Σχετικά άρθρα
Τι εκλάπη από το υπουργείο Εσωτερικών ρωτάει ο Κατρίνης για...λασπολογίες απαντά η Κεραμέως!
Άρθρο του Χρήστου Καπούτση
ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ την ΚΥΠΡΟ
Κοντεύουμε μισόν αιώνα από τα δραματικά γεγονότα που έγιναν στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974 και οι «πληγές» από την Κυπριακή τραγωδία, παραμένουν ακόμη ανοιχτές και δυστυχώς «κακοφορμίζουν», αφού οι τουρκικές κατοχικές στρατιωτικές δυνάμεις παραμένουν στο Νησί της Αφροδίτης. Το Κυπριακό παραμένει διεθνές πρόβλημα, στρατιωτικής εισβολής και παράνομης κατοχής.
Θα ανατρέξουμε σε επίσημες πηγές και θα παραθέσουμε ενδεικτικά κάποια στοιχεία, για τα γεγονότα του 1974.
Α. Πέρασαν 43 χρόνια από το δραματικά γεγονότα του 1974, όταν η Βουλή των Ελλήνων σε συνεδρίασή της, στις 11 Ιουλίου 2017, αποφάσισε ομόφωνα, όπως το υλικό του Φακέλου της Κύπρου παραδοθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στον πρόλογο διαβάζουμε: «Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί, αποδίδουν με τρόπο απολύτως ουσιαστικό τις ολέθριες συνέπειες που είχαν οι παρεμβάσεις και επεμβάσεις του καθεστώτος της επτάχρονης στρατιωτικής δικτατορίας της Ελλάδας στα εσωτερικά της Κυπριακής Δημοκρατίας, που υπονόμευσαν πολλαπλά τις σχέσεις των δύο κρατών και αποσάθρωσαν εκ των έσω την αμυντική ικανότητα της Κύπρου. Καταδεικνύουν επίσης την καταστροφή που επιφέρει η κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος και η αντιποίηση πολιτικής αρχής από φορείς όπως ο στρατός, που έχει ως αποκλειστική αποστολή την εθνική άμυνα και όχι την άσκηση πολιτικού ρόλου.»
Β. Στο Πόρισμα της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής
για το Φάκελο της Κύπρου, που εγκρίθηκε από την ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 17 Μαρτίου 2011, διαβάζουμε: «Το δίδυμο έγκλημα του 1974, το προδοτικό πραξικόπημα και η βάρβαρη τουρκική εισβολή, έχει προκαλέσει ανεπούλωτες πληγές και έχει στιγματίσει την παραπέρα πορεία της Κύπρου και του
λαού της. Είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη σύγχρονη τραγωδία για τον κυπριακό ελληνισμό, για ολόκληρο τον ελληνισμό. Το πόρισμα για το Φάκελο της Κύπρου ουσιαστικά επιβεβαιώνει τη μεγάλη προδοσία σε βάρος της Κύπρου και του λαού της.»
Γ. Έχει καταγραφεί σε μία σειρά ιστορικών ντοκουμέντων, ο ολέθριος και φιλοτουρκικός ρόλος του τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χ. Κίσινγκερ στην κυπριακή τραγωδία.
Θα επικεντρώσουμε στα καταγεγραμμένα αδιαμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα.
Στις 15 Ιουλίου του 1974, η χούντα των Αθηνών ανατρέπει τον εκλεγμένο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.
Με τον γνωστό ισχυρισμό του Δικτάτορα Δ.Ιωαννίδη, «Βγάλτε από τη μέση τον Παπά, που δεν θέλει την Ένωση», ξεκίνησε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Είχε προηγηθεί , επιστολή του Μακάριου στον «χουντοΠρόεδρο» Γκιζίκη στις 2 Ιουλίου 1974 , με την οποίαν του ζητούσε, να αποχωρήσουν από την Κύπρο όλοι οι Έλληνες αξιωματικοί.
Το καθεστώς του Δικτάτορα Ιωαννίδη είχε συμφωνήσει από τις αρχές του 1974, με ανθρώπους της αμερικανικής Πρεσβείας, για το πραξικόπημα και την ανατροπή του Μακαρίου. Οι Αμερικανοί , που είχαν αντιληφθεί με ποιους συνομιλούσαν στην Αθήνα, παρείχαν τη διαβεβαίωση ότι, « σε περίπτωση ανατροπής του Μακαρίου, οι Τούρκοι δεν επρόκειτο να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, για να εισβάλουν στην Κύπρο». Κατά το πραξικόπημα και στο διάστημα από 15 έως και 18 Ιουλίου, στην αντιπαράθεση χουντικών-μακαριακών, επισήμως έχασαν τη ζωή τους 91 και 250 τραυματίστηκαν, έλληνες και ελληνοκύπριοι στρατιωτικοί και στρατιώτες!! Σε συνέντευξη που μου είχε δώσει ο κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντεκτάς, όταν τον ρώτησα για την τύχη των ελλήνων και ελληνοκυπρίων αγνοούμενων μου είχε πει κυνικότατα, ότι «δεν υπάρχουν αγνοούμενοι. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και οι άλλοι στις μάχες, όταν υποχρεώθηκε να επέμβει ο στρατός της Τουρκίας, για να προστατέψει τα δικαιώματα των τουρκοκυπρίων.» (σ.σ. Αθροιστικά στα στρατιωτικά κινήματα από το 2009 ΓΟΥΔΙ, το 1915, του Κονδύλη, των ΓΟΝΑΤΑ- ΠΛΑΣΤΉΡΑ, του Θ.Πάγκαλου, του Ι. Μεταξάς και του Γ. Παπαδόπουλου 1967, δεν είχαμε 91 νεκρούς στρατιωτικούς που είχαμε στην ΚΥΠΡΟ, στο πραξικόπημα ανατροπής του Μακαρίου).
Έχει εξαιρετικό ιστορικό ενδιαφέρον, η ομιλία του ανατραπέντος Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Παραθέτουμε μικρό απόσπασμα από την ομιλία του Αρχιεπισκόπου Μακάριου στην Έδρα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 19 Ιουλίου 1974. «Θα ήθελα πρώτα να εκφράσω τις θερμότερες ευχαριστίες μου προς τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, για το έντονο ενδιαφέρον τους ως προς την κρίσιμη κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα, που οργάνωσε το στρατιωτικό καθεστώς της Ελλάδας και που υλοποίησαν οι Έλληνες αξιωματικοί, που υπηρετούν και διοικούν την κυπριακή εθνοφρουρά. Τα όσα συμβαίνουν στην Κύπρο, από την περασμένη Δευτέρα το πρωί, είναι μία πραγματική τραγωδία. Το στρατιωτικό καθεστώς της Ελλάδας παραβίασε κατάφωρα την ανεξαρτησία της Κύπρου. Χωρίς ίχνος σεβασμού για τα δημοκρατικά δικαιώματα του κυπριακού λαού, χωρίς ίχνος σεβασμού για την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της Δημοκρατίας της Κύπρου, η ελληνική χούντα επεξέτεινε τη δικτατορία στο κυπριακό έδαφος. Ανέκαθεν θεωρούσα τον τουρκικό κίνδυνο πιο ασήμαντο από τον ελληνικό. Και, όπως αποδείχθηκε, οι φόβοι μου ήσαν δικαιολογημένοι.»
Τι έγινε ακριβώς στην Κύπρο, την πρώτη μέρα της εισβολής, περιγράφεται σε εκθέσεις των Βρετανών που έχουν δοθεί στην δημοσιότητα. Αντιγράφουμε: « Οι Τούρκοι εισέβαλαν την αυγή του Σαββάτου 20 Ιουλίου 1974 στην Κύπρο. Επικέντρωσαν την επίθεσή τους στο βόρειο μέρος της Κύπρου, τουρκικές αμφίβιες δυνάμεις αποβιβάστηκαν στο Πέντε μίλι της Κερύνειας και αλεξιπτωτιστές στη Λευκωσία, βομβαρδισμοί της τουρκικής αεροπορίας έσπερναν το θάνατο και παρόλο που είχε συμφωνηθεί εκεχειρία για τις 22 Ιουλίου, οι μάχες και οι βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν με πέραν των 110 αεροπορικών επιθέσεων των τουρκικών αεροπλάνων μεταφέροντας και περισσότερα πολεμοφόδια χρησιμοποιώντας τις απαγορευμένες βόμβες ναπάλμ από την πρώτη μέρα της πρώτης εισβολής…»
Ειδικότερα, από επίσημες καταγεγραμμένες στρατιωτικές πηγές γεγονότα, συνοπτικά αναφέρουμε.
Το Γενικό Επιτελείο της Κυπριακής Εθνοφρουράς ζητάει από τις 06.00 της 20ης Ιουλίου, από το Ελληνικό Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων να χτυπήσει τους Τούρκους αλεξιπτωτιστές και να αρχίσουν οι βολές των αντιαεροπορικών όπλων εναντίον των εφορμούντων τουρκικών αεροσκαφών. Η απάντηση από την Αθήνα και το Ελληνικό Πεντάγωνο είναι, «αυτοσυγκράτηση, διότι οι Τούρκοι κάνουν άσκηση». Μάλιστα, ο επιτελάρχης της Κυπριακής Εθνοφρουράς, επειδή η διαταγή για αντίσταση καθυστερούσε, έβγαλε το ακουστικό του τηλεφώνου του έξω από το παράθυρο, ώστε να ακούσουν στην Αθήνα τις εκρήξεις από τους βομβαρδισμούς των τουρκικών αεροσκαφών και να πειστούν επιτέλους, ότι πρόκειται για πόλεμο και όχι για άσκηση!
Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατούσε στο Ελληνικό Αρχηγείο των Ενόπλων Δυνάμεων είναι το εξής περιστατικό: Όταν αγανακτισμένος επιτελής, ανώτερος αξιωματικός του Στρατού, απευθύνεται στον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου και του ζητάει με έντονο ύφος, να διατάξει να αρχίσει αμέσως η άμυνα των ελληνικών δυνάμεων στην τουρκική επίθεση, ο στρατηγός Μπονάνος του απάντησε: «Οι Τούρκοι χτυπούν την Κύπρο και εμείς είμαστε Ελλάς»!
Τελικά στις 08.50 το πρωί της 20ης Ιουλίου του 1974, και αφού έχει ολοκληρωθεί το πρώτο κύμα της τουρκικής απόβασης, το Αρχηγείο των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων εκδίδει την εξής διαταγή: «χτυπάτε τον επιτιθέμενο εχθρό με όλα τα μέσα».
Για να αντιληφθούμε πόσο βαθιά νυχτωμένοι, ήταν οι Ελληνοκύπριοι, ηγεσία και πολίτες, αρκεί να αναφέρουμε μια “λεπτομέρεια”. Μιάμιση ώρα περίπου, μετά την έναρξη των σφοδρών βομβαρδισμών της τουρκικής αεροπορίας εναντίον ελληνοκυπριακών στόχων, εκεί γύρω στις 6.30, το ΡΙΚ (ραδιοφωνικό ίδρυμα Κύπρου) μετέδιδε χαρούμενη πρωινή γυμναστική! Αντίστοιχα, ο τουρκοκυπριακός ραδιοσταθμός Μπαϊράκ, είχε διακόψει την κανονική ροή του προγράμματός του και μετέδιδε στρατιωτικά εμβατήρια από τις 3 τα χαράματα.
Στις 20 Ιουλίου 1974 όταν η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, διακήρυξε ότι στόχος της ήταν «η αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και η προστασία της τουρκοκυπριακής (μειονοτικής) κοινότητας». Στις 23-24 Ιουλίου 1974 με την πτώση της Χούντας του Ιωαννίδη και του πραξικοπηματικού καθεστώτος στη Λευκωσία, ανέλαβε καθήκοντα Προεδρεύοντος της Δημοκρατίας ο τότε Πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης ο οποίος εισηγήθηκε στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς την επαναφορά του Συντάγματος του 1960. Ο Ντενκτάς και η Άγκυρα, είχαν προ-αποφασίσει – ότι είναι πολύ αργά, για να σταματήσουν την προέλαση του τουρκικού στρατού στα κυπριακά εδάφη.
Οι παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός και η προέλαση των τουρκικών δυνάμεων εισβολής συνεχίσθηκαν μέχρι της 16ης Αυγούστου, ενώ στην Ελλάδα είχαμε κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό την Πρωθυπουργία του Κωνσταντίνου Καραμανλή , αλλά Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέμενε ο Στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης. Οι εξελίξεις ήταν δραματικές. Εξελίχτηκε η εφαρμογή ενός συγκεκριμένου τουρκικού σχεδίου κατάληψης εδαφών και εθνοκάθαρσης. Μέχρι 16 Αυγούστου κατελήφθη το 36% του Κυπριακού εδάφους. Ο Κ. Καραμανλής, ο τότε πρωθυπουργός, είχε αρνηθεί την στρατιωτική βοήθεια στην δοκιμαζόμενη, από την τουρκική εισβολή Κύπρο, με την χαρακτηριστική φράση «Η Κύπρος κείται μακράν». Ανεξάρτητα αν ελέχθη ή όχι κατά κυριολεξία η φράση, όμως συνοψίζει ακριβώς την πολιτική απόφαση της μεταχουντικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Μάλιστα ο τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Αβέρωφ, προσπάθησε να δικαιολογήσει τον Πρωθυπουργό του, σε μια ιστορική ομιλία του στη Βουλή, υποστηρίζοντας ότι θα ήταν λάθος, αν στέλναμε τα Φαντομ ή τα καινούργια υποβρύχια στην Κύπρο, διότι αυτό θα σήμαινε αυτομάτως ελληνοτουρκικό πόλεμο και οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν ήταν τότε, σε θέση να διεξάγουν επιτυχώς.
Ωστόσο, εάν ο πραγματικός λόγος της εισβολής ήταν «η αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και η προστασία της τουρκοκυπριακής (μειονοτικής) κοινότητας», η Τουρκία θα μπορούσε να είχε αποδεχθεί την εισήγηση Κληρίδη και θα είχε αποτραπεί η στρατιωτική κατοχή.
Ασφαλώς, το πραξικόπημα Ιωαννίδη κατά του Μακαρίου, απετέλεσε ευκαιρία για την τουρκική κυβέρνηση του Μπιουλέντ Ετζεβίτ να επικαλεστεί την παραβίαση των Συνθηκών και του Συντάγματος του 1960 και η Τουρκία, να εισβάλει στρατιωτικά στην Κύπρο και να καταλάβει τελικά το 36% του εδάφους της Μεγαλονήσου. «Το Κυπριακό λύθηκε το 1974» συνήθιζε να λέει ο Μπουλέντ Ετζεβίτ ….
Η τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο, είναι το συνδυαστικό αποτέλεσμα προδοσίας, εθνοπαράφρονων πατριδοκάπηλων και επίορκων αξιωματικών, αλλά και του τουρκικού αναθεωρητισμού και επεκτατισμού.
Το Καλοκαίρι του 1974, Έλληνες και Ελληνοκύπριοι, στρατιώτες και αξιωματικοί (με θλιβερή εξαίρεση μια ομάδα προδοτών χουντικών), πολέμησαν με ηρωισμό και αυταπάρνηση τους Τούρκους εισβολείς, κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.
Πολλοί έπεσαν στα πεδία των μαχών, προσφέροντας τη ζωή τους σπονδή στον βωμό της Ελευθερίας.
Αρκετοί αγνοούνται, η θρυλική μορφή τους όμως αποτυπώνει την πιο δραματική διάσταση της Κυπριακής τραγωδίας.
Οι υπόλοιποι αγωνιστές, φέρουν δια βίου το βαρύ φορτίο των αναμνήσεων, από την απώλεια εδαφών , αλλά και των συμπολεμιστών τους. Σε όλους εμάς όμως, ανήκει η ευθύνη και η τιμή της μελέτης των ιστορικών γεγονότων, ώστε ποτέ πια ο Ελληνισμός, να μην γνωρίσει άλλη εθνική καταστροφή, άλλη εθνική ταπείνωση.
