Το δόγμα της “γαλάζιας πατρίδας” των Τούρκων κάνει νούμερο 1 προτεραιότητα την απόκτηση νέων φρεγατών!

Παρακολουθούμε δήθεν έκπληκτοι την τουρκική “επικοινωνιακή καταιγίδα” με τις παραδόσεις νέων οπλικών συστημάτων και την αναμονή ακόμη περισσότερων στο άμεσο μέλλον. Αλλά η “καταιγίδα” δεν είναι μόνο επικοινωνιακή…Η Τουρκία επί Ερντογάν εξοπλίστηκε και εξοπλίζεται σαν αστακός! Εμείς παρακολουθούσαμε επί χρόνια χωρίς καμία αντίδραση. Κάπως έτσι φθάσαμε στο “τρέξιμο” των τελευταίων χρόνων το οποίο όμως δεν είναι αρκετό για να αντιμετωπίσουμε την πολύ δύσκολη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη γειτονιά μας. Το νέο δόγμα των Τούρκων εξαγγέλθηκε από τα χείλη του υπουργού Άμυνας Χ.Ακάρ: η “γαλάζια πατρίδα” είναι το Αιγαίο, που οι Τούρκοι θέλουν κι εμείς πρέπει να το προστατεύσουμε. Κι αυτό μπορεί να γίνει πρωτίστως με τον Στόλο, ο οποίος ως γνωστός χρειαζόταν ενίσχυση από τη δεκαετία του 2000 ακόμη!

Η κλιμακούμενη ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο όπως τροφοδοτείται από τις διαδοχικές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων για τις θαλάσσιες ζώνες, το δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας» και το επαπειλούμενο casus belli, σε συνδυασμό με τα σενάρια περί τμηματικής, ή όχι, επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης της ελληνικής επικράτειας από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια, τον πλου του “Barbaros” και της νηοπομπής τουρκικών πολεμικών που τον συνοδεύουν, επαναφέρουν μετ’ επιτάσεως τα εξοπλιστικά προγράμματα στο επίκεντρο. Αποτελεί κοινό τόπο ότι βασική επιδίωξη της Τουρκίας είναι η ανατροπή του status quo στην Ανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα, κι ενώ η επίσημη αμερικανική διπλωματία στέλνει σήματα στην Αγκυρα, ακόμη πιο ηχηρά είναι αυτά που στέλνουν οι πετρελαϊκοί κολοσσοί που ενδιαφέρονται για τα κοιτάσματα στην Κύπρο, κι όχι μόνο.
Το νέο βήμα που αναμένεται εναγωνίως από την Αθήνα και τη Λευκωσία, είναι η επόμενη κίνηση στην κυπριακή ΑΟΖ και ο ρόλος του «Φατίχ» (Πορθητή) που διενεργεί ήδη γεωτρήσεις εν μέσω πολλών προβλημάτων. Οι 2 περίπου εβδομάδες που μεσολαβούν μέχρι την πρώτη γεώτρηση του υπερσύγχρονου γεωτρύπανου Stena IceMax της Exxon Mobil στο οικόπεδο 10, κρίνονται ιδιαιτέρως κρίσιμες.

Οι ξένοι κολοσσοί ενδιαφέρονται πρωτίστως για να ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις καθώς πιστεύουν πολύ στα κοιτάσματα που υπάρχουν στην κυπριακή ΑΟΖ με το κοίτασμα που υπάρχει στην περιοχή (στόχοι «Δελφίνη» και «Γλάυκος») να δύναται να ξεπεράσει ακόμη και το αιγυπτιακό «Ζορ». Ως εκ τούτου, επιδιώκουν να υπάρχει ηρεμία και πιέζουν τις κυβερνήσεις τους προκειμένου, με τη σειρά τους, να πιέσουν την Αγκυρα προκειμένου να πάψει να πυροδοτεί εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή.
Η αλήθεια είναι ότι η επισημοποίηση του νέου τουρκικού δόγματος περί «γαλάζιας πατρίδας», δηλαδή να έχει η Άγκυρα τον απόλυτο έλεγχο σε Αιγαίο και Μεσόγειο και να μη γίνεται τίποτε χωρίς να ερωτάται η ίδια, προκάλεσε ανησυχία. Όμως, οι συμφωνίες που έχουν κλείσει οι ελληνικές και κυπριακές κυβερνήσεις με τις ξένες εταιρείες, αλλά και οι προτροπές στην Τουρκία από διεθνείς παράγοντες να σεβαστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα των άλλων χωρών, μπαίνουν στη ζυγαριά και ισορροπούν την κατάσταση.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις πάντως, στη Μεσόγειο θα υπάρξουν το επόμενο διάστημα εντάσεις καθώς οι Τούρκοι δεν θέλουν να βγουν από το ενεργειακό παιχνίδι ενώ Αμερικανοί, Γάλλοι, Βρετανοί και Ιταλοί θα θελήσουν να διαφυλάξουν τις επενδύσεις τους.

Προς το παρόν η ελληνική κυβέρνηση τηρεί μεν στάση αναμονής αναφορικά με την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης και την ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ, θέλοντας να αποφύγει περαιτέρω εντάσεις, όμως το Κυπριακό και οι διεργασίες στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου εγείρουν ζήτημα διεύρυνσης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων και της επάρκειας των Ενόπλων Δυνάμεων εν γένει, και του πολεμικού ναυτικού ακόμη περισσότερο, καθώς οι επενδυτές ζητούν διαβεβαιώσεις ασφαλείας.
Όμως, η επιλογή της διαδικασίας fast track για τα ενεργειακά, το Κυπριακό και η επιχειρούμενη διασύνδεση όλων των ανοιχτών μετώπων, ακόμα και της υφαλοκρηπίδας, δημιούργησε άμεσες ανάγκες που δεν καλύπτονται από την υπάρχουσα διάρθρωση και επιχειρησιακή δυνατότητα, ιδιαίτερα του πολεμικού ναυτικού. Οι προθέσεις της κυβέρνησης για την ενοικίαση ή/και αγορά γαλλικών φρεγατών έχουν ήδη από το καλοκαίρι γίνει γνωστές, στο πλαίσιο -τότε- προσπάθειας θεωρητικής ενίσχυσης της αποτρεπτικής ικανότητας, διαμηνύοντας στην Τουρκία ότι οι πιέσεις αυξάνουν την ανάγκη για προμήθεια υπερσύγχρονου εξοπλισμού που θα περιορίσει την παρεμβατική της δυνατότητα στο Αιγαίο.
Συνεπώς, με δεδομένους τους οικονομικούς περιορισμούς, η αγορά φρεγατών είναι αναγκαία και παράλληλα πρέπει να περιορίζει τη συνολική δαπάνη και ιδιαίτερα σε ταμειακή βάση, δημιουργώντας παράλληλα και προοπτική αναβίωσης της ελληνικής αμυντικής και ναυτικής βιομηχανίας και διασφαλίζοντας τον πλουραλισμό και τη διαφοροποίηση των προμηθευτών.
Στα παραπάνω, προστίθεται και η ανάγκη διαλειτουργικότητας των δυνάμεων, στο πλαίσιο του NATO και του Ευρωστρατού, που συνεπάγεται την αναγκαιότητα προμήθειας ενιαίων και συμβατών συστημάτων, ζήτημα που έχει ήδη τεθεί στο πλαίσιο της PESCO και στη βάση της διαμόρφωσης ενιαίας δομής και αρχιτεκτονικής στις ένοπλες δυνάμεις των ευρωπαϊκών χωρών, ώστε να επιτυγχάνονται μικρότερα κόστη και καλύτερη συντήρηση.

Αυτό συνεπάγεται ότι τα συστήματα που θα προμηθεύονται πλέον οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει για λόγους αποδοτικότητας και οικονομίας να ευθυγραμμίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επιτυγχάνοντας τις μεγαλύτερες δυνατόν αποδόσεις. Επίσης, το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης του τουρκικού πολεμικού ναυτικού με τη ναυπήγηση νέων φρεγατών τύπου MILGEM αναμένεται να δώσει σημαντικά πλεονεκτήματα, που σε συνδυασμό με την αγορά των F-35 και την τοποθέτηση αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων S-400, απειλούν να ανατρέψουν την ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο, στερώντας συγκριτικά πλεονεκτήματα από την Ελλάδα.

Υπ’ αυτό το πρίσμα η απόκτηση νέων φρεγατών από την Ελλάδα, που έχει εγκριθεί από το 2009 με σχετική απόφαση του ΚΥΣΕΑ, φαίνεται πλέον μονόδρομος, ιδιαίτερα εφόσον επιθυμεί να προωθήσει την υλοποίηση του ενεργειακού σχεδιασμού στην Ανατολική Μεσόγειο, ο οποίος περιλαμβάνει τη χάραξη και ανακήρυξη ΑΟΖ με την Κύπρο και την Αίγυπτο και την υποδοχή του αγωγού East Med που θα μεταφέρει αέριο από το Ισραήλ στην Ιταλία, μέσω Κύπρου και Ελλάδας.
Το Πολεμικό Ναυτικό, έχοντας εξετάσει διάφορες εναλλακτικές, έχει καταλήξει στις υπερσύγχρονες και ευέλικτες γαλλικές φρεγάτες Belh@rra, την απόκτηση των οποίων το οικονομικό επιτελείο διαπραγματεύεται μέσω της εκμετάλλευσης των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που ήδη διακρατεί η Κεντρική Τράπεζα της Γαλλίας.

Οι φρεγάτες BELH@RRA
Η πρώτη από τις πέντε φρεγάτες τύπου BELH@RRA αναμένεται να παραδοθεί από το γαλλικό όμιλο Naval Group στο Πολεμικό Ναυτικό της Γαλλίας το 2023, ενώ την ίδια χρονιά θα μπορούσε να παραλάβει και η Ελλάδα την πρώτη αν επισπευσθούν οι διαδικασίες.
Η φρεγάτα FTI Belh@rra διαθέτει υψηλού επιπέδου δυνατότητες πολέμου επιφανείας καθώς και αντιαεροπορικού, ανθυποβρυχιακού και ασύμμετρου πολέμου.
Είναι εξοπλισμένη με ραντάρ πολλαπλών δεσµών εκποµπής και λειτουργιών SEA FIRE, με τέσσερις αντένες για διαφορετικού είδους αποστολές, μια εξελιγμένη έκδοση του σόναρ CAPTAS-4 και τα υπερσύγχρονα ψηφιακά συστήματα Aquilon και SENTINEL.

H ύπαρξη πλοίων με ραντάρ επιπέδου SF-500 στο Αιγαίο θα φέρει δραματικές ανακατατάξεις στην Ισορροπία Δυνάμεων, ειδικά αν θα συνδυαστεί με πυραύλους Aster 30B1NT.

Το SF-500 είναι ένα πλήρως ψηφιακό 3D ραντάρ AESA που καλύπτει εναέριο χώρο μεγαλύτερο των 500+ km για στόχους TBM ή 400+ km για αεροδυναμικούς στόχους σε τόξο 360 μοιρών (με συνεχή κάλυψη σε αζιμούθιο, αφού σε σύγκριση με τα Heracles και Kronos δεν απαιτείται μηχανική περιστροφή της κεραίας) και 90 μοίρες σε ανύψωση. Για στόχους επιφανείας η εμβέλεια φθάνει τα 80+ km, ενώ μπορεί να επεξεργάζεται περισσότερα από 800 ίχνη. Κάθε πλαίσιο στοιχειοκεραίας αποτελείται από 12 module με 8 υπομονάδες έκαστο (96 συνολικά) και σχηματίζει περισσότερες από 100 δέσμες εξασφαλίζοντας υψηλό ρυθμό ανανέωσης στοιχείων και πολύ υψηλές δυνατότητες ιχνηλάτησης.

Το ραντάρ έχει τρεις διαμορφώσεις: έρευνα όγκου, έρευνα ορίζοντα, ιχνηλάτηση, και παρέχει μεγάλο εύρος ζώνης λειτουργίας, υψηλές επιδόσεις σε παράκτιο περιβάλλον, αντιμετωπίζει UAV, ίχνη χαμηλής ή υπερηχητικής ταχύτητας καθώς και στόχους μικρού RCS.

Παρέχει επίσης πλήρη υποστήριξη βολής βλημάτων ASTER 30 και ASTER 30B1NT, προσθέτοντας στις επιδόσεις τού πλοίου-φορέα και ATBM (χωρίς εξωτερική υπόδειξη στόχου-cueing). H σχεδίαση είναι σπονδυλωτή και επεκτάσιμη και έτσι καθιστά εύκολη την αποκατάσταση αστοχιών, τις αναγκαίες αναβαθμίσεις και την παροχή διαφορετικών διαμορφώσεων διάταξης για διάφορα μεγέθη πλοίων: κορβέτες, φρεγάτες ή αντιτορπιλικά. Το πρωτότυπο ραντάρ θα είναι προς παράδοση για δοκιμές το 2018 και έτοιμο να ενσωματωθεί στη νέα κλάση το 2020.

Το Oto Melara 76 mm ή 127 mm θα τοποθετηθεί σε πυργίσκο πυροβόλων όπλων που βρίσκεται στο κατάστρωμα του σκάφους για την αντιμετώπιση εχθρικών αεροσκαφών, πυραύλων και απειλών εδάφους.
Η άμυνα ενάντια στις παράκτιες και χερσαίες απειλές θα παρέχεται από οκτώ πυραύλους Exocet MM40 Block 3, εγκατεστημένους στο μέσο του πλοίου.
Η φρεγάτα θα είναι επίσης εξοπλισμένη με 16 κυψέλες A-50 τύπου Sylver, κατακόρυφο σύστημα εκτόξευσης για τα Aster 15 βλήματα επιφάνειας-αέρα, οκτώ στην πλώρη και οκτώ στην πρύμνη, ενώ θα διαθέτει και δύο πυροβόλα 20 χιλιοστών που λειτουργούν στην πρύμνη, καθώς και  2 × 2 τορπιλοσωλήνες που θα φέρουν τορπίλες τύπου MU90 και ένα αμυντικό σύστημα αντιμέτρων. O αντιαεροπορικός/αντιβαλλιστικός πύραυλος Aster 30 block 1 έχει δυνατότητα αναχαίτισης στόχου σε ύψος έως και 20 χιλιόμετρα και σε απόσταση έως και 100 χιλιόμετρα.

Η φρεγάτα, εκτοπίσματος 4.000 τόνων, προορίζεται κυρίως για ανθυποβρυχιακό πόλεμο, ενώ διαθέτει αναβαθμισμένες δυνατότητες αεράμυνας καθώς και στοιχεία stealth.
Στα όπλα της FTI θα προστεθεί και ο υπό ανάπτυξη ASTER 30B1NT, ο οποίος θα είναι έτοιμος το 2023, συμπίπτοντας με την παράδοση της FTI. Το νέο βλήμα θα προσδώσει ευρύτερες δυνατότητες ATBM συγκριτικά με τον ASTER 30B1 διατηρώντας το μέγεθος, τον όγκο και τον κινητήρα αρχικής προώθησης του τελευταίου. H ουσιαστική αλλαγή είναι η χρήση νέου υπολογιστή ελέγχου του βλήματος και νέου ερευνητή υψηλότερης γωνιακής ανάλυσης και ζώνης συχνοτήτων Ka (26,5-40 GHz), που παρέχει μεγαλύτερη εμβέλεια πρόσκτησης στόχου, αναβαθμίζει την ανθεκτικότητα στα ECM και αυξάνει την πιθανότητα απευθείας πλήγματος στον στόχο (hit-to-kill).