώς και το άνωθεν τμήμα αυτών κατασκευάζεται από τη Ρωσία και εν συνεχεία τα τμήματα του πυραύλου συγκεντρώνονται στην Ουκρανία και συναρμολογούνται! Συνολικά εκτιμάται ότι το 70% των υποσυγκροτημάτων του κινητήρα κατασκευάζονται στη Ρωσία.
Η «διαστημική» πρόταση προς την Άγκυρα
Λόγω της, μέχρι νεωτέρας, παύσης κατασκευής των ουκρανικών διαστημικών πυραύλων, η “Yuzhmash” που κατασκεύαζε τους εν λόγω πυραύλους έστρεψε την παραγωγή της σε νέους τομείς, όπως στην κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων, αλλά και σχετικών, με τους πυρηνικούς σταθμούς, συγκροτημάτων! Γι’αυτό το λόγο έχει υπογράψει συμφωνίες τόσο με την ουκρανική “Energoatom” συμμετέχοντας κατά 30% στο πρόγραμμα αναβάθμισης αυτής, όσο και με την ουκρανική “Naftogaz” στον τομέα των αγωγών φυσικού αερίου.
Όπως καταλαβαίνουμε η πρόταση των Ουκρανών προς του Τούρκους δεν είναι μία αυτόβουλη κίνηση της κυβέρνησης της χώρας. Η “Yuzhmash” η οποία επιχείρησε μία στρατηγικής σημασίας συνεργασία με την Boeing στον τομέα της αεροδιαστημικής, προφανώς δεν έχει την τεχνογνωσία να υποστηρίξει τους σχεδιασμούς ολοκληρωτικής απαγκίστρωσης των ΗΠΑ από τη Ρωσία. Σε αυτό το εγχείρημα είναι άγνωστο αν μέρος της εταιρείας εξαγοράστηκε από αμερικάνους επιχειρηματίες ως μέρος επένδυσης αλλά και χρηματοδότησης ενός αντιπροσώπου στον πόλεμο περιορισμού της Μόσχας. Ωστόσο στον τομέα κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων και αγωγών φυσικού αερίου η Ουάσιγκτον διαθέτει την απαιτούμενη τεχνογνωσία για να συμπληρώσει το κενό της αντίστοιχης ουκρανικής. Επομένως σε ένα τόσο σημαντικό ενεργειακό γεωπολιτικό χώρο, όπως αυτό της ΝΑ Μεσογείου οι ΗΠΑ φαίνεται πως θα χρησιμοποιήσουν την Ουκρανία, ως βιτρίνα στην προώθηση των δικών τους συμφερόντων, ενώ ταυτόχρονα θα αποφύγουν την απευθείας αντιπαράθεση με τη Μόσχα.
Militaire.gr
