Οι βραχονησίδες του Αιγαίου, οι “Ροβινσώνες” και η χαμένη ευκαιρία του 1995
ΟΙ ΒΡΑΧΟΝΗΣΙΔΕΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΟΙ «ΡΟΒΙΝΣΩΝΕΣ» ΚΑΙ Η ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ 1995
Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Η ασπίδα του Έθνους απέναντι σε εχθρική επιβουλή, δεν είναι τα όπλα, η πολιτική και η διπλωματία.
Πρωτίστως είναι οι άνθρωποι!
Αυτοί που με την φυσική τους παρουσία σε «αμφισβητούμενες» η απειλούμενες ευαίσθητες περιοχές, θα αποδείξουν περίτρανα και καταλυτικά ότι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδας και νομικά, και ιστορικά και πρακτικά!
Στο Αιγαίο όπου εδώ και χρόνια αναπτύσσεται λυσσαλέα η τουρκική ρητορική, περί «γαλάζιας πατρίδας» με σαθρά και χωρίς λογική επιχειρήματα, αυτό το δόγμα δεν εφαρμόζεται.
Οι βράχοι του Αρχιπελάγους αντί να ζωντανεύουν ερημώνουν κάνοντας έτσι πιο απειλητικούς τους γείτονες μας.
Παράλληλα η ερήμωση στρατηγικών νησιωτικών εδαφών, σύμφωνα με το άρθρο 121 της Διεθνούς Σύμβασης, «βράχοι, οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη διαβίωση ή δική τους οικονομική ζωή, δεν έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα», σε αντίθεση με τα κατοικημένα νησιά.
Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΛΑΘΗ ΤΟΥ 1995
Στις 9 Ιουλίου του1995 ένα διακριτικό άρθρο του «Βήματος» αποκάλυψε την πρόθεση του υπουργού Αιγαίου, Αντώνη Κοτσακά, και του υφυπουργού Άμυνες, Εμμανουήλ Μπετενιώτη, «να δημιουργηθούν στοιχειώδεις συνθήκες επιβίωσης» στα ακατοίκητα βράχια του Αιγαίου:
«Σε κάθε βραχονησίδα εγκαθίστανται από μία ελληνική σημαία, μία δεξαμενή με πόσιμο νερό και μία άλλη με καύσιμα», θα χτιστεί «από ένα εκκλησάκι και ένα πέτρινο κτίριο» που «μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως κατάλυμα είτε ως καταφύγιο», θα παρέχονται δε υλικές διευκολύνσεις «σε όποιον επιθυμήσει να περάσει λίγες εβδομάδες οικολογικού τουρισμού» εκεί.
Παρόλο που γρήγορα διευκρινίστηκε ότι «το πρόγραμμα αυτό, που θα αρχίσει να εφαρμόζεται σε ένα έτος, δεν περιλαμβάνει σε καμία περίπτωση μαζική εγκατάσταση πολιτών», το αρχικό δημοσίευμα διακήρυσσε εθνοπρεπώς πως «ο θρύλος της Κυράς της Ρω αναβιώνει στην καρδιά του Αιγαίου».
Η ίδια αντίφαση διαπερνά όλα τα σχετικά ρεπορτάζ της εποχής, που σχοινοβατούσαν ανάμεσα στον ενθουσιασμό για τα εποικιστικά σχέδια και την προσπάθεια να διασκεδαστούν οι τουρκικές αντιδράσεις.
Αυτό ήταν το μεγάλο λάθος!
Μια τέτοια απόφαση και κίνηση-που ήταν απολύτως σωστή- τορπιλίστηκε από την πρώτη στιγμή γιατί διαχειρίστηκε με τον πιο αναποτελεσματικό τρόπο.
Η εποίκιση των ερημονησιδων που θα αύξανε άμεσα το εύρος, την επιρροή και την κυριαρχία της Ελλάδος στο… απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, αποκαλύφθηκε και διαφημίστηκε ως… τουριστική εκδρομή η ακόμα χειρότερα, ως ακραία εθνικιστική… επεκτατική ενέργεια, ενώ όλα έπρεπε να γίνουν διακριτικά δίχως προκλήσεις.
«Την μοναξιά και την γαλήνη με θέα το Αιγαίο Πέλαγος επιθυμούν περισσότεροι από 1.700 Έλληνες και ξένοι που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να πάρουν μέρος στο πρόγραμμα για την κατοίκηση δέκα μικρών νησιών», εξηγεί για παράδειγμα το «Έθνος» στις 4 Νοεμβρίου του1995, πληροφορώντας μας ότι «μέχρι την ερχόμενη άνοιξη θα έχει ολοκληρωθεί η υποδομή σε δύο με τρία νησιά», οπότε και «θα ανακοινωθούν οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν τα άτομα που θα επιλεγούν».
Άλλο δημοσίευμα της εποχής (Καθημερινή 6 Νοεμβρίου 1995) γράφει.
«Κουρασμένοι από τον υστερικό ρυθμό ζωής στη μεγαλούπολη, κάποιοι συνάνθρωποί μας αποφάσισαν ν’ αναζητήσουν την ευτυχία -και τον εαυτό τους, ίσως;- στην απόλυτη απομόνωση και αγριότητα των αιγαιοπελαγίτικων βραχονησίδων.
Φλογεροί πατριώτες δηλώνουν πανέτοιμοι να σηκώσουν τη γαλανόλευκη σε μέρη που ανθρώπινο πόδι δεν έχει ακόμη πατήσει, και ήδη σχεδιάζουν προσεκτικά τα βήματά τους για τη νέα ζωή που διάλεξαν».
Το θέμα απασχολεί ακόμα και τα… πρωιναδικα της τηλεόρασης, όπου επώνυμοι, κοσμικοί, καλλιτέχνες και… χαριτόβρυτες νεαρές, δηλώνουν ότι θα πάνε να ζήσουν μαζί με τα θαλασσοπούλια!
Την ίδια ώρα, μαζί με την είδηση ότι «τα χαρτιά για την ίδρυση της “Ένωσης Ακριτών Βραχονησίδων Αιγαίου” βρίσκονται ήδη στο Πρωτοδικείο» αναφέρεται ότι «τα 21 πρώτα μέλη ετοιμάζονται για την πρώτη τους επίσκεψη, με πλοίο του Πολεμικού ναυτικού, στα νησάκια όπου θα στηθούν οι νέες τους κατοικίες».
Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ
Πα όλα αυτά το πρόγραμμα ξεκίνησε και προέτρεπε να δοθούν κίνητρα για να κατοικηθούν βραχονησίδες, στις οποίες θα είχαν τοποθετηθεί, εκτός του κτίσματος στο οποίο θα διέμεναν οι άνθρωποι, ένα εκκλησάκι, ένας ιστός σημαίας, μια δεξαμενή υδάτων και ένα μικρό λιμανάκι, με ταυτόχρονη στήριξη της χλωρίδας και της πανίδας.
Ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου έδωσε αμέσως την σύμφωνη γνώμη του και το συντονισμό του προγράμματος ανέλαβε ο εμπνευστής του, Μ. Μπετενιώτης.
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε άμεσα και αφορούσε 18 βραχονησίδες.
Το Υπουργείο Γεωργίας ανέλαβε να φέρει δέντρα, φυτά και πουλιά, με τη συμπαράσταση του Υπουργείου Αιγαίου. Από το 1994 μέχρι το 1995, το πρόγραμμα προχωρούσε ταχύτατα και μάλιστα κάποιες βραχονησίδες κατοικήθηκαν.
Οι δε αιτήσεις από Έλληνες και αλλοδαπούς που ήθελαν να ζήσουν στη μέση του Αιγαίου, ξεπέρασαν κάθε προσδοκία.
Τα διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα Reuters και CNN έκαναν διθυραμβικά ρεπορτάζ για το “πανέξυπνο” αυτό πρόγραμμα της ελληνικής κυβέρνησης.
Το Υ.ΕΘ.Α, ανέθεσε στο ΥΠ.ΟΙΚ να ζητήσει από την ΕΕ να υπαχθεί το πρόγραμμα στα κοινοτικά προγράμματα στήριξης και η ΕΕ, έδειξε αμέσως προθυμία.
Όμως το 1996 , όπου μάλλον αλλάζουν τα ήθη της εξωτερικής μας πολιτικής , ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ενέδωσε στους εκβιασμούς των Τούρκων και, με αφορμή την κρίση των Ιμίων, και αποφάσισε τη διακοπή του προγράμματος, με τη δικαιολογία ότι, άλλα ζητήματα, κρίθηκαν δήθεν σημαντικότερα.
Η εμμονή του Μπεντενιώτη να συνεχιστεί το πρόγραμμα, ανάγκασε τον Κώστα Σημίτη να τον θέσει εκτός κυβέρνησης!
Έτσι αυτό διακόπηκε οριστικά και η Ελλάδα, εκτός των οικονομικών συνεπειών από τη διακοπή του, έχασε τη μεγάλη ευκαιρία να δημιουργήσει ένα διαφορετικό status quo στο Αιγαίο.
Είναι εντελώς διαφορετικό να μιλάς για ακατοίκητες βραχονησίδες και άλλο για κατοικημένα νησάκια, ενώ ταυτόχρονα, χάθηκε η ευκαιρία να είχε καταρρεύσει από τότε (και μάλιστα με κοινοτικά κονδύλια), η τουρκική επιχειρηματολογία περί γκρίζων ζωνών και να είχε ήδη ανακηρυχθεί η ΑΟΖ, από τη δεκαετία του ’90.
Πηγή
efsyn
Μιλτιάδης Κλωνιζάκης
