“Γιατί το ΥΠΕΞ πιάστηκε στον ύπνο με τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης”;

Γράφει ο Λάμπρος Βαΐου, Σγος ε.α. 

Η πρόσφατη Τουρκο-Λιβυκή Συμφωνία καθορισμού των μεταξύ των Θαλασσίων Ζωνών (ΑΟΖ) βρήκε την Ελληνική Κυβέρνηση εντελώς ανέτοιμη και απροετοίμαστη. Αυτό καταμαρτυρείται από τις αντιφατικές και συχνά κωμικές  πρώτες και δεύτερες αντιδράσεις. Θαρρείς  και επρόκειτο ως “κεραυνός εν αιθρία”, ενώ εκ των υστέρων ομολογείται οτι το Υπουργείο Εξωτερικών ήταν από τριμήνου γνώστης των κινήσεων της Τουρκίας και της (σκιώδους – πλην τυπικά νομίμου) Λιβυκής ηγεσίας. Εδώ όμως βρίσκεται η ουσία της ενστάσεως. Αν το Υπουργείο γνώριζε τις επαφές Τουρκίας-Λιβύης όφειλε :

(1). Να προβεί σε όλες εκείνες τις ενέργειες που θα απέτρεπαν- κατά το μέτρο του δυνατού φυσικά- μιά τέτοια Τουρκο-Λιβυκή Συμφωνία.

(2). Να προετοιμάσει λεπτομερείς αντενέργειες-κινήσεις (δηλαδή:σχεδιασμό) που θα εκδίπλωνε ΑΜΕΣΑ, στην περίπτωση που η αποτροπή (ανωτέρω 1) αποτύγχανε, προκειμένου να “ακυρώσει” την όποια Τουρκο-Λιβυκή Συμφωνία.

Αντί αυτών των δύο στοιχειωδών συλλήψεων γινόμαστε μάρτυρες αφ’ ενός  μιάς προφανούς αδράνειας ΠΡΙΝ την υπογραφή της Συμφωνίας και αφ’ ετέρου μιάς ΑΜΗΧΑΝΗΣ στάσης και πρόδηλα ΑΝΥΠΑΡΚΤΗΣ στρατηγικής αντενεργειών. Δέκα μέρες μετά την Συμφωνία και το Υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει κάνει καμιά σχετική ενέργεια, ενώ επιδίδεται σε δηλώσεις για εσωτερική κατανάλωση που μάλλον το γελοιοποιούν έτι περαιτέρω. Σε κανένα διεθνές Forum δεν κατετέθη ένα Ελληνικό ΄Εγγραφο, ενώ από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπήρξε μιά ΙΣΧΥΡΗ καταδίκη που θα περιελάμβανε σαφείς κυρώσεις εναντίων των δύο Κρατών ( βλ. δηλώσεις Κ. Φίλη,  ΣΚΑΙ, 2/12/2019 ). Και αυτό σημαίνει οτι ακόμη και στην ΕΕ η Ελλάδα είναι οιονεί απούσα.

Εν τω μεταξύ άνθρωποι με γνώση και σοβαρότητα, από το ίδιο το κυβερνητικό στρατόπεδο, όπως ο Καθηγητής και Βουλευτής Άγγελος Συρίγος και ο Καθηγητής Τσιλιώτης Χάρης έχουν επισημάνει με επάρκεια τις Νομικές και Γεωπολιτικές επιπτώσεις της Τουρκο-Λιβυκής Συμφωνίας (βλέπε Ιστοσελίδα  SL PRESS) και οι οποίες μπορούν να συνοψισθούν   ως φανερά αρνητικές για τα Ελληνικά Συμφέροντα – ακόμη κι αν,  οψέποτε, η Συμφωνία με κάποιο τρόπο θα μπορούσε, ΟΧΙ ΝΑ ΑΚΥΡΩΘΕΙ ΑΛΛΑ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙ οιονεί ανενεργός. Υψώθηκε, ομολογεί ο κος Συρίγος, ένα τείχος που εμποδίζει την εκδίπλωση των νόμιμων θαλάσσιων δικαιωμάτων της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω των νήσων Κρήτης, Κάσου,Καρπάθου,Ρόδου και Συμπλέγματος Καστελορίζου, ενώ, έμμεσα, προκαταλαμβάνει το πλαίσιο ενδεχόμενης οριοθέτησης ΑΟΖ στο Αιγαίο – δηλαδή της άρνησης ΑΟΖ των Νήσων. Εν ολίγοις, συνοψίζω εγώ, έχουμε μιά Εθνική Ήττα και οι επιπτώσεις έχουν αρχίσει ήδη να εμφανίζονται.

Ουσιαστικά, η Τουρκία κατάφερε μιά Στρατηγική Κίνηση η οποία θέτει την Ελληνική πλευρά στο δίλημμα: Είτε να αποδεχτεί την Συμφωνία de facto περιοριζόμενη σε προσχηματικές κινήσεις και δηλώσεις άρνησης της νομικής της εγκυρότητας, είτε να καταστήσει σαφές σε φίλους, συμμάχους και εχθρούς ότι θα αρνηθεί με Πολεμικά Μέσα την εφαρμογή της Συμφωνίας τόσο εκ μέρους της Τουρκίας όσο και της Λιβύης. Δεν χρειάζεται να φλυαρήσουμε σχετικά – κάθε επαρκής αναγνώστης αντιλαμβάνεται τις προεκτάσεις.  Και στις δύο εκδοχές το Υπουργείο Εξωτερικών αποδεικνύεται ελλιποβαρές, αφού οδηγεί την Χώρα σε ακραία διλήμματα χωρίς κανένα να προδικάζει την όποια ακύρωση της Συμφωνίας: είτε διαρκής ταπείνωση και απάρνηση νομίμων κυριαρχικών δικαιωμάτων που απορρέουν από το Δίκαιο των Θαλασσών είτε Πολεμική Εμπλοκή – μικρού ή μεγάλου μεγέθους. Βέβαια υπάρχει και η μεταφυσική παρηγόρια της πτώσεως της Λιβυκής Κυβέρνησης την οποία μπορούμε να ενισχύσουμε διά γενναιόδωρων θρησκευτικών ευχελαίων…Γιατί ακόμη και σ’ αυτήν την περίπτωση, η Τουρκία, παίζοντας με την εκδοχή της “νομιμοποίησης” μιας ενδεχόμενης νέας Λιβυκής Κυβέρνησης,  θα “ανεμίζει” την νομιμότητα της δικής της Συμφωνίας….

Ένα λογικό σενάριο το οποίο θα μπορούσε να επεξεργασθεί το ΥΠΕΞ, ήδη με την ανάληψη της υπουργίας Δένδια, θα ήταν ή εκείνο μιάς Έγκαιρης Δήλωσης ότι “οιαδήποτε Τουρκο-Λιβυκή Συμφωνία που αγνοεί τα νόμιμα δικαιώματα ΑΟΖ/ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑΣ των Ελληνικών Νήσων, αποδεσμεύει την Ελλάδα από τον αυτο-περιορισμό των Χωρικών Υδάτων στα έξι (6) Ναυτικά Μίλια”. Μιά τέτοια δήλωση – και με δεδομένο το σχετικό Τουρκικό casus belli – θα κινητοποιούσε  έγκαιρα τους ΙΣΧΥΡΟΥΣ ΠΑΙΚΤΕΣ της διεθνούς πολιτικής και θα έθετε την  Τουρκία πρό του ίδιου της του σχεδίου. Οι Ισχυροί Παίκτες, κι εδώ εννοώ ΗΠΑ, Ρωσία και Γερμανία, έχουν τους δικούς τους ο καθένας λόγους, ώστε να “εκλογικεύσουν” την Τουρκία σε “αυτοσυγκράτηση”, ενώ και η ίδια η Τουρκία θα ετίθετο στο δίλημμα που την θέτει το ίδιο της casus belli. Γιατί, με μιά Συμφωνία θα το ενεργοποιούσε η ίδια – δηλαδή μιά δύσκολη, αν όχι απαγορευτική, απόφαση. Βέβαια εδώ υποδεικνύουμε μονάχα ένα στοιχειώδες Σενάριο που θα μπορούσε να προλάβει το γεγονός της Συμφωνίας – και φυσικά η παλέτα μπορούσε να περιέχει περισσότερα και κλιμακούμενης έντασης ή συνδυασμών σενάρια . Όμως το ΥΠΕΞ απεδείχθη ανίκανο και για οποιοδήποτε άλλο – έστω και λιγότερο ριψοκίνδυνους σχεδιασμούς. Δεν τους επέδειξε πρίν , δεν τους επιδεικνύει και μετά – και προφανώς “ψάχνεται” ακόμα. Την ίδια στιγμή η Χώρα βιώνει μιά τεράστια Ταπείνωση που δεν μπορούν να κρύψουν τα διάφορα κοάσματα ποικίλων “Ηρακλέων του Στέμματος”…

Εν προκειμένω ο κος ΔΕΝΔΙΑΣ ως ΥΠΕΞ εξεμετρήθη και απεδείχθη ανεπαρκής. Και μάλιστα όχι μόνον σ’ αυτό. Οι επιμελείς αναγνώστες και παρατηρητές θα ενθυμούνται οτι ο κος Δένδιας στις 9/10/2019 με δηλώσεις στην κρατική τηλεόραση υπεδείκνυε  “στοργικά” στον Ερντογάν που επενέβαινε για τρίτη φορά στη Συρία εναντίον των Κούρδων, ότι «Με αυτή την επιχείρηση η Τουρκία ανοίγει ένα μέτωπο το οποίο δεν την ωφελεί. Κάνουν πολύ μεγάλο λάθος οι Τούρκοι. Διαβάζουν τον 21ο αιώνα με εγχειρίδιο ανάγνωσης του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Και καταλήγουν σε λάθος συμπεράσματα και σε λάθος κινήσεις» (Πηγή: iefimerida.gr – https://www.iefimerida.gr/ellada/dendias-kanei-megalo-lathos-i-toyrkia-me-tin-syria). Βέβαια ο Ερντογάν δεν έκανε λάθος, και το λάθος ήταν του κου Δένδια που νομίζει οτι η διεθνής πολιτική σκακιέρα είναι μια παιδική χαρά για ανέμελα μεγάλα παιδιά. Περιορίζομαι σ’ αυτά για να μην επεκταθώ στα άλλα επιεικώς φαιδρά που έλεγε, τον ίδιο καιρό, για τις τουρκικές παραβιάσεις στη Κυπριακή ΑΟΖ. Άλλωστε και η μικρή διαδρομή του από το ΥΠΕΘΑ δεν μας εξέπληξε με ευφυείς επιλογές. Και μολονότι ιδεολογικά δεν ανήκω στον κυβερνητικό χώρο, είχα ευχηθεί από την πρώτη στιγμή, την κα Μπακογιάννη στη θέση ΥΠΕΞ. Ευελπιστώ έστω και αργά – παρότι δεν παραβλέπω την πρόσφατη, εξαιρετικά αμήχανη δήλωση “δεν παίζουμε με την Κρήτη” και τα εξίσου αμήχανα υπονοούμενά της. Καιροί ου μενετοί.

P.S.: (1). Προσωπικά εκτιμώ τον κο Δένδια για το υψηλό ήθος και ύφος με τα οποία πολιτεύεται. Αυτά κανείς δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει και αποτελούν τα  εύσημα για τα οποία θα πρέπει να νιώθει υπερήφανος. Ωστόσο η διεθνής σκακιέρα απαιτεί μακιαβελικό πνεύμα, και αυτό δεν το διαθέτει.

(2). Αν η όλη ανετοιμότητα και ανεπάρκεια που επιδείχθηκε δεν ήταν προσωπική ευθύνη του ιδίου του κου Δένδια, αλλά αποτελούσε ευρύτερη κυβερνητική γραμμή ή και ανεπάρκεια, τότε οφείλει – παρέχοντας αποδείξεις – να ομιλήσει. Όσο σιωπά αποδέχεται την προσωπική του ευθύνη.

  (3).Υποκύπτω στον πειρασμό να ειρωνευτώ τους ένθερμους “Μακεδονομάχους” που πύκνωσαν τα δεκάδες συλλαλητήρια εν Αθήναις, Θεσσαλονίκη , και στο “Μέγα Πανελλήνιον”, για την σημερινή σιωπή τους. Η “γαργάρα” της πρόδηλης Ταπείνωσης είναι ενδεικτική του Πατριωτισμού τους. Και έτσι μετατρέπουν την Γαλανόλευκη Σημαία σε μιά Γαλανόλευκη Πομφόλυγα. (Εξαιρώ, εδώ, τον Στρατηγό Φρ. Φράγκο, για πολλούς λόγους – μολονότι στο “Μακεδονικό” τον κρίνω “μυωπικό”).