Υποστηριξε το militaire
Άποψη
16/12/2019 | 06:20 (ενημερώθηκε 4 έτη πριν)
Militaire News

Το πολύπλοκο πρόβλημα που λέγεται μεταναστευτικό και τα μέτρα αντιμετώπισής του

Το πολύπλοκο πρόβλημα που λέγεται μεταναστευτικό και τα μέτρα αντιμετώπισής του

Του  Υπτχου (Ο) ε.α. Δημητρίου Δρόσου (MBA, MSc, PM, MA, LLB) Μέλους ΔΣ/ΣΕΕΘΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η μετανάστευση δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο. Το φαινόμενο είναι πολυδιάστατο και πολυεπίπεδο καθώς αποτελεί φαινόμενο αλληλένδετο με την ανθρώπινη εξέλιξη, την ιστορία και τον πολιτισμό.  Είναι δυναμική διαδικασία, οι μορφές της οποίας ποικίλλουν και μεταβάλλονται σε συνάρτηση με ευρύτερες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Η μορφή της κοινωνικής της σχέσης καθορίζεται από το έθνος, το κράτος, το φύλο, τη θρησκεία, τις ομάδες και τον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ τους. Μεταξύ άλλων οι αιτίες της είναι καταπίεση στη χώρα εισαγωγής, οικονομικοί λόγοι, πείνα, θρησκευτικοί λόγοι, πόλεμος.

ΕΙΔΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

Υπάρχει η ακούσια (involuntary) και η εκούσια (voluntary) μετανάστευση. Επίσης η πρωτογενής (primary) όταν αρχικά μετακινείται ο εργαζόμενος για βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης και η δευτερογενής (secondary) όταν έρθει στη συνέχεια και η οικογένεια για επανένωση (family reunification). Υφίσταται η πλήρης (complete) και η ατελής (incomplete) όπου υπάγονται οι πρόσφυγες και τέλος αναλόγως του χρόνου είναι βραχυπρόθεσμη, μακροπρόθεσμη, μόνιμη.

Σύμφωνα με τις ποσοτικές αναλύσεις μεταβλητών των διεθνών μεταναστευτικών προτύπων (International Migration Drivers/ IMD) παρακολουθούνται οι μεταβλητές που συνδέονται με τα επίπεδα μετανάστευσης. Τέτοιες μεταβλητές είναι οι δείκτες γονιμότητας (fertility rates) και το ΑΕΠ. Μεταβλητές επίσης είναι: διαρθρωτικά κριτήρια, εισοδηματικά (σε ατομικό επίπεδο), η ανθρωπιστική βοήθεια, οι φυσικές καταστροφές (π.χ. ξηρασία σε Ερυθραία, πλημμύρες σε Νταρφούρ κλπ), οι επανενώσεις οικογενειών, η γεωγραφική εγγύτητα, τα κοινωνικά δίκτυα, το μορφωτικό επίπεδο, η ζήτηση ανειδίκευτου εργατικού προσωπικού από τις Βόρειες χώρες. Υπολογίζεται ότι 20πλάσιοι άνθρωποι θέλουν να μεταναστεύσουν από όσους πράγματι τελικά το καταφέρνουν. Αναμένονται μεγαλύτερα μεταναστευτικά κύματα από Ν. Ασία και Αφρική, περίπου δηλαδή το 3,4% του πσγκόσμιου πληθυσμού. Το 2012 στην Ε.Ε. δόθηκαν 1,3 εκατομμύρια άδειες πρώτης εισόδου, ενώ στην αιχμή των μεταναστευτικών ροών το 2016 δόθηκαν 1,970 εκατομμύρια αντίστοιχες άδειες. Τα πρότυπα κατανομής (patterns) των ροών αλλάζουν. Έτσι π.χ. στην Ε.Ε. το 2008 το 10% των ροών ήταν Μαροκινοί και ακολουθούσαν Ουκρανοί, Κινέζοι, Ινδοί. Η κατανομή το 2016 αφορούσε κυρίως Σύριους και ακολουθούσαν λόγω αποσταθεροποίησης χώρες όπως το Ιράκ, Αφγανιστάν και η Λιβύη, ενώ η κατανομή τους ήταν σε μεγάλο ποσοστό: ασυνόδευτα, ευάλωτες ομάδες, θύματα trafficking, πρόσφυγες, επανενώσεις οικογενειών.

Η μετανάστευση με την οικονομική ανάπτυξη ως εξαρτώμενες μεταβλητές έχουν μη γραμμική συσχέτιση και η απεικονιστική τους παλινδρόμηση είναι ένα ανάποδο U. Αυτό, στατιστικά με τους Key Drivers απεικονίζεται στον κάτωθι πίνακα:

Χώρες με ΑΕΠ

Ηλικίες Μεταναστών

Μεταβολή ΑΕΠ

Επίδραση σε Μετανάστευση

Μεσαίο ΑΕΠ

20-40 κυρίως

Αύξηση

Αύξηση σε Μετανάστευση αρχικά και μετά Μείωση σε Μετανάστευση

Υψηλό ΑΕΠ

15-19 αλλά χωρίς Αξιόπιστα Στατιστικά Ευρήματα

Αύξηση

Μείωση σε Μετανάστευση

Χαμηλό ΑΕΠ

25-29 κυρίως

Αύξηση

Δεν υπάρχουν Αξιόπιστα Στατιστικά Ευρήματα για Μετανάστευση*

* Υπολογίζεται ωστόσο ότι σε 20-30 έτη πολλές χώρες της Αφρικής θα βελτιώσουν το ΑΕΠ τους, το οποίο σήμερα τις αφήνει έξω από το διεθνές μεταναστευτικό ρεύμα και συνεπώς θα έχουμε αύξηση των ροών.

Είναι λοιπόν σαφές ότι η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών των χωρών προέλευσης, δεν θα ανακόψει απαραίτητα τις ροές, καθώς εξαρτάται και από άλλους γενικότερους παράγοντες.  H Agenda for Sustainable Development που υιοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 από 193 κράτη του ΟΗΕ, μεταξύ άλλων είχε το management των μεταναστευτικών πολιτικών για ασφαλή, με τάξη και νόμιμη μετανάστευση (safe, orderly and regular migration) με σκοπό την ορθολογική διαχείριση των ροών.

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΡΟΕΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ (TCNs).

Το φαινόμενο ξεκίνησε πριν αρκετά έτη κυρίως στη Β. Ευρώπη λόγω του υψηλότατου κοινωνικοοικονομικού επιπέδου που προσέφερε ως επίσης και λόγω των πολλών κοινωνικών παροχών σε οικογένειες με πολλά παιδιά. Επεκτάθηκε και στις πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις (ΗΒ, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία) λόγω δεσμών που κρατούσαν αυτά τα κράτη με τις πρώην αποικίες, γνώσης της γλώσσας, κάτοικοι πρώην Βρετανικών κτήσεων της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.

Ωστόσο τα τελευταία έτη το φαινόμενο έλαβε τις διαστάσεις πλημμυρίδας. Ένας βασικός λόγος είναι οι πόλεμοι και η αστάθεια στην ευρύτερη Μ. Ανατολή και στην Αφρική (τόσο στη ζώνη του Μάγκρεμπ όσο και στην Υποσαχάρια Αφρική). Αυτή τη στιγμή υφίστανται πλείστες διενέξεις ή και εμφύλιοι πόλεμοι σε πάρα πολλά κράτη. Ενδεικτικά αναφέρεται η Νιγηρία, όπου είναι: μία χώρα με έναν πληθυσμό από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους παγκοσμίως, σπαράσσεται από την ένοπλη βία της ισχυρής ισλαμιστικής οργάνωσης Boco Haram και παρά τον πετρελαϊκό της πλούτο ελάχιστοι κάτοικοι έχουν πρόσβαση σε πλουτοπαραγωγικές πηγές και πόρους.

Άλλες χώρες που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε όπου η πείνα, η φτώχια, η ξηρασία, οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ αντιπάλων φυλών βρίθουν είναι: το Νότιο Σουδάν (πρόσφατη είναι η γενοκτονία στο Νταρφούρ), η Αιθιοπία (ένα από τα φτωχότερα κράτη στον κόσμο αλλά με τρομερή δημογραφική έξαρση), η Ερυθραία (πάμπφτωχη που πρόσφατα βγήκε από πόλεμο ανεξαρτησίας), το Κογκό, η γενοκτονία στη Ρουάντα, ο πόλεμος στο Μάλι, η ισλαμιστική τρομοκρατία στην Κένυα και εν μέρει στην Τανζανία, κ.α.

Η Αραβική άνοιξη αποσταθεροποίησε περαιτέρω το όλο υποσύστημα, και προκάλεσε κύματα μεταναστών από Λιβύη και Τυνησία κυρίως στη Δ. Ευρώπη. H Η Νοτιοανατολική Ασία (Πακιστάν, Μπαγκλαντές), οι συγκρούσεις στη Μ. Ανατολή (Συρία, Υεμένη, Ιράκ) αλλά και ο συνεχιζόμενος εμφύλιος στο Αφγανιστάν με τους πάντα παραμένοντες ισχυρούς Ταλιμπάν, ο αναβρασμός στο Ιράν, αυξάνουν τις ροές.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθούν αυτοί οι μετανάστες ως κάτι ανάλογο με τους Έλληνες μετανάστες της περιόδου 1950-1970, προς Γερμανία, Καναδά, Η.Π.Α., Αυστραλία. Η Γερμανία ειδικά δέχθηκε το διάστημα 1960-1976 περισσότερους από 623.000 Έλληνες “φιλοξενούμενους εργάτες” (Gastarbeiters). Υπήρχε μία αμοιβαιότητα τότε για διοχέτευση του πλεονάζοντος εργατικού δυναμικού των χωρών του Νότου από τη μία και για την κάλυψη νέων θέσεων εργασίας των ανεπτυγμένων χωρών που ήθελαν φθηνά εργατικά χέρια για να αντιμετωπίσουν τις πληθωριστικές πιέσεις. Υφίστατο ωστόσο συνεργασία μεταξύ των κρατών για το ως άνω φαινόμενο της μετανάστευσης, ενώ το σημαντικότερο οι Έλληνες παρόλο που διατήρησαν τα ήθη και τις παραδόσεις του ενετάχθησαν πλήρως στον κοινωνικό ιστό, ενστερνίσθηκαν τον αξιακό κώδικα του φιλοξενούντος έθνους και δεν δημιούργησαν προβλήματα εγγενούς παραβατικότητας, σε καμία δε περίπτωση, δεν γκετοποιήθηκαν.

ΓΙΑΤΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΕ ΟΜΟΡΕΣ ΧΩΡΕΣ;

Στην Ευρώπη έρχονται για οικονομικούς λόγους αλλά και και για την ανοχή που επιδεικνύει στη διαφορετικότητα, στα ανθρώπινα δικαιώματα. Με άλλα λόγια τους αρέσουν τα δικαιώματα που απολαμβάνουν στην Ευρώπη, χωρίς πολλές φορές να ενστερνίζονται τις υποχρεώσεις που έχουν ως απόρροια αυτών των δικαιωμάτων. Υφίστανται και άλλοι λόγοι όμως: παράδειγμα δεν είναι δυνατόν Σιϊτης (Shia Muslim) μετανάστης εύκολα να μεταβεί σε Σουνιτική χώρα. Ακόμη όμως και εντός του Σουνιτικού πληθυσμού δεν είναι εύκολη η μετακίνηση καθώς υφίστανται πολλές εγγενείς αντιθέσεις μεταξύ τους: π.χ. αντίθεση Σουνιτικού Κατάρ με όλες τις Σουνιτικές Μοναρχίες του Κόλπου, αντίθεση Σουνιτών Αιγυπτίων με Σουνιτική κυβέρνηση Τρίπολης Λιβύης, αντίθεση Αράβων με Ιράν, διάφορες σέχτες σε Αφγανιστάν και διάφορες αιρέσεις μεταξύ Σαλαφιστικού και Ουαχαμπιστικού Ισλάμ, συγκρούσεις σε Δυτικό Πακιστάν μεταξύ φυλών κλπ.

Ακόμη και οι Παλαιστίνιοι έχουν διχασθεί μεταξύ PLO και Hamas. Οι κοσμικοί Σουνίτες Κούρδοι συγκρούονται με τους Σουνίτες Τούρκους, ενώ το ίδιο το ISIS αλλά και η Al Qaeda που είναι εξτρεμιστικά Σουνιτικά τρομοκρατικά κινήματα ένωσαν εναντίον τους τόσο τους Σουνίτες όσο και τους Σιϊτες. Η Σιϊτική Hezbollah αποσταθεροποιεί το Λίβανο, ενώ στην Αίγυπτο η Σουνιτική κυβέρνηση μάχεται τους Σουνίτες τρομοκράτες του Σινά αλλά και τη Σουνιτική Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η ειρηνική Ιορδανία επίσης, έχει ένα τεράστιο πρόβλημα. Στις προηγούμενες δεκαετίες ένας τεράστιος αριθμός Παλαιστινίων προσφύγων εισήλθε στα εδάφη της και έκτοτε παρέμεινε εκεί, συνεπώς είναι ανέφικτο για αυτή τη χώρα να δεχθεί και άλλους πρόσφυγες ή μετανάστες. Τέλος το Ιράν βράζει από κοινωνικές αναταραχές με πολλούς νεκρούς καθημερινώς και ποιος άλλωστε μετανάστης θα έφευγε από τη δική του χώρα να πάει σε ένα ανελεύθερο καθεστώς όπως αυτό των Ayatollah;

Στον όλο αναβρασμό της περιοχής βεβαίως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε και τα γεωπολιτικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων (Ρωσία, ΗΠΑ, Κίνα, Γαλλία), αλλά και τον νεοηγεμονισμό περιφερειακών δυνάμεων όπως η Τουρκία και το Ιράν που δια πολέμου μέσω αντιπροσώπων (proxy war) επιτείνουν την αστάθεια. Οι δύο πυρηνικοί γίγαντες της περιοχής Ινδία και Πακιστάν, συγκρούονται συχνά στο φόντο του Kashmir, όπου δρα η ισλαμιστική οργάνωση Jaish – e – Mohammed, ενώ το Μπαγκλαντές μαστίζεται από φτώχεια και φυσικές καταστροφές.

ΓΙΑΤΙ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΑΣΠΑΖΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΙΣΛΑΜΙΣΤΙΚΟ ΦΟΝΤΑΜΕΛΙΣΜΟ;

Οι λόγοι είναι: κοινωνικοί και κοινωνιολογικοί, καθώς ζούνε σε υποβαθμισμένα ως επί το πλείστον προάστια και μέρος αυτών δεν έχει ενσωματωθεί. Όμως έχει παρατηρηθεί το εξής περίεργο φαινόμενο. Η δεύτερη γενιά μεταναστών είναι ποιο ριζοσπαστικοποιημένη από την πρώτη. Εδώ γεννάται το ερώτημα: γιατί παιδιά που γενήθηκαν σε Δυτικές κοινωνίες, πήγαν σε Δυτικά σχολεία και δεν έχουν προσλαμβάνουσες από τις Μουσουλμανικές πατρίδες τους ασπάζονται τον φονταμελισμό;

Πιθανή εξήγηση είναι ότι: ανήκουν στην μικροαστική τάξη από μέτριες κοινωνικοικονομικά περιοχές, είναι παιδιά χωρίς να ανήκουν πουθενά, άνθρωποι χωρίς ιδιότητες, όπως θα έλεγε ο Robert Musil, μετέωροι, με απουσία συνεκτικής ταυτότητας. «Νεαροί χωρίς κανένα σημείο αναφοράς…μπορεί να προσπαθήσουν να αναζητήσουν σ’ ένα μυθοποιημένο παρελθόν, εκείνο του αρχέγονου Ισλάμ, μια τάξη που μπορεί να τους προσφέρει κανόνες και αξίες. Εγγράφονται σ’ ένα συλλογικό πρόταγμα, την οικοδόμηση του Χαλιφάτου, που εμφανίζεται σαν μια επίγεια ουτοπία, όπου όλος ο κόσμος έχει δουλειά, δεν υπάρχουν φτωχοί και μπορείς να πάρεις μία πρόγευση από τον κόσμο του Παραδείσου. Προφανώς για να περάσεις από τον φόβο του τέλους του κόσμου και της υπαρξιακής αγωνίας στην πιο ακραία βία, πρέπει να πραγματοποιήσεις ένα βήμα που δεν είναι τόσο απλό». Η επιθυμία για βία είναι τρόπος για να αποδείξεις στο Θεό την πίστη σου, αναβαθμίζοντας τη σημασία του μικρού Τζιχάντ, του πολέμου κατά των άπιστων εις βάρος του μεγάλου Τζιχάντ, δλδ της εσωτερικής μάχης στο δρόμο του Θεού.

ΤΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ STATUS ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Καταρχήν η Τουρκία έχει εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό – προσφυγικό ζήτημα και είναι φανερό ότι διεξάγει πλέον έναν τύπο υβριδικού πολέμου κατά της χώρας μας.

Η Ελλάδα έχει υπογράψει τη σύμβαση της Γενεύης 1951 για το καθεστώς των προσφύγων και το αντίστοιχο πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης (1967). Έχει επαρκές νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει το καθεστώς των πολιτών τρίτων χωρών (TCNs) και ποιοι δικαιούνται καθεστώτος διεθνούς προστασίας, δηλαδή οι πρόσφυγες.  Οι εθνικές ρυθμίσεις ενσωματώνουν τις Ευρωπαϊκές οδηγίες περί Ασύλου. Όσοι δεν είναι πρόσφυγες είναι μετανάστες, και εξ αυτών νόμιμοι είναι όσοι διαμένουν νόμιμα, π.χ για εργασία, σπουδές κλπ. με βίζα ή άδεια παραμονής που να τελεί σε ισχύ.  Όσοι δεν διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα ή αυτά είναι πλαστά, αυτοί είναι παράνομοι μετανάστες.

Ο πρόσφυγας πρέπει να τεκμηριώσει λόγους που αδυνατεί να παραμείνει στη χώρα προέλευσής του, και επίσης η επιστροφή του συναρτάται με αντίποινα και φόβο που είναι άμεσος και εξατομικευμένος και θα διωχθεί λόγω της ομάδας που ανήκει. Συνεπώς όταν διεξάγεται εμφύλιος σε μία χώρα, αυτός που δύναται να μετακινείται εσωτερικά σε ασφαλή ζώνη δεν έχει το νομικό status του πρόσφυγα. Αλλά και ο τρομοκράτης του DAESH που προέρχεται από την Idlib της Συρίας, επειδή είναι επικίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια δεν θεωρείται πρόσφυγας. Αυτός που φέρει ψευδή έγγραφα, δεν θεωρείται πρόσφυγας. Εφόσον δεν έρχεται απευθείας από τη χώρα που κινδυνεύει ο αιτούμενος άσυλο, τότε δεν είναι πρόσφυγας, συνεπώς όσοι έρχονται από Τουρκία (ως πρώτη χώρα υποδοχής) απολύτως νομικά δεν θεωρούνται πρόσφυγες. Υπό την αυστηρή έννοια του δικαίου οι συγκεκριμένοι άνθρωποι δηλαδή τρίτων χωρών που έρχονται από την Τουρκία, δεν θεωρούνται πρόσφυγες.

Η αρμοδιότητα του να χορηγηθεί το status του πρόσφυγα ανήκει στις Ελληνικές Αρχές και όχι στον ΟΗΕ ή στις ΜΚΟ ή στον ΔΟΜ. Οι μετακινούμενοι τα τελευταία έτη, είναι στη συντριπτική πλειοψηφία άνδρες, μουσουλμάνοι, νέοι, με συνδέσεις στο εξωτερικό, χωρίς έγγραφα, και δεν έχουν το νομικό status του πρόσφυγα. Δύναται να θεωρηθεί ως οιονεί επικοισμός που σε λίγα έτη μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένη αποσταθεροποίηση στην Ελλάδα και βέβαια σε συνάφεια με τα δημογραφικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.

ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ. ΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ.

Απαιτείται ολιστική προσέγγιση του θέματος, με βιώσιμες μακροπρόθεσμες λύσεις και ευελιξία. Συγκρούονται δύο θεμελιώδη δικαιώματα: η παροχή ασύλου στους πρόσφυγες (asylum seekers) που δικαιούνται αναμφισβήτητα διεθνή προστασία από τη μία πλευρά, και από την άλλη ο πεπερασμένος αριθμός που η χώρα δύναται να απορροφήσει και αφορά σε θέματα εθνικής ασφαλείας και αποσταθεροποίησης της χώρας. Επίσης ο τεράστιος αριθμός προσφύγων, υποσκάπτει και την ποιότητα υπηρεσιών που δύναται τελικά το φιλοξενούν έθνος (host nation), εν προκειμένω η Ελλάδα, να προσφέρει (π.χ. ο χώρος της υγείας έχει επιβαρυνθεί υπερβολικά με συνεπακόλουθη επίδραση στην παροχή υπηρεσιών της).

   

   Τα μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος χωρίζονται σε τρεις (3) κατηγορίες:

  • Μέτρα πριν την είσοδο (pre-entry measures).
  • Μέτρα κατά την είσοδο (ανίχνευση των παράνομων μεταναστών).
  • Μέτρα μετά την είσοδο (post-entry measures).

  

Αναλυτικά μία δέσμη τέτοιων μέτρων, υπό ολιστική σκοπιά που θα περιλαμβάνει όλες τις ως άνω κατηγορίες είναι:

  1.   Συνεργασία με τρίτες χώρες είτε αυτές είναι χώρες transit μεταναστών είτε είναι οι χώρες προέλευσης. Η συνεργασία της Ε.Ε. με την Τουρκία, είναι δυστυχώς αναπόφευκτη, στον τομέα του μεταναστευτικού, υπό την προϋπόθεση όμως η Τουρκία να επιδείξει καλή διάθεση και χωρίς εκβιασμούς.
  2. Επαρκής επιτήρηση των συνόρων (Border Management and Control) και αποτροπή με στρατιωτικά τεχνολογικά μέσα (αισθητήρες, θερμικές κάμερες κλπ), περιπολίες (ανθρώπινος παράγων), αλλά και φυσικά εμπόδια (π.χ. ανάπτυξη φράχτη σε Έβρο, από τη στιγμή που και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ανέπτυξαν ανάλογους φράχτες και συνεχίζει να μην επιδεικνύεται βέβαια η απαιτούμενη κοινοτική αλληλεγγύη. Ωστόσο ελλοχεύει ο κίνδυνος να αναζητηθούν άλλες είσοδοι διελεύσεως στη χώρα, όπως π.χ. έγινε στην Ισπανία όπου οι ροές κατευθύνθηκαν στους θύλακες της Ceuta και Melilla.
  3.   Συνεχής προσπάθεια ανάδειξης της Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, καθώς διαπιστώθηκε ότι ορισμένες χώρες της Ε.Ε. (από τα νέα μέλη) χρηματοδοτούσαν άλλες φτωχότερες χώρες για την ύψωση φραχτών και εμποδίων, με υπόσκαψη των Ευρωπαϊκών αξιών. Εξέταση αναθεώρησης της συνθήκης του Δουβλίνου. Η Γερμανική πρόταση ακούγεται ρεαλιστική σε σχέση με τις άλλες που έχουν τεθεί, δηλαδή ακριβοδίκαιη κατανομή ανάλογα με το δημογραφικό και οικονομικό μέγεθος κάθε χώρας. Αντιδρούν ωστόσο τα νέα μέλη της Ε.Ε.. Η πρόταση των Γερμανών οπωσδήποτε όμως σε συγκερασμό με μέρος της Γαλλικής πρότασης (δηλαδή υιοθέτηση στο μέρος που αφορά στην αλληλεγγύη στο συνοριακό έλεγχο και στις επανοπροωθήσεις, αλλά όχι στο μέρος ότι οι χώρες πρώτης εισόδου να φέρουν την ευθύνη).
  4. IV)Στο Border Control είναι απαραίτητος ο συντονισμός Πολιτικών Υπηρεσιών (π.χ. ΓΓΠΠ), των ΕΕΔ, των Σ.Α. και των θεσμικών οργάνων που είναι στις Υπηρεσίες Πρώτης Υποδοχής. Σαφώς ένας φορέας πρέπει να είναι ο εθνικός συντονιστικός φορέας για το θέμα αυτό, ώστε να μην υπάρχει αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων και η αλυσίδα Διοίκησης (chain of command) να είναι ενιαία, σαφής και άμεση.
  5. Οι απελάσεις των μη δικαιουμένων μεταναστών χορήγησης ασύλου πρέπει να επιταχυνθούν όπως επίσης να επιταχυνθεί η εξέταση αιτημάτων ασύλου. Εφόσον απαιτηθεί, οι αντίστοιχες υπηρεσίες να στελεχωθούν επαρκώς.
  6. VI)Αποτελεσματικό visa-management σύστημα με βιομετρικά κ.α. κριτήρια. Αυστηρότερος έλεγχος από ορισμένες Πρεσβείες σε συγκεκριμένες χώρες για την έκδοση τουριστικής ή προσωρινής βίζας.
  7. Πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων της FRONTEX.
  8. VIII)Αποτελεσματική HUMINT, για τον εντοπισμό πιθανών εξτρεμιστικών και τρομοκρατικών στοιχείων εντός των ροών. Πλήρης αξιοποίηση της Interpol DataBase και του συστήματος αρχειοθέτησης εικόνας (Image- Archiving System – FADO), όπως και κάθε άλλης πηγής.
  9. IX)Εξασφάλιση αισθήματος ασφάλειας εντός των προσφυγικών δομών, ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες, από βία κάθε μορφής και παροχή ικανοποιητικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και υγιεινής, συμβουλευτικών υπηρεσιών και νομικής βοήθειας (camp management).
  10. Εκπόνηση μορφωτικών προγραμμάτων που θα απευθύνονται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενηλίκους. Μακροπρόθεσμα οδηγεί σε καλύτερη ενσωμάτωση.
  11. XI)Να «σφραγισθούν» τα παράνομα κανάλια εισόδου – εξόδου στην Ελλάδα, π.χ. ορεινοί όγκοι Ροδόπης προς Βουλγαρία κ.λ.π. Μεταξύ άλλων προτείνεται η αυστηροποίηση των ποινών των λαθροδιακινητών και των συνεργατών τους στην Ελλάδα.
  12. XII)Πρόβλεψη μελλοντικών αφίξεων τόσο με στατιστική ανάλυση, βασιζόμενοι σε ανάλυση χρονοσειρών (Time Series Analysis / TSA) αλλά και παρακολούθηση εξέλιξης των κρίσεων (για πρόσφυγες αλλά και παράνομους μετανάστες / irregular migrants) για ποιο μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση του προβλήματος, ώστε με μελλοντικό projection να πιθανολογούμε καλύτερα πότε οι ροές αναμένεται να αυξάνονται.
  13. XIII)Οι παράνομοι μετανάστες αποτελούν φθηνό και εκμεταλλεύσιμο εργατικό δυναμικό. Επειδή είναι παράνομοι όσοι τους προσλαμβάνουν δεν πληρώνουν ούτε ασφαλιστικές εισφορές και τους κοστίζουν ακόμη λιγότερο. Μιλώντας με οικονομικούς όρους, θα πρέπει να υπάρξει το νομικό πλαίσιο που να στοχεύσει σε αυτή την περίπτωση όχι στην προσφορά (δηλαδή στους μετανάστες), αλλά στη ζήτηση (στους εργοδότες αυτούς που προσλαμβάνουν τους μετανάστες). Έτσι θα προστεθεί ρίσκο στην επιλογή παρανόμων μεταναστών για εργασία λόγω προστίμων και θα καταστραφεί η δημόσια εικόνα των εργοδοτών. Ωστόσο υφίσταται ένα θέμα, ότι εάν οι παράνομοι μετανάστες μείνουν ολοσχερώς χωρίς εργασία θα αυξηθεί η παραβατική τους συμπεριφορά. Επίσης μπορεί να οδηγήσει να γίνονται διακρίσεις και σε βάρος των νόμιμων μεταναστών καθώς θα απαιτούνται πολλά έγγραφα πιστοποίησης. Το μέτρο αυτό θέλει προσοχή.
  14. XIV)Ως αντιστάθμισμα του παραπάνω θα μπορούσε να δίδεται ανανεώσιμη άδεια παραμονής (όχι μόνιμη) σε ανειδίκευτους εργάτες.
  15. XV)Εφαρμογή του επιχειρησιακού σχεδίου που εφήρμοσαν οι Η.Π.Α. δηλαδή των 3 D’s (Detection /  Detention / Deportation), ήτοι Ανίχνευση / Κράτηση / Απέλαση, και μείωσαν τις χερσαίες ροές από Μεξικό. Ωστόσο υφίσταται επίσης ένα θέμα, ότι εφόσον καταστρέψουν τα έγγραφά τους οι ίδιοι οι μετανάστες τότε η απέλαση δύσκολα εφαρμόζεται.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.

Σαφώς η ανθρωπιστική διάσταση του θέματος πρέπει να υφίσταται, όμως στους πράγματι δικαιούμενους ασύλου. Ωστόσο ακόμη και σε αυτή την κατηγορία η χώρα μας και με δεδομένες τις πληγές που άφησε η οικονομική κρίση, δύναται μέχρι έναν πεπερασμένο αριθμό να δεχθεί. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να διοχετευθούν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (που άλλωστε είναι και ο τελικός προορισμός τους), στο πλαίσιο της ορθώς εννοούμενης Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Εδώ έχουμε να κάνουμε με δύο ομάδες χωρών: τα παλαιότερα μέλη της Ε.Ε. (η άλλοτε Δυτ. Ευρώπη) που είναι ποιο θετική σε σχετικό επωμισμό του προσφυγικού – μεταναστευτικού βάρους και από την άλλη μία ομάδα περίπου 12 κρατών, νεωτέρων μελών κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης και της ζώνης του Βισεγκραντ που είναι αρνητικές στο να δεχθούν έστω και έναν πρόσφυγα.

Η χώρα μας δεν μπορεί να δέχεται δυσανάλογο βάρος. Ακόμη και εάν το δούμε από τη σκοπιά των προσφύγων, μία μακροπρόθεσμη ασφαλής πολιτεία διασφαλίζει καλύτερα τα μακροπρόθεσμα δικαιώματα των προσφύγων, ενώ αντίθετα σε ασταθείς πολιτείες τα δικαιώματα των προσφύγων είναι ποιο ευάλωτα.

To μείγμα των μέτρων πρέπει να είναι στη σωστή δόση και κατεύθυνση, ευέλικτο και ανάλογα με τα ενδεχόμενα (situational approach) διότι οι ισορροπίες είναι ευαίσθητες. Παράδειγμα έχει διαπιστωθεί ότι όσο εντείνονται τα μέτρα κατά της παράνομης μετανάστευσης αυξάνει το human trafficking αλλά και οι ροές των παράνομων μεταναστών προσπαθώντας με παράνομους τρόπους να περάσουν τα σύνορα διότι νομίζουν ότι με τον νόμιμο τρόπο θα αποτύχουν. Τα λεγόμενα pushbacks δίνουν χώρο σε ανάπτυξη αντιευρωπαϊκών δυνάμεων όπως το Vox στην Ισπανία. 

Από την άλλη το πρόβλημα είναι σύνθετο, με πολλές διαστάσεις και θα πρέπει να ενσωματωθεί και στην Εξωτερική Πολιτική της Ε.Ε.

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο Facebook Twitter LinkedIn Email Pinterest
booksandtoys

Δείτε επίσης