Το κενό στην εκπαίδευση των χειριστών της ΠΑ και μια πρόταση που μπορεί να το καλύψει

Η ΠΑ διαθέτει ένα σημαντικό αριθμό πολυκινητηρίων αεροσκαφών. Για διάφορους λόγους που δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε, υπήρχε σημαντική υστέρηση στην εκπαίδευση των πιλότων σε αυτή την κατηγορία αεροσκαφών. Σημειώνουμε ότι σε όλες τις σύγχρονες αεροπορίες η εκπαίδευση σε αυτό που ονομάζεται strategic lift είναι ιδιαιτέρως σημαντική.

Στο πλαίσιο του προγράμματος δημιουργίας του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου η ΠΑ ζήτησε την παροχή εκπαιδευτικών μέσων για εκπαίδευση και σε πολυκινητήρια. Βέβαια η ΠΑ έθεσε τις απαιτήσεις σε ένα ελάχιστο επίπεδο ζητώντας μόνο την παροχή επίγειων εκπαιδευτικών μέσων (Part Task Trainer). Αυτές οι συσκευές προσομοιώνουν το cockpit κάποιου πολυκινητηρίου αεροσκάφους και χρησιμοποιούνται κυρίως για την εξοικείωση του εκπαιδευόμενου με τη διακοπτολογία και τις διαδικασίες. Είναι ένα σημαντικό βοήθημα απαραίτητο για την μετάβαση του ιπταμένου από το απλό μονοκινητήριο αεροσκάφος σε ένα πολύ πιο σύνθετο περιβάλλον διακοπτών αεροσκάφους με δύο κινητήρες.

Όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο άρθρο μας, η ΠΑ αυτή τη στιγμή αξιολογεί τις προτάσεις δύο εταιρειών: μία της Lockheed Martin Canada και μία της επίσης Καναδικής εταιρείας CAE. Η μεν πρώτη στην πρότασή της για το Διεθνές Κέντρο έχει συμπεριλάβει την εγκατάσταση ενός Part Task Trainer με διαμόρφωση αεροσκάφους C-130 το οποίο κατασκευάζεται από την ίδια. Η χρήση αυτών των συσκευών δεν είναι τίποτε περισσότερο από εξελιγμένα PC με πολλές οθόνες αφής που απεικονίζουν το πιλοτήριο, είναι μεν χρήσιμη αν δεν έχεις τίποτε άλλο, αλλά λόγω της φύσης τους είναι «παιδικές»…και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καλύψουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των σύγχρονων πολεμικών αεροποριών του 21^ου αιώνα. Η παροχή εξοπλισμού δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός και ούτε εξασφαλίζει από μόνη της την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών αναγκών αν δε συνοδεύεται από τη δέσμευση επίτευξης του σκοπού.

Η CAE αντιθέτως, κάνοντας την έκπληξη, στην πρότασή της έχει μια τελείως διαφορετική προσέγγιση στο θέμα προτείνοντας την πλήρη εκπαίδευση των Ιπταμένων κατά τα πρότυπα EASA παρέχοντας εκπαίδευση σε εξομοιωτή και σε δικινητήριο αεροσκάφος. Προφανώς η εταιρεία για την πρότασή της αυτή αντλεί από την εμπειρία της παροχής εκπαίδευσης σε χιλιάδες ιπταμένους ανά τον κόσμο.

Θα διερωτάτο κανείς λοιπόν τι έχει να κερδίσει από την πρόταση αυτή η ΠΑ. Ας δούμε ορισμένα βασικά στοιχεία της παρούσας κατάστασης. Οι Ιπτάμενοι αφού ολοκληρώσουν επιτυχώς την φάση II στο αεροσκάφος T-6 στη συνέχεια τοποθετούνται στις επιχειρησιακές μονάδες χωρίς καμία πτητική εμπειρία σε πολυκινητήριο αεροσκάφος. Εκεί ακολουθούν ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης μέχρι να κριθούν ότι ικανοποιούν τα κριτήρια της ΠΑ. Προφανώς λοιπόν όλη η πτητική εκπαίδευσή τους γίνεται σε επιχειρησιακά αεροσκάφη.

Σύμφωνα με το επίσημο κοστολόγιο της ΠΑ κάθε ώρα πτήσης C-130 κοστίζει περί τις 7000 Ευρώ ενώ του C-27 περί τις 4000 Ευρώ. Συνεπώς αν  υποθέσουμε ότι απαιτούνται περίπου 100 ώρες πτήσης για την εκπαίδευση του νεοτοποθετημένου χειριστή, τότε ο λειτουργικός προϋπολογισμός της ΠΑ επιβαρύνεται με 400.000-700.000 Ευρώ ανά Ιπτάμενο ετησίως. Και αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη και ίσως σημαντικότερη είναι ότι τα αεροσκάφη επιβαρύνονται με ώρες πτήσης, μειώνοντας την επιχειρησιακή τους ζωή και επιταχύνοντας την έλευση του κύκλου γενικής επισκευής επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο το λειτουργικό προϋπολογισμό της ΠΑ. Η δε παντελής έλλειψη εξομοιωτή όπου θα μπορούσαν να εκτελεστούν σενάρια έκτακτης ανάγκης αποκλείει την εκτέλεση σύνθετων ασκήσεων και προσομοίωσης βλαβών αναγκάζοντας την ΠΑ να αποστέλλει ετησίως πληρώματα για να εκπαιδεύονται στο εξωτερικό. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι μία από τις εταιρείες στις οποίες εκπαιδεύονται Έλληνες πιλότοι είναι και η CAE. Ίσως γι’ αυτό γνωρίζει πολύ καλά τις ανάγκες της ΠΑ και προσφέρει μια ολοκληρωμένη λύση.

Η CAE προτείνει την παροχή 4-5 πραγματικών εκπαιδευτικών αεροσκαφών DA-42 και ενός simulator DA-42 υψηλής πιστότητας, πιστοποιημένου από την EASA, για την πλήρη κάλυψη των εκπαιδευτικών απαιτήσεων 20 ιπταμένων ετησίως. Φυσικά θα παρέχεται σύστημα εκπαίδευσης με υπολογιστές και η απαραίτητη ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Η πρότασή της περιλαμβάνει επίσης την υποστήριξη (ανταλλακτικά, υλικά εξοπλισμού, βιβλιογραφία κλπ.) αλλά και όλες τις εργασίες συντήρησης όλων των αεροσκαφών και των μέσων που θα παρέξει για όλη τη διάρκεια της σύμβασης, με εγγυημένη διαθεσιμότητα ώστε να εκτελείται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απρόσκοπτα και χωρίς ρίσκο για τα μέσα που χρησιμοποιούνται. Συνεπώς η προσφερόμενη λύση είναι πλήρης και «με το κλειδί στο χέρι».

Φαίνεται ότι η προσέγγιση της CAE πηγάζει από το γεγονός ότι είναι προσανατολισμένη στην επίτευξη του αποτελέσματος, το οποίο είναι η παροχή ολοκληρωμένης εκπαίδευσης σε 20 Ιπταμένους ετησίως χωρίς άλλα κρυφά κόστη που σχετίζονται με την εκπαίδευση αλλά που θα μετακυλίονται στο λειτουργικό προϋπολογισμό της ΠΑ.

Για όσους δεν γνωρίζουν, το αεροσκάφος DA-42 κατασκευάζεται από την Αυστριακή Diamond Aircraft Industries. Είναι ένα δικινητήριο, τετραθέσιο, εκπαιδευτικό αεροσκάφος το οποίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά αεροσκάφη για αυτού του τύπου την εκπαίδευση. Χρησιμοποιείται από πολλές αεροπορίες και σχολές διεθνώς. Έχουν κατασκευαστεί πάνω από 700 αεροσκάφη. Είναι πλήρως πιστοποιημένο από την EASA και την FAA για επιχειρήσεις ημέρας/νύχτας σε VFR/IFR παρέχοντας τη δυνατότητα εκπαίδευσης και με Night Vision Goggles. Η εκπαίδευση σε αυτό οδηγεί στην απόκτηση διπλώματος διεθνώς αναγνωρισμένου.

Με αυτόν τον τρόπο οι εκπαιδευθέντες ιπτάμενοι θα τοποθετούνται στις πολεμικές μοίρες των C-130 και C-27 πλήρως έτοιμοι και με σημαντική πτητική εμπειρία. Εκτός αυτού όμως, οφέλη μπορούν να προκύψουν και για τους άλλους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων (Στρατός, Ναυτικό) διότι και αυτοί διαθέτουν πολυκινητήρια αεροσκάφη (C-12, P-3). Ειδικά το Ναυτικό μετά την αναβάθμιση των P-3 θα έχει αυξημένες ανάγκες σε πληρώματα. Συνεπώς τα οφέλη για όλους τους Κλάδους θα είναι σημαντικά τόσο επιχειρησιακά όσο και οικονομικά ενισχύοντας τη διακλαδικότητα και δημιουργώντας οικονομίες κλίμακας. Παράλληλα θα μπορούσε να καλύψει και ανάγκες άλλων Υπουργείων (π.χ. Λιμενικό). Είναι προφανές ότι η προτεινόμενη προσέγγιση είναι ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να προσφερθεί καλύπτοντας πλήρως όλες τις απαιτήσεις της ΠΑ και αναβαθμίζοντας ουσιαστικά την εκπαίδευση.

Ξαναγυρνώντας στο θέμα του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου, θεωρούμε ότι η προτεινόμενη προσέγγιση θα πρέπει να εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή διότι θα προσθέσει μια σημαντική δυνατότητα ενισχύοντας την εικόνα του Κέντρου σαν ολοκληρωμένη και σύγχρονη λύση εντός Ευρώπης και ΝΑΤΟ σε θέματα αεροπορικής εκπαίδευσης για αεροσκάφη σταθερών πτερύγων.​