Το Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο στην Καλαμάτα και το ανύπαρκτο δίλημμα της ΠΑ
Στις 30-10-2017, κατόπιν σχετικής ανακοίνωσης της ΠΑ, ενημερωθήκαμε ότι ένας από τους κύριους στόχους της Ηγεσίας της, είναι η Δημιουργία Πολυεθνικού Κέντρου Εκπαίδευσης στην Αεροπορική Βάσης Καλαμάτας (120ΠΕΑ). Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, βασική επιδίωξη της ΠΑ είναι η επιλογή της κάλλιστης οικονομοτεχνικής μελέτης για τη δημιουργία σύγχρονου εκπαιδευτικού κέντρου που θα παρέχει ποιοτική εκπαίδευση σε όλους τους τομείς. Οι προϋποθέσεις που έθεσε η ΠΑ ήταν η μεγιστοποίηση της χρήσης των αεροσκαφών T-6A τα οποία είχε προμηθευτεί η ΠΑ το 2004 και η παροχή των JET με τη διαδικασία leasing.
Όπως πληροφορούμαστε έχουν κατατεθεί ήδη δύο πολύ συγκεκριμένες προτάσεις. Η μία από τη Lockheed Martin Καναδά και η άλλη από την επίσης Καναδική εταιρεία CAE. Και οι δύο βεβαίως θα χρησιμοποιήσουν τα αεροσκάφη T-6A της ΠΑ, αλλά για την εκπαίδευση σε JET οι προτάσεις έχουν τεράστιες διαφορές.
Η Lockheed προτείνει για την εκπαίδευση σε JET τη χρήση μεταχειρισμένων αεροσκαφών L-39C Albatros τα οποία θα τα αναβαθμίσει στην έκδοση L-39CW. Συγκεκριμένα, η Αμερικανική εταιρεία Draken, θα αναλάβει να βρει μεταχειρισμένα αεροσκάφη, με λίγες ώρες. Στη συνέχεια θα τα αποστείλει στην τσέχικη Aero Vodochody (που είναι η κατασκευάστρια εταιρεία του L-39C) η οποία αρχικά θα αντικαταστήσει τον κινητήρα και μετά θα αναβαθμίσει τα ηλεκτρονικά τους. Τέλος θα τα παραδώσει στην ΠΑ η οποία θα πρέπει να το πιστοποιήσει!!! Αν όλα πάνε καλά, θα παραδώσει και τα simulator. Το L-39C χρησιμοποιείται από το 1968 σε πολλές από τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ ενώ το προτεινόμενο L-39CW για την ΠΑ σε καμία.
H CAE από την άλλη προτείνει για την εκπαίδευση σε JET τη χρήση νέων αεροσκαφών M-346. Το M-346 της Ιταλικής Leonardo είναι ένα εκ των 3 αεροσκαφών που έχουν αξιολογηθεί επιτυχώς και συμμετέχει στο διαγωνισμό της USAF για το νέο εκπαιδευτικό αεροσκάφος JET προκεχωρημένης εκπαίδευσης (τα άλλα δύο είναι το T-50 της Lockheed/KAI και το T-X της Boeing/Saab). Χρησιμοποιείται ήδη από 4 σύγχρονες αεροπορίες (Ιταλία, Ισραήλ, Πολωνία, Σιγκαπούρη). Ειδικά η Ιταλία και το Ισραήλ το χρησιμοποιούν ήδη για προετοιμασία μετάβασης στα αεροσκάφη F-35 που παραλαμβάνονται.
Επειδή οι δύο προτάσεις βρίσκονται επί του παρόντος στη φάση της αξιολόγησης από εμπειρογνώμονες της ΠΑ, πιστεύουμε ότι αναφορικά με την ίδρυση του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου, υπάρχουν ορισμένες κρίσιμες παράμετροι που θα πρέπει να εξεταστούν από την ΠΑ πριν είναι πολύ αργά.
Πρώτον τα προσφερόμενα μέσα θα πρέπει να ικανοποιούν τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες της ΠΑ. Είναι γνωστό ότι τα T-2 που διαθέτει η ΠΑ δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις με αποτέλεσμα σημαντικό τμήμα της επιχειρησιακής εκπαίδευσης να μεταφέρεται στις Πολεμικές Μοίρες, «φορτώνοντας» τα επιχειρησιακά αεροσκάφη με ώρες οι οποίες είναι πολύ ακριβότερες απ’ ότι ενός εκπαιδευτικού αεροσκάφους και κατά συνέπεια επιβαρύνοντας το λειτουργικό προϋπολογισμό της ΠΑ.
Δεύτερον τα μέσα θα πρέπει να μπορούν να προσελκύσουν ιπταμένους χωρών που διαθέτουν 4ης και 5ης γενιάς αεροσκάφη. Χώρες όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία, η Σουηδία, η Γαλλία, η Ισπανία, είναι ορισμένες από τις χώρες που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το Ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό αεροσκάφος, (το πρόγραμμα που σταμάτησε επισήμως το 2012). Παράλληλα, γειτονικές χώρες όπως η Κροατία και η Ρουμανία που αποκτούν F-16 ευχαρίστως θα έστελναν πιλότους να εκπαιδευτούν στην ΠΑ. Ακούγεται αστείο την ώρα που χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ προμηθεύονται αεροσκάφη 4ης γενιάς, εμείς να τους προτείνουμε επιστροφή από εκεί που ήρθαν!!! Ούτε μπορούμε να πιστέψουμε ότι η Ηγεσία της ΠΑ επιθυμεί οι πιλότοι του 2020 να εκπαιδεύονται σε αεροσκάφος χειρότερο από αυτό που εκπαιδεύτηκε η ίδια.
Τέλος, είναι πολύ βασικό να εξεταστεί ποιος θα αναλάβει την ευθύνη λειτουργίας του κέντρου και την πλήρη υποστήριξη σε βάθος χρόνου όλων των μέσων με εγγυημένη διαθεσιμότητα, ώστε να εξασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη και βιώσιμη λύση. Η πλήρης εκμετάλλευση των μέσων του κέντρου με τεχνικοοικονομικά κριτήρια είναι κρίσιμος παράγοντας ώστε να αποσβεστεί η επένδυση και δεν πρέπει να αφεθεί στην τύχη. Οι οικονομικές επιστροφές στην ΠΑ από την πώληση θέσεων εκπαίδευσης θα πρέπει ληφθούν υπόψη ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Κέντρου και η μείωση του κόστους εκπαίδευσης της ΠΑ.
Αντίστοιχο κέντρο ιδρύθηκε στην Τουρκία το 2015 μετά «βαΐων και κλάδων». Συγκεκριμένα, δημιουργήθηκε το NATO Multinational Military Flight Crew Training Center (MMFCT-C) στο Izmir (https://www.hvkk.tsk.tr/mmfct/). Παρέχει όλες τις εκπαιδεύσεις ακόμα και του Σταδίου Επιλογής (με SF-260D). Η εκπαίδευση πραγματοποιείται με το Τουρκικής/Κορεατικής κατασκευής KT-1T/HURKUS (ανάλογο του T-6) και με T-38 (δικινητήριο υπερηχητικό παραλλαγή του F-5) για JET. Για τα πολύ-κινητήρια αεροσκάφη η εκπαίδευση γίνεται σε CN-235. Αν και τα πτητικά μέσα εκπαίδευσης που χρησιμοποιεί είναι ανώτερα από αυτά προτείνονται από τη Lockheed Martin Canada, οι μόνες χώρες με τις οποίες κατάφερε συνεργασίες είναι το Αζερμπαϊτζάν, το Πακιστάν, η Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής και το Τουρκμενιστάν. Ενδιαφέρον από άλλες χώρες δεν υπήρξε λόγω της παρωχημένης τεχνολογία του JET.
Στην παρούσα φάση υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον από πολλές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ αλλά και άλλες για εκπαίδευση πιλότων. Το ενδιαφέρον έχει αναζωπυρωθεί ιδιαίτερα με την έναρξη παραδόσεων των F-35 και τις συνεχείς αναβαθμίσεις των αεροσκαφών F-16 στη διαμόρφωση Viper. Όλες οι χώρες αντιλαμβάνονται ότι η πλήρης εκπαίδευση ενός πιλότου για μετάβαση στις πλέον σύγχρονες πλατφόρμες αεροσκαφών, είναι ιδιαίτερα απαιτητική, χρονοβόρα και κοστοβόρα.
Σε πρόσφατη μελέτη για λογαριασμό του Κογκρέσου (https://fas.org/sgp/crs/weapons/R44856.pdf) αναφέρεται ότι το κόστος εκπαίδευσης ενός πιλότου σε JET ανέρχεται σε 2.600.000 δολάρια. Αυτό που έχει όμως ιδιαίτερη σημασία είναι ότι στην ίδια μελέτη καταγράφεται αναλυτικά γιατί είναι επιτακτική ανάγκη η εξασφάλιση μιας σύγχρονης πλατφόρμας καθώς και το είδος των εκπαιδευτικών αποστολών που δεν μπορούν να εκτελεστούν στα παλαιότερα εκπαιδευτικά αεροσκάφη.
Προφανώς αυτό δεν απασχολεί χώρες όπως η Αιθιοπία η οποία πρόσφατα ανακοίνωσε την ίδρυση εκπαιδευτικού κέντρου με L-39 (Military Training & Simulation News, May/June 2018, Volume 20, Number 3). Αστειευόμενοι πάντως λοιπόν, ας «ξεχάσουμε» τους Αφρικανούς πελάτες.
Απασχολεί όμως χώρες όπως την Ιταλία, η οποία στο Farnborough μόλις προχθές, ανακοίνωσε την ίδρυση διεθνούς εκπαιδευτικού κέντρου στη Σαρδηνία, με την συνεργασία της Ιταλικής Πολεμικής Αεροπορίας. Η Ιταλική Πολεμική Αεροπορία μάλιστα προχώρησε ένα βήμα ακόμα περιλαμβάνοντας στα σχέδιά της και την εκπαίδευση σε ελικόπτερα αλλά και σε UAV. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, το κέντρο θα λειτουργήσει το 2021. Ευτυχώς, η Ιταλία δεν διαθέτει αεροσκάφος ανάλογο του T-6A που διαθέτει η ΠΑ και γι’ αυτό στέλνει πιλότους της να εκπαιδευτούν στην Καλαμάτα. Συνεπώς με την προσθήκη ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού JET η ΠΑ θα μπορεί να προσφέρει ολοκληρωμένη λύση για όλες τις φάσεις εκπαίδευσης μέχρι και LIFT (Lead-In-Fighter-Training) με όλα τα συνεπακόλουθα οφέλη και θα βρεθεί πιο μπροστά ακόμα και από την Ιταλία.
Η δημιουργία, πιστοποίηση και λειτουργία ενός Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου, πιστοποιημένου από το ΝΑΤΟ (όπως στην Αμερική ή τον Καναδά), είναι προφανώς ένα εγχείρημα το οποίο απαιτεί προσεκτική οργάνωση, γνώση, εμπειρία και κυρίως μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Συνεπώς εύλογα προκύπτει το ερώτημα αν η ΠΑ έχει αντιληφθεί το μέγεθος του εγχειρήματος.
Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι η Καλαμάτα εξακολουθεί να βρίσκεται κοντύτερα στη Σαρδηνία απ’ ότι στην Αιθιοπία… Η Αιθιοπία θα πάει την ΠΑ 30 χρόνια πίσω ενώ μια προσέγγιση με σύγχρονες τεχνολογίες και μέσα είναι βέβαιο ότι θα αναβαθμίσει όχι μόνο την εκπαίδευση της ΠΑ αλλά και τη θέση της χώρας διεθνώς.
