Σε σχέση με τις κινήσεις του Πούτιν στην Ουκρανία σχεδόν καμία υπηρεσία (πλην της CIA και αυτή μόλις λίγες ημέρες πριν την έναρξη των αιματηρών γεγονότων) και κανείς διεθνολόγος, γεωπολιτικός αναλυτής ή διπλωματικό στέλεχος του Δυτικού κόσμου, δεν είχε την ικανότητα (ή την ελευθερία) να προβλέψει τις εξελίξεις.
Γράφει ο
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ
FORUM2020.GR
Τα εκατομμύρια των λέξεων που συνθέτουν το «πουτινικό αφήγημα» της Δυτικής πλευράς του «Νέου Τείχους» από τη στιγμή που το πρώτο Ρωσικό Τ-80 πάτησε σε ουκρανικό έδαφος δεν έχουν καμία «αξία», αφού το πολεμικό σκηνικό τις καθιστά αυτονόητα μέρος της «δικής μας» προπαγάνδας, αλλά δεν έχουν και μεγάλη σημασία (για εμάς που καθόμαστε στο αναπαυτικό σαλόνι μας όχι για τους εμπόλεμους και τα 3 εκατομμύρια των προσφύγων), από ανακρίβειες και αστοχίες αλλά συνθέτουν μία αναξιόπιστη γκάμα ψευδοπληροφοριών που συνίσταται από οφθαλμοφανή fake news. Τα «νέα» λοιπόν είναι τόσο «διάτρητα», όσο οι τοίχοι των πολυκατοικιών της Μαριούπολης μετά από 20 ημέρες πολιορκίας.
Όσο για τις μελλοντικές «προβλέψεις» ας το αφήσουμε καλύτερα… Νοστραδαμικού τύπου προφητείες που διαψεύδονται πριν κλείσει μια εβδομάδα επιχειρήσεων και ξεκινήσει η άλλη… Εγώ αν ήμουν ενσωματωμένος αναλυτής, που μια μέρα πριν την εισβολή διαρρήγνυα τα ιμάτιά μου πως «οι Ρώσοι δεν θα επιτεθούν» και την επομένη ισχυριζόμουν πως «θα τελειώσουν όλα σε μερικές μέρες» θα είχα κάνει χαρακίρι από ντροπή. Και αν ήμουν σταθμός θα τους έκοβα για να μην εισπράττει την τηλεθέαση το Open…
Τί θα είχε λοιπόν αξία;
Μία παράτολμη άσκηση;
Ίσως.
Υπάρχει μια σχετικά νέα μορφή ιστοριογραφίας που κατηγοριοποιείται υπό τον γενικό τίτλο “What if?”, δηλαδή «τί θα γινόταν αν;»
Στην πάντα πρωτοπόρα χώρα μας είναι προσφιλής «καφενειακή μεθοδολογία», χρησιμοποιούμενη κατά κόρον από κάθε λογής «αναλυτάδες» όταν «δεν τους βγαίνουν τα κουκιά», κοινώς όταν δεν πολυστέκουν τα –ούτως ή άλλως- έωλα επιχειρήματά τους και θέλουν να «παρεκτραπεί» η συζήτηση. Η γκάμα τους ευρύτατη:
α) Τί θα γινόταν αν ο Ιωαννίδης δεν είχε «ανατρέψει» τον Παπαδόπουλο;
β) Τί θα γινόταν λοιπόν αν ο Κοσκωτάς είχε αγοράσει και τον Σαραβάκο;
γ) Τί θα γινόταν αν ο Σημίτης δεν μας είχε βάλει απροετοίμαστους στη ΟΝΕ;
κ.λπ., κ.λπ., κ.λπ.
Ας σοβαρευτούμε όμως λίγο, γιατί τα πράγματα βαίνουν από το κακό στο χειρότερο και εμείς ακόμη και τη γεωπολιτική κρίση που μας βρήκε στην «διετηρίδα» από το annus horribilis του 1922, την αντιμετωπίζουμε πρωτίστως με επικοινωνισμό (δωρεές για μαιευτήρια ενώ δεν έχουμε να πληρώσουμε τις υπερωρίες στις δικές μας νοσοκόμες και στο Τζάννειο φρακάρεις ακόμη στα ράντζα, αξυρισιά 3 ημερών αλά Μακρόν, και φουτεράκια αλά Ζελένσκι… Ήμαρτον). Και λιγότερο με ρεαλισμό.
Τί κάνουν οι σοβαροί strategists;
α) Δεν φοράνε παρωπίδες. Κοιτάνε καθαρά.
β) Δεν παρασύρονται από συναισθηματισμούς, απλουστευτικά ιδεοληπτικά δίπολα τύπου «οι καλοί Δυτικοί και οι κακοί Ρώσοι» και εχθροπάθειες «οι κακοί κομμουνιστές και οι καλοί καπιταλιστές».
γ) Δεν έχουν αβεβαιότητες. Εξετάζουν όλα τα πιθανά και απίθανα σενάρια. Εδώ λοιπόν το “what if” αποκτά τεράστια αξία και μετατρέπεται σε σοβαρό scenario planning.
Θέτουμε λοιπόν μια σειρά από κομβικές ερωτήσεις που θα έπρεπε να έχουν ήδη αναλυθεί, γιατί αφορούν «εμάς τους Δυτικούς» και όχι τον «απρόβλεπτο», «ψυχοπαθή», «αιμοδιψή», «τρομοκράτη», «εγκληματία πολέμου», Πούτιν (που ως την 23η Φεβρουαρίου οι μισοί ανεβοκατέβαζαν «Μεγάλο Ηγέτη», οι άλλοι μισοί (μαζί και ο δικός μας Πρωθυπουργός) τον λιβάνιζαν μπας και μας βάλει πλάτη σε καμία επένδυση, ενώ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ αγόραζαν από αυτόν και την «Αυτοκρατορία του Κακού» ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΠΛΑ.
ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ
Αύριο ξυπνά ο Βλαδίμηρος στο Κρεμλίνο και διατάζει μονομερή παύση της «επιχείρησής του».
ΚΟΜΒΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Η απάντηση είναι κεφαλαιώδους σημασίας, γιατί θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στη Ρωσία μια «χρυσή γέφυρα» υποχώρησης (βλέπε SUN TZU).
Δεν είναι και πολύ μακρινή η καθολική –σχεδόν- αποτυχία για regime change στα κράτη της Βορείου Αφρικής την περίοδο Obama για να την έχουμε ξεχάσει. Έφυγαν οι περισσότεροι δικτάτορες-όχι όλοι «ο Σύριος Άσσαντ άντεξε με πύρρειους τρόπους (και ρωσική βοήθεια) και όσοι αντικαταστάθηκαν από άλλους (Αίγυπτος- Σίσι), ή το χάος (Λιβύη) κατέστρεψαν τη θεωρία εκδημοκρατικοποίησης από τα κάτω(;) σε χώρες που ακόμη «επιμένουν» να λειτουργούν με φυλές και κάστες…
Αυτά τα 12+1 ερωτήματα δεν αφορούν μόνο τη Ρωσοουκρανική σύρραξη. Έχουν άμεση εφαρμογή και στην Ελληνοτουρκική κρίση διαρκείας. Ας μην παρασυρόμαστε από το άστοχο ΙΧ ραντεβού Ερντογάν-Μητσοτάκη. Ο δεύτερος σε ένα χρόνο το πολύ παραδίδει. Η επιθετικότητα της Τουρκίας θα παραμείνει με ή χωρίς Ερντογάν.
Ας κοιτάξουμε καλά το χάρτη της περιοχής, ας δούμε την παρούσα περίοδο ως προσομοίωση (simulation) και ας είμαστε επιτέλους λιγότερο «Άριστοι» και περισσότερο ειλικρινείς, ρεαλιστές και προμηθείς.