Εκσυγχρονισμός F-16: Συναίνεση στη Βουλή αλλά και 3 αναπάντητα ερωτήματα που προκαλούν τη λογική

Σε κλίμα συναίνεσης και με εκπρόσωπο της κατασκευάστριας εταιρείας Lockheed Martin να απαντά σε ερωτήματα βουλευτών ολοκληρώθηκε η συζήτηση του νομοσχεδίου του ΥΠΕΘΑ, στην οποία περιλαμβάνεται και το θέμα της αναβάθμισης των F-16.
Ο ΥΕΘΑ Νίκος Παναγιώτοπουλος δήλωσε ότι ο εκπρόσωπος της εταιρείας ήταν “κατατοπιστικός με τις απαντήσεις που έδωσε και βοήθησε το Σώμα να καταλάβει πόσο διαφανής τελικά είναι η ρύθμιση που φέρνουμε όσον αφορά το πρόγραμμα αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16”.

Θέμα διαφάνειας δεν είχε τεθεί ποτέ , ούτε την προηγούμενη φορά που επιχειρήθηκε να περάσει η ρύθμιση. Αυτό που πάντα τίθεται ως ερώτημα, αλλά δεν έχουμε απάντηση πειστική από κανέναν είναι άλλο: υπάρχει λογική στην αναβάθμιση των F-16 με τον τρόπο που γίνεται;

Γιατί τίθεται το ερώτημα που απ΄ ότι φαίνεται κανένας από τη Βουλή δεν θέλει να απαντήσει;

•Γιατί αναβαθμίζουμε τα αεροσκάφη που εντάχθηκαν στη δύναμη της ΠΑ το 2009; Μάλιστα η αναβάθμιση ξεκινά απ΄ αυτά τα αεροσκάφη! Το πρώτο που βρίσκεται στην ΕΑΒ προέρχεται από τα τελευταία αεροσκάφη που αγοράσαμε επί κυβέρνησης Καραμανλή.
•Γιατί δεν αναβαθμίζονται τα αεροσκάφη που είχαν αγοραστεί από την κυβέρνηση του πατέρα Μητσοτάκη τη δεκαετία του 90; Χρειάζονται αναβάθμιση τα F-16 του 2009 κι όχι εκείνα του 90;
•Ξεκινάμε -ελπίζουμε- μία αναβάθμιση κόστους 1,5 δις, γνωρίζντας επισήμως και εγγράφως από την αμερικανική αεροπορία, ότι το σύστημα αυτοπροστασίας που διαθέτουν F-16 προς αναβάθμιση δεν θα δουλέψει με το νέο ραντάρ που θα τοποθετηθεί. Έχουμε βρει λύση για να ξεπεραστεί το πρόβλημα; Και πόσο θα κοστίσει;

Αυτά τα απλά ερωτήματα συζητήθηκαν από τους βουλευτές στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή ,παρουσία του εκπροσώπου της Lockheed Martin;

Όλη η ομιλία του ΥΕΘΑ στη Βουλή:
Δεν θέλω να ευτελιστεί η συζήτηση γι’ αυτό το πρώτο άρθρο του Νομοσχεδίου σε έναν ιδιότυπο ανταγωνισμό του τύπου «κατόπιν ενεργειών μου», του ενός ή του άλλου. Θα μπορούσα να πω ότι μετά την αποτυχημένη – λόγω στρεβλού τρόπου εισαγωγής προς νομοθέτηση – απόπειρα του κ. Πάνου Καμμένου τον Ιανουάριο ακολούθησε ένα εξάμηνο πλήρους αδράνειας.
Γιατί έπρεπε να ακολουθήσει ένα εξάμηνο καμίας ενέργειας της επόμενης Πολιτικής Ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας να φέρει – με το σωστό τρόπο όμως – την αναβάθμιση των F-16 στη Βουλή; Δεν υπήρχε επείγων λόγος τότε;
Αυτό που συνέβη είναι να καθυστερήσουμε τους καλοκαιρινούς μήνες και σήμερα να κάνουμε έναν αγώνα δρόμου και κόντρα στις καιρικές συνθήκες για να προβούμε στη στεγανοποίηση της στέγης της ΕΑΒ, προκειμένου να μπορεί να ξεκινήσει αυτό το πρόγραμμα, ενώ θα μπορούσαμε κάλλιστα αυτό το θέμα να το είχαμε λύσει – τεχνικής φύσεως είναι – μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες που ως γνωστόν δεν βρέχει κιόλας.
Σε κάθε περίπτωση οφείλω να εξάρω το γενικότερο συναινετικό κλίμα, όσον αφορά τη θετική διάθεση να ψηφιστούν από τα περισσότερα κόμματα οι διατάξεις αυτού του Νομοσχεδίου. Αντιλαμβάνομαι και χαίρομαι γι’ αυτό ότι γίνεται αντιληπτό το κλίμα κατεπειγόντως να αναβαθμιστούν εξοπλιστικά οι Ένοπλες Δυνάμεις μας.
Ασφαλώς και δεν μας ικανοποιεί η «οροφή» των 530 εκατομμυρίων στον προϋπολογισμό των Ενόπλων Δυνάμεων για να καλυφθούν οι εξοπλιστικές ανάγκες, διότι δεν καλύπτονται όλες οι εξοπλιστικές ανάγκες. Και οι εξοπλιστικές ανάγκες δεν περιορίζονται μόνο στη συντήρηση των υπαρχόντων συστημάτων, αλλά ενδεχομένως και σε πρόσκτηση καινούργιων για όλους τους Κλάδους, έτσι ώστε – αν μη τι άλλο – να παρακολουθήσουμε τον επίμονο, ενοχλητικό και πλέον πολύ διεκδικητικό γείτονα, ο οποίος τα τελευταία χρόνια ομολογουμένως έχει πραγματοποιήσει άλματα όσον αφορά στον εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεών του.
Επομένως, αν εσύ μένεις στα ίδια επίπεδα, ακόμα κι αν δεν οπισθοχωρείς, ενώ ο δυνητικός αντίπαλός σου – ο οποίος δεν κρύβει πλέον τώρα καθόλου τις επεκτατικές ή διεκδικητικές προθέσεις του σε βάρος δικών σου κυριαρχικών δικαιωμάτων – εξοπλίζεται με πολύ γοργούς ρυθμούς, τότε στο συνολικό ισοζύγιο μένεις πίσω.
Κι αυτό είναι μία συνθήκη και μία κατάσταση η οποία νομίζω πλέον γίνεται αντιληπτή απ’ όλους στην κοινωνία. Βέβαια, οι Ένοπλες Δυνάμεις μας είναι ισχυρές, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό και παραμένουν εξοπλισμένες με πολύ καλά και προηγμένα οπλικά συστήματα σε όλους τους Κλάδους.
Να μην υποκύπτουμε και ως κοινωνία, αλλά και ως σύστημα Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας σε αυτή την προπαγάνδα, ότι είμαστε πάντα μειονεκτικοί. Είναι μεγάλο λάθος αυτό κι είναι κάτι το οποίο ασφαλώς και δεν συμβαίνει από πλευράς των γειτόνων μας. Υπάρχει προπαγάνδα για τη δημιουργία κλίματος υπεροχής, όχι μία προπαγάνδα για την καλλιέργεια κλίματος ηττοπάθειας. Ας μην εξυπηρετούν κάποιοι με τη στάση τους, κέντρα που απεργάζονται την ηττοπάθεια πλήττοντας το ηθικό.
Από εκεί και πέρα, θα κάνω μία τοποθέτηση που αποσκοπεί να απαντήσει σε ερωτήματα επί των άρθρων, καθενός άρθρου αυτού του Νομοσχεδίου, δεδομένου ότι θα έχουμε την ευκαιρία να τα πούμε και στην Ολομέλεια. Στο πρώτο άρθρο έχει καταστεί σαφές ότι η πρώτη διάταξη αφορά στα προγράμματα Ασφαλείας, Εφοδιασμού και Πληροφοριών πλέον που προέρχονται από το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των αεροσκαφών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας.
Η σύμβαση είχε υπογραφεί το 2018 για τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας, με τροποποίηση της προϋπάρχουσας από το 2006 Διακρατικής Συμφωνίας. Το συνολικό προϋπολογιστικό κόστος ήταν 1,5 δισεκατομμύριο, με το αντίστοιχο συμβόλαιο της κατασκευάστριας εταιρείας Lockheed Martin σε περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
Δρομολογήθηκε αυτό το 2018, όμως πλέον τελειώνει τώρα και βέβαια τελειώνει όσον αφορά τη νομοθετική του ρύθμιση, διότι όλοι καταλαβαίνουμε ότι το κύριο πρόβλημα της επόμενης ημέρας είναι να «τρέξει» και να υλοποιηθεί αυτό το πρόγραμμα από την ΕΑΒ. Όλοι το καταλάβαμε αυτό ως προς την ουσία του ζητήματος. Η ΕΑΒ θα υποστηριχθεί.
Ήδη ψηφίστηκε η διάταξη που αφορά στις πρώτες προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού που θα πρέπει να έρθουν στους κόλπους της ΕΑΒ και να εκπαιδευτούν – διότι δεν θα μπουν κατευθείαν στα συνεργεία για να αποσυναρμολογήσουν το πρώτο αεροπλάνο, που ήδη βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ – και από εκεί και πέρα, γρήγορα – γρήγορα να ενσωματωθούν στο τεχνικό προσωπικό που θα υλοποιήσει αυτό το πρόγραμμα.
Επομένως, όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι το επόμενο μεγάλο στοίχημα είναι να στηρίξουμε ως Υπουργείο, ως Σώμα, εάν χρειαστεί, την ΕΑΒ, προκειμένου να υλοποιήσει αυτό το κομβικής σημασίας πρόγραμμα για την αναβάθμιση του στόλου της Πολεμικής Αεροπορίας μας.
Κατά τη φάση διαπραγμάτευσης της περιόδου 2017 – 2018 απαιτήθηκε – και ορθώς – από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας η συμμετοχή της ΕΑΒ στις εργασίες του προγράμματος καθώς και κάποιες επιπρόσθετες βελτίωσης επιχειρησιακών δυνατοτήτων και υποδομών που θα επέτρεπαν την καλύτερη επιχειρησιακή αξιοποίηση των αναβαθμισμένων αεροσκαφών. Λόγω της σύμβασης των αντισταθμιστικών ωφελημάτων του 2000, η εταιρεία Lockheed Martin είχε υποχρέωση να προσφέρει ισόποσες επιστροφές με το κόστος αναβάθμισης. Καθώς το νομικό πλαίσιο όμως για αντισταθμιστικά ωφελήματα έχει καταργηθεί από το 2011, αποφασίστηκε τότε, για να λυθεί αυτό το πρόβλημα, αφενός η σύναψη Συμφωνίας Ασφάλειας Εφοδιασμού κι αφετέρου ο διαχωρισμός της από την προηγούμενη σύμβαση, τη «μητέρα» σύμβαση αντισταθμιστικών ωφελημάτων του 2000 στην αρχική σύμβαση και επιπλέον η νομοθετική ρύθμιση του θέματος κατά τρόπο που θα διασφάλιζε πρωτίστως τόσο τα συμφέροντα της χώρας, όσο και την τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών, το άρθρο 346 της Συνθήκης της Λισαβόνας περί δυνατότητας του Κράτους – Μέλους να συνάπτει τέτοια προγράμματα προς το σκοπό της προστασίας των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας και αυτά τα προγράμματα να έχουν σχέση με την παραγωγή πολεμικού υλικού ή οπλικών συστημάτων.
Επομένως, μία κάμψη του απαγορευτικού κανόνα της Οδηγίας που επιτρέπει τα προγράμματα παροχών να εφαρμόζονται όπως είπαμε και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρά το γεγονός ότι και αυτές υπόκεινται στο κοινοτικό δίκαιο της οδηγίας, επιτρέπει και σε άλλες χώρες να έχουν τέτοια προγράμματα παροχών, όπως αυτό που νομοθετούμε σήμερα για την ΕΑΒ μέσω της Lockheed Martin.
Το 70% και πλέον των προγραμμάτων συνολικής αξίας 279 εκατομμυρίων δολαρίων κατευθύνεται στην ελληνική αμυντική βιομηχανία, ιδιαιτέρως στην ΕΑΒ ως υποκατασκευαστικό έργο. Επίσης προορίζεται για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων της αμυντικής μας βιομηχανίας, σε μία συγκυρία που η στήριξή της είναι κομβικής σημασίας για την αναβίωσή της, την αναβάθμισή της, αλλά και ειδικά για την ΕΑΒ για τη συνέχιση της λειτουργίας της.
Όντως, αν θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί, η ΕΑΒ τα τελευταία χρόνια ζει, συντηρείται, εξαιτίας του έργου που της δίδει η Lockheed Martin. Τώρα έχει την ευκαιρία να μπορεί να διεκδικήσει και να αναλάβει ακόμα περισσότερο και τεχνολογικά αναβαθμισμένο έργο, εξαιτίας των εσωτερικών επενδύσεων που θα γίνουν στις υποδομές της ΕΑΒ μέσω των προγραμμάτων παροχών της Lockheed Martin με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τη συνέχιση του εργασιακού βίου, του στελεχιακού και του εργατικού δυναμικού της.
Τέθηκε το ερώτημα, γιατί η αναβάθμιση των F-16 πρέπει να ρυθμιστεί νομοθετικά και κατά πόσο είναι αντισταθμιστικά τα 279 εκατομμύρια δολάρια που προσφέρει η Lockheed Martin, κυρίως σε υποκατασκευαστικό; Είπαμε ότι τα προγράμματα της συμφωνίας αποτελούν ουσιαστικά επιστροφές από το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και στη διαμόρφωση της συμφωνίας που φέρνουμε έπρεπε να συγκεραστούν πρώτον, οι εθνικές απαιτήσεις – που ζήτησε δηλαδή το Υπουργείο και ορθώς – να προκύψει έργο στην ΕΑΒ, δεύτερον, οι υποχρεώσεις της εταιρείας και τρίτον το περιοριστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η οδηγία 2009 του 1981 της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει τη δυνατότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας να αναλαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την εγκαθίδρυση και διατήρηση μιας εγχώριας τεχνολογικής – βιομηχανικής βάσης σε συγκεκριμένους στρατηγικούς τομείς Άμυνας και Ασφάλειας για την προστασία των ουσιωδών συμφερόντων Ασφαλείας της χώρας και ιδίως για την ασφάλεια Εφοδιασμού. Εξού και η μετατροπή της αρχικής συμφωνίας σε συμφωνία ασφάλειας Εφοδιασμού. Αυτή ήταν η φόρμουλα που έπρεπε να εξεύρουμε προκειμένου να είμαστε νομότυποι ως προς τον τρόπο που φέρνουμε τη συγκεκριμένη διάταξη προς ψήφιση.
Από εκεί και πέρα, δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αυτομάτως η σύμβαση αντισταθμιστικών του 2000 ως συμβατικό όχημα για τις επιστροφές από το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού. Έπρεπε να βρούμε τη λύση και με διατυπωμένη την απαίτηση του Υπουργείου για προγράμματα επιστροφών αποφασίστηκε ακριβώς αυτό, αφενός η σύναψη συμφωνίας κι αφετέρου ο διαχωρισμός της από την αρχική σύμβαση και επιπλέον η νομοθετική ρύθμιση του θέματος που να διασφαλίζει πρωτίστως τα συμφέροντα της χώρας, αλλά και την τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών. Επομένως, αυτό έχει ειπωθεί αρκετές φορές νομίζω από εμάς και εκτιμώ ότι το έχουμε όλοι εμπεδώσει.
Έπρεπε να απαντήσουμε επιπλέον στα ακόλουθα ερωτήματα:
Ποιο ζωτικό συμφέρον ασφάλειας θέλαμε να προστατέψουμε; Την εγκαθίδρυση και τη διατήρηση μιας εγχώριας τεχνολογικής βιομηχανικής βάσης σε στρατηγικούς τομείς Άμυνας και Ασφάλειας.
Ποια η σχέση ανάμεσα σε αυτό το συμφέρον ασφάλειας και στην απόφαση; Το γεγονός ότι η πλειοψηφία των προγραμμάτων συμφωνίας κατευθύνονται ως υποκατασκευαστικό, δηλαδή ως εσωτερική επένδυση στην ΕΑΒ και κατ’ επέκταση στην Αμυντική Βιομηχανία.
Γιατί είναι απαραίτητη μια εφαρμογή της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις, σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση για την προστασία του εν λόγω ζωτικού συμφέροντος ασφαλείας; Είπαμε ότι εφόσον η Οδηγία 89 δεν ρυθμίζει επακριβώς το ζήτημα, υπήρχε η ανάγκη της πρωτότυπης και αυτοτελούς ρύθμισης, εφόσον κατά την οδηγία δεν αποκλείεται εντελώς το πρόγραμμα, ένα πρόγραμμα παροχών όπως αυτό προκύπτει. Επομένως η Οδηγία είναι απαγορευτική, αλλά όχι εντελώς απαγορευτική, τα είχαμε εξηγήσει και στην προηγούμενη συνεδρίαση.
Ποιοι αναλαμβάνουν τα προγράμματα της συμφωνίας ασφάλειας εφοδιασμού; Πώς υπολογίστηκε το κόστος αυτών και ποιο είναι το διάγραμμα υλοποίησης αυτών; Έχει σημασία να απαντηθεί αυτό και απαντήθηκε για λόγους κατίσχυσης του πνεύματος διαφάνειας στη νομοθετική αυτή ρύθμιση. Στην αναλυτική περιγραφή περιλαμβάνεται, λοιπόν, η συμφωνία – απαντούμε -αναφέρονται τα προγράμματα τα οποία θα ανατεθούν είτε στην ΕΑΒ είτε στην ελληνική αμυντική βιομηχανία, γενικότερα ή θα αποτελέσουν απλά παροχή προς τις Ένοπλες Δυνάμεις, ένα – ένα περιγραφικά, τα προγράμματα.
Για δύο προγράμματα αξίας 48 εκατομμυρίων δολαρίων υπάρχει πρόθεση επαναξιολόγησης προκειμένου να συνεκτιμηθούν νεότερες επιχειρησιακές απαιτήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας, όπως εξηγήθηκαν προχθές από τη Στρατιωτική Ηγεσία της. Πέρα από αυτά τα δύο προγράμματα, η συντριπτική πλειοψηφία των υπολοίπων έρχονται στην ΕΑΒ, καθώς και δύο ακόμα προγράμματα παροχών προς τις Ένοπλες Δυνάμεις με ό,τι αυτό συνεπάγεται προς όφελός τους.
Η κατασκευάστρια εταιρεία έκανε εκτιμήσεις του ύψους των προγραμμάτων με μεγάλη ακρίβεια και δικά της μέσα. Άλλωστε, δική της επένδυση, δικά της λεφτά είναι αυτά τα οποία θα κατευθυνθούν για την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων, επομένως είχε κάθε συμφέρον να κάνει ακριβέστατη και σωστή εκτίμηση, ενώ η παροχή των υπόψη προγραμμάτων δεν θα επηρεάσει, όπως αναλύθηκε, το κόστος της κύριας σύμβασης καθώς αφενός αυτό είναι ήδη καθορισμένο με την κυβέρνηση των ΗΠΑ κι αφετέρου οι τιμές που περιλαμβάνονται στην κύρια σύμβαση είναι ίδιες με τις τιμές τις οποίες θα προσφέρονταν οι ίδιοι εξοπλισμοί και οι υπηρεσίες στις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ.
Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης: Το πρώτο αεροσκάφος όπως ξέρουμε βρίσκεται ήδη στην 114 Πτέρυγα Μάχης, έτοιμο προς αποσυναρμολόγηση. Αυτό θα γίνει όποτε θα είναι κι η βιομηχανία έτοιμη όσον αφορά στις τεχνικές δυνατότητές της να προχωρήσει στο έργο. Η ολοκλήρωση των αναβαθμίσεων για το σύνολο των αεροσκαφών – 84 αεροσκάφη είπαμε ότι θα περάσουν απ’ αυτό το πρόγραμμα αναβάθμισης – είναι προγραμματισμένη για το έτος 2027. Προφανώς, το υποκατασκευαστικό έργο που περιλαμβάνεται στα προγράμματα θα έχει ολοκληρωθεί εντός του χρονικού αυτού διαστήματος, είναι προφανές αυτό. Άλλωστε, το υποκατασκευαστικό αυτό έργο θα χρησιμοποιηθεί εν μέρει και για την ίδια την υλοποίηση αυτού του προγράμματος όπως είναι φυσικότατο.
Όταν ολοκληρωθεί από το πρόγραμμα μπορεί να τρέξει και με γρηγορότερους ρυθμούς, ανάλογα με το πόσα αεροσκάφη θέλει καταρχάς η Πολεμική Αεροπορία να δεσμεύει στο πρόγραμμα αυτό της αναβάθμισης και επομένως να στερεί από την καθημερινή επιχειρησιακή διαθεσιμότητα που χρειάζεται και χρειάζεται όλη η χώρα. Είναι δεδομένο ότι αν εξαιρέσουμε την ίδια άτρακτο, το ίδιο σύστημα προσγείωσης και τον ίδιο κινητήρα, όλα τα υπόλοιπα αλλάζουν στο στόλο των F-16, έτσι ώστε με την ολοκλήρωση αυτού του προγράμματος και την παράδοση και των 84 αεροσκαφών θα έχουμε στην ουσία ένα διαφορετικό στόλο F-16 και επομένως, μία διαφορετική Πολεμική Αεροπορία, με αναβαθμισμένες δυνατότητες, ιδίως όσον αφορά τα ηλεκτρονικά συστήματα αυτών των αεροσκαφών.
Η εκδοχή Viper είναι η πιο προηγμένη εκδοχή F-16 σήμερα παγκοσμίως και θα έλεγα ότι αποτελεί το «κατώφλι» – το ενδιάμεσο στάδιο – για τη μετάβαση από τα μαχητικά αεροσκάφη 4ης γενιάς σ’ αυτά της 5ης, τα F-35 και τα λοιπά. Επομένως, με αυτό το πρόγραμμα ανοίγει η δυνατότητα στη δική μας εγχώρια αεροπορική βιομηχανία να μπορεί να εκτελέσει ενδεχομένως αύριο και έργα υποστήριξης για μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς. Καταλαβαίνετε ότι αυτό είναι ένα επιπλέον πολλαπλασιαστικό όφελος που ξεκινάει με αυτό το πρόγραμμα αναβάθμισης.
Γιατί η Νέα Δημοκρατία φέρνει τις ίδιες διατάξεις, τι άλλαξε; Τι άλλαξε με τις επιστολές Lockheed Martin; Πολύ σύντομη υπόμνηση: Η διάταξη για την έγκριση του προγράμματος ασφάλειας εφοδιασμού και τα λοιπά προωθήθηκε αρχικά τον Ιανουάριο, εμείς επιλέγουμε για λόγους διαφάνειας, αλλά και εξάντλησης του εύρους συζήτησης χωρίς αιφνιδιασμούς, χωρίς υπονοούμενα, χωρίς συμφραζόμενα, χωρίς καχυποψία με αυτή τη διαδικασία. Είναι αυτή η τέταρτη στην ουσία συνεδρίαση Επιτροπής και θα έχουμε άλλη μία ευκαιρία στην Ολομέλεια να τα συζητήσουμε με κάθε δημοσιότητα και κάθε διαφάνεια κάτι που πολύ φοβούμαι ότι δεν είχε γίνει στον αιφνιδιασμό του Ιανουαρίου κι αυτός ήταν ο λόγος που το εγχείρημα κιόλας απέτυχε, διότι προκάλεσε εξαρχής ένα κλίμα καχυποψίας.
Και κακώς βέβαια δεν επιχειρήθηκε να διορθωθεί αυτό με την εισαγωγή του με Σχέδιο Νόμου, όπως ορθά είχατε επισημάνει τότε κ. Δρίτσα, εκείνο το απόγευμα ή βράδυ του Ιανουαρίου. Δεν επιχειρήθηκε να έρθει ως Σχέδιο Νόμου και στο εξάμηνο που πέρασε μετά τον Ιανουάριο και την απόπειρα Καμμένου.
Το σημαντικό είναι ότι η συμφωνία που φέρνουμε εμείς σήμερα προς έγκριση είναι βελτιωμένη, κατά τρόπο επωφελή για το Δημόσιο, δεδομένου ότι η Lockheed Martin, σύμφωνα με την επικαιροποιημένη προσφορά της αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει επιπλέον υποκατασκευαστικό έργο στην ΕΑΒ ύψους 16 εκατομμυρίων δολαρίων. Δεσμεύεται δε, για την αντικατάσταση των γνωστών δύο προγραμμάτων των 48 εκατομμυρίων με εννέα διαφορετικά, ανάλογα με αυτά που θα ζητήσει η Πολεμική Αεροπορία, ανάλογα πάλι με τις δικές της επικαιροποιημένες υπηρεσιακές απαιτήσεις.
Σας είπαμε για το προσωπικό της ΕΑΒ, ψηφίστηκε σήμερα το άρθρο 55 του πολυνομοσχεδίου, επομένως δρομολογείται προς επίλυση και αυτό το θέμα.
Σχετικά με τη δεύτερη διάταξη την έγκριση τριών συμφωνιών – πλαίσιο για την επιχειρησιακή υποστήριξη αεροσκαφών τύπου Mirage.
Με τη δεύτερη διάταξη λοιπόν, εγκρίνονται τα τρία σχέδια συμφωνιών – πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης των αεροσκαφών τύπου Mirage 2005 μεταξύ της ΓΔΑΕΕ και των τριών κατασκευαστριών εταιρειών των Γάλλων, Dassault, Thales και Safran. Λύνεται ένα πρόβλημα το οποίο δυστυχώς υπάρχει από το 2012, αλλά και από πριν διότι η δυσκολία ανεφοδιασμού με ανταλλακτικά ίσχυε και πριν από το 2012. Η υποστήριξη των αεροσκαφών Mirage 2000-5, για τα οποία είναι διαπιστωμένη η ειδική επιχειρησιακή ωφέλεια – όταν βέβαια έχουμε τις διαθεσιμότητες που πρέπει να έχουμε στο θέατρο επιχειρήσεων του Αιγαίου, λόγω των στρατηγικών όπλων που φέρουν αυτά τα αεροπλάνα – μετά από πολλές παρατάσεις έληξε το 2012, αλλά δεν παρατάθηκε εκ νέου.
Θεωρώ πολύ λυπηρό το γεγονός ότι από το 2012 ερχόμαστε να ρυθμίσουμε σήμερα αυτή την εκκρεμότητα. Απαιτήθηκε νέα σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Οι διαγωνισμοί που προκηρύχθηκαν, αλλά κι οι προσπάθειες που αναμφισβήτητα καταβλήθηκαν για σύναψη διακρατικής συμφωνίας απέβησαν άγονοι. Με την κήρυξη ως άγονων αυτών των διαγωνισμών έπρεπε να βρεθεί λύση. Συνεχίστηκαν οι προσπάθειες, όντως, και το 2018 τέθηκε από μέρους των εταιρειών θέμα μη αποδοχής συγκεκριμένων όρων του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου. Επομένως, έπρεπε να προσαρμοστεί το νομοθετικό πλαίσιο. Εξουσιοδοτήθηκε η ΓΔΑΕΕ για διαπραγματεύσεις με σκοπό την αμοιβαία συμφωνία των συμφωνιών – πλαίσιο και για την έναρξη των διαδικασιών νομοθετικής ρύθμισης για την κύρωση αυτών των σχεδίων.
Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του 2018, ώσπου τελικά και ιδίως μετά την επίσκεψή μου στο Παρίσι και τις απευθείας συνομιλίες με την ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας της Γαλλίας, συμφωνήσαμε πως έπρεπε να τελειώνουμε με αυτή τη χρονίζουσα υπόθεση. Συμφωνήσαμε ότι τα Mirage αποτελούν δική μας μεγάλη προτεραιότητα όσον αφορά στη διάρθρωση των Ενόπλων Δυνάμεων. Ίσως οι Γάλλοι να σκέφτηκαν στο βάθος του μυαλού τους ότι αν λυθεί αυτό ενδεχομένως μένει ανοιχτό ένα μελλοντικό παράθυρο για Rafale ή ενδεχομένως να τα βρούμε με τις φρεγάτες.
Συμφωνήσαμε ότι τα Mirage έπρεπε να δρομολογηθούν, διότι το απαιτήσαμε, ώστε να ξαναπετάξουν με τις σωστές διαθεσιμότητες. Για να μην προκύψει παρεξήγηση, ένα ικανό μέρος του στόλου των Mirage είναι επιχειρησιακά σε άμεση ετοιμότητα.
Άλλωστε, χθες, σηκώθηκαν αρκετά από αυτά σε μία αιφνιδιαστική κίνηση της Πολεμικής Αεροπορίας στο Αιγαίο και με αριθμητικό πλεονέκτημα, θα έλεγα, έδωσαν ένα ακόμα μάθημα στην Τουρκική Αεροπορία ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα, όπως τα υπολογίζει ο κ. Τσαβούσογλου με τους πολεμικούς του υπολογισμούς ή δεν θα είναι σε καμία περίπτωση. Όμως, πρέπει να πετάξουν κι άλλα. Αυτό θα γίνει αν υπάρχει απρόσκοπτη ροή ακόμα και μικρής αξίας ανταλλακτικών που μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα στα αεροσκάφη που τα περιμένουμε έτσι ώστε να τα καταστήσουν επιχειρησιακά. Αυτό μπορεί να αρχίσει να γίνεται από τον επόμενο μήνα, προκειμένου να γνωρίζουμε ότι σε τέσσερις, πέντε, έξι μήνες από τώρα, ένα ικανό ποσοστό του στόλου των 44 συνολικά Mirage 2000 και 2000-5 θα είναι διαθέσιμο για τις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Έτσι καταλήξαμε στις συμφωνίες – πλαίσιο. Η χρηματοδότηση του προγράμματος αυτού, οροφής 260 εκατομμυρίων ευρώ για επτά έτη, είναι ήδη εγκεκριμένη. Είχαμε μια περίπτωση και το είπαμε στους Γάλλους, ότι η Ελλάδα -και δεν είναι συνηθισμένη θα έλεγα αυτή η συνθήκη- είχε στο χέρι τα λεφτά, είχαν βρεθεί τα ανταλλακτικά και έμενε να συμφωνήσουμε. Όπως καταλαβαίνετε συμφωνήσαμε και η χρηματοδότηση των ετών 2019 με 2021, 30 εκατομμύρια κατ’ έτος έχει ήδη προαναγγελθεί από το Υπουργείο Οικονομικών.
Να απαντήσω σε μία ερώτηση: Γιατί οι δύο πρώτες διατάξεις είναι απόρρητες όσον αφορά τις συμφωνίες, ενώ η συμφωνία για το επόμενο άρθρο 3, τα επιπλέον υλικά, δεν είναι. Τα κείμενα αφενός της συμφωνίας Ασφαλείας, Εφοδιασμού και Πληροφοριών για τα F-16 και αφετέρου των συμφωνιών -πλαίσιο για τα Mirage, για την υποστήριξή τους, δεν περιλαμβάνονται στο υπόψη Σχέδιο Νόμου. Όχι επειδή θελήσαμε να κρύψουμε κάτι, αλλά διότι τα κείμενα αυτά περιλαμβάνουν μεγάλο πλήθος απόρρητων στρατιωτικών πληροφοριών. Άπτονται της οργάνωσης, διάρθρωσης, εφοδιασμού και προφανώς εξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων, η δημοσίευση των οποίων θεωρούμε ότι θα προξενούσε κάποια βλάβη ως διαρροή μυστικών στην Άμυνα και την Ασφάλεια της χώρας.
Ακόμα και η δημοσίευση των τίτλων των προγραμμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποκάλυψη ελλείψεων που αντιμετωπίζουν οι Ένοπλες Δυνάμεις και νομίζω ότι δεν υπήρχε κανένας σκοπός, κανένας λόγος να γίνει αυτό τώρα. Όσον αφορά ειδικά τις συμφωνίες – πλαίσιο για την υποστήριξη των Mirage, εκεί υπάρχουν κάποιες πληροφορίες με τη μορφή τεχνικών λεπτομερειών, προδιαγραφών κλπ, που άπτονται του βιομηχανικού και εμπορικού απορρήτου των γαλλικών εταιρειών που συμβάλλονται, οι οποίες ζήτησαν να μην αποκαλυφθούν αυτά προκειμένου να διαφυλάξουν τα νόμιμα συμφέροντά τους. Γι’ αυτό το λόγο, λοιπόν, θα δούμε τη λίστα ανταλλακτικών- για να το πω έτσι σχηματικά – μόνο όσον αφορά τη συμφωνία των excess materials, όχι αυτές που έχουν να κάνουν με τα αεροπλάνα.
Τέλος, όσον αφορά στα Mirage, η αρμοδιότητα που ανατέθηκε στον Γενικό Διευθυντή της ΓΔΑΕΕ άπτεται αποκλειστικά και μόνο στην έγκριση και τροποποίηση των εκτελεστικών συμβάσεων που θα έρθουν προκειμένου να καθορίσουμε τις παραγγελίες για την απόκτηση ανταλλακτικών που θα προσαρμοστούν στα αεροπλάνα. Επομένως, έγκριση και τροποποίηση εκτελεστικών συμβάσεων συμφωνιών – πλαίσιο με τους ειδικούς όρους των εκτελεστικών συμβάσεων σε κάθε περίπτωση να συμμορφώνονται τελικά με το συμβατικό πλαίσιο που έχει καθοριστεί σε αυτό που φέρνουμε τώρα, δηλαδή τη συμφωνία – πλαίσιο χωρίς περιθώριο αποκλίσεων.
Δύο σχόλια αναφορικά με την τρίτη διάταξη, σχετικά με τα πλεονάζοντα υλικά. Είμαστε σε μία ευχάριστη θέση να τερματίσουμε, να διευθετήσουμε οριστικά, μία υπόθεση δυσεπίλυτη και χρονίζουσα, αυτή που έχει να κάνει με την εκτελεστική συμφωνία κατασκευής των υποβρυχίων.
Κύριε Δρίτσα, γνωρίζετε πολύ καλά πόσο δύσκολη, δυσεπίλυτη και στριφνή ήταν σε όλες τις φάσεις της. Εν πάση περιπτώσει εκφράζουμε τη βεβαιότητα ότι η συμφωνία αυτή δίνει ένα τέλος σε όλα και δεν δίνει ένα τέλος μόνο στην υπόθεση των επιπλέον υλικών, κατοχυρώνοντάς τα τουλάχιστον στο Πολεμικό Ναυτικό μας, με πρόσθετο όφελος πέντε εκατομμυρίων από τα ήδη υπάρχοντα υλικά και άλλων 15 από την απαίτηση που δεν θα διεκδικήσει η ΕΝΑΕ εναντίον του Πολεμικού Ναυτικού. Επομένως πέντε συν δεκαπέντε, επιφέρουν 20 εκατομμύρια όφελος, αλλά τερματίζει και μια σειρά έντονων και πικρών αντιδικιών μεταξύ των εμπλεκομένων μερών. Αυτά τα δικαστήρια θα μπορούσαν να διαιωνιστούν. Θα ήταν καλό για τους δικηγόρους αλλά κακό για τους εμπλεκόμενους, ιδίως τις Ένοπλες Δυνάμεις και το Πολεμικό Ναυτικό.
Με τη ρύθμιση αυτή, λήγει η εκκρεμότητα. Το Ελληνικό Δημόσιο ωφελείται, το Πολεμικό Ναυτικό παραλαμβάνει σε πολύ σύντομο χρόνο τα επιπλέον υλικά και τα λοιπά υλικά, κατόπιν της ρύθμισης. Αυτά θα χρησιμοποιηθούν για τη διενέργεια παρόντων και μελλοντικών εργασιών συντήρησης στα υποβρύχια. Κλείνουν κοστοβόρες και χρονοβόρες διενέξεις σχετικά με αυτό το θέμα. Δεν θα μπορούσε να περιμένει όφελος από αυτό το Ελληνικό Δημόσιο. Σαφώς, το Πολεμικό Ναυτικό θα έλεγα ότι βγάζει «στεναγμό» ανακούφισης που δεν θα έχει πλέον και αυτά να το απασχολούν.
Στο άρθρο 4 αντιμετωπίζεται το πρόβλημα συσσώρευσης απλήρωτων και ληξιπρόθεσμων οφειλών των στρατιωτικών νοσοκομείων και του ΝΙΜΤΣ. Καταλαβαίνουμε όλοι ότι τα στρατιωτικά νοσοκομεία και το ΝΙΜΤΣ αντιμετωπίζουν στατικά σημαντικά προβλήματα ρευστότητας που οφείλονται κυρίως – δεν είναι πρωτότυπο αυτό – σε ανείσπρακτες απαιτήσεις τους έναντι των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από παροχή υπηρεσιών νοσηλείας. Δεν είναι υπό κατάρρευση το σύστημα των στρατιωτικών νοσοκομείων, αλλά από εκεί και πέρα, χωρίς αυτές τις ανείσπρακτες οφειλές βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Αν υπήρχε τρόπος – κι αυτό σχετίζεται με την επιστολή που στείλαμε μαζί με τον Υφυπουργό στον Υπουργό Υγείας – να εισπραχθεί έστω κι ένα μέρος αυτών των ανείσπρακτων οφειλών, τότε τα στρατιωτικά νοσοκομεία θα μπορούσαν να πάνε ακόμα καλύτερα και να παρέχουν πάρα πολύ καλύτερες υπηρεσίες Υγείας, που όπως γνωρίζετε, δεν τις παρέχουν μόνο στο προσωπικό και το στελεχειακό δυναμικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η διενέργεια και η ολοκλήρωση διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτούν χρόνο, κυρίως λόγω της διαδικασίας υποβολής ενστάσεων. Έπρεπε να βρεθεί λύση σε αυτό και η παροχή εδώ της δυνατότητας εξόφλησης των οφειλών των στρατιωτικών νοσοκομείων και του ΝΙΜΤΣ, καθώς και για την παροχή υπηρεσιών είναι απολύτως απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία τους. Αυτό κάνουμε, με αυτή τη ρύθμιση. Σας είπα τα ποσά που οφείλουν οι ασφαλιστικοί φορείς. Είναι μεγάλο το ποσό. Σας είπα για τις σχετικές επιστολές που στείλαμε στον Υπουργό Υγείας και στον Πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ.
Με το άρθρο 5 ρυθμίζονται ζητήματα σταδιοδρομίας, με δυο ρυθμίσεις που σκοπεύουν να θεραπεύσουν τη δυσαρμονία και δυσκαμψία του υφιστάμενου νομικού πλαισίου σε θέματα σταδιοδρομίας και εξέλιξης των Εθελοντών Μακράς Διαρκείας και των Επαγγελματιών Οπλιτών, να μη μακρηγορήσω επ’ αυτού. Θεωρώ ότι εδώ απλά εξορθολογίζεται κάπως το νομικό πλαίσιο, έτσι ώστε να μην αδικούνται αυτές οι δύο κατηγορίες σε ζητήματα σταδιοδρομικής τους φύσης. Οι διατάξεις αφορούν ζητήματα για τα οποία υπάρχει ένα στοιχείο επείγοντος, αφού κάποιοι πρόκειται να αποστρατευτούν, άλλοι έχουν θέματα με τον χρόνο διοίκησης. Δεν υπάρχουν περιθώρια αναβολής και θεωρήσαμε ότι από μία πανσπερμία διατάξεων που θα μπορούσαμε να φέρουμε και είναι στις προθέσεις μας να φέρουμε που ρυθμίζουν ή μπορούν να ρυθμίσουν θέματα του προσωπικού, αυτό λόγω του στοιχείου του επείγοντος έπρεπε να προστεθεί σε αυτό το σχέδιο νόμου.
Όσον αναφορά το άρθρο 6, με τις ρυθμίσεις Πολιτικού Προσωπικού, εξορθολογίζουμε κάποιες στρεβλώσεις του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, ενώ με το άρθρο 7, η ρύθμιση καθίσταται αναγκαία για τη βιωσιμότητα των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, των οποίων η Διοίκηση άλλαξε πολύ πρόσφατα και πρέπει να της δώσουμε την ευκαιρία να μπορέσει να λειτουργήσει κατά την εκκίνηση της θητείας της κι όχι να αντιμετωπίζει ακόμα κι από την πρώτη – δεύτερη εβδομάδα πρόβλημα λήψης φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, που στην ουσία παραλύει κάθε δυνατότητα που έχει να διοικήσει στην ουσία τα ΕΑΣ.
Το άρθρο υπ’ αριθμ. 8, όπως το είχαμε υπολογίσει στην αρχή, δεν μπορούμε να το καταθέσουμε και το αποσύραμε, διότι απευθυνόμενοι στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, συναντήσαμε τις αντιρρήσεις του, την ανάγκη να υπάρξει κάποια συζήτηση μεταξύ εκπροσώπων των δύο Υπουργείων και για να μην πάμε σε αιφνιδιασμούς ή ακόμα και σε παρεξηγήσεις, σχετικά με τις συνέργειες που αναπτύσσουμε για την αντιμετώπιση του προβλήματος, στο οποίο είναι ο κ. Υφυπουργός το κύριο συντονιστικό όργανο. Είναι απαραίτητη η συνέργεια με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και είπαμε να εξαντλήσουμε τη συζήτηση, προκειμένου να φέρουμε νέα πρόταση για το Μετοχικό Ταμείο Στρατού από κοινού.
Εδώ ολοκληρώνω την τοποθέτησή μου επί των άρθρων στην ουσία και κατά τη δεύτερη ανάγνωση του Νομοσχεδίου. Προσβλέπω σε μία συζήτηση στο ίδιο μήκος κύματος στην Ολομέλεια.
Σας ευχαριστώ, όχι γιατί προτίθεστε να ψηφίσετε υπέρ ή εναντίον αυτού του Σχεδίου Νόμου, αλλά γιατί στη συζήτηση που αναπτύχθηκε ως τώρα και θα αναπτυχθεί, νομίζω ότι όλοι, όλα τα κόμματα, προτάσσουν την εθνική ανάγκη να δούμε με ποιο τρόπο θα αναβαθμίσουμε τις δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεών μας.
Και προς τον σκοπό αυτό να επισημάνω, αφού ανοίγει η συζήτηση, ότι οφείλουμε να φερθούμε και να λειτουργήσουμε έξυπνα, στοχευμένα και προτεραιοποιημένα. Στο παρελθόν υπήρχαν -και τώρα υπάρχουν- πάρα πολλές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν, αλλά νομίζω ότι τώρα είναι περισσότερο από ποτέ ο καιρός να οριοθετήσουμε τις προτεραιότητές μας.
Για παράδειγμα, δεν μπορεί να μην είναι προτεραιότητα στις εξοπλιστικές ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού μας η πρόσκτηση βαρέως τύπου και τεχνολογικά εξελιγμένων τορπιλών, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν από τα προηγμένα και εξαιρετικά όπλα του Πολεμικού Ναυτικού, υποβρύχια τύπου 214. Το να μην έχουν αυτά τα υποβρύχια τις τελευταίου τύπου τορπίλες για να επιχειρήσουν, απλά απομειώνει την επιχειρησιακή τους δυνατότητα.
Είναι κρίμα λοιπόν, όπως είχαμε κάποτε το πρόβλημα με τα Leopard και τα βλήματα σήμερα να έχουμε παρόμοιο πρόβλημα με τα υποβρύχια και τις τορπίλες, ιδίως σε μια εποχή που η ναυτική παρουσία της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο -και όχι μόνο- αναβαθμίζεται δραματικά. Το βασικό όπλο ανάσχεσης σε αυτή την αναβαθμισμένη δραστηριότητα είναι τα πολύ προηγμένα άριστα υποβρύχια τύπου 214. Ας τους δώσουμε λοιπόν τις δυνατότητες που μπορούν και πρέπει να έχουν κι αυτό θα είναι το βασικό – μαζί με το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού μέσου τύπου στις φρεγάτες μας – προτεραιοποιημένο πρόγραμμα όσον αναφορά το Πολεμικό Ναυτικό. Θα υπάρξουν κι άλλα.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε είναι έξυπνες λύσεις, κατά το δυνατόν πιο οικονομικές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να ζητήσουμε επιπλέον κονδύλια για ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων και στοχευμένες, προτεραιοποιημένες ανάγκες που τα Επιτελεία επεξεργάζονται και σύντομα θα είναι στη διάθεση αυτών που αποφασίζουν.
Σας ευχαριστώ και πάλι για τη συνεισφορά σας στη συζήτηση και θα τα πούμε με το καλό στην Ολομέλεια την Παρασκευή».