“Το προβλεπτό και το απρόβλεπτο στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις”! Το νέο βιβλίο του Δ.Σταθακόπουλου

Ο Δημ. Σταθακόπουλος είναι Δρ της κοινωνιολογίας της ιστορίας της Οθωμανικής περιόδου – τουρκολόγος ,στο Πάντειο Πανεπ. συνεργάτης του Εργαστηρίου Τουρκικών και Ευρασιατικών Μελετών του Παν.Πειραιά και δικηγόρος στον Άρειο Πάγο.

Το militaire.gr συχνά φιλοξενεί άρθρα και εκτιμήσεις του, ενώ η συνέντευξή του τον Απρίλιο του 2019  έκανε πάνω από 50.000 θεάσεις/ views.

Με αφορμή το πρόσφατο βιβλίο του : « Το προβλεπτό και το απρόβλεπτο στις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις», από τις εκδόσεις 24γράμματα  , όπου ανθολογούνται 40 άρθρα του, γραμμένα σε προγενέστερο χρόνο , τα οποία βλέπουμε να επαληθεύονται ένα προς ένα , κάτι που επιβεβαιώνει το Militaire.gr, το οποίο ομολογεί ότι έμαθε από τον Δημήτρη Σταθακόπουλο, ότι η Τουρκία μπορεί να “διαβαστεί” και να προβλεφθεί. Αρκεί να ασχολούνται μ΄ αυτή άνθρωποι με γνώσεις όπως ο Δημ.Σταθακόπουλος.

 https://24grammata.com/product/1112309/?fbclid=IwAR1yaErIHr3pOYxPy59talf9vDy-qJwtg_nzNqC9KhTSrcmpIiJzTs46jRE  

Παρακάτω, παρουσιάζουμε τους προλόγους του πρώην Προξένου στη Σμύρνη Δρα Γεωργίου Καταπόδη και του αντιστράτηγου ειδικών δυνάμεων ε.α Νικ. Χιονή.

Δρ Γεώργιος Καταπόδης 

πρώην Πρόξενος στη Σμύρνη ( 2005-2007 )

Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω – Δημοσιολόγος

Όταν μου ζήτησε ο φίλος, συνάδελφος και συνεργάτης, Δρ Δημήτρης Σταθακόπουλος, να προλογίσω το βιβλίο του για το προβλεπτό και απρόβλεπτο στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, δε μπόρεσα παρά να θυμηθώ κι’  εγώ, ότι ως υπάλληλος στο υπουργείο Εξωτερικών, είχα αναφέρει στην ιεραρχία του υπουργείου εκτιμήσεις οι οποίες επαληθεύτηκαν πλήρως όσον αφορά στη μετέπειτα στάση της Τουρκίας απέναντι στη χώρα μας, υπό τη μορφή – ως συνήθως – νέων απαιτήσεων, διεκδικήσεων. Χαρακτηριστικά, θα αναφέρω ότι ως Πρόξενος στη Σμύρνη την περίοδο 2005-2007, είχα ενημερώσει πως θα πρέπει να επιδείξουμε ιδιαίτερη προσοχή σε ορισμένες κινήσεις και συμπεριφορές της Γείτονος, οι οποίες καθεαυτές και εκ πρώτης όψεως μπορεί να μην προκαλούσαν ιδιαίτερη ανησυχία, αλλά εν τέλει ούτε «αθώες» ούτε «τυχαίες» ήταν. Πράγματι, αυτές εντάσσονταν σε μια γενικότερη πολιτική που αν μη τι άλλο ως στόχο είχε την αναθεώρηση του πλαισίου των διμερών μας σχέσεων. Είναι γνωστόν τοις πάσι ότι η Τουρκία ουδέποτε είδε με καλό μάτι το καθεστώς της Λωζάννης, και αρκετά χρόνια τώρα στοχεύει στην εν γένει αναθεώρησή του. Σ’ ένα σημαντικό ζήτημα επαληθεύτηκα κι’ εγώ, και σήμερα, δηλαδή αρκετά χρόνια μετά, η Τουρκία θέτει πλέον ευθέως ζήτημα «Τουρκικής μειονότητας» σε Κω και Ρόδο, πλέον των όσων ήδη θέτει σε Αιγαίο, θράκη, Κύπρο.

     Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος έχει μια ρεαλιστική προσέγγιση στα ζητήματα που άπτονται της Γείτονος, και αυτό διακρίνω στις πολλές κατ’ ιδίαν συζητήσεις που έχουμε. Είναι βαθύς γνώστης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από εθνολογικής, κοινωνιολογικής αλλά και ιστορικής απόψεως. Αυτό του δίνει τη δυνατότητα της σε βάθος κατανόησης των τεκταινόμενων στη σημερινή (δεν θα έλεγα, σύγχρονη) Τουρκία, στην αναλυτική προσέγγιση και ερμηνεία των γεγονότων, και στην ούτως συναγωγή συμπερασμάτων πολιτικής που δύναται να αποδεικνύονται ιδιαίτερης χρησιμότητας στους σύγχρονους διαμορφωτές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

      Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια συνεκτική παρουσίαση των θέσεων που κατά καιρούς αλλά με σταθερότητα εκφράζει, δίνοντας την πραγματική διάσταση της σημερινής Τουρκίας και προϊδεάζοντάς μας για την Τουρκία του αύριο.

Αντιστράτηγος ε.α Νικόλαος Χιονής

Επίτιμος Δ/ντης Ειδικών Δυνάμεων

Εξαιρετική η τιμή να προλογίσω το βιβλίο ενός πρώην Ειδικοδυναμίτη Πεζοναύτη του Λόχου μου στο 575 Τάγμα Πεζοναυτών στη Χαλκίδα το 1987, του  Δρα Δημήτρη Σταθακόπουλου, τις γνώσεις και το επιστημονικό υπόβαθρο του οποίου είχα διακρίνει ήδη από τα πρώιμα χρόνια του, αλλά πλέον γνωρίζουμε όλοι, ενώ όσοι δεν γνωρίζουν οφείλουν να μάθουν. Η παρούσα αρθρογραφία του που παρουσιάζεται με τη μορφή βιβλίου από τις εκδόσεις 24grammata είναι μια καλή ευκαιρία.

Η άρρηκτη διαχρονική φιλία και αμοιβαία  εκτίμηση που δημιουργήθηκε από τότε , συνεχιζόμενη μέχρι σήμερα, είχε ως αποτέλεσμα να τον γνωρίσω βαθύτερα, διακρίνοντας μια εξαιρετική ικανότητα απλής , αναλυτικής, πρακτικής και ρεαλιστικής σκέψης ιδιαίτερα στα θέματα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, χωρίς να στερείται επιστημονικότητας.

Η ικανότητά του να ξεχωρίζει το «Προβλεπτό από το Απρόβλεπτο» – κάτι τόσο δύσκολο στις μέρες μας – , ήταν αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις μας, καθόσον καθημερινά και διαρκώς βομβαρδιζόμαστε από  «ανειδίκευτους ειδικούς».

Ο Δρ Δημήτρης Σταθακόπουλος, όντας μαθητής του αείμνηστου Νεοκλή Σαρρή, διαθέτοντας γνώμη μετά γνώσεως, όπως θα έλεγε ο Πλάτων στο διάλογο Πρωταγόρας , μελετώντας σε βάθος τα θέματα Τουρκίας, – ιδιαίτερα τον Πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan – , επιβεβαιώνεται συνεχώς, αφού η αρθογραφία του ( όπως θα δείτε ) προηγείται των γεγονότων και των εξελίξεων που αφορούν τη πατρίδα μας, διαρκώς επαληθευόμενη. Δηλαδή, δεν αναλύει εκ των υστέρων την είδηση , όπως κάνουν οι περισσότεροι, αλλά με γνώμονα την ιστορική του γνώση σε θέματα Οθωμανικής αυτοκρατορίας και από το 1923 σε θέματα σύγχρονης Τουρκίας, εξηγεί τα αίτια που προκαλούν την είδηση, την οποία είδηση θεωρεί σύμπτωμα των αιτιών που γνωρίζει και αναλύει. Έτσι ,  με αυτό τον τρόπο πιθανολογεί τις εξελίξεις και όταν αυτές τελικά προκύπτουν ως είδηση ο Δημ. Σταθακόπουλος επιβεβαιώνεται , αφού πιστεύει πως η ιστορία δεν διδάσκει απλά το παρελθόν, αλλά διδάσκει το μέλλον, το οποίο – βάσει αυτής -,  μπορεί να είναι προβλεπτό και όχι απρόβλεπτο, ειδικά στα Ελληνοτουρκικά.

Ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά, θέλω ν’ αναφερθώ σε τέσσερα σημεία που μου κέρδισαν το ενδιαφέρον:

·         Στην Ελληνική Επανάσταση «μια χούφτα» Ρωμιοί είχαν νίκες απέναντι στην Αυτοκρατορία διότι σκέφτονταν «αλα Τούρκα»  ( δηλ. ήξεραν πως σκέπτονταν οι Οθωμανοί και τους αντέκρουαν  γνωρίζοντας τις αδυναμίες τους ) κάτι που έκανε η Ρωμιοσύνη έως το 1921 περίπου. Όταν οι Έλληνες, άρχισαν να σκέφτονται με εργαλεία δυτικής «αλά φράνκα» σκέψης ,  δεν ξανακέρδισαν ποτέ τη γείτονα.

·         Μην βαυκαλιζόμαστε, τα πάντα είναι συμφέρον και συναλλαγή ειδικά στη γεωπολιτική.

·         Η υπόσχεση που δόθηκε, ήταν μια ανάγκη του παρελθόντος, ο λόγος που δεν κρατήθηκε (η υπόσχεση), είναι μια ανάγκη του παρόντος. Όσα φαίνονται ανήθικα στον καθημερινό βίο των ανθρώπων και τιμωρούνται από το νόμο, στις διεθνείς σχέσεις κρατών,  παρά την επίκληση του διεθνούς δικαίου φαντάζουν αμελητέα πταίσματα.

·         Πρώτος στίχος του Τουρκικού Εθνικού Ύμνου όπου ξεκινά… «Ποτέ μη φοβάσαι ! Γιατί η κόκκινη σημαία που περήφανα κυματίζει κάθε χάραμα δε θα ξεθωριάσει ποτέ, προτού καεί η τελευταία φλόγα που φουντώνει μέσα στο έθνος μου».

Θα ήταν ευχής έργο να συμβουλεύονται τις τεκμηριωμένες αναλύσεις του οι επαΐοντες, – αυτοί που θεσμικά λαμβάνουν αποφάσεις -,   προκειμένου οι αναλύσεις του , που θα διαβάσετε στο παρόν, να χρησιμοποιούνται συμβουλευτικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων,  εάν φυσικά επιθυμούν να λάβουν αποφάσεις ….

Ο εκδότης των εκδόσεων 24γράμματα, Γιώργος Δαμιανός, αναφέρει σχετικά στο σημείωμά του : 

Το Δημήτρη Σταθακόπουλο τον γνωρίζω περίπου 10 χρόνια, τόσο προσωπικά , όσο και από τα 120 περίπου άρθρα του στο 24grammata.com, καθώς και από τα βιβλία που έχει γράψει, προλογίσει ή επιμεληθεί σε άλλες εκδόσεις, αλλά κυρίως στα 24grammata, με έμφαση στη Συνθήκη της Λωζάνης. Ασκεί παράλληλα τρεις επιστήμες, φαινομενικά μη σχετικές μεταξύ τους, αλλά τελικά τις συνδέει και εφαρμόζει ως “εργαλεία” δομής σκέψης και συμπεράσματος, μοναδικά και αποτελεσματικά, το δε παρόν ανθολόγιο αρθρογραφίας του, επιβεβαιώνει τα προαναφερόμενα. Είναι δικηγόρος κοντά στα 30 χρόνια, όπου μεταξύ άλλων μαθημάτων στη Νομική Σχολή Αθηνών διδάχθηκε Διεθνές Δίκαιο από τον Εμμ. Ρούκουνα, καθηγητή, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και μέλος πολλών διεθνών οργανισμών και δικαστηρίων ή επιτροπών διαιτησίας. Υποστήριξε διδακτορική διατριβή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, δίπλα στον πιο γνωστό νομικό/τουρκολόγο/κοινωνιολόγο της δεκαετίας του 1980 έως το 2011, Νεοκλή Σαρρή, του οποίου υπήρξε στενός συνεργάτης και διδάσκων. Κοντά του έμαθε την Τουρκική γλώσσα και σκέψη. Ένα εφόδιο που ο Δ.Σταθακόπουλος αξιοποιεί στο έπακρο. Για τις μελέτες του σε θέματα καθημερινού βίου και τη συμβολή των Ρωμιών στον Οθωμανικό πολιτισμό, έχει συστάσεις από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο και από το Εργαστήριο Τουρκικών και Ευρασιατικών Μελετών (ΕΤΕΜ) του Πανεπιστημίου Πειραιώς, όπου ο δ/ντής του Νικ. Ραπτόπουλος, εξάρει την ευρυμάθεια και τις ικανότητες του Δημ. Σταθακόπουλου να συνδυάζει νομική σκέψη, κοινωνιολογική και ιστορική ανάλυση με μαεστρία και απόδοση έργου, αφού συν τοις άλλοις είναι και διπλωματούχος μαϊστωρ Βυζαντινής μουσικής. Προσωπικά θα έλεγα πως ο συγγραφέας, είναι η προσωποποίηση του αποφθέγματος του Alphonse Marie Louis de Prat de Lamartine : “η ιστορία δεν διδάσκει το παρελθόν, αλλά το μέλλον” , αφού ο Δημ. Σταθακόπουλος χρησιμοποιεί την ιστορία  για να προβλέψει , πιθανολογήσει, ερμηνεύσει τη σημερινή στάση της Τουρκίας, αλλά και αυτά που έρχονται, χωρίς να αγνοεί τα συμπεράσματα διεθνολόγων, γεωπολιτικών και στρατιωτικών αναλυτών. Περισσότερα από 40 άρθρα του που γράφτηκαν σε προγενέστερο χρόνο, επαληθεύονται ένα προς ένα. Όλα προβλέψιμα αναφορικά με την Τουρκία. Τίποτα δεν είναι απρόβλεπτο, μας εξηγεί. Και όντως, την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο (πρωϊ 14ης Νοεμβρίου 2019), με ολοκληρωμένη τη συνάντηση Τράμπ – Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, είδαμε να υλοποιούνται όσα είχε γράψει πολλούς μήνες πριν, ο Δ. Σταθακόπουλος. Τολμώ να πω πως είναι ο μόνος που το κατορθώνει αυτό, αφού δεν έχει γράψει μόνο 1-2 άρθρα, τυχαία επιβεβαιωμένα, ούτε γράφει άρθρα “κατόπιν εορτής”, ως “μετά Χριστόν Προφήτης”, αλλά περισσότερα από 40, με μία συνέπεια και επιμονή πως η Τουρκία και οι σχέσεις της με ΗΠΑ, Ρωσία και λοιπές χώρες, δεν είναι αυτό που νομίζουμε, αλλά κάτι βαθύτερο που προσεγγίζεται μόνο με γνώση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, της σύγχρονης Τουρκίας και του Προέδρου Ερντογάν. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να μας κάνει ως χώρα , να προβλέπουμε τις κινήσεις της Γείτονος και να λαμβάνουμε μέτρα αποτροπής, παρά να θεωρούμε την Τουρκία απρόβλεπτη, ενώ όπως αποδεικνύεται δεν είναι. Καλή ανάγνωση και προβληματισμό για τα μελλούμενα.