Υποστηριξε το militaire
Breaking News ΤΟΥΡΚΙΑ
15/02/2019 | 06:18 (ενημερώθηκε 5 έτη πριν)
Militaire News

Τουρκία: Μείωση της λαϊκής στήριξης στο AKP η επίδραση της οικονομικής κρίσης στις τοπικές εκλογές

Τουρκία: Μείωση της λαϊκής στήριξης στο AKP η επίδραση της οικονομικής κρίσης στις τοπικές εκλογές

Της Χριστίνας Σ. Φλάσκου

Με την Τουρκία να έχει εισέλθει σε προεκλογική περίοδο, μια σειρά από δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι η οικονομική αναταραχή, που προκλήθηκε από την πρωτοφανή ένταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και τροφοδοτήθηκε από τη νομισματική κρίση το περασμένο καλοκαίρι, αποτελεί έναν από τους πλέον βασικούς παράγοντες που μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα των εκλογών. Παρά τα λαϊκίστικα μέτρα που έχει λάβει ο Erdoğan ενόψει των τοπικών εκλογών, η οικονομία αναδεικνύεται ως το υπ’ αριθμ. 1 πρόβλημα που απασχολεί τους ψηφοφόρους, με πάνω από το 50% των ερωτηθέντων να θεωρεί ότι δεν θα υπάρξει ανάκαμψη στο άμεσο μέλλον, ενώ την ίδια στιγμή επικρατεί προβληματισμός για το τι θα συμβεί μετά τις εκλογές.   

Συγκεκριμένα, δύο πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι οικονομικές δυσκολίες θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, με την κατάσταση της οικονομίας και την ανεργία να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των βασικών προβλημάτων των πολιτών. Επιπρόσθετα και σύμφωνα με τις έρευνες, παρατηρείται μείωση της λαϊκής στήριξης προς το κυβερνών κόμμα AKP. Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι για το αν το κυβερνών κόμμα καταφέρει να μετατοπίσει την προσοχή των πολιτών σε άλλα ζητήματα, εκτός της οικονομίας, αλλά και αν θα καταφέρει να αντισταθμίσει την απώλεια ψήφων με την υποστήριξη του MHP.

Στην πρώτη δημοσκόπηση που διεξήχθη από την PİAR στα μέσα Ιανουαρίου, η οικονομία, η ανεργία και οι πρόσφυγες της Συρίας αποτέλεσαν τις τρεις κορυφαίες απαντήσεις στο ερώτημα για το «ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της Τουρκίας». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 34,5% χαρακτήρισε την οικονομία ως το κυριότερο πρόβλημα της χώρας, ενώ ακολουθεί η ανεργία με 14,6%. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το ζήτημα των  προσφύγων της Συρίας έφτασε για πρώτη φορά ψηλά στη λίστα, με το 12,6% των ερωτηθέντων να το χαρακτηρίζουν ως το σημαντικότερο πρόβλημα.

Παράλληλα, στο ερώτημα για το αν πιστεύουν ότι η οικονομία θα επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα βραχυπρόθεσμα, το 58,9% απάντησε όχι, το 26,4% ναι και το 14,7% δεν ξέρω/ δεν απαντώ. 

Οι ερωτηθέντες απάντησαν επίσης για το ποιο κόμμα θα υποστήριζαν εάν οι κοινοβουλευτικές εκλογές διεξάγονταν την επόμενη Κυριακή. Μετά την αναγωγή του 13,8% των αναποφάσιστων, το ΑΚΡ έλαβε 35% (πολύ χαμηλότερο από το 42,56% που συγκέντρωσε στις εκλογές του 2018), ενώ ακολουθούν: CHP 25,9%, MHP 13,6%, IYI 12,1% και HDP 11%.

Η δεύτερη δημοσκόπηση, που διεξήχθη από την Optimar στα τέλη Δεκεμβρίου με αρχές Ιανουαρίου, κατέληξε σε παρόμοια αποτελέσματα. Ο επικεφαλής της εταιρείας, Hilmi Daşdemir, δήλωσε στο Sputnik ότι τα οικονομικά προβλήματα βρίσκονται στην κορυφή των ανησυχιών του εκλογικού σώματος. Όπως ανέφερε «σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 35% πιστεύει ότι η οικονομία είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα και το 27% η ανεργία. Με άλλα λόγια, τα ζητήματα που άπτονται της οικονομίας αποτελούν προτεραιότητα για το 62% του λαού».

Η έρευνα της Optimar επίσης αντικατοπτρίζει μια μείωση της λαϊκής υποστήριξης προς το AKP.  Σε ερώτηση για το ποιο κόμμα θα ψήφιζαν στις τοπικές εκλογές της 31ης Μαρτίου, το 32,5% των ερωτηθέντων εξέφρασε την υποστήριξή του προς το ΑΚΡ. Το κυβερνών κόμμα ακολουθήθηκε από το CHP με 20,4%, το IYI με 5,5%, το MHP και το HDP με 5,4% το καθένα και το ισλαμικό κόμμα Saadet με 1%. Το 1,2% επέλεξε «άλλα κόμματα», ενώ το 27% δήλωσε ότι παραμένει αναποφάσιστο.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των ερευνών, ο εκπρόσωπος του CHP Faik Oztrak δήλωσε: «οι άνθρωποι βιώνουν την οικονομική κρίση με την ραγδαία άνοδο των τιμών. Εκτιμούμε ότι η οικονομική συρρίκνωση θα επηρεάσει τις επιλογές των ψηφοφόρων», ενώ σημείωσε ότι η Τουρκία δεν έχει πλέον άφθονη εισροή ξένων κεφαλαίων και φθηνού σκληρού νομίσματος και παρομοίασε τα μέτρα της κυβέρνησης με την «ασπιρίνη» που έχουν ως στόχο τη διατήρηση της οικονομίας μέχρι τις εκλογές.

Να σημειωθεί ότι πριν λίγο καιρό στην κορυφή της λίστας με τις σημαντικότερες ανησυχίες του λαού βρισκόταν η «τρομοκρατία». Σε έρευνα του 2017 που διεξήχθη από το Κέντρο Τουρκικών Σπουδών του πανεπιστημίου Kadir Has της Κων/πολης, διαπιστώθηκε ότι το 29% των Τούρκων θεωρούσαν την «τρομοκρατία» ως το πιο σημαντικό θέμα της χώρας, ενώ ακολουθούσε η καταπολέμηση των Γκιουλενιστών με 18,1% και η ανεργία με 17%. (1)

Σύμφωνα με έρευνα της İpsos η ανησυχία της οικονομικής κρίσης ξεπέρασε κατά πολύ το φόβο της τρομοκρατίας, με το 59% να θεωρεί την οικονομία ως το μεγαλύτερο πρόβλημα. Παράλληλα, το ένα τρίτο των καταναλωτών δήλωσε ότι η αγοραστική του δύναμη μειώθηκε σημαντικά, ενώ το 20% ότι χρειάζεται και δεύτερη δουλειά. Οι υπερωρίες και η ανάγκη για πρόσθετες εργασίες διπλασιάστηκαν σε σχέση με το παρελθόν, ενώ η έρευνα αποκάλυψε ότι το 37% των καταναλωτών χρειάζεται να περιορίσει τις δαπάνες του. (2)

Ο ηγέτης της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης (CHP), Kemal Kılıçdaroğlu, τόνισε κι αυτός με τη σειρά του ότι η οικονομία της Τουρκίας επιδεινώνεται, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα έχει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού στον κόσμο. «Είχαν υποσχεθεί ότι ο πληθωρισμός θα μειωνόταν σε μονοψήφιο αριθμό, αλλά έφθασε στα επίπεδα του 2004…. Οι πολίτες δεν μπορούν να ψωνίσουν», σχολιάζοντας ταυτόχρονα ότι το AKP κατηγορούσε εμπόρους και αγρότες για την αύξηση των τιμών. Δεν παρέλειψε δε να αναφερθεί στη ραγδαία άνοδο των τιμών στα τρόφιμα, η οποία έφτασε σε ορισμένες περιπτώσεις το 155% και το 231%. «Όταν υπάρχουν εκατομμύρια ανέργων σε μια χώρα, δεν θα υπάρξει ειρήνη» είπε, σημειώνοντας ότι η παραγωγή στην Τουρκία έχει σημειώσει μεγάλη πτώση και ότι ολόκληρα εργοστάσια στα νοτιοανατολικά της χώρας έχουν κλείσει.(3)

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 6,43% τον Ιανουάριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, ενώ η ετήσια αύξηση ήταν 30,7%. Τον περασμένο μήνα, οι τιμές των φρέσκων λαχανικών και φρούτων αυξήθηκαν 29,7%, ενώ η ετήσια άνοδος για τα προϊόντα αυτά ήταν 64%. Ταυτόχρονα, τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός των τροφίμων έφθασε στο ανώτατο επίπεδο της τελευταίας 20ετίας.(4)

Επιπρόσθετα, η αναταραχή και το σοκ που προκλήθηκαν από την κρίση του περασμένου καλοκαιριού είχαν σαν άμεσα αποτελέσματα τη μεγάλη πτώση του κατασκευαστικού και βιομηχανικού τομέα ( δύο από τους τομείς που αποτελούν τις κινητήριες δυνάμεις της οικονομίας), λόγω αφενός μεν της αισθητής μείωσης της ζήτησης και αφετέρου της μείωσης της παραγωγής. Συνέπεια αυτών ήταν ότι μέχρι τον Οκτώβριο 2018 οι απολύσεις στον κατασκευαστικό τομέα έφτασαν τις 170.000 και στο βιομηχανικό τις 40.000, με τάση για περαιτέρω απολύσεις το 2019 και κυρίως μετά τις εκλογές. Όπως, λοιπόν, προβλέπεται η επιδείνωση του κοινωνικού κόστους της κρίσης θα επηρεάσει και τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών.(5)

 

Αναλυτικά η δημοσκόπηση της PİAR

Η έρευνα (6) έλαβε χώρα από 13 – 19 Ιανουαρίου 2019. Το ποσοστό σφάλματος έχει υπολογιστεί σε +/- 1,8%.

Διεξήχθη σε 26 επαρχίες με τηλεφωνική συνέντευξη 9.298 συμμετεχόντων.

Συμμετείχαν 51,6% άνδρες και 48,4% γυναίκες.

Η έρευνα έδειξε ότι η οικονομική κρίση έχει σαφώς επηρεάσει, ενώ αν γινόντουσαν εκλογές την περίοδο της δημοσκόπησης το AKP θα συγκέντρωνε 7% λιγότερες ψήφους συγκριτικά με τις εκλογές της 24ης Ιουνίου.

Αυτοί που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι τα πλέον σημαντικά προβλήματα είναι με σειρά προτεραιότητας η οικονομία, η ανεργία και οι πρόσφυγες της Συρίας.

Στην έρευνα το 17,6% ήταν από 18 – 24 ετών.

20,5% μεταξύ 25 – 34 ετών

34,6% μεταξύ 35 – 44 ετών

19,9% μεταξύ 45 – 54 ετών

11,8% μεταξύ 55 – 64 ετών

5,6% από 65 ετών και πάνω.

Μορφωτικό επίπεδο συμμετεχόντων

21,9% επίπεδο δημοτικού

19,1% επίπεδο γυμνασίου

37,4% επίπεδο λυκείου

21,6% τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Με αναγωγή των αναποφάσιστων ψήφων, τα κόμματα συγκεντρώνουν τα ακόλουθα ποσοστά στο σύνολο:

35%  AKP

25,9% CHP

13,6% MHP

12,1% IYI

11,00% HDP

2,4% Άλλο

Σε σύγκριση της PİAR με τα αποτελέσματα των γενικών εκλογών της 24ης Ιουνίου, προκύπτει ότι τη μεγαλύτερη πτώση έχει το AKP με 7,6 μονάδες, ενώ το HDP είναι μείον 0,7 μονάδες:

AKP από 42,6% υπάρχει μείωση 7,6 μονάδων, δηλ. 35%

CHP από 22,6% υπάρχει αύξηση 3,3 μονάδων και φτάνει στο 25,9%

MHP από 11,1% υπάρχει αύξηση 2,5 μονάδων και φτάνει στο 13,6%

IYI από 9,9% ανεβαίνει 2,2 μονάδες και φτάνει στο 12,1%

HDP από 11,7% μειώνεται κατά 0,7 μονάδες και φτάνει στο 11%

Άλλο 2,4%

Τα τρία πλέον σημαντικά προβλήματα:

Οικονομία 34,5%

Ανεργία 14,6%

Πρόσφυγες της Συρίας 12,6%

Στην ερώτηση αν πιστεύουν ότι η οικονομία θα επανέλθει στα κανονικά επίπεδα σύντομα:

Το 58,9% είπε όχι

Το 26,4% είπε ναι

Δεν ξέρω/ Δεν απαντώ 14,7%

Στο ζήτημα της παραίτησης Yildirim από την κοινοβουλευτική του θέση:

Το 50,5% συμφωνεί με την παραίτηση

Το 38,1% υποστήριξε ότι δεν είναι απαραίτητο

Δεν ξέρω/ Δεν απαντώ 11,4%

Στο ερώτημα του κατά πόσο εμπιστεύονται το δικαστικό σύστημα:

Το 62,8% δεν το εμπιστεύονται

Το 29,5% το εμπιστεύονται

Στο ερώτημα του κατά πόσο εμπιστεύονται τα ΜΜΕ:

Το 81,7% δεν τα εμπιστεύονται

Το 9,2%  τα εμπιστεύονται

Στο ερώτημα του κατά πόσο είναι επαρκές το εκπαιδευτικό σύστημα στην Τουρκία:

Το 67% είπε όχι

Το 17,7% είπε ναι

Επιπρόσθετα, ο πρόεδρος της PİAR Kadir Atalay δήλωσε μεταξύ άλλων ότι το 50% των ψηφοφόρων του MHP δεν θα ψήφιζε για το AKP.

Μια ακόμη ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση της PİAR αφορά στην Άγκυρα, όπου ο Mansur Yavaş φαίνεται ότι αποκτά διαφορά, συγκεντρώνοντας ψήφους τόσο από το ΑΚΡ, όσο και από το MHP.

Η έρευνα έλαβε χώρα από τις 31 Ιανουαρίου – 2 Φεβρουαρίου και συμμετείχαν 1890 άτομα.

Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, όπου το ποσοστό απόκλισης είναι +/- 1,8%, ο υποψήφιος του CHP Mansur Yavaş προηγείται με 41,7% έναντι 35,8% του υποψηφίου του AKP Mehmet Özhaseki.

Το 13,7% όσων δήλωσαν ότι ψήφισαν για το AKP στις γενικές εκλογές της 24ης Ιουνίου 2018, θα ψηφίσουν για τον υποψήφιο του CHP Mansur Yavaş στις τοπικές εκλογές στις 31ης Μαρτίου, ενώ το 40% όσων στήριξαν το MHP φαίνεται ότι θα υποστηρίξουν τον υποψήφιο του CHP. 

Ταυτόχρονα, η έρευνα κατέδειξε ότι ακόμη και αν υπολογιστούν οι αναποφάσιστοι ο Özhaseki είναι πολύ δύσκολο να υπερκαλύψει τη διαφορά που έχει δημιουργηθεί.

Επιπλέον, στην ερώτηση «ποιος κερδίζει στο μητροπολιτικό δήμο της Άγκυρας», το 65,4% απάντησε Mansur Yavaş. Σύμφωνα με την PİAR τα αποτελέσματα αυτά αποτελούν ένδειξη ότι η Εθνική Συμμαχία έχει κερδίσει την ψυχολογική υπεροχή στην Άγκυρα.

Συγκεκριμένα, στην ερώτηση «ποιον υποψήφιο θα ψηφίσετε για το μητροπολιτικό δήμο της Άγκυρας», ο Mansur Yavaş συγκέντρωσε 41,7%, ο Mehmet Özhaseki 35,8%, Άλλος 2,4%, Αναποφάσιστοι 20,1%.

Στο ζήτημα για το ποια είναι η τάση των ψηφοφόρων των AKP και MHP, η έρευνα έδειξε τα ακόλουθα:

Από τους ψηφοφόρους που στήριξαν το AKP στις εκλογές της 24ης Ιουνίου, το 72% θα ψηφίσει τον Mehmet Özhaseki, το 13,7% τον Mansur Yavaş, το 11% δήλωσε αναποφάσιστο και το 3,3% ότι δεν θα ψηφίσει.

Από τους ψηφοφόρους που στήριξαν το MHP στις εκλογές της 24ης Ιουνίου, το 40,3% επιλέγει Mehmet Özhaseki, το 40,1% τον Mansur Yavaş, 9,1% αναποφάσιστοι και 10,5% δεν θα ψηφίσουν.

Στην ερώτηση «σύμφωνα με εσάς ποιος υποψήφιος θα κερδίσει στο μητροπολιτικό δήμο της Άγκυρας: το 65,4% δήλωσε Mansur Yavaş, το 25,3%  Mehmet Özhaseki και το 9,3% αναποφάσιστοι. (7)

  

Ο Kadir Atalay στην ερώτηση για το αν βλέπει μια διαφορετική τάση από τις προηγούμενες γενικές και τοπικές εκλογές, κάτι που μπορεί να θεωρηθεί έκπληξη, ανέφερε ότι «η οικονομική κρίση δεν υπήρξε ποτέ τόσο εμφανής. Ναι, πριν από τις εκλογές της 24ης Ιουνίου σημειώθηκε σοβαρή οικονομική επιδείνωση, αλλά η βάση του Erdoğan τον είχε εμπιστευτεί και του έδωσε άλλη μια ευκαιρία. Πρέπει επίσης να προσθέσω ότι η πόλωση  έχει φτάσει σε ανώτατο όριο. Η συνεχής αλλαγή του υπεύθυνου για την κρίση έχει μειώσει σημαντικά την εμπιστοσύνη προς τον πρόεδρο. Το κυβερνών κόμμα συνέδεσε την οικονομική κρίση με το παιχνίδι των «εξωτερικών δυνάμεων» και τώρα κατηγορεί τις εσωτερικές δυνάμεις, όπως τους εμπόρους, τα μαγαζιά και τους παραγωγούς. Η άρνηση της κρίσης και η συνεχής αλλαγή αυτών των υπευθύνων υπονομεύουν σοβαρά την αξιοπιστία του Προέδρου Erdoğan. Γι’ αυτό και παρατηρείται επιτάχυνση στην απώλεια ψήφων. Αυτοί που εξακολουθούν να τον υποστηρίζουν προέρχονται από χαμηλά εισοδηματικά και μορφωτικά επίπεδα σε περιοχές που το AKP εξακολουθεί να είναι ισχυρό, και που ούτως ή άλλως δεν έχουν επηρεαστεί ακόμη ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση. Αν, όμως, κοπούν οι κοινωνικές παροχές θα αλλάξει και εκεί η κατάσταση».

Ο Atalay, επίσης, αναφέρθηκε στην Κων/πολη και την Άγκυρα. Όπως είπε στην Κων/πολη καθοριστικό ρόλο παίζει το HDP, το οποίο και αποφάσισε να μην κατεβάσει υποψήφιο. «Αν και η κατάσταση δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη, φαίνεται ότι η συμμαχία AKP – MHP θα επικρατήσει στο μητροπολιτικό δήμο, ενώ αρκετές περιοχές της Κων/πολης που βρίσκονται στα χέρια του AKP θα περάσουν στην αντιπολίτευση». Στην ερώτηση δε για το που προβλέπει να υποστεί το AKP τη μεγαλύτερη απώλεια, ο Atalay απάντησε στην Άγκυρα, όπου σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις της εταιρείας ο  Yavaş προηγείται 6 – 7 μονάδες.

Σημείωσε, παράλληλα, ότι στην τελευταία τους έρευνα το 50% των ψηφοφόρων του MHP είπαν «όχι» στην ερώτηση για το αν θα στηρίξουν υποψήφιους του AKP, ενώ το 30% είπε «ναι». Όπως ανέφερε ο Atalay «τα άτομα αυτά έχουν μετατοπιστεί από το AKP προς το MHP. Αν αποφασίσουν να ψηφίσουν τώρα για την Εθνική Συμμαχία, αυτό μπορεί να επηρεάσει τις επόμενες γενικές εκλογές, καθώς μπορούν να μετατραπούν σε ένα μόνιμο εκλογικό σώμα της Εθνικής Συμμαχίας. Γι’ αυτό και είναι κρίσιμοι».

Τέλος, ενδιαφέρουσα είναι και η παρατήρηση του Γενικού Διευθυντή της εταιρείας Optimar, Hilmi Daşdemir, ο οποίος εξηγώντας τα υψηλά ποσοστά των αναποφάσιστων (σε έρευνα της Optimar για το σύνολο οι αναποφάσιστοι φτάνουν το 27%), αναφέρει ότι το δύσκολο είναι τα κόμματα που συμμετέχουν στις συμμαχίες να πείσουν την εκλογική τους βάση. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του MHP έχει εκφραστεί η ενόχληση για τη μη δίκαιη κατανομή των επαρχιών και περιφερειών, ενώ διατυπώνονται και κάποιες επικρίσεις για ορισμένους υποψήφιους που δεν είναι πλήρως αποδεκτοί από αυτούς. 

Η Χριστίνα Σ. Φλάσκου είναι πτυχιούχος Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας, κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών με ειδίκευση στις Διεθνείς Σχέσεις & Στρατηγικές Σπουδές, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, επικεφαλής της έρευνας «Τουρκία και Συριακή κρίση» στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, Αρθρογράφος έντυπου και διαδικτυακού Τύπου

1.Ayla Ganioglu, «Economic woes set to seal fate of Turkey’s local polls», Al – Monitor, 28/1/19

2.«Kriz korkusu terörü geçti: ‘En büyük sorun, ekonomi’ diyenlerin oranı yüzde 59’a çıktı», Sputnik, 10/1/19

3.«CHP slams gov’t over economic policy», Hurriyet Daily News, 5/2/19

4.«Turkish municipalities to start selling vegetables next week», Hurriyet Daily News, 7/2/19

5.Mustafa Sonmez, «Turkey’s metal, building industries in coma», Al –  Monitor, 25/1/19

6.Rıfat Doğan, «Piar Araştırma: AKP oylarında 7 puanlık düşüş var», Artı Gerçek, 23/1/19

7.Minez Bayülgen, «Son Ankara anketi: Mansur Yavaş, AKP ve MHP’lilerin oylarıyla fark atacak», Diken, 4/2/19

8.Minez Bayülgen, «PİAR başkanı: Sarıgül’ün oyu yüzde 20, CHP Şişli’yi kolay alır», Diken, 3/2/19

9.«Optimar’dan yerel seçim anketi: Yüzde 27 kararsız, bu oranı yüksek kılan ittifak adayları», Sputniknews, 22/1/19

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο Facebook Twitter LinkedIn Email Pinterest
booksandtoys

Δείτε επίσης