“Ο λόγος σου με χόρτασε”! Η επίσκεψη Πομπέο στην Αθήνα οι αλήθειες και οι φαντασιώσεις μας

Η επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μ.Πομπέο, αναμενόταν με μεγάλη προσμονή, καλύφθηκε από σχεδόν όλα τα ελληνικά ΜΜΕ με διθυράμβους και τα αποτελέσματα της κρίθηκαν περίπου ως “ιστορικής σημασίας” από τα ίδια ΜΜΕ…

Νομίζουμε ότι ο τίτλος που επιλέξαμε προσεγγίζει λίγο πιο ρεαλιστικά την επίσκεψη και τα αποτελέσματά της.

Γιατί λοιπόν γράφουμε ότι “ο λόγος σου με χόρτασε”; Είναι  ώρα να δούμε και έργα των ΗΠΑ στην Ελλάδα και στα ελληνοτουρκικά.

Ας αρχίσουμε από τα δεύτερα:

•Το “δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στην Τουρκία να κάνει παράνομες γεωτρήσεις” ως δήλωση είναι εξαιρετική. Αλλά από μόνη της δεν πρόκειται να ΄χει κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Όχι επειδή ο Ερντογάν είναι “ατρόμητος ήρωας”, αλλά επειδή δεν πρόκειται να αλλάξει το αφήγημα που διηγείται χρόνια τώρα αποτελεσματικά στους ψηφοφόρους, περί “τουρκικής υπερδύναμης” που δεν “καταλαβαίνει τίποτα”.

•Η εποχή των κανονιοφόρων μπορεί να ΄χει περάσει όπως είπε σωστά ο κ.Πομπέο. Ωστόσο ο Ερντογάν εξακολουθεί να ασκεί μια παραλλαγή αυτής της πολιτικής χρησιμοποιώντας γεωτρύπανα και ερευνητικά σκάφη σε θάλασσες στις οποίες δεν θα του ανήκουν. Δεν πρόκειται να σταματήσει να το πράττει. Ένας τρόπος για να κάνει πίσω είναι να βρουν απέναντι τους οι τουρκικές “κανονιοφόροι”, αμερικανικά αντιτορπιλικά. Σαν κι αυτά που έχει κατά καιρούς ζητήσει η Ελλάδα από τις ΗΠΑ κι εκείνες αρνούνται να τα αποδεσμεύσουν για να μην “θιγεί” η Τουρκία.

Σ΄ ότι αφορά στην αμυντική συμφωνία και την ιστορικότητα της:

•Το γεγονός ότι η αμυντική συμφωνία, όπως λένε οι πληροφορίες,ανανεώθηκε για ένα μόνο χρόνο δείχνει ότι τίποτα δεν άλλαξε επί της ουσίας.

•Οι Αμερικανοί θέλουν η συμφωνία να έχει διάρκεια τουλάχιστον 5 έτη για να “επενδύσουν σε εγκατάσεις και υποδομές”. Η Ελλάδα ζητούσε και ζητά κάποια λογικά ανταλλάγματα και πρώτα απ΄ όλα εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά και ουσιαστική αμυντική βοήθεια. Τίποτα από τα δύο δεν φαίνεται να ‘χει εξασφαλιστεί.

•Οι ΗΠΑ έχουν πάρει εδώ και τουλάχιστον δυο χρόνια, όσα τις τελευταίες ημέρες παρουσιάστηκαν ως κάτι νέο στην αμυντική συνεργασία των δύο χωρών. Στη Λάρισα τα αμερικανικά UAVs βρίσκονται και επιχειρούν κοντά δυο χρόνια. Το θέμα του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης επίσης είναι κάτι που έχει συζητηθεί εδώ και πολύ καιρό και η παρουσία των Αμερικανών στο Στεφανοβίκειο, υπάρχει από την εποχή που ο Αποστολάκης ήταν Α/ΓΕΕΘΑ και ο Καμμένος ΥΕΘΑ.

•Ποιο θέμα δεν έχει κλείσει επειδή οι Αμερικανοί θέλουν χρονική επέκταση της συμφωνίας; Η μεταστάθμευση ιπτάμενων τάνκερ αλλά και των μη επανδρωμένων Global Hawk στη Λάρισα. Η ελληνική πλευρά δεν έχει αντίρρηση ,όπως και για όλα τ΄ άλλα, χρειάζονται όμως να γίνουν κάποια έργα για τα οποία οι Αμερικανοί λένε πως για να τα κάνουν ,πρέπει να έχουν την εγγύηση της 5ετούς συμφωνίας. Προς το παρόν φαίνεται ότι δεν “τα ΄χουμε βρει” και γι΄ αυτό οι συζητήσεις θα συνεχιστούν.

Εύλογο το ερώτημα: τι κερδίζει η Ελλάδα απ΄ αυτή την αμυντική συμφωνία; Όπως θέλουν να πιστεύουν οι ελληνικές το “αμερικανικό αποτύπωμα” στην ελληνική επικράτεια είναι μία επιπλέον ασπίδα στην όποια ακραία τουρκική σκέψη. Λογική άποψη αν και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η παρουσία αμερικανικών δυνάμεων στην ενδοχώρα μπορεί να αποτρέψει ένα σοβαρό επεισόδιο σε κάποιο ακριτικό νησί του Αιγαίου για παράδειγμα.

Κάτι πιο χειροπιαστό και άμεσο η Ελλάδα δεν έχει ακόμη κερδίσει από τις ΗΠΑ και τις αμυντικές συμφωνίες. Ότι έχουμε ζητήσει δεν το ΄χουμε πάρει. Ότι έπρεπε να πληρώσουμε ακριβά για να το διορθώσουμε, το πληρώνουμε και χωρίς καμία απολύτως “ευκολία πληρωμής”. Παράδειγμα ο εκσυγχρονισμός των F-16. Ακόμη και το αίτημα που είχε θέσει ως Α/ΓΕΕΘΑ αλλά και ως ΥΕΘΑ ο Ευ.Αποστολάκης για την πιο συχνή, σχεδόν μόνιμη ναυτική παρουσία των ΗΠΑ στο Αιγαίο, επίσης δεν ικανοποιήθηκε.

Το συμπέρασμα είναι ότι καλώς κάνουμε και προσπαθούμε να διατηρήσουμε τις ελληνοαμερικανικές αμυντικές σχέσεις σε εξαιρετικό επίπεδο. Ορθώς παρέχουμε διευκολύνσεις που ζητούνται. Καλύτερο όμως θα ΄ναι να αρχίσουμε και να εισπράττουμε κάτι ουσιαστικό, εκτός από δηλώσεις και χτυπήματα στην πλάτη. Χρήσιμο θα ΄ναι να έχουμε ουσιαστική αμυντική βοήθεια από τις ΗΠΑ κι όχι να μας πουλάνε όσα οπλικά συστήματα πάνε “προς καταστροφή”. Τέλος αναγκαίο είναι να πάψουμε να “φαντασιωνόμαστε” περί “ιστορικών συμφωνιών” που θα λύσουν δια μαγείας το πρόβλημα ασφαλείας της χώρας. Δεν είναι μόνο γραφικό. Είναι και επικίνδυνο.