«Η ισχυρή Άμυνα χρειάζεται ισχυρή Αμυντική Βιομηχανία»-Ν.Παπάτσας

Οι αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων και της ασφάλειας της χώρας, πιστεύουμε ότι βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση.

Είναι σημαντικό ότι πάρθηκαν αποφάσεις και όλες οι σχετικές διαδικασίες επιταχύνθηκαν καθ’ όσον επιβαλλόταν από την γεωστρατηγική κατάσταση στην περιοχή για να ενισχυθεί κατάλληλα η αμυντική θωράκιση της χώρας.

Γράφει ο

ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΤΣΑΣ 

Πρόεδρος της ΕΕΛΕΑΑ

(ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΑΕΡΟΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑΣ)

Το ζήτημα της αμυντικής θωράκισης της χώρας δεν αποτελεί μόνο σημαντικό παράγοντα για την ασφάλειά της. Αποτελεί και κρίσιμο συντελεστή ισχύος που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να έχει πρωτεύοντα ρόλο ως πυλώνας ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας, στο Αιγαίο, στην περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, προωθώντας παράλληλα τα εθνικά συμφέροντά μας. Ειδικά στην περίοδο που διανύουμε, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή μεταβλητότητα, με στοιχεία εντάσεων και απειλών ασύμμετρης υφής. 

Τα Ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα και η εμπλοκή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας για την υλοποίηση αυτών, αποτέλεσε και αποτελεί μέχρι και σήμερα αντικείμενο εκτεταμένων συζητήσεων, διαβουλεύσεων και σχεδιασμού, χωρίς όμως να έχουν επιτευχθεί τα επιθυμητά για όλους αποτελέσματα. 

Αν και η χώρα μας από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 ξεκίνησε μια διαχρονική προσπάθεια διασύνδεσης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας με τα εξοπλιστικά προγράμματα που υλοποιήθηκαν, η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία δηλ. η ΕΑΒΙ, δεν ωφελήθηκε στο βαθμό που η βιομηχανία, αλλά και η πολιτεία επεδίωκε. 

Σε γενικές γραμμές, η ΕΑΒΙ απέκτησε μέσα από την υλοποίηση των Εξοπλιστικών Προγραμμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων σημαντικές υποδομές, τεχνογνωσία και εμπειρία στην κατασκευή υποσυστημάτων ξένων κατασκευαστών που οδήγησαν στην ανάπτυξη δικών της συστημάτων, μερικά από τα οποία κατάφεραν να κερδίσουν τις διεθνείς αγορές. 

Το παράδειγμα όμως ορισμένων επιτυχημένων εταιρειών της ΕΑΒΙ, δεν αποτέλεσε τον κανόνα για το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας βιομηχανίας λόγω: 

• Του μικρού μεγέθους των ελληνικών εταιρειών 
• Των δυσκολιών χρηματοδότησης για την έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων 
• Των δυσκολιών της εμπορικής προώθησης των προϊόντων τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό 
• Της έλλειψης θεσμικού πλαισίου για την προώθηση της κρατικά χρηματοδοτούμενης Έρευνας και Ανάπτυξης αν και διαχρονικά από τις αρχές της χιλιετίας υπήρχε πρόθεση για κάτι τέτοιο 
• Της δεκαετούς και πλέον οικονομικής κρίσης
• Της έλλειψης ενός μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού της Ελληνικής Πολιτείας για τους τομείς της αμυντικής βιομηχανίας που θα ήθελε να αναπτυχτούν και 
• Της ανυπαρξίας στόχων αναφορικά με τις δυνατότητες κάλυψης των αναγκών των ΕΕΔ από την ΕΑΒΙ

Παρόλα όμως τα παραπάνω προβλήματα, η ΕΑΒΙ κατάφερε να αναπτύξει διαχρονικά αρκετά αξιόλογα ολοκληρωμένα συστήματα και υποσυστήματα. 

Αρκετά από τα προϊόντα αυτά, κέρδισαν μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών την εμπιστοσύνη ξένων Ενόπλων Δυνάμεων με υψηλά κριτήρια επιλογής, ενώ δεν είναι λίγες οι ξένες εταιρείες που επιλέγουν την ΕΑΒΙ για την εκτέλεση μέρους των παραγγελιών που λαμβάνουν. 

Όσο και αν ακούγεται παράξενο, η ΕΑΒΙ τα τελευταία δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης που βίωσε η Ελλάδα, κατάφερε να κερδίσει αρκετά εξαγωγικά συμβόλαια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία πριν από 15-20 χρόνια δεν θα μπορούσαμε να είχαμε καν φανταστεί. 

Σε γενικές γραμμές η επιτυχημένη εξωστρέφεια κάποιων εταιρειών της ΕΑΒΙ και οι επενδύσεις που είχαν γίνει στα χρόνια προ της οικονομικής κρίσης στους τομείς των υποδομών και της απόκτησης τεχνογνωσίας σε κρίσιμους τεχνολογικά τομείς, κατάφεραν να κρατήσουν ζωντανή την εγχώρια αμυντική βιομηχανία τα τελευταία 12 δύσκολα χρόνια και να θέσουν τα θεμέλια για μια νέα δημιουργική πορεία στην μετα-μνημονιακή Ελλάδα. 

Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί η νέα τάση που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, για την ίδρυση νεοφυών εταιρειών στον τομέα της αεροδιαστημικής, άμυνας και ασφάλειας, είναι ένδειξη ότι η ΕΑΒΙ εξελίσσεται στην νέα τεχνολογική πραγματικότητα και ότι οι παραδοσιακές βιομηχανικές δομές εκσυγχρονίζονται με την εισροή νέων τεχνολογιών. 

Οι δυνατότητες της ΕΑΒΙ δεν είναι αμελητέες και αναμφίβολα θα μπορούσαν να εξελιχτούν περεταίρω, εφόσον φυσικά υπάρχει μέριμνα από την πολιτεία για την συμμετοχή της στα υπό εξέλιξη εξοπλιστικά προγράμματα. Η κάλυψη των αναγκών της Ασφάλειας του Εφοδιασμού και Πληροφοριών, λόγω της πρόσκτησης νέων συστημάτων από οίκους του εξωτερικού, σε συνδυασμό με την συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων με την ΕΑΒΙ ώστε να υπάρχει ένας ουσιαστικός προγραμματισμός, είναι απαραίτητα για την εξέλιξη της στο μέλλον.

Αυτό για τη χώρα θα έχει μακροπρόθεσμα οφέλη. Γιατί ισχυροποιεί και διασφαλίζει την εγχώρια αλυσίδα εφοδιασμού των Ενόπλων Δυνάμεων (κυρίως σε περιόδους κρίσεων όπως, την ελληνοτουρκική κρίση του Καλοκαιριού του 2020), περιορίζει την αμυντική της εξάρτηση από ξένους παράγοντες, αλλά και γιατί αυτό αποτελεί μοχλό ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία.

Παράλληλα και η ΕΑΒΙ από την δική της πλευρά θα πρέπει να προωθήσει συνεργατικά σχήματα όπως Clusters, Joint Ventures, να συνενώσει τις δυνάμεις της, προκειμένου να μπορέσει να συμμετάσχει σε υπάρχοντα και μελλοντικά έργα στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας. 

Μια τέτοια εξέλιξη αδιαμφισβήτητα θα προσδώσει το ικανό μέγεθος ώστε οι διεργασίες αυτές να επιτρέψουν την εκμετάλλευση της υπάρχουσας τεχνογνωσίας και του επιστημονικού δυναμικού προκειμένου μέσω της νέας τεχνογνωσίας και των νέων υψηλού επιπέδου θέσεων εργασίας να συμβάλλουν στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος τόσο των Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και της Ελληνικής Οικονομίας.   

Εφόσον η Πολιτεία το επιθυμεί, η ΕΑΒΙ μπορεί να υλοποιήσει πληθώρα ερευνητικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων στους παραπάνω τομείς με δεδομένο ότι θα υπάρχει διαχρονική σταθερή θεσμοθετημένη χρηματοδότηση, καθορισμένα χρονοδιαγράμματα, καθώς και οι διαφανείς μηχανισμοί για την υλοποίηση και την παρακολούθηση της πορείας και των αποτελεσμάτων των ερευνητικών έργων. 

Φυσικά όλα αυτά απαιτούν βούληση, οργάνωση, σχεδιασμό, και την συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων με την ΕΑΒΙ. 

Οι εταιρείες της ΕΑΒΙ έχουν αποκτήσει σημαντική εμπειρία διαχρονικά από την συμμετοχή τους σε εξοπλιστικά προγράμματα τόσο εγχώρια, όσο και διεθνή. 

Oι Έλληνες μηχανικοί έχουν αποδείξει ότι είναι ικανότατοι, τεχνολογικά καταρτισμένοι με ευρηματικότητα και επιμονή, ενώ δεν θα πρέπει να λησμονήσουμε τους Έλληνες επιστήμονες και μηχανικούς που εργάζονται στο εξωτερικό σε μεγάλες αμυντικές βιομηχανίες και επιστρέφουν στην πατρίδα με σημαντική εμπειρία και τεχνογνωσία.

Αυτό τον πλούτο για την απόκτηση του οποίου άλλες χώρες δαπανούν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, θα πρέπει να αξιοποιήσει η Πολιτεία, θέτοντας την αμυντική βιομηχανία μεταξύ των προτεραιοτήτων της, αφού η αμυντική βιομηχανία είναι ο κατεξοχήν χώρος ανάπτυξης νέων καινοτόμων τεχνολογιών, ποιοτικών υψηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, και διαχρονικών υψηλής τεχνολογίας και αξίας εξαγωγών.

Παράλληλα, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν το πιο καταρτισμένο έμψυχο δυναμικό σε σχέση με άλλες χώρες.

Αυτό αποτελεί ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, καθώς μας δίνεται η δυνατότητα ως αμυντικές βιομηχανίες να έχουμε ένα πολύ καλό σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη και ολοκλήρωση συστημάτων που ταυτόχρονα πέραν των ΕΔ, μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για πωλήσεις προς άλλους δυνητικούς πελάτες μας.

 Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ισχυρή άμυνα προϋποθέτει ισχυρή αμυντική βιομηχανία και συμπερασματικά, από όσα σας προανέφερα, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης ώστε σταδιακά και σε βάθος χρόνου να μειωθεί ο βαθμός εξάρτησης μας από εξωγενείς παράγοντες. Πρέπει επιλύοντας τα σημερινά προβλήματα να βλέπουμε και το αύριο.

Εάν η Πολιτεία το επιθυμεί, μπορούμε να διαμορφώσουμε μαζί το πλαίσιο υλοποίησης των Εξοπλιστικών Προγραμμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, να αξιολογήσουμε τις δυνατότητες των εταιρειών μας, να προχωρήσουμε στην αναβάθμιση αυτών όπου χρειάζεται και να υλοποιήσουμε από κοινού με τις Ένοπλες Δυνάμεις τις επενδύσεις στην άμυνα που έχουν αποφασιστεί, δημιουργώντας την βάση για την ανάπτυξη από την ΕΑΒΙ νέων προϊόντων που θα προκύψουν μέσα από την εμπειρία που θα αποκτήσουν οι Ελληνικές εταιρείες από την υλοποίηση του Εθνικού Εξοπλιστικού Προγράμματος. 

Η Ελλάδα, παρά το μέγεθός της σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, διαθέτει εταιρείες, κρατικές και ιδιωτικές, που λόγω και της συνεργασίας τους με τις ΕΔ, έχουν σημαντική τεχνογνωσία και τεχνολογία σε συστήματα άμυνας και ασφάλειας. Κάποιες από αυτές έχουν αποδείξει και εμπράκτως τις δυνατότητες τους τόσο με τις συνεργασίες τους με μεγάλες διεθνείς εταιρίες, όσο και με την εξωστρέφειά τους και την επίτευξη σημαντικών εξαγωγών σε συστήματα που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται από Έλληνες μηχανικούς και εργαζόμενους, συμβάλλοντας θετικά και στην οικονομία της χώρας.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ισχυρή άμυνα προϋποθέτει ισχυρή αμυντική βιομηχανία και συμπερασματικά, από όσα σας προανέφερα, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης ώστε σταδιακά και σε βάθος χρόνου να μειωθεί ο βαθμός εξάρτησης μας από εξωγενείς παράγοντες. Πρέπει επιλύοντας τα σημερινά προβλήματα να βλέπουμε και το αύριο.