Ο «αόρατος» δημιουργός της CIA

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Ήταν ο άνθρωπος που ανέδειξε την πληροφορία  σε… «επιστήμη»!

Γνώριζε τα πάντα για όλους…

Δημιούργησε την πιο ισχυρή υπηρεσία κατασκοπείας και αντικατασκοπείας στον πλανήτη, με «πηγές» Βασιλείς, Πρόεδρους, πρωθυπουργούς, επιχειρηματίες καλλιτέχνες, αθλητές, ανώτερους στρατιωτικούς, φοιτητές, πανεπιστημιακούς,  για τους οποίους ήξερε τα πιο απόκρυφα μυστικά τους!

Ήρθε και στην Ελλάδα την εποχή του εμφυλίου πολέμου και διαδραμάτισε παρασκηνιακό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων…

Ο William Joseph “Wild Bill” Donovan KBE(1 Ιανουαρίου 1883 – 8 Φεβρουαρίου 1959) ήταν Αμερικανός στρατιώτης, δικηγόρος ,αξιωματικός πληροφοριών και διπλωμάτης, γνωστός ως επικεφαλής του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρεσιών (OSS).

Ο πρόδρομος του Γραφείου Πληροφοριών και Έρευνας και της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, κατά τη διάρκεια του Β ‘ Παγκοσμίου Πολέμου.

Θεωρείται ως ο ιδρυτής της CIA και ένα άγαλμα του στέκεται στο λόμπι του κτιρίου των κεντρικών γραφείων της CIA στο Langley της Βιρτζίνια.

Ως εισαγγελέας των ΗΠΑ, έγινε πολύ γνωστός ως δυναμικός μαχητής του εγκλήματος.

Ήταν ιδιαίτερα διάσημος (και, σε ορισμένους κύκλους, διαβόητος) για την ενεργητική επιβολή της ποτοαπαγόρευσης.

Υπήρξαν πολλές απειλές για δολοφονία του και για δυναμισμό του σπιτιού του, αλλά δεν πτοήθηκε.

ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, ως «μέρος ενός άτυπου δικτύου Αμερικανών επιχειρηματιών και δικηγόρων που παρακολουθούσαν στενά και συνέλεγαν πληροφορίες για τις εξωτερικές υποθέσεις», ο Ντόνοβαν ταξίδεψε εκτενώς στην Ευρώπη και την Ασία, «καθιερώνοντας τον εαυτό του ως παίκτη στις διεθνείς υποθέσεις – και βελτιώνοντας τις δεξιότητές του ως συλλέκτης πληροφοριών στο εξωτερικό».

Συναντήθηκε με ξένους ηγέτες όπως ο Μπενίτο Μουσολίνι  με τον οποίο συζήτησε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την επεκτατική ιδεολογία του ιταλικού φασισμού και τις προοπτικές επανεκλογές του Ρούσβελτ το 1936.

Ο Ντόνοβαν έκανε επίσης σχέσεις με τις ηγετικές προσωπικότητες της ναζιστικής Γερμανίας.

Αλλά δεν ήταν φίλος των δικτατόρων, επιτέθηκε δημόσια στον Χίτλερ, τον Μουσολίνι και τον Στάλιν ως ολοκληρωτές και λαμβάνοντας μέτρα για να προστατεύσει τους Εβραίους πελάτες του στην Ευρώπη από τους Ναζί.

Η εξωτερική του εμπειρία και ο ρεαλισμός του κέρδισαν τη φιλία του Προέδρου Franklin D. Roosevelt, παρά τις ακραίες διαφορές τους στην εσωτερική πολιτική.

Μετά τις εισβολές της Γερμανίας και της ΕΣΣΔ στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939 και την έναρξή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη, ο Πρόεδρος Ρούσβελτ άρχισε να βάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε πολεμική βάση.

Αυτή μια κρίση του είδους που είχε προβλέψει ο Ντόνοβαν και αναζήτησε μια υπεύθυνη θέση στην υποδομή της εποχής του πολέμου.

Μετά από τη σύσταση του φίλου του Ντόνοβαν, Γραμματέα του Ναυτικού Φρανκ Νοξ, ο Ρούσβελτ του έδωσε μια σειρά από όλο και πιο σημαντικές αναθέσεις.

Το 1940 και το 1941, ο Ντόνοβαν ταξίδεψε ως άτυπος απεσταλμένος στη Βρετανία, όπου τον παρότρυναν ο Νοξ και ο Ρούσβελτ να μετρήσει την ικανότητα της Βρετανίας να αντισταθεί στην επιθετικότητα της Γερμανίας.

ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Κατά τη διάρκεια αυτών των ταξιδιών, ο Ντόνοβαν συναντήθηκε με βασικούς αξιωματούχους στη βρετανική πολεμική προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένου του Ουίνστον Τσόρτσιλ και των διευθυντών των βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Γευμάτισε επίσης με τον βασιλιά Γεώργιο ΣΤ’.

Ο Ντόνοβαν και ο Τσόρτσιλ τα πήγαιναν περίφημα, μοιράζονταν πολεμικές ιστορίες και απαγγέλλοντας από κοινού το ποίημα του δέκατου ένατου αιώνα «The Cavalier’s Song» του.William Motherwell.

Εντυπωσιασμένος από τον Ντόνοβαν και ενθουσιασμένος από την προθυμία του να βοηθήσει τη Βρετανία, ο Τσόρτσιλ διέταξε να του δοθεί απεριόριστη πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες.

Ο Ντόνοβαν άρχισε έτσι, να θέτει τις βάσεις για ένα κεντρικό πρόγραμμα πληροφοριών. Αυτός ήταν που οργάνωσε τα κεντρικά γραφεία του COI στη Νέα Υόρκη στο δωμάτιο 3603 του Rockefeller Center τον Οκτώβριο του 1941.

Ο ενθουσιασμός τον έκανε να βρυχάται σαν «άλογο κούρσας».

Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, το OSS θα έχει την αμφισβιτουμενη κριτική από τμήματα των αμερικανικών Μέσων Ενημέρωσης και από πολλές προσωπικότητες με υψηλή θέση στην κυβέρνηση και τον στρατό των ΗΠΑ.

Ο στρατηγός Τζορτζ Μάρσαλ ήταν πρώιμος κριτικός αλλά αργότερα άλλαξε γνώμη.

Ο Αϊζενχάουερ ήταν πάντα υποστηρικτικός, όπως και ο στρατηγός Τζορτζ Πάτον.

ΟΙ ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΤΟΥ

Στις 7 Δεκεμβρίου, μετά την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, ίδρυσε σχολές κατασκοπείας και δολιοφθοράς, ίδρυσε εταιρίες, κανόνισε μυστικές συνεργασίες με διεθνείς εταιρείες και το Βατικανό και επέβλεψε την νέων, φιλικών προς την κατασκοπεία όπλων, καμερών και βομβών.

Ο Ντόνοβαν στρατολόγησε επίσης πράκτορες, επιλέγοντας άτομα με ευρύ φάσμα καταβολών – από διανοούμενους και καλλιτέχνες έως άτομα με εγκληματική καταγωγή.

Προσέλαβε πολλές γυναίκες κατασκόπους, απορρίπτοντας την κριτική από εκείνους που θεωρούσαν ότι οι γυναίκες ήταν ακατάλληλες για μια τέτοια δουλειά.

Ανάμεσα στους εξέχοντες νεοσύλλεκτούς του ήταν ο σκηνοθέτης Τζον Φορντ, ο ηθοποιός Στέρλινγκ Χέιντεν, ο συγγραφέας Στίβεν Βίνσεντ Μπενέτ και η Εύα Κιουρί, κόρη των επιστημόνων και ο Πιερ Κιουρί.

Άλλοι στρατολογημένοι του OSS ήταν ο ποιητής Archibald MacLeish, ο τραπεζίτης Paul Mellon, ο επιχειρηματίας Alfred V. du Pont (γιος του βιομήχανου Alfred I. du Pont), η σεφ Julia Child, ο ψυχολόγος Carl Jung (ο οποίος βοήθησε στην προσπάθεια ανάλυσης της ψυχής του Χίτλερ και άλλοι ηγέτες των Ναζί), ο συγγραφέας Walter Lord, και μέλη των οικογενειών Auchincloss και Vanderbilt.

Υπήρχαν τόσοι πολλοί αριστοκράτες στο πρακτορείο που το αστείο κυκλοφόρησε ότι το OSS αντιπροσώπευε το “Oh So Social.”

Συναντήθηκε στην Ευρώπη με υψηλούς αντιναζιστές Γερμανούς για να μεσολαβήσει για μια πρώτη ειρήνη που θα επέτρεπε την κατοχή από τους Δυτικούς Συμμάχους, την εγκαθίδρυση μιας δημοκρατικής Γερμανίας και θα άφηνε τους Σοβιετικούς έξω… στο κρύο.

Στην Κίνα, πάλεψε με τον Τσιάνγκ Κάι-Σεκ και τους υφιστάμενους του για την άδεια να διεξάγουν δραστηριότητες κατασκοπείας στην επικράτειά τους.

Επιθεώρησε τις επιχειρήσεις OSS στη Βιρμανία, συναντήθηκε με τον Vyacheslav Molotοfστη Μόσχα για να κανονίσει τη συνεργασία μεταξύ του OSS και του NKVD,  και ήταν παρών για την επιτυχή εισβολή του Mac Arthur τον Απρίλιο του 1944 στην Hollandia στη βόρεια ακτή της Νέας Γουινέας.

Τον Μάιο του 1944, ο Ντόνοβαν είχε «περίπου έντεκα χιλιάδες Αμερικανούς αξιωματικούς και ξένους πράκτορες διασκορπισμένους σε κάθε σημαντική πρωτεύουσα».

Κατά τη διάρκεια του πολέμου έλαβε επίσης πληροφορίες από ένα δίκτυο καθολικών ιερέων σε όλη την Ευρώπη που συμμετείχε σε κατασκοπεία χωρίς να γνωρίζει ο Πάπας.

Την D-Day, ο Ντόνοβαν βρισκόταν σε ένα από τα πλοία που συμμετείχαν στην απόβαση στη Νορμανδία.

ΙΔΡΥΕΤΑΙ Η CIA

Καθώς ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος άρχισε να τελειώνει στις αρχές του 1945, ο Ντόνοβαν άρχισε να επικεντρώνεται στη διατήρηση του OSS μετά το τέλος του πολέμου.

Ένα άρθρο της 19ης Φεβρουαρίου στους Washington Times-Herald αποκάλυψε τα σχέδιά του για μια μεταπολεμική υπηρεσία και δημοσίευσε ένα μυστικό σημείο που είχε στείλει στον Ρούσβελτ προτείνοντας τη δημιουργία της.

Ο J. Edgar Hoover  αποδοκίμασε το σχέδιο του Donovan, το οποίο είδε ως απειλή για την αρχή του FBI, παρόλο που ο Donovan είχε τονίσει ότι η υπηρεσία του θα λειτουργούσε μόνο στο εξωτερικό, όχι στο εσωτερικό.

Μετά τον θάνατο του Ρούσβελτ τον Απρίλιο, ωστόσο, η πολιτική θέση του Ντόνοβαν αποδυναμώθηκε σημαντικά.

Αν και υποστήριξε σθεναρά για τη διατήρηση του OSS, βρέθηκε σε αντίθεση με το νέο πρόεδρο, Χάρι Σ. Τρούμαν.

Ενώ το OSS έλαβε «λαμπερές κριτικές» από πολλούς διοικητές εν καιρώ πολέμου, ιδίως τον Αϊζενχάουερ, ο οποίος περιέγραψε τις συνεισφορές του ως «ζωτικές», οι κριτικοί το απέρριψαν ως «ένα βραχίονα της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών» και, όπως ο ρεπόρτερ των Times. -Herald, ζωγράφισαν σκοτεινές εικόνες του ως «Αμερικανίδα Γκεστάπο» στα σκαριά.

Τελικά ο Τρούμαν προχώρησε στα σχέδια για μια νέα υπηρεσία πληροφοριών, δίνοντας τελικά την έγκριση του 1946.

Καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος εντάθηκε γρήγορα, ο Τρούμαν αναγνώρισε την ανάγκη για μια πολύ ισχυρή υπηρεσία και τον Φεβρουάριο του 1947 ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει σχέδια για μια Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών σύμφωνα με τις γραμμές που είχε προτείνει ο Ντόνοβαν.

Φυσικα και ήθελε να ηγηθεί της CIA και είχε πολλούς υποστηρικτές που παρότρυναν τον Τρούμαν να τον βάλει επικεφαλής.

Αντ ‘αυτού, ο πρόεδρος έδωσε τη δουλειά στον ναύαρχο Roscoe Hillenkoetter, τον οποίο ο Waller περιέγραψε ως “αδύναμο”.

Εν τω μεταξύ, ο Ντόνοβαν δέχτηκε έναν διορισμό Τρούμαν ως επικεφαλής μιας επιτροπής που μελετά τα πυροσβεστικά τμήματα της χώρας.

Αλλά εργάστηκε στα παρασκήνια για να βοηθήσει στον σχηματισμό της CIA.

Αντί να είναι ευγνώμων για τη βοήθεια του Ντόνοβαν, ο Τρούμαν ήταν έξαλλος, θεωρώντας τον παρείσακτο μεσολαβητή.

Στις προεδρικές εκλογές του 1952, ο Ντόνοβαν έκανε εκστρατεία υπέρ του Αϊζενχάουερ, ο οποίος είχε γίνει καλός φίλος από τον πόλεμο.

Μετά τη νίκη του, ο Ντόνοβαν ήλπιζε να διοριστεί επικεφαλής της CIA, αλλά αντ’ αυτού ο Αϊζενχάουερ διόρισε τον Άλεν Ντάλες, ο αδερφός του οποίου, Τζον Φόστερ Ντάλες, ήταν ο νέος υπουργός Εξωτερικών.

Μια πηγή αποκάλυψε ότι «συμμετείχε βαθιά και στη δημιουργία της CIA στο Βιετνάμ και σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ασία».

ΤΟ ΤΕΛΟΣ

Ο Ντόνοβαν είχε αρχίσει να εμφανίζει συμπτώματα άνοιας ενώ βρισκόταν στην Ταϊλάνδη, και νοσηλεύτηκε το 1957.

Ενώ στο νοσοκομείο, «φαντάσθηκε ότι είδε τον Κόκκινο Στρατό να έρχεται πάνω από τη γέφυρα της 59ης οδού, στο Μανχάταν» .

Λίγο πριν από το θάνατό του, τον επισκέφτηκε ο Αϊζενχάουερ, ο οποίος αργότερα είπε σε έναν φίλο του ότι ο Ντόνοβαν ήταν «ο τελευταίος ήρωας».

Ο Ντόνοβαν πέθανε σε ηλικία 76 ετών από επιπλοκές αγγειακής άνοιας στις 8 Φεβρουαρίου 1959, στο ιατρικό κέντρο Walter Reed Army στην Ουάσιγκτον, DC  Μόλις έμαθε για τον θάνατό του, η CIA έστειλε ένα τηλεγράφημα στους αρχηγούς του σταθμού της:

«Ο άνδρας πιο υπεύθυνος από κάθε άλλον για την ύπαρξη της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών έχει φύγει από τη ζωή».

Είναι θαμμένος στο Τμήμα 2 του Εθνικού Κοιμητηρίου του Άρλινγκτον.

Πληροφορίες

CIA: Κοίτα πίσω … Στρατηγός William J. Donovan Head Office of Strategic Services.

“Ο θάνατος του William Joseph “Wild Bill” Donovan” . Seamus Dubhghaill . Seamus Dubhghaill .

Κέντρο Στρατιωτικής Ιστορίας του Αμερικανικού Στρατού.

Brown, Anthony Cave(1982). Wild Bill Donovan: The Last Hero.