Ο Έλληνας που έδιωξε τους Τούρκους από το Αιγαίο κι έγινε βασιλιάς της Μήλου

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Η ιστορία είναι ωραία να την ακούς και να την διαβάζεις, αλλά το κυριότερο είναι αληθινή!

Υπήρξε ένας Έλληνας που κατατρόπωσε τους Τούρκους στο Αιγαίο και ίδρυσε ανεξάρτητο κράτος στο Αρχιπέλαγος, το οποίο κυβέρνησε για τρία χρόνια!

Ήταν τόσο ισχυρός και ορμητικός, που ο  Καπουδάν Πασάς (Οθωμανός αρχιναύαρχος του Αιγαίου), είχε δώσει εντολή στον οθωμανικό στόλο να φροντίζει μόνο να έχει τις λιγότερες δυνατές απώλειες, μετά τη «συνάντηση» και σύγκρουση με τις δυνάμεις του.

Ανάμεσα στους χιλιάδες πειρατές που έδρασαν στην θάλασσα των Κυκλάδων και της Πελοποννήσου τα χρόνια της τουρκοκρατίας, ξεχωριστή θέση κατέχει αναμφίβολα ο Ιωάννης Κάψης (ή Καψής), καθώς ήταν ο μοναδικός Έλληνας που έδιωξε τους Τούρκους από τα ελληνικά νερά  για τρία χρόνια, από το 1677 ως το 1680 και μάλιστα ξεσήκωσε τους κατοίκους των Κυκλάδων για να αποτινάξουν τον ζυγό.

Ο ίδιος είχε εγκαταστήσει το… βασίλειο και το στρατηγείο του στην Μήλο.

«ΑΜΦΙΒΙΟΣ ΔΑΙΜΟΝΑΣ»

Ο Ιωάννης Καψής, δεν είναι βέβαιο πού και πότε γεννήθηκε.

Σύμφωνα με μια εκδοχή καταγόταν από τη Μήλο και για πολλά χρόνια ήταν ένας από τους καλύτερους πλοηγούς που κατεύθυναν τα πλοία που περνούσαν από το Αιγαίο.

«Αμφίβιος δαίμονας», χαρακτηρίζεται από αναφορές της εποχής.

 Με ορμητήριο τον Μύτικα της Αιτωλοακαρνανίας, σχημάτισε πειρατικό στολίσκο και λεηλατούσε τις νοτιοανατολικές ακτές της Πελοποννήσου και τα γύρω νησιά.

Κάποια στιγμή, ο Καψής με τις γαλέρες του άραξε στο λιμάνι της Μήλου για να πουλήσει τα λάφυρα που είχε συγκεντρώσει και  να ανεφοδιάσει τον στολίσκο του.
Εκεί γνώρισε την κόρη ενός προύχοντα του νησιού, την ερωτεύτηκε και την παντρεύτηκε.

Αρματολός και πειρατής, δρούσε από την Ακαρνανία μέχρι τον Ελλήσποντο και κανένας στόλος δεν μπορούσε να τα βάλει μαζί του. 

Τα κατάφερε όμως μια γυναίκα, η πανέμορφη κόρη του προύχοντα Αρμένη από τη Μήλο.

 Για χατίρι της παράτησε θάλασσες, καράβια, λάφυρα, αδέλφια και συντρόφους πειρατές και εγκαταστάθηκε στα κτήματα του πεθερού του!

 Οι Αρμένηδες ήταν πάμπλουτοι.

 Είχαν ακόμη και δική τους εκκλησία την «Παναγιά Αρμένη» έξω από τη Χώρα. Αιώνες μετά, στην επανάσταση του 1821 απόγονοι αυτής της οικογένειας θα γίνονταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας….
Αποφάσισε λοιπόν να εγκαταλείψει την αμφίβια δράση του και να εγκατασταθεί στο όμορφο κυκλαδονήσι.

Όμως, μετά από λίγο καιρό, μετά από αιματηρή σύγκρουση με γαλλικά πλοία, ο αδελφός του αιχμαλωτίστηκε.
Οι Γάλλοι τον παρέδωσαν στους Τούρκους οι οποίοι αφού τον υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια, τον εκτέλεσαν.
Αυτό προκάλεσε την οργή του Ιωάννη Καψή, που αρμάτωσε νέο πειρατικό στόλο και επανέλαβε τη δράση του, χτυπώντας αλύπητα τους αλλόθρησκους.

Το 1677, επέστρεψε στη Μήλο. 

Ένα βραδύ, άραξε στην Απολλωνία και αποβίβασε από τις γαλέρες του, εκατοντάδες ενόπλους στο νησί, καταλύοντας αστραπιαία κάθε Αρχή. Βέβαια, είχε συμμάχους και τους ντόπιους κατοίκους της Μήλου που τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα.
Γράφει ο Γάλλος ιησουίτης Robert Sauger:
«Οι Μήλιοι, φύσει ανδρείοι, μη ανεχόμενοι τον τουρκικόν ζυγόν και θαυμασταί των κατορθωμάτων του Καψή, ουδόλως επηρεασθέντες από το άσημον της καταγωγής του, παραχρήμα (= ευθύς, αμέσως) τον ανεγνώρισαν ως βασιλέα».

Ο Καψής δεν έγινε ουσιαστικά αλλά και τυπικά βασιλιάς της Μήλου, καθώς στέφθηκε στην ορθόδοξη εκκλησία του νησιού, την Παναγία Πορταΐτισσα, από τον Λατίνο επίσκοπο των Δυτικών Κυκλάδων (Μήλου, Κιμώλου, Σίφνου), δον Αντόνιο Καμίλο.

Χιλιάδες ντόπιοι παρακολούθησαν την τελετή.

 Ο πληθυσμός του νησιού άγγιζε τους 20.000 κατοίκους και 5.000 ψυχές κατέκλυζαν τα σοκάκια της πανέμορφης Χώρας. 

Τα σπίτια ήταν στολισμένα με την τελευταία γαλλική ή βενετσιάνικη μόδα από τα λάφυρα των πειρατικών επιδρομών και οι άντρες ήταν ντυμένοι φραγκολεβαντίνικα και κάπνιζαν πολύ. Αυτό που προκαλούσε τη μεγαλύτερη εντύπωση όμως, ήταν οι κοντές φούστες των γυναικών με τους περιηγητές του 17ου αιώνα να χαρακτηρίζουν την Μήλο και την Κίμωλο χώρους ελεύθερου έρωτος και ακολασίας!…
Ο Καψής αναγνωρίστηκε ως βασιλιάς, εκτός από τους ορθόδοξους, που αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του νησιού, τους καθολικούς αλλά και τους Τούρκους που δεν είχαν βέβαια και περιθώρια αντίδρασης.
Ο Καψής εγκαταστάθηκε στο καλύτερο αρχοντικό του νησιού. 

Φρόντισε το «κράτος» του να αποκτήσει Στρατό, Αστυνομία, Σωματοφυλακή και δικαστήριο, χωρίς όμως να καταργηθεί το «Κοινό της Χώρας», ενός είδους συνέλευση των προκρίτων. 

Τη δικαστική εξουσία την ανέλαβε ο ίδιος, δικάζοντας σε ορισμένες ημερομηνίες και παίρνοντας δίκαιες αποφάσεις.
Παρέμεινε απλός στη συμπεριφορά του, ενώ και τα μέτρα που έλαβε στόχευαν στην καλυτέρευση της ζωής του λαού. Αντίθετα, οι πρόκριτοι του νησιού, είχαν αρχίσει να δυσανασχετούν και να τον φθονούν.
Ο Καψής, συνοδευόταν πάντα από 50 σωματοφύλακες, ενώ και στο σπίτι του υπήρχε μόνιμη φρουρά 25 ενόπλων. 

Οι Τούρκοι αρχικά, δεν τον ενόχλησαν. Άλλωστε, ο Καψής ήταν ο φόβος και ο τρόμος τόσο γι’ αυτούς όσο και για τους Φράγκους.
Όταν όμως το κράτος της Μήλου φάνηκε ότι άρχισε να αποκτά μιμητές, τα πράγματα άλλαξαν.

 Μικροανταρσίες και τάσεις ανεξαρτητοποίησης εκδηλώθηκαν στη Σίφνο, τη Νάξο και τη Μύκονο. 

Μάλιστα, οι Μυκονιάτες συλλάμβαναν τους Τούρκους και τους πουλούσαν σαν σκλάβους!

Η ΠΟΝΗΡΙΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

Οι Τούρκοι, μην μπορώντας να αντιμετωπίσουν «στα ίσια» τον Καψή, κινήθηκαν με δόλο και πονηριά.
Έστειλαν μια μοίρα του στόλου, από τρεις γαλέρες στη Μήλο. 

Ο διοικητής της, αποβιβάστηκε στο νησί με δώρα και λαμπρή συνοδεία. Διαβεβαίωσε μάλιστα τον Καψή για την εκτίμηση και την εύνοια που είχε γι’ αυτόν ο σουλτάνος.
Τον κάλεσε μάλιστα, να επισκεφθεί το πλοίο του για να ανταποδώσει τη φιλοξενία. 

Ο Καψής, άγνωστο γιατί και πώς δέχτηκε. Παρά τις αντιρρήσεις των ανδρών του, πήγε μόνος του, χωρίς συνοδεία, με μια βάρκα, στο πλοίο του Τούρκου διοικητή, θεωρώντας ότι αν τον ακολουθούσαν ένοπλοι άνδρες, αυτό θα ήταν προσβλητικό για τους Τούρκους.
Μόλις όμως πάτησε το πόδι του στο πλοίο, οι Τούρκοι τον συνέλαβαν, τον αλυσόδεσαν και ξεκίνησαν για την Κωνσταντινούπολη. 

Εκεί, φυλακίστηκε στο Επταπύργιο και λίγες μέρες αργότερα, τον κρέμασαν στην Πύλη του Μπανιού το 1680.

Αυτό ήταν το τέλος του Ιωάννη Καψή και του βραχύβιου κράτους της Μήλου, του μοναδικού ανεξάρτητου «πειρατικού» κράτος που υπήρξε στο Αιγαίο.
Ο Γάλλος βοτανολόγος Joseph Pitton de Tournefort που ταξίδεψε στα ελληνικά νησιά από το 1700 ως το 1702, γράφει:
«Ο Καψής ήταν ανδρείος και μη εστερημένος ουδενός των προς το κυβερνάν προτερημάτων. 

Αληθής κυρίαρχος». 

Οι κάτοικοι της Μήλου που είχαν ζήσει στα χρόνια της βασιλείας του Καψή, τον είχαν ακόμα σε μεγάλη εκτίμηση.

Πηγή

milos life.gr