Ο Κασουλίδης βλέπει εξελίξεις το καλοκαίρι για τα ΜΟΕ
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Ιωάννης Κασουλίδης ευελπιστεί ότι ως το καλοκαίρι θα υπάρξει κινητικότητα με τα ΜΟΕ, σημειώνοντας ότι η πρότασή μας δεν μπορεί να απορριφθεί έτσι εύκολα γιατί χάνουν και οι Τ/κ μια σημαντική ευκαιρία για δική τους πρόοδο και ευημερία.
Σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Πολίτη της Κυριακής» ο ΥΠΕΞ είπε πως οι προσπάθειές μας «πιάνουν τόπο» και ότι ευελπιστεί σε θετική ανταπόκριση.
«Ξεκίνησα αυτή την προσπάθεια, ελπίζω να ολοκληρωθεί κατά την διάρκεια της θητείας μου», είπε.
Ανέφερε ότι οι προτάσεις δεν είναι πακέτο “take it or leave it”, αλλά πακέτο που μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Ο Υπουργός είπε πως με τις νέες ενέργειές τους στα Βαρώσια οι Τούρκοι φαίνεται να επιδιώκουν την εξομοίωση της περίκλειστης πόλης, που είναι ακατοίκητη, με τις υπόλοιπες κατεχόμενες περιοχές που υπάρχει ο χρήστης και ο ιδιοκτήτης. Ανέφερε ότι οι Τούρκοι χρησιμοποιούν το Βαρώσι ως στοιχείο εκβιασμού.
Σε ερώτηση αν αναμένει κινητικότητα στο Κυπριακό πριν τις προεδρικές του ’23, ο ΥΠΕΞ εξέφρασε την πεποίθηση ότι η μόνη ρεαλιστική κινητικότητα θα είναι πάνω στα ΜΟΕ και μπορεί να υπάρξει και πριν τις εκλογές.
«Εξάλλου δεν είναι οι εκλογές μας το θέμα, οι εκλογές της Τουρκίας του χρόνου το καλοκαίρι είναι το ζήτημα», είπε ο κ. Κασουλίδης.
Γιατί το πάνε αργά – αργά οι Τούρκοι στο Βαρώσι; Γιατί δεν το εποικίζουν μια κι έξω;
Διότι θέλουν να το χρησιμοποιούν ως στοιχείο εκβιασμού.
Τι κάνουμε εμείς;
Προσπαθούμε να πρωθήσουμε τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).
Πιάνουν τόπο οι προσπάθειές μας;
Εγώ μιλώ με αυτούς που πρέπει να μιλήσω και γνωρίζω ότι πιάνουν τόπο. Απ’ εκεί και πέρα, αναμένω και ευελπιστώ ότι κάποια στιγμή θα τύχουν θετικής ανταπόκρισης. Αυτή η πρόταση δεν μπορεί να απορριφθεί έτσι εύκολα, διότι χάνουν οι Τ/Κ μια σημαντική ευκαιρία για τη δική τους πρόοδο και ευημερία.
Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένετε κάποια κινητικότητα σε σχέση με το ΜΟΕ, Βαρώσι έναντι Τύμπου κ.λπ.;
Δεν μπορώ να προσδιορίσω το διάστημα, αλλά ευελπιστώ ότι αυτό θα γίνει το καλοκαίρι. Ξεκίνησα αυτήν την προσπάθεια, ελπίζω να ολοκληρωθεί θετικά κατά τη διάρκεια τής θητείας μου.
Οι ιδέες είναι του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος τις γνωστοποίησε στον ΓΓ του ΟΗΕ με επιστολή που του απέστειλε πέρυσι, αλλά στο μεταξύ ο κ. Γκουτέρες αποφάσισε να συγκαλέσει διάσκεψη για τη συνολική λύση, γι’ αυτό και οι προτάσεις αυτές είχαν μείνει στο περιθώριο.
Επανέρχονται τώρα, με πρόθεση αυτή τη φορά να συζητηθούν. Δεν είναι ένα πακέτο take it or leave it, πάρ’ το ή απέρριψέ το. Είναι ένα πακέτο που μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Άρα περιμένετε εξελίξεις σε ό,τι αφορά τα ΜΟΕ, ίσως και το καλοκαίρι;
Ναι.
Αναμένετε κινητικότητα στο Κυπριακό πριν από τις προεδρικές εκλογές ’23;
Πιστεύω ότι η μόνη ρεαλιστική κινητικότητα θα είναι πάνω στα ΜΟΕ, και μπορεί να υπάρξει και πριν τις εκλογές. Εξάλλου, δεν είναι οι εκλογές μας το θέμα, οι εκλογές τής Τουρκίας του χρόνου το καλοκαίρι είναι το ζήτημα.
Αυτό το θέμα το έχει συζητήσει ο Έλληνας Πρωθυπουργός κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του;
Όχι, ωστόσο, νομίζω ότι πρέπει να είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι από την επίσκεψη τού κ. Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον. Ανέφερε το Κυπριακό στον Μπάιντεν και σε δυο περιπτώσεις στο Κογκρέσο (Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων) και είδατε τι έγινε –χειροκρότησαν όρθιοι τα μέλη του Κογκρέσου και αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι το συγκεκριμένο Σώμα μετρά στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Γιατί οι δικοί μας Πρόεδροι έχει τόσο καιρό να συναντηθούν με Αμερικανό ομόλογό τους;
Έκανα σχετική αναφορά κατά την επίσκεψή μου στην Ουάσινγκτον. Ο κ. Μπλίνγκεν (Αμερικανός ΥΠΕΞ) αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να προγραμματιστεί μια τέτοια συνάντηση. Αρχικά, οι συναντήσεις του Προέδρου Μπάιντεν ήταν λίγες -είχε στρέψει περισσότερο την προσοχή του στην εσωτερική διακυβέρνηση των ΗΠΑ- τώρα που επικεντρώνεται στην εξωτερική πολιτική, τον απασχολεί η Ουκρανία.
Θα δούμε. Πάντως, δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που δεν έχει γίνει ακόμα μια τέτοια συνάντηση.
Επειδή γράφεται και λέγεται ότι ενδεχομένως να είναι δυσαρεστημένοι οι Αμερικανοί, λόγω των… ιδιαίτερων σχέσεων μας με τη Ρωσία.
Αυτή τη στιγμή, οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ ευρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο που ήσαν ποτέ. Ένας από τους κύριους λόγους είναι ότι η Κύπρος στάθηκε ως ένας αξιόπιστος εταίρος δίπλα στην ΕΕ. Και λόγω αυτής τής υποχρεωτικής πολιτικής που ακολουθήσαμε, έχουν αλλάξει άρδην και οι σχέσεις μας με τη Ρωσία.
Τι σημαίνει ότι είναι στο καλύτερο σημείο οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ;
Έχουμε προχωρήσει, με μικρά βήματα, σε ζητήματα που αφορούν θέματα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή. Αρχικά, ήταν η αναγνώρισή μας ως στρατηγικού εταίρου κατά τη διάρκεια τού πολέμου εναντίον του Ισλαμικού Κράτους -δεν έχει τελειώσει ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας, πρόσφατα ήμουν στο Μαρακές για τη σύσκεψη τού Συνασπισμού εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.
Και στη συνέχεια, έχουμε κάνει πολλά κοινά προγράμματα και έχουμε συμμετοχή σε κοινές ασκήσεις, με αποκορύφωμα το Κέντρο CyCLOPS στη Λάρνακα -που έγινε με έξοδα των ΗΠΑ- και το οποίο διοργανώνει συνεχώς εκπαιδευτικά σεμινάρια που αφορούν όχι μόνον στρατό και Αστυνομία, αλλά και τελωνειακούς και άλλους δημόσιους υπαλλήλους.
Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία ποια φάση περνούν;
Οι Ρώσοι μας έχουν συγκαταλέξει στις μη φιλικές χώρες.
Τι σημαίνει αυτό για εμάς;
Πρώτα απ’ όλα, ήταν η μεγάλη μας έκθεση στον τομέα των υπηρεσιών. Δεν έχουμε πληγεί τώρα τόσο πολύ, διότι ο κ. Πούτιν, πριν από δύο χρόνια, αποφάσισε να ανακαλέσει όλες τις ρωσικές εταιρείες -όχι μόνον από την Κύπρο, αλλά και από άλλες χώρες της Ευρώπης- να επανέλθουν στη Ρωσία, και επανήλθαν.
Δεύτερον, το γεγονός ότι λάβαμε απόφαση πως ενόσω υπάρχει πόλεμος στην Ουκρανία, δεν μπορούμε να εξυπηρετούμε πλοία του ρωσικού στόλου. Κι αυτό δεν ήταν από την αρχή μέσα στα μέτρα της ΕΕ, τώρα έχει συμπεριληφθεί ότι πλοία με ρωσική σημαία δεν μπορούν να προσεγγίζουν λιμάνια της ΕΕ.
Τρίτον, είναι το γεγονός ότι, βασικά, έχουμε πληγεί στον τομέα της ναυτιλίας και στον τομέα του τουρισμού –κλείσαμε τον εναέριό μας χώρο και αυτό σημαίνει πλήρης τερματισμός των αφίξεων Ρώσων τουριστών. Άρα, έχουμε αποδείξει ότι και με θυσίες συμμετείχαμε κι εμείς, ως αξιόπιστος εταίρος της ΕΕ, στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Κι αυτό είναι σημαντικό, γιατί δεν δίνουμε πια την εικόνα κάποιου που στέκει πάνω σε δύο βάρκες -είναι πιο εύκολο να μας προσαφθεί η κατηγορία ότι το βάρος μας πάνω στη βάρκα της Ρωσίας είναι μεγαλύτερο.
Μέχρι πότε θεωρούμασταν μη αξιόπιστος εταίρος;
Μέχρι πρόσφατα. Παράδειγμα, το βέτο που είχαμε θέσει για τις κυρώσεις εναντίον της Λευκορωσίας. Ήταν μεγάλο σφάλμα. Γνωρίζω τους λόγους που το κάναμε -μας είχαν υποσχεθεί κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας, τις οποίες δεν τήρησαν- αλλά οι εντυπώσεις έμειναν. Και κάτσε πείσε π.χ. τον δυτικό Τύπο, όσους βλέπουν τη μεγάλη εικόνα και όχι τις λεπτομέρειες, ότι τούτος ήταν ο λόγος και ότι δεν το κάναμε για να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα τής Ρωσίας…
Αυτή η επιλογή τής βάρκας της Δύσης θα μας στοιχίσει και σε πολιτικό επίπεδο, στο Κυπριακό, λόγω των σχέσεων Ρωσίας – Τουρκίας;
Θα διαφανεί εάν ο λόγος για τον οποίο η Ρωσία τηρούσε τη συγκεκριμένη στάση στο Συμβούλιο Ασφαλείας ήταν για χάρη μας και όχι για χάρη της. Θα δείξει. Εγώ πιστεύω, όμως, ότι η Ρωσία είχε τους δικούς της λόγους που κρατούσε εκείνη τη στάση.
Ποιες είναι οι ενστάσεις μας αναφορικά με το νέο (στ΄) ευρωπαϊκό πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας;
Καταρχάς, να πω ότι δεν συγκρίνονται οι δικές μας ενστάσεις με τα θέματα που έχει η Ουγγαρία και δευτερευόντως η Σλοβακία και άλλες χώρες, που υπάρχει η σημαντική εξάρτηση στην Ενέργεια –θα πρέπει να δαπανήσουν δισεκατομμύρια ευρώ για να αναπροσαρμόσουν τις υποδομές τους. Είναι μικρότερης εμβέλειας θέματα τα δικά μας, τα οποία πιστεύω ότι μπορούν να υπερπηδηθούν με μια σωστή διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Να δώσω μόνον δύο παραδείγματα που είναι και τα παραμένοντα -οφείλω να παραδεχθώ ότι η ΕΕ κάθισε μαζί μας και προσπάθησε, διαπραγματευόμενη με την αντιπροσωπεία μας στις Βρυξέλλες, να διορθώσει πολλά από τα σημεία που μας ενοχλούσαν.
Η απόσταση τώρα δεν είναι μεγάλη. Το πρώτο θέμα αφορά στα τάνκερ με σημαία κράτους μέλους της ΕΕ, που δεν θα δικαιούνται να προμηθεύουν τρίτες χώρες με ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτό δεν είναι αποτελεσματικό μέτρο, διότι μέσα σε 24 ώρες θα κατεβάσουν τη σημαία της Κύπρου από αυτά τα τάνκερ και θα πάνε, αν όχι στην Τουρκία, στη Λιβερία, στον Παναμά και αλλού. Αυτό θα είναι ένα πλήγμα στη ναυτιλία μας. Όπως γνωρίζετε, οι πυλώνες που στηρίζουν την οικονομία μας είναι ο τουρισμός, οι υπηρεσίες και η ναυτιλία.
Ο τουρισμός έχει ήδη υποστεί πλήγμα και τώρα είμαστε υποχρεωμένοι να βρούμε νέες αγορές -είναι μια καλή ευκαιρία να το κάνουμε, και να παύσουμε να στηριζόμαστε πάνω σε συγκεκριμένες χώρες και να επαναπαυόμαστε σε εύκολες λύσεις. Η ναυτιλία έχει και αυτή ήδη υποστεί κάποιο πλήγμα και θα είναι μεγαλύτερο εάν περιληφθούν και τα τάνκερ. Τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρέπει να μελετήσουν καλά τις οικονομίες τους και το συσσωρευτικό αντίκτυπο των μέτρων, διότι δεν μπορεί να πλήττεται περισσότερο το κράτος μέλος που συμμετέχει στις κυρώσεις απ’ ό,τι η Ρωσία. Η δεύτερη ένσταση που έχουμε, έχει να κάνει με την απαγόρευση παροχής υπηρεσιών σε Ρώσους.
Υπάρχει νομική βάση για Ρώσους ολιγάρχες και τις εταιρείες τους, που αναφέρονται ονομαστικά στις λίστες της ΕΕ. Δεν πρέπει όμως να είναι ισοπεδωτική η απαγόρευση, δηλαδή για όλους τους Ρώσους. Αυτό δεν μπορεί να σταθεί νομικά, μπορούν να μας πάρουν στα δικαστήρια της Κύπρου και θα έχουν βάση να ζητούν αποζημιώσεις, όπως κάνουν όλη μέρα στην ΕΕ που την παίρνουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Επομένως, και αυτό πρέπει να διορθωθεί.
Η πρόβλεψή σας για το Ουκρανικό;
Πρώτα να πω ότι βγάζω το καπέλο στη γενναιότητα και τον ηρωισμό του ουκρανικού λαού. Απ’ εκεί και πέρα, εάν θέλει η Ουκρανία να διαρκέσει πολύ χρόνο ο πόλεμος, μπορεί να πάρει πάρα πολύ καιρό και να έχει σαν αποτέλεσμα τη συνεχή υπονόμευση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ρωσίας, κάτι που πιθανόν να ευνοεί χώρες όπως οι ΗΠΑ κ.ά. Πρέπει να αποφασίσει η Ουκρανία τι θέλει. Η Δύση την υποστηρίζει, την εξοπλίζει, κάνει ό,τι μπορεί.
Σε ό,τι αφορά την πολύ πρόσφατη δήλωσή του ότι είναι ώριμες τώρα οι συνθήκες για επίλυση τού Κυπριακού, ο υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης εξήγησε ότι «μπορεί πολλοί να λένε ότι τώρα που είναι το Ουκρανικό σε εξέλιξη και η προσοχή των πάντων είναι σε αυτό το ζήτημα, δεν θα δώσει κανένας προσοχή στην Κύπρο και το πρόβλημά της», ωστόσο, «επειδή με την εισβολή στην Ουκρανία καταπατήθηκαν όλες οι αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, της τελικής πράξης τού Ελσίνκι, η αρχιτεκτονική ασφάλεια τής Ευρώπης χρήζει αναθεώρησης και αυτό θα είναι ένα σοβαρό εγχείρημα, το οποίο θα είναι στο επίκεντρο της διπλωματικής προσοχής».
Υπάρχει μία σχολή σκέψης, συνέχισε, η οποία υποστηρίζει ότι δεν θα δοθεί προσοχή σε κανένα άλλο θέμα. «Η άλλη σχολή σκέψης λέει ότι θα πρέπει να δοθεί προσοχή στις πηγές που δημιουργούν προβλήματα, και αυτά τα ανοικτά ζητήματα είναι που πρέπει να πάρουν τον δρόμο προς τη λύση τους. Είμαι αυτής της δεύτερης σχολής σκέψης. Το Κυπριακό είναι το κύριο πρόβλημα για εμάς, αλλά για πάρα πολλούς δεν είναι καθόλου κύριο θέμα.
Επομένως, εάν δεν θέλουν να είμαστε εμπόδιο, αύριο – μεθαύριο, στην ΕΕ, η οποία πιθανόν να θέλει κάποιες αλλαγές, θα πρέπει κάτι να γίνει. Πιστεύω ότι θα υπάρξει ανακατάταξη -ακούγονται φωνές ακόμα και από τη Γαλλία- για τη δημιουργία ενός προθάλαμου της ΕΕ, στον οποίο θα μπορούν να εισέλθουν κάποιες χώρες, όπως είναι η Τουρκία. Λοιπόν, εάν δεν θέλουν να μας βρουν μπροστά τους, είναι προς το συμφέρον τους να λυθεί το Κυπριακό», συμπλήρωσε ο Κύπριος ΥΠΕΞ, προσθέτοντας με νόημα:
«Η Τουρκία ζητάει συμμετοχή στην PESCO, ζητάει συμμετοχή στους ευρωπαϊκούς σχεδιασμούς για πρόληψη και διαχείριση κρίσεων, σε ειρηνευτικές αποστολές, όπως π.χ. η αποστολή εναντίον της πειρατίας στον Ινδικό Ωκεανό κ.λπ. Για να μπορέσει να συμμετέχει η Τουρκία σε όλα αυτά, χρειάζεται τη συγκατάθεση τής Κύπρου».
Μήπως είναι η ώρα για αίτηση για ένταξή μας στο ΝΑΤΟ;
Ακούστε. Μελετούμε σε μικρό κύκλο εδώ στο υπουργείο όλα τα ενδεχόμενα. Υπάρχουν λόγοι που δεν συνηγορούν υπέρ τού να το κάνουμε, όπως το γεγονός ότι η κύρια απειλή για εμάς δεν είναι ίδια με της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Η δική μας απειλή προέρχεται από κράτος μέλος του ΝΑΤΟ. Επίσης, γνωρίζουμε ότι η Τουρκία δεν θα μας αφήσει να προχωρήσουμε ούτε βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση και μπορεί να εκληφθεί από κάποιους ως δική μας προπαγάνδα εναντίον της Τουρκίας.
Από την άλλη, υπάρχουν και κάποια στοιχεία υπέρ μιας τέτοιας κίνησης, όπως το ότι συνεχώς θα μειώνεται ο αριθμός των κρατών μελών της ΕΕ των «27» που θα είναι εκτός ΝΑΤΟ –με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, θα είναι 23 τα ευρωπαϊκά κράτη εντός της Συμμαχίας και ελάχιστα τα μη μέλη (Αυστρία, Ιρλανδία, Μάλτα, Κύπρος).
Αυτό δημιουργεί προβλήματα και θα μας δημιουργεί και εμάς. Όλα τούτα πρέπει να τα συμψηφίσουμε -δεν βιαζόμαστε, ούτε υπάρχει κανένας λόγος να βιαζόμαστε- προτάσσουμε το τι θα γίνει με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, και μετά βλέπουμε. Και πιστεύω ότι η Τουρκία δεν θα εμποδίσει την ένταξη στο ΝΑΤΟ, ούτε της Φινλανδίας ούτε της Σουηδίας. Θα προσπαθήσει να εκμαιεύσει ανταλλάγματα και στο τέλος θα συναινέσει.
