Του Δημητρίου Δρόσου*
Σε ανύποπτο χρόνο (Δεκέμβριος 2022) είχε προταθεί στον Έλληνα Πρωθυπουργό όταν επισκέφθηκε τη Δερβιτσάνη, να γίνουν αποκαλυπτήρια της προτομής στη Δερβιτσάνη, του πρώην Έλληνα Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος μετά την πτώση του καμμουνιστικού καθεστώτος του Εμβέρ Χότζα, ήταν ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός, ο οποίος επισκέφθηκε την γείτονα χώρα. Ειδικά στη Δερβιτσάνη του επιφυλάχθηκε θερμή υποδοχή από χιλιάδες Έλληνες της Δερβιτσάνης και των γύρω περιοχών της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. Παράλληλα αποφασίσθηκε η κεντρική πλατεία της Δερβιτσάνης, ότι θα έφερε το όνομα Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Η πρόταση όμως έγινε πριν ανακύψει το θέμα με τον Φρ. Μπελέρη. Ορθώς τότε η Ελληνική πλευρά απεδέχθη την πρόταση.
Έκτοτε μεσολάβησαν πολλά, με σημαντικότερο το θέμα της παράνομης φυλάκισης του Φρ. Μπελέρη. Το γεγονός καθεαυτό, οδήγησε σε επιδείνωση τις διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών, τουλάχιστον προσωρινά. Πέραν της φυλάκισης Μπελέρη, το θέμα της διευθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας, καθυστερεί με υπαιτιότητα της άλλης πλευράς. Η Ελληνική πλευρά έχει μία σειρά σημαντικών διπλωματικών εργαλείων στη διάθεσή της, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο διπλός στόχος: πλήρης αναγνώριση των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας που προβλέπονται από τις συνθήκες (κατ’ απόρροια συμπεριλαμβάνεται και η αποφυλάκιση Μπελέρη σε αυτή την ατζέντα) και η επίσπευση των διαδικασιών διευθέτησης ΑΟΖ με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Όλα τα πλεονεκτήματα των διπλωματικών εργαλείων βρίσκονται στην παρούσα φάση στα χέρια της Ελληνικής πλευράς.
Πριν λίγες ημέρες έδωσε συνέντευξη ο πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας ο Σαλί Μπερίσα, όπου μεταξύ άλλων κατηγόρησε τον νυν πρωθυπουργό Έντι Ράμα ότι η σύλληψη του Φρ. Μπελέρη έγινε κατόπιν δωροδοκίας συγκεκριμένου στελέχους της αστυνομίας (το οποίο κατονομάζεται, όπως επίσης αναφέρεται και το ποσό της δωροδοκίας από μυστικά κονδύλια, 7.000 ευρώ). Κατόπιν κεντρικών οδηγιών, ο εν λόγω αστυνομικός συνεργάσθηκε στη συνέχεια, με την ειδική εισαγγελία της Αλβανίας, ώστε ο Μπελέρη να συλληφθεί, όπως ελέχθη στη συνέντευξη. Ο Μπερίσα είπε ότι ο Μπελέρη είναι πολιτικός κρατούμενος και στόχος είναι η φυλάκισή του ώστε να ελεγχθεί η ροή των επενδύσεων στη Χειμάρρα. Η δικαιοσύνη της γείτονας χώρας, απάντησε στον Μπερίσα με ποινική διώξή του για διαφθορά.
Βάσει της ανάθεσης αρμοδιοτήτων η αρμόδια Υφυπουργός, που ανήκει το θέμα Μπελέρη (ΦΕΚ τ’ Β 4524/12-07-2023), τι έκανε; Τι προέχει ποιο πολύ, η προστασία των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας και κατ’ επέκταση η αποφυλάκιση Μπελέρη ή η διαφύλαξη καλών σχέσεων με τον Ράμα; ΚΑΤΩ ΑΠΌ ΑΥΤΌ ΠΡΙΣΜΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΜΠΕΛΕΡΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΧΘΕΙ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΜΑ ‘Η ΝΑ ΑΦΕΘΕΙ ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ ΤΟΥ; Εμφαντικώς η απάντηση είναι ότι ΤΟ ΘΕΜΑ ΜΠΕΛΕΡΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΧΘΕΙ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, διότι οι μετέπειτα συνέπειές του, θα είναι ευεργετικές για την Ελληνική Εθνική Μειονότητα, η οποία κινδυνεύει με αφελληνισμό και εκρίζωση.
Στις 27/10/2023, η Επιτροπή Μειονοτήτων (Framework Convention for the Protection of National Minorities – FCNM) του Συμβουλίου της Ευρώπης (Council of Europe – CoE) εξέδωσε απόφαση για απαίτηση συμμόρφωσης της Αλβανικής κυβέρνησης όσον αφορά θέματα παραβίασης των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. Πέραν των περιουσιακών δικαιωμάτων των Ελλήνων της Αλβανίας, η απόφαση αφορούσε τα πολιτικά δικαιώματα της εθνικής μειονότητας, θέματα δικαίου αυτής κλπ. Οι ενέργειες προς το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν έγιναν με πρωτοβουλία της αρμόδιας Υφυπουργού, αλλά από το Σωματείο Προάσπισης Αναφαίρετων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «ΑΣΠΙΔΑ» με πρόεδρο τον κ. Γ. Δασκαλούλη, στο οποίο σωματείο και Πρόεδρο αξίζουν συγχαρητήρια και ένα μεγάλο ευχαριστώ, από όλο τον Ελληνισμό.
Η πλευρά του Ράμα, με την φιέστα της Δερβιτσάνης προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Ο Ράμα μάλιστα μίλησε και στα Ελληνικά, ενώ οι Ελληνικές σημαίες είχαν την τιμητική τους. Σκοπός ήταν να δείξει και στην Ελλάδα αλλά και στην Ε.Ε., ότι σέβεται πλήρως τα δικαιώματα της Ελληνικής Μειονότητας (περίπτωση Δερβιτσάνης) και η περίπτωση Μπελέρη είναι ένα μεμονωμένο και ατυχές (κατά τον Ράμα) γεγονός που πάντα κατά τον Ράμα συνέβη διότι υπήρξε περίπτωση διαφθοράς.
Οι διπλωματικοί σύμβουλοι του Μεγάρου Μαξίμου, προς τιμήν τους μέχρι τώρα, στην περίπτωση Μπελέρη έδρασαν σε μία σειρά περιπτώσεων θετικά:
Ι) Μη πρόσκληση του Έντι Ράμα στο δείπνο των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων στην Αθήνα ένεκα Μπελέρη
ΙΙ) Υποβάθμιση της πολιτικής παρουσίας στα εγκαίνια της προτομής του Κων. Μητσοτάκη στη Δερβιτσάνη με παρουσία ενός μόνο Βουλευτή (κ. Αβραμόπουλος) και της πρέσβεως των Τιράνων
ΙΙΙ) Αναφορά του κ. Γ. Κώτσηρη (Υφυπουργού Εξωτερικών) την 28η Οκτωβρίου 2023, στην ομιλία του στην Αλβανία και στο θέμα Μπελέρη.
Επισημαίνεται ότι την Ελληνική Κυβέρνηση στο στρατιωτικό νεκροταφείο στους Βουλιαράτες και στην Κλεισούρα εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Εξωτερικών για τον Απόδημο Ελληνισμό, ο κ. Γ. Κώτσηρης, ο οποίος προς τιμήν του έθιξε το θέμα Μπελέρη. Αν και ήταν αναρμόδιος να παρευρεθεί καθώς σύμφωνα με το ΦΕΚ τ’ Β 4524/12-07-2023, η σχετική αρμοδιότητα ανήκε στην Υφυπουργό κα. Αλ. Παπαδοπούλου, η οποία προφανώς την 28η Οκτωβρίου είχε σημαντικότερες εργασίες και δεν μπόρεσε να παρευρεθεί, εν τούτοις η παρουσία του κ. Γ. Κώτσηρη κρίνεται θετική.
Στα θέματα με την Αλβανία (Μειονότητα, Μπελέρη, ΑΟΖ), βλέπουμε μία υποβάθμιση της σημασίας τους από το Ελληνικό ΥΠΕΞ (την αρμόδια Υφυπουργό), δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο να υφίστανται καλές σχέσεις με Ράμα. Αντίθετα άλλοι Κυβερνητικοί Θεσμοί, μεταξύ αυτών και ο Υπουργός Επικρατείας κ. Σταύρος Παπασταύρου, επιδιώκουν και προσπαθούν να αναδειχθούν αυτά τα θέματα ως ΕΘΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΙΖΟΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ και συνυπογράφουμε αυτή την προοπτική. Τη λύση πρέπει να δώσει ο κ. Πρωθυπουργός, αναλαμβάνοντας ενεργά την πρωτοβουλία προς την επίλυση των διμερών θεμάτων και την προάσπιση του Εθνικού συμφέροντος και των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας με το βέλτιστο τρόπο. Επισημαίνεται επίσης ότι ο Σαλί Μπερίσα με τη συνέντευξή του έδωσε ένα θετικό πλαίσιο συνεργασίας με την Ελλάδα, το οποίο πλαίσιο πρέπει να υποστηριχθεί αλλά και η Ελλάδα να επιδιώξει περαιτέρω συνεργασία μαζί του.
*Υποπτέραρχος ε.α.–Αναλυτής (MBA, ΜΗSΑ, MPH, MSc in Finance, LLB, BSc)
