Με εκείνα τα ελληνικά UAV τι γίνεται; Που βρίσκονται τα προγράμματα ΑΡΧΥΤΑΣ και ΓΡΥΠΑΣ;
«Ουδέν νεότερον» από το «μέτωπο» του σχεδιασμού και κατασκευής ελληνικών UAV; Σύμφωνα με όσα δημόσια έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση θα έπρεπε μέχρι το τέλος αυτής της χρονιάς να έχουμε κάποια νέα. Δεν έχουμε ακούσει κάτι και γι΄ αυτό μια αναδρομή στα γεγονότα είναι μάλλον χρήσιμη. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και το ίδιο ισχύει και για τα χρήματα βεβαίως.
Τον Σεπτέμβριο του 2021 ξεκίνησε η υλοποίηση του προγράμματος ΑΡΧΥΤΑΣ. Ένα σχέδιο που είχε αρχίσει να συζητιέται από το 2019 και αφορούσε στον σχεδιασμό και στην κατασκευή ενός μη στρατιωτικού UAV. Στην πορεία η στόχευση άλλαξε και αποφασίστηκε να εξεταστεί και η δυνατότητα στρατιωτικής χρήσης. Το εγχείρημα ανέλαβαν να υλοποιήσουν το ΑΠΘ, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σε συνεργασία με την ΕΑΒ, η οποία είναι και η μοναδική εταιρεία που έχει τη δυνατότητα να φέρει εις πέρας τη βιομηχανική κατασκευή ενός τέτοιου προϊόντος.
Το παράδοξο είναι ότι σε όλα αυτά το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δεν έχει κανένα ουσιαστικό ρόλο. Όλο το εγχείρημα συντονίζεται από το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο έχει κάνει κατά καιρούς πανηγυρικές ανακοινώσεις.
Τον Φεβρουάριο του 2021 αποχώρησε λόγω διαφωνιών με τους υπόλοιπους της Ομάδας Εργασίας ο καθηγητής κ. Κ. Κυριακόπουλος (του ΕΜΠ μαζί με έναν συνεργάτη του οι οποίοι είχαν προτείνει το εν λόγω πρόγραμμα αλλά και την ονομασία αυτού ως ‘Αρχύτα’) και το πρόγραμμα προχώρησε πλέον εμπλέκοντας το ΑΠΘ (καθηγητής Κύρος Υάκινθος), το ΔΠΘ, και το Παν. Θεσσαλίας.
Τον Μάρτιο του 2022 ο τότε υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δήλωνε: «Η εξέλιξη των εργασιών είναι συνεπής προς τον συμφωνημένο χρονοπρογραμματισμό…οι μικρές καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν σε κάποιες από τις εργασίες κατά το β’ τρίμηνο, αναμένεται να καλυφθούν κατά το γ’ τρίμηνο, το οποίο ολοκληρώνεται στο τέλος Μαΐου» (δεν δόθηκε καμμία άλλη λεπτομέρεια για το ποιες ήταν οι καθυστερήσεις και ποιον φορέα αφορούν).
Μόνο που τον Ιούλιο του 2022 ένα εξώδικο των εργαζομένων της ΕΑΒ ήταν εξαιρετικά αποκαλυπτικό. Στο εξώδικο γινόταν λόγος για καθαίρεση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Μελετών κ. Τριαντάφυλλου Τσιτινίδη και επισημαίνονταν τα εξής:
«Πρακτικά, καθαιρέσατε τον κ. Τσιτινίδη, καθιστώντας τον υπεύθυνο μόνο για το engineering, και του αφαιρέσατε τις αρμοδιότητες που αφορούν σε νέα προϊόντα-προγράμματα, προκαλώντας με την απόφασή σας, μονομερή βλαπτική μεταβολή των εργασιακών του όρων. Και μάλιστα η μονομερής μεταβολή έγινε κατά την εκτίμησή μου για τα γεγονότα που έχουν μεσολαβήσει, εκδικητικά.
Διότι ο κ. Τσιτινίδης ως αρμόδιος Διευθυντής της όλης και ενιαίας δραστηριότητας, επί σειρά ετών, εξέφραζε για πάνω από ένα έτος κάποιες αντιρρήσεις και υποδείξεις προς την διοίκηση της εταιρίας σχετικά με κάποια νέα προγράμματα που επεβλήθησαν κατά κάποιο τρόπο στην ΕΑΒ από σύμβουλο του υπουργείου Οικονομικών (βλ. ΑΡΧΥΤΑΣ, STELTH, ΓΡΥΠΑΣ), με σκοπό τη βελτίωση των προγραμμάτων κι όχι τη διακοπή τους. Λόγος για τον οποίο τον αποκλείσατε από το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ, καθώς δεν επιθυμούσατε καμία διάδραση, αντίρρηση, υπόδειξη.
Δηλαδή, όταν οι σύμβουλοι έλεγαν πως το νέο εγχείρημα ΑΡΧΥΤΑΣ θα είναι λειτουργικό και ικανό να πετάει, εκείνος ισχυριζόταν πως δεν θα πετάει, με τις παραμέτρους που του είχαν καταστεί γνωστές για το πρόγραμμα, κι επιπλέον, επειδή στο πρόγραμμα δεν συμμετέχει αεροναυπηγός και δεν ελήφθησαν υπόψιν παράμετροι βιομηχανοποποίησης και λειτουργικότητας του προϊόντος. Και πράγματι, δυστυχώς ο Αρχύτας είναι ακόμα στα σχέδια. Οι αντιρρήσεις και οι υποδείξεις του στόχευαν στην αναβάθμιση του προγράμματος ώστε να είναι λειτουργικό και χρήσιμο. Όμως οι μελετητικές και κατασκευαστικές του υποδείξεις απορρίφθηκαν κι εκείνος περιθωριοποιήθηκε, τότε, μόνο σε σχέση με τον ΑΡΧΥΤΑ. Τώρα θεσμοθετείτε την περιθωριοποίησή του…
Παράλληλα προέβη ως ώφειλε, εκ της θέσης και του ρόλου του ως διευθυντής μελετών και κατασκευών, εγγράφως κάποιες εισηγήσεις για τη βελτίωση αυτών των προγραμμάτων, αλλά και για άλλα αναπτυξιακά προγράμματα που θα μπορούσαν να απογειώσουν τις Μελετητικές-Σχεδιαστικές-Αναπτυξιακές δυνατότητες αλλά και τα έσοδα και την διεθνή εικόνα της εταιρίας (π.χ. συνεργασία με την Eυρωπαϊκή AirBus Defence & Space για την συμμετοχή της Ελλάδας / ΕΑΒ στο νέο Μέσο Τακτικό Μεταφορικό Αεροσκάφος (FMTC) ,το Μελλονικό Ευρωπαϊκό Μαχητικό 6ης γεννιάς FCAS, το Ευρωπαϊκό Ελικόπτερο Νέας Γεννιάς (NGRC), το σύγχρονο μη επανδρωμένο Αεροσκάφος (UASSirtap), Αξιοποίηση του εργοστασίου Συνθέτων Υλικών, κ.ά. Οι εισηγήσεις του αγνοήθηκαν. Πρέπει να λαμβάνετε υπόψιν σας τις σημειώσεις των αρμοδίων προκειμένου να επιτυγχάνονται οι στόχοι μας και τα προγράμματά μας. Είμαστε μαζί, όχι απένταντι. Οι εργαζόμενοι αγαπάμε, τιμάμε και πονάμε την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία. Είναι το σπίτι μας, η οικογένειά μας, ο τρόπος προσφοράς και υπεράσπισης της πατρίδας μας…. Αντιθέτως, οι διοικήσεις είναι περαστικές, εξαρτώνται από την επιλογή της εκάστοτε κυβέρνησης… Η απόφασή σας επίσης, αποτελεί κατά την γνώμη μου, ξεκάθαρη σαφή ειδοποίηση στον κ. Τσιτινίδη να μην «αντιστέκεται» στις βουλήσεις των πολιτικών προϊσταμένων και τα ατεκμηρίωτα «θέλω» τους, και να συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις, δίχως δημιουργική κριτική και σχόλια στα τεκταινόμενα της διοίκησης, επ’ωφελεία και επ’αγαθώ της παραγωγής και της φήμης της εταιρείας μας, και προς αποφυγή επέλευσης κινδύνων αποτυχίας των προγραμμάτων της εταιρείας μας, που θα μας κοστίσουν τόσο σε φήμη, όσο και σε χρήμα, αλλά και σε αδυναμία υπηρέτησης της πατρίδας μας, στην δύσκολη συγκυρία που βρίσκεται με την απρόκλητη επιθετικότητα εκ μέρους των γειτόνων».
Σύμφωνα με όσα έχουν επίσημα δημοσιοποιηθεί αναφορικά με το UAV ΑΡΧΥΤΑΣ, στο τέλος Φεβρουαρίου 2023 θα έπρεπε να έχουν κατασκευαστεί τα καλούπια. Σύμφωνα πάντα με όσα έχουν δημοσιοποιηθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 θα είχε κατασκευαστεί το πρωτότυπο αερόχημα για να αρχίσουν οι δοκιμαστικές πτήσεις, έλεγχοι, πιστοποιήσεις, κοστολογήσεις των εναλλακτικών τύπων οχημάτων και ανάληψη εκ μέρους της ΕΑΒ παραγγελιών για κατασκευή αεροχημάτων από χρήστες. Τι έχει γίνει απ ΄ όλα αυτά;
Παρόλα αυτά στις αρχές του 2023 το υπουργείο Οικονομικών σε ανοιχτή εκδήλωση ανακοίνωσε την υλοποίηση νέου προγράμματος UAV, με την ονομασία «Γρύπας». Ο τότε υπουργός Οικονομικών υπενθύμισε ότι “εδώ και πάνω από δύο χρόνια, το υπουργείο Οικονομικών έθεσε ως στόχο, ο ευρύτερος δημόσιος τομέας να καταστεί σχεδιαστής και παραγωγός συστημάτων μη-επανδρωμένων αεροχημάτων (drones) για πολλαπλές χρήσεις. Για την επίτευξη του στόχου, ξεκινήσαμε προσπάθεια συγκρότησης συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών, της εποπτευόμενης Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ), του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στο πρόγραμμα ΓΡΥΠΑΣ προστέθηκε και το Πανεπιστήμιο της Πάτρας. Η εύλογη απορία που προκύπτει είναι με ποια κριτήρια το πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ κρίνεται ήδη επιτυχημένο, όταν δεν έχουμε δει καν το πρωτότυπο UAV να πετά.
Κάθε απάντηση ευπρόσδεκτη…
