H Ιντλίμπ και η Τουρκία στον βάλτο της Συρίας
Σχετικά άρθρα
Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης*
Η επαρχία της Ιντλίμπ στη βορειοδυτική Συρία φαίνεται ότι εξελίσσεται στο τελικό και πλέον αιματηρό σκηνικό του Συριακού δράματος και της οριστικής αναμέτρησης μεταξύ της νόμιμης Συριακής κυβέρνησης και των ένοπλων εξτρεμιστικών ισλαμιστικών ομάδων που επιδιώκουν την ανατροπή της και ότι το αποτέλεσμα αυτό θα μπορούσε να είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Ιντλίμπ- Η σημασία της και οι εμπλεκόμενοι
Συνορεύει στα νότια και νοτιοδυτικά με τη Χάμα, στα ανατολικά με το Χαλέπι, στα βορειοδυτικά με τη Λατάκεια και στα βόρεια με την Τουρκία. Έχει έκταση 6.097 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό περίπου 3.000.000 κατοίκους, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, διπλάσιους πριν της έναρξης του πολέμου (1.464.000 κατοίκων το 2010). Σε αυτούς περιλαμβάνονται τουλάχιστον 1.000.000 παιδιά ενώ τουλάχιστον το 40% των κατοίκων προέρχονται από άλλες περιοχές της Συρίας, όπου κυριαρχούσαν οι εξτρεμιστικές οργανώσεις και περιλαμβάνουν τζιχαντιστές με τις οικογένειές των, φιλοισλαμιστές και αντίθετοι με την κυβέρνηση Άσαντ. Η Ιντλίμπ δεν ελέγχεται από μία και μόνη ισλαμιστική οργάνωση από το 2015, που ευρίσκεται υπό τον έλεγχο τζιχαντιστών, αλλά από πολλές οργανώσεις και ομάδες, περίπου 40-45, σύμφωνα με τον Ρώσο διαπραγματευτή για την Συρία Βασίλι Νεμπένζια, που σε αρκετές περιπτώσεις είναι σε διαμάχη και αιματηρή αντιπαράθεση μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον Νεμπένζια, ο αριθμός των τζιχαντιστών ανέρχεται σε πάνω από 50.000, αν και πολλοί τον ανεβάζουν μέχρι και 70.000. Η σημασία της περιοχής, είναι πολύ μεγάλη, καθόσον έχει σύνορα με την Τουρκία, ενώ έχει κομβική μεταφορική αξία, καθόσον από αυτήν διέρχονται οι μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι της Συρίας από Βορρά προς Νότο και από Ανατολάς προς Δυσμάς, όπως από το Χαλέπι στη Χάμα και τη Δαμασκό και δυτικά προς τη Λαττάκεια. Ο Άσαντ έχει δηλώσει ότι θα απελευθερώσει την τελευταία περιοχή της χώρας του από τους ξενοκίνητους τζιχαντιστές.
Η ισχυρότερη δύναμη στην Ιντλίμπ είναι η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), μια συμμαχία τζιχαντιστών που συνδέεται άμεσα με την αλ Κάιντα και έχει χαρακτηριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη, ως τρομοκρατική. Η οργάνωση αυτή ελέγχει στρατηγικής σημασίας θέσεις στην επαρχία, περιλαμβανομένης της πρωτεύουσάς της και του περάσματος Μπαμπ αλ Χάουα που οδηγεί στην Τουρκία. Διαθέτει αξιόμαχη δύναμη τουλάχιστον 10.000 τζιχαντιστών, πολλοί δε εξ αυτών είναι από ξένες χώρες. Δεύτερη ισχυρότερη δύναμη θεωρείται το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο», που υποστηρίζουν οι Τούρκοι και αποτελείται από διάφορες ισλαμιστικές-τζιχαντιστικές ομάδες. Θεωρείται σκληρή οργάνωση και περιλαμβάνει σκληροπυρηνικούς τζιχαντιστές της οργάνωσης Αχράρ αλ Σαμ και των Ταξιαρχιών Νουρ αλ Ντιν Αλ Ζίνκι, καθώς και μαχητές που υπάγονται στον «Ελεύθερο Συριακό Στρατό» (FSA), την αρχική Συριακή αντιστασιακή οργάνωση κατά του Άσαντ, που εξοπλίστηκε, χρηματοδοτήθηκε, οργανώθηκε και εκπαιδεύτηκε από ξένους κρατικούς δρώντες (ΗΠΑ, Σ. Αραβία, Κατάρ και Τουρκία). Άλλες οργανώσεις με εκατοντάδες ή και μερικές χιλιάδες μαχητές είναι το Ισλαμικό Κόμμα του Τουρκιστάν, που αποτελείται από Κινέζους Ουιγούρους, οι Χουρας Αλ Ντιν (Hurras al-Din) , που είναι το νέο παρακλάδι της Αλ Κάιντα στην Συρία, το Εθνικό Μέτωπο Απελευθέρωσης (NLF), ελεγχόμενο από Τουρκία και άλλες όπως Αχράρ αλ Σιάμ, Σουκούρ αλ Σιάμ και άλλες μικρότερες, που είτε ελέγχονται από Τουρκία, ή από την κυρίαρχη HTS .
Μαχητές της HTS στην Ιντλίμπ. Πηγή: AFP
Με την συμφωνία της Αστάνα (2017) μεταξύ Ρωσίας-Ιράν και Τουρκίας, αποφασίστηκε να δημιουργηθεί Νότια, Ανατολικά και Νοτιοδυτικά της Ιντλίμπ, μια αποστρατικοποιημένη Ζώνη Ασφαλείας 25 ΚΜ, όπου θα απομακρυνθούν τα βαριά όπλα και οι μαχητές των Ισλαμιστικών Οργανώσεων, για να μην είναι σε επαφή οι τζιχαντιστές με τον Συριακό Αραβικό Στρατό και να αποφευχθούν οι αντιπαραθέσεις. Υπεύθυνοι για την τήρηση της Ζώνης η Τουρκία και επιβλέπουσα η Ρωσία. Η Ρωσία εγκατέστησε Φυλάκια και Παρατηρητήρια στην Ζώνη, αλλά όπως γίνεται αντιληπτό, οι τζιχαντιστές δεν είναι και τα καλύτερα παιδιά και οι αντιπαραθέσεις είναι καθημερινό φαινόμενο. Η Ρωσία κατηγορεί την Τουρκία, ότι δεν ασκεί τον απαιτούμενο έλεγχο και Συριακός Στρατός συνεχίζει να βομβαρδίζει την Ιντλίμπ, με την στήριξη και της Ρωσικής αεροπορίας. Θύματα, φυσικά τζιχαντιστές, αθώοι πολίτες και Τούρκοι στρατιώτες, σε ένα συνεχές αιματηρό «σήριαλ».
Σύμφωνα με το BBC, η ομάδα παρακολούθησης του Συριακού Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ηνωμένου Βασιλείου έχει αναφέρει ότι από τα μέσα Φεβρουαρίου μέχρι τέλος Απριλίου 2019, σε περίπου 3 μήνες, τουλάχιστον 615 πολίτες και 483 ισλαμιστές μαχητές των ανταρτών, έχουν σκοτωθεί από επιθέσεις της Συριακής κυβέρνησης και των συμμάχων της (Ρωσία, Ιράν και Χεζμπολάχ). Την ίδια περίοδο, οι επιθέσεις των εξτρεμιστικών οργανώσεων που ευρίσκονται στην Ιντλίμπ έχουν προκαλέσει τον θάνατο σε 50 πολίτες και 437 στρατιώτες και φιλοκυβερνητικούς στρατιώτες, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (SOHR). Από τις 30 Απριλίου 2019, όταν ξεκίνησαν οι νέες επιθέσεις του Συριακού Αραβικού Στρατού, Νοτίως της Ιντλίμπ, μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου 2019, έχουν αναφερθεί περισσότεροι από 1.000 θάνατοι στην περιοχή και πέριξ της επαρχίας της Ιντλίμπ, εκ των οποίων – το ένα τρίτο από τους οποίους ήταν πολίτες. Μεταξύ αυτών και τούρκοι στρατιώτες νεκροί και τραυματίες.
Η Τουρκία στον «Βάλτο» της Συρίας.
Η Τουρκία, για την υλοποίηση των μεγαλοϊδεατικών της επιδιώξεων και για την αποτροπή της δημιουργίας Κουρδικού κράτους στην Βόρεια Συρία, παρενέβη στρατιωτικά στην Συρία, εισβάλοντας και καταλαμβάνοντας τουλάχιστον δύο περιοχές της Συρίας και ελέγχοντας μια άλλη, με την έγκριση της Ρωσίας και την ανοχή των ΗΠΑ, όπως:
Α. Ουσιαστικός έλεγχος της επαρχίας του Ιντλίμπ, όσο είναι δυνατόν, όπου συγκεντρώθηκαν τα απομεινάρια των τζιχαντιστών όλων των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών οργανώσεων, με την στήριξη και επίβλεψη της Τουρκίας, εφαρμόζοντας την απόφαση της Συνόδου της Αστάνα (Σεπτ 2017), μεταξύ Ρωσίας, Ιράν και Τουρκίας, με σκοπό τον έλεγχο και περιστολή της έντασης στην περιοχή, εγκαθιστώντας εντός της επαρχίας μέχρι 12 παρατηρητήρια. Σήμερα η Τουρκία για διαφόρους λόγους έχει εγκαταστήσει μόνο 7 παρατηρητήρια.
Β. Με την επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» (Αύγουστος 2016-Μάρτιος 2017) έθεσε υπό έλεγχο την ευρύτερη περιοχή της πόλης Γιαραμπλούς, καταλαμβάνοντας 243 κατοικημένους τόπους, μια περιοχή 2.015 τετραγωνικών χλμ.
Γ. Με την επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» (Ιανουάριος 2018 έως Μάρτιος 2018) κατέλαβε εξολοκλήρου το Κουρδικό καντόνι του Αφρίν εκδιώκοντας τους Κούρδους της περιοχής αυτής.
Φυσικά όλες οι στρατιωτικές «επιτυχημένες» επιχειρήσεις των Τούρκων έγιναν με την έγκριση και ανοχή των Αμερικανών και Ρώσων για διαφορετικούς λόγους και αιτίες, που δεν θα αναφερθούν στο παρόν και πάντα χρησιμοποιώντας ως συμμάχους των πολλούς μαχητές των λεγχόμενων από αυτή Ισλαμιστικών οργανώσεων που ελέγχει, όπως έγινε και στην Γιαραμπλούς, αλλά και στο Αφρίν. Ακόμη η Τουρκία απομάκρυνε μερικές οργανώσεις από την Ιντλίμπ στό γειτονικό πρώην Κουρδικό καντόνι του Αφρίν, που κατελήφθη από την Τουρκία και ελέγχεται από υποστηριζόμενες από την Τουρκία φατρίες. Στην Ιντλίμπ υποχρέωσε τους κατοίκους να δεχτούν πολιτικό έλεγχο από μια διοίκηση που υποστηρίζει, την λεγόμενη «Κυβέρνηση Σωτηρίας», που κανείς δεν αναγνωρίζει και οι τζιχαντιστικές οργανώσεις κατά βάση δεν υπακούουν.
Εκτιμήσεις.
Οι μεγάλοι ηττημένοι είναι οι διοργανωτές αυτού του εγκλήματος κατά του Συριακού λαού και αυτοί που προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τον πόλεμο αυτό για τις δικές τους γεωστρατηγικές επιδιώξεις, με κυριότερο χαμένο την Τουρκία και προσωπικά τον πρόεδρο Ερντογάν, που θα αντιμετωπίσει την παταγώδη αποτυχία των νέο-οθωμανικών αντιλήψεων και των γεωστρατηγικών του οραμάτων. Οι συνεχείς απώλειες τούρκων στρατιωτών στις τρεις περιοχές είναι θέμα απαγορευμένο για τα τουρκικά ΜΜΕ, λες και στον «βούρκο» της Συρίας, οι Τούρκοι κάνουν διακοπές.
Εάν η Ιντλίμπ πέσει, ο πόλεμος τελειώνει οριστικά και αμετάβλητα, με συντριπτική ήττα των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών οργανώσεων και του Ισλαμικού Κράτους και μεγάλους νικητές, την Συρία, που ανακτά το έδαφός της, προσωπικά τον πρόεδρο Άσαντ, μαύρο πρόβατο κάποτε για την Δύση και την Ρωσία και το Ιράν με μια μεγαλειώδη προβολή ισχύος στην περιοχή. Θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στο κλαμπ των νικητών και τους Κούρδους της Συρίας, που αποκτούν σε πρώτο στάδιο ευρεία αυτονομία και κυριαρχία σε πολλές περιοχές στην Βόρεια και Ανατολική Συρία, με υποθήκη δημιουργίας κρατικής κουρδικής οντότητας στο μέλλον
Ακόμη, αν χαθεί η Ιντλίμπ, χάνεται και η μεγαλόπνοη πολιτική της Τουρκίας, καθόσον είναι αδύνατον να κρατήσει τις δύο περιοχές που έχει καταλάβει και φυσικά χάνει ολοκληρωτικά το παιχνίδι στην Συρία και θα υποστεί νέες ήττες και επικίνδυνες εξελίξεις με το Κουρδικό ζήτημα.Tο Ιντλίμπ εκτιμούμε ότι στην παρούσα φάση, είναι το αναγκαίο κακό, που πρέπει να υπάρξει και να διατηρηθεί σε αυτή την μορφή, διότι ουδείς επιθυμεί να εκκαθαριστεί το Ιντλίμπ από τους τζιχαντιστές που έχουν συγκεντρωθεί. Έτσι τόσο η Δύση, όσο και η Ρωσία συμφωνούν σε αυτή την περίεργη και επικίνδυνη κατάσταση, αφήνοντας την λύση του θέματος για το μέλλον. Και τούτο, καθόσον είναι πολύ πιθανόν και αναμενόμενο πολλοί από τους εναπομείναντες τζιχαντιστές, κατά την επιχείρηση ανακατάληψης της περιοχής από τον Αραβικό Συριακό Στρατό, να διαφύγουν και να διασκορπιστούν σε ολόκληρη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, απελπισμένοι, έμφορτοι ακραίων θρησκευτικών ιδεοληψιών και εκδικητικών αντιλήψεων, καθώς και από την επιθυμία των να καταστούν Shahid (Μάρτυρες) και να αιματοκυλίσουν τον κόσμο όλο. Η Ιντλίμπ εκτιμάται ότι θα καταστεί προς το παρόν, μια μεγάλη φυλακή τύπου Γάζας, ένας βούρκος με θρησκευτικά και εξτρεμιστικά περιττώματα, φυλασσόμενος και ταυτόχρονα προστατευόμενο εξτρεμιστικό θρησκευτικό είδος, απαγορευμένο προς εξαγωγή. Αργότερα και μετά τις οριστικές εξελίξεις στην Συρία και τις συνθήκες που θα διαμορφωθούν, θα επανεξετασθεί το μέλλον της.
Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε και την πρόσφατη «επιτευχθείσα» συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός κέντρου κοινών επιχειρήσεων για το βόρειο τμήμα της Συρίας και στοχεύει στη σύσταση μιας “ζώνης ασφαλείας” στην περιοχή αυτή, που θα διαχειρίζεται μια λωρίδα εδάφους στην Τουρκο-Συριακή μεθόριο, με σκοπό την «προστασία της Τουρκίας από τρομοκράτες», κατά τον ισχυρισμό των Τούρκων, αλλά με απώτερο σκοπό την απαγόρευση δημιουργίας Κουρδικής κρατικής οντότητας, που αποτελεί τον μεγαλύτερο εφιάλτη της Τουρκίας, αν υλοποιηθεί. Οι ΗΠΑ, για να αποτρέψουν τρίτη εισβολή της Τουρκίας στην πολύπαθη Συρία, έκαναν αυτόν τον διπλωματικό ελιγμό, που εκτιμάται ότι δεν θα αποδώσει τα αναμενόμενα από τους Τούρκους, αφενός για να προστατεύσουν τους κυριότερους συμμάχους των στην περιοχή, τους Κούρδους της Συρίας, αφετέρου για να μην καταστρέψουν πλήρως τις ήδη πολύ άσχημες σχέσεις των με την Τουρκία, λόγω αγοράς του Ρωσικού Α/Α και αντιπυραυλικού συστήματος S-400 και της απαγόρευσης διάθεσης των Α/Φ 5ης γενιάς F-35 στην Τουρκία.
*Ο Ιωάννης Μπαλτζώης είναι Αντγος (ε.α.), κατέχων Μ.Sc. στην Γεωπολιτική Ανάλυση του ΕΚΠΑ.
Πηγές:
