“Πήγαμε για “κυρώσεις που δαγκώνουν” και τελικά μας κλέψανε και το πορτοφόλι”! Άρθρο του Ν.Καραχάλιου

Γράφει ο

Νίκος Καραχάλιος

Τα εθνικά θέματα όχι μόνο δεν προσφέρονται για την άσκηση αντιπολίτευσης, αλλά είναι ένα black box για όσους θέλουν να εκπέμπουν αξιόπιστο και σοβαρό δημόσιο διάλογο.
Αλλά δεν είναι taboo όταν το διακύβευμα φθάνει μέχρι την υποχώρηση.

Η καραμανλική σχολή στην οποία θήτευσα επί 12 συναπτά έτη διέπετο από μία βασική αρχή επί της στρατηγικής και δύο επί της τακτικής.

α) Πολεμάμε μέχρι τέλους με επιχειρήματα όταν απειλείται η εθνική κυριαρχία και αν κινδυνεύουμε με διεθνή απομόνωση, ακόμα και υπονόμευση της κυβερνήσεως από τους θιγέντες. Το αποδείξαμε στο Βουκουρέστι. Εκεί όμως εκπροσωπούσε τη χώρα ο Κώστας Καραμανλής, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, αλλά και η Ντόρα Μπακογιάννη.

β) Δεν κάνουμε δηλώσεις στο εξωτερικό που αφορούν το εσωτερικό (όταν είμαστε στην κυβέρνηση).

γ) δεν κάνουμε δηλώσεις στο εσωτερικό που αποδομούν την εξωτερική μας πολιτική όταν ο Πρωθυπουργός βρίσκεται στο εξωτερικό (όταν είμαστε στην αντιπολίτευση).

Τότε γιατί έχουμε γράψει μια σειρά άρθρων από το καλοκαίρι και μετά;
Γιατί οφείλουμε ως στελέχη που αποτελέσαμε μέρος της ηγεσίας της πατριωτικής παράταξης του τόπου, να τοποθετούμαστε στις εθνικές κρίσεις και να μιλάμε από καρδιάς στην ψυχή της.

Γιατί υπήρχε ένα εθνικό δόγμα, μια εθνική γραμμή από τη Μεταπολίτευση και μετά, που τηρούσαν όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις (με κάποιες σοβαρές παρασπονδίες της κυβέρνησης Σημίτη, βλ. Μαδρίτη) και γι’ αυτό δεν είχαμε απώλειες. Δεν είχαμε εκπτώσεις στα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Δεν είχαμε αμφισημίες στα μηνύματα που εκπέμπαμε ως χώρα. Δεν είχαμε 10 εβδομάδες απλωμένα τα καλώδια του Oruc Reis στην υφαλοκρηπίδα μας.

Σήμερα; Αποτελεί ερωτηματικό το αν είμαστε συνεπείς στο Εθνικό Δόγμα. Αν τηρούνται στο ακέραιο οι κόκκινες γραμμές ή κονιορτοποιούνται κατ’ επανάληψη από τον Τουρκικό Στόλο στο Αιγαίο και τη Ν/Α Μεσόγειο. Αν συμπαραστεκόμαστε όσο και όταν πρέπει στην εξίσου δοκιμαζόμενη Κύπρο ή αν την αντιμετωπίζουμε ως «Τρίτη Χώρα».

Ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας σίγουρα προσπαθεί να διατηρήσει το καράβι σε εθνική πορεία κάνοντας μια σειρά από λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς.

Μπορούμε να πούμε το ίδιο για τον έτερο πόλο διαμόρφωσης γραμμής στο Μαξίμου, την κυρία Σουράνη; Πόσο καλόπιστοι μπορούμε να είμαστε μετά την μυστική 3μερή του Βερολίνου και για όσο διάστημα δεν ενημερώνονται τουλάχιστον οι Πολιτικοί Αρχηγοί για το περιεχόμενό της; Μάλλον όχι…

Και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός;
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν επιθυμεί το ίδιο. Δεν μπορώ να πω ότι δεν κάνει ό,τι μπορεί, πως δεν προσπαθεί όσο επιβάλλουν οι στιγμές. Αλλά δεν είμαι καθόλου σίγουρος για το τί τελικά επιτυγχάνει… Έχει ατομική και πολιτική ευθύνη; Αυτονόητο. Αλλά τελικά δεν θα έχει σημασία η προσωπική τύχη αν η χώρα υποστεί μια στρατηγική ήττα που θα την βαραίνει για έναν αιώνα.

Η εξωτερική πολιτική -και δη τα ελληνοτουρκικά- είναι μαραθώνιος. Δεν κρίνονται από μια Σύνοδο Κορυφής στην οποία και ο πιο καλόπιστος παρατηρητής θα διαπίστωσε πως γύρισε με άδεια χέρια… Αυτός είναι ο πιο ήπιος χαρακτηρισμός που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε γιατί οι πιο αυστηροί θα λέγανε πως πήγαμε για «κυρώσεις που δαγκώνουν» και τελικά μας κλέψανε και το πορτοφόλι. (Οι εφημερίδες μιλούν για Βατερλώ, φιάσκο, κ.ά.).

Οι διεθνείς συσχετισμοί ισχύος σίγουρα δεν είναι υπέρ μας. Όμως, αυτό δεν το γνωρίζαμε εδώ και καιρό; Τα είπε ο Κώστας Καραμανλής εδώ και ένα χρόνο. Το επανέλαβαν και η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Ευάγγελος Αποστολάκης ότι «σε αυτή την κρίση θα είμαστε μόνοι μας».

Εγώ δεν θα σταθώ στα αίτια, που είναι πολλά, πολυεπίπεδα και υπάρχουν διεθνολόγοι, διπλωμάτες και στρατιωτικοί εμπειρότεροι εμού για να τα σταχυολογήσουν. Άλλωστε συζήτηση για τις αιτίες μας πάει στο παρελθόν και δεν ωφελεί -ειδικά σε αυτή τη Χώρα που οι ταγοί της αγνοούν την ιστορία στις κρίσιμες στιγμές, γι’ αυτό και τελικά κάνουν τραγικά λάθη, στις πιο κρίσιμες στιγμές.

Θα σταθώ σε ένα επαναλαμβανόμενο στοιχείο decision making (λήψεως αποφάσεων) που τείνει να γίνει «trend», να διαμορφωθεί σε τάση, επαναλαμβάνεται από συγκεκριμένη κυβέρνηση, και ξέρετε τι λένε για όποιον κάνει το ίδιο λάθος δύο φορές… Και εδώ έγινε τρεις!

Τι από τα δύο συμβαίνει λοιπόν; 1) υποεκτίμηση του αντιπάλου ή της κατάστασης, ή 2) υπερεκτίμηση των δυνάμεών μας; έλλειψη της πληροφόρησης της απαιτούμενης σε υψηλό επίπεδο αντιληπτικής ικανότητας ή αλαζονεία;

Τι από τα δύο συμβαίνει:
1) Υποεκτίμηση του αντιπάλου ή της κατάστασης
2) Υπερεκτίμηση των δυνάμεών μας.

Βάζουμε μόνοι μας -ως Ελληνική Κυβέρνηση- τον πήχη ψηλά και περνάμε από κάτω: Βλέπουμε συνεχώς το μπουκάλι γεμάτο και δουλεύουμε μόνο με PLANA, μόνο με το θετικό σενάριο;

Τη διάψευση των αυξημένων προσδοκιών είδαμε ως τώρα να συμβαίνει 3 φορές:
Υπερεκτιμήσαμε τις τουριστικές εισροές. Ανοίξαμε πρώτοι από όλη την Ευρώπη τα σύνορά μας και τελικά εμφανίστηκαν μόνο 3,5 εκατομμύρια επισκέπτες (αρνητικό ρεκόρ όλων των εποχών)

Αυτή η λάθος εκτίμηση επέφερε ρεκόρ σε ένα εξάμηνο στην οικονομία. Προβλέπαμε -4% και φθάσαμε στο -11,9% και κατρακυλάμε ακόμη…

Τρίτο και χειρότερο. Υποεκτιμήσαμε το 2ο κύμα της Πανδημίας. Δεν φτιάξαμε εγκαίρως ΜΕΘ, ίσως γιατί περιμέναμε το εμβόλιο πιο νωρίς…

Όμως θα βγάλουμε εκτός αυτού του άρθρου και τα θέματα Covid και την οικονομία με τον τουρισμό. Τα μεν πρώτα γιατί μπορούμε να δεχθούμε ότι η κατάσταση ήταν πρωτόγνωρη όχι μόνο για την ελληνική επιστήμη, αλλά για την παγκόσμια κοινότητα. Στα μεν δεύτερα, καταλαβαίνουμε πως πολλές φορές είναι επιβεβλημένο να δημιουργηθεί -έστω και τεχνηέντως- ένα κλίμα αισιοδοξίας, γιατί στην οικονομία το κλισέ ότι «κλειδί αποτελεί η ψυχολογία» είναι εν ισχύ.

Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε ως case-study την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής. Τί συμβαίνει και συσσωρεύονται τόσα αλλεπάλληλα χαμένα στοιχήματα; Πού οφείλονται οι αστοχίες; Ας τα πάρουμε ένα-ένα:

α) έλλειψη πληροφόρησης: είναι δυνατόν στην εποχή που ζούμε; Άλλωστε τα κείμενα της Συνόδου είναι σχεδόν προσυμφωνημένα και οι δεκάδες δηλώσεις των εμπλεκομένων μερών, «φωνάζανε» εδώ και μέρες για το λυπηρό κείμενο των συμπερασμάτων.

β) προβληματική μεθοδολογική προσέγγιση: τα στοιχεία μπορεί να συλλέγονται, αλλά ο επεξεργαστής των Αρίστων τα παραποιεί ή τα περερμηνεύει.

γ) έλλειψη αντιληπτικής ικανότητας (του επιτελείου): διόλου απίθανο όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα… Οι κόκκινες κάρτες μπορεί να είχαν πέσει από πριν στο τραπέζι της Συνόδου υπέρ των Τούρκων αλλά εμείς με μια ιδιάζουσα διεθνοπολιτική αχρωματοψία τις βλέπαμε λευκές (σαν σημείο υποχώρησης της Άγκυρας).

δ) Αλαζονεία: Αυτή είναι η κατηγορία του Αλέξη Τσίπρα που μιλάει για «Βερσαλλίες και Λουδοβίκους». Δεν θα υιοθετούσα κάτι τέτοιο για τον γιο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη που διακρινόταν για τον ρεαλισμό του, φθάνοντας πολλές φορές τα όρια του κυνισμού. Κανείς όμως δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έβλεπε ξεκάθαρα τη «μεγάλη εικόνα», γι’ αυτό και ήταν Statesman, γι’ αυτό και είχε διάρκεια μισού αιώνα η καριέρα του.

Τι κάνουμε όμως από εδώ και τί θα συμβουλεύαμε τον Πρωθυπουργό; Γιατί όλοι θέλουμε να πετύχει. Και στα οικονομικά και στα υγειονομικά και βέβαια στα εθνικά, αφού έχουμε μπροστά μας πολύ χρόνο και πολλή καλή διάθεση για να επιλύσουμε τα όποια εσωκομματικά.

Η απάντηση συμπυκνώνεται σε τρεις μόνο λέξεις, είναι τα μαθήματα του Βουκουρεστίου: ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ και τελικά ΒΕΤΟ.

Νίκος Καραχάλιος
FORUM2020.GR

ΥΓ.1 Πάντα ο εκάστοτε Πρωθυπουργός γνωρίζει και κάτι που οι υπόλοιποι αγνοούν. Μπορεί και ο Μητσοτάκης να έχει κάποιο κρυμμένο μυστικό. Έναν «άσσο στο μανίκι του». Όμως, αν κάτι τέτοιο υπάρχει, είναι ώρα να το χρησιμοποιήσει, γιατί ο Ερντογάν δεν θα κρατιέται για πολύ ακόμη. Μετά της Βρυξέλλες θα γίνει πιο επιθετικός.