Απόρρητα στις ΕΔ: Οι παρωχημένες αλλά και βολικές διαταγές για όσους θέλουν να κρύβονται

Γράφει ο

Όθων Κυπριωτάκης

Ταξίαρχος εα
Πτυχιούχος Νομικής Θεσσαλονίκης
Πρώην διευθυντής ΓΕΣ / ΔΓΜΥ

Επί του θέματος «Οι διαρροές απορρήτων και οι ψευδαισθήσεις μας από το …Χόλιγουντ!», που δημοσιεύσατε, επιτρέψατέ μου ως ειδικός για την 8ετία (2009-17), που διατέλεσα διευθυντής Γραμματειακής και Μεταφραστικής Υποστήριξης του ΓΕΣ, να σας ενημερώσω υπεύθυνα:

Η έννοια του «απορρήτου», ή γενικά του διαβαθμισμένου, βασίζεται σε δύο έγγραφα των Ενόπλων Δυνάμεων, τον Εθνικό Κανονισμό Ασφαλείας (ΕΚΑ), η τελευταία έκδοση του οποίου έγινε το 2004 με υπογραφή από τον ΥΕΘΑ, σύμφωνα με το την παράγραφο 3 του άρθρου 4 του ΝΔ 17/1974, και το Διακλαδικό Κανονισμό “Στρατιωτική Αλληλογραφία” με αριθμό 0-3/2005.

Και τα δύο έγγραφα είναι παρωχημένα, όχι μόνο γιατί εκδόθηκαν πριν 15 περίπου χρόνια, αλλά γιατί δεν λαμβάνουν υπ’ όψη καμία από τις νεώτερες εξελίξεις και ιδιαίτερα τη ραγδαία πρόοδο της διακίνησης αλληλογραφίας με ηλεκτρονικά μέσα. Επί πλέον, δεν συμβαδίζει με τον Κανονισμό Επικοινωνίας Δημοσίων Υπηρεσιών (ΚΕΔΥ). Ο τότε Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Μιχάλης Κωσταράκος διέταξε το 2014 το επιτελείο του ΓΕΕΘΑ να αναθεωρήσει και τους δύο κανονισμούς, αλλά παρ’ ότι οι σχετικές επιτροπές (αυτή του Κανονισμού Αλληλογραφίας υπό την προεδρία μου) ολοκλήρωσαν το έργο τους το 2016, το θέμα φαίνεται ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει. Απλά έχουν εκδοθεί κάποιες διαταγές για αξιοποίηση των ηλεκτρονικών μέσων.

Δύο κωλύματα επιμένουν. Πρώτον, μετά την κατάργηση του καθεστώτος της μερικής επιστράτευσης με το ΠΔ 371/2002, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ΔΕΝ μπορεί να εκδίδει κανονισμούς, χωρίς σχετική νομοθετική εξουσιοδότηση της Βουλής. Όπως είχαμε επισημάνει στην ηγεσία, για να εκδοθεί νέος Κανονισμός Αλληλογραφίας χρειάζεται να εκδοθεί κάποιος σχετικός νόμος ή έστω τροπολογία. Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχει επίσης νομοθετική εξουσιοδότηση για την τήρηση των στρατιωτικών αρχείων, παρά μόνο έμμεση, με βάση τη νομοθεσία για τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Δεύτερον, οι υπάρχουσες διατάξεις είναι απαγορευτικές για την αποδέσμευση διαβαθμισμένων αρχείων. Κάτι που υπήρξε απόρρητο το 1912, το 1940, το 1967, το 1974 παραμένει απόρρητο και, για να αποδιαβαθμισθεί, πρέπει να υπάρξει έγκριση ειδικής επιτροπής, σύμφωνα με τον ΕΚΑ. Ένα αστείο παράδειγμα: Εξακολουθεί να παραμένει απόρρητη η διαταγή συγκρότησης του 401 ΓΣΝΑ του 1973, παρ’ ότι δεν περιέχει κανένα απολύτως στοιχείο. Για να αποδιαβαθμισθούν ας πούμε 10 έγγραφα διαφορετικού περιεχομένου, χρειάζονται δέκα επιτροπές ανάλογα με τον εκδότη.

Είναι, λοιπόν, ανάγκη πολιτικής βούλησης, που φαίνεται ότι μάλλον δεν υπάρχει. Να μην ξανασυγκροτηθούν επιτροπές από την αρχή. Υπάρχει υλικό έτοιμο στο ΓΕΕΘΑ. Ας διορθωθεί, ας βελτιωθεί και εν τω μεταξύ ας εκδοθούν οι αναγκαίες νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις, ώστε να πάψει αυτή η ανεπίτρεπτη κατάσταση. Αλλιώς, θα συνεχισθεί το φαινόμενο να μιλάμε για απόρρητα, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, πίσω από τα οποία κρύβεται όχι μόνο η ανεπάρκεια και η ευθυνοφοβία, αλλά και κάποια επεισόδια πιθανής διαφθοράς, όπως “απόρρητα” κονδύλια. Και επίσης να αποδεσμευθούν προηγούμενα αρχεία, όπως γίνεται στις υπόλοιπες πολιτισμένες χώρες, μετά από κάποια χρόνια, για να δούμε τί έχει γίνει και ποια πραγματικά λάθη ή ίσως και παρανομίες έχουν διαπραχθεί. Επί πλέον, να μπορέσουμε να διδαχθούμε, και κανείς να μην επισείει το “απόρρητο”, για να κρυφθεί πίσω από αυτό.