“Μεγάλωσε η Ελλάδα ή απλά λένε μεγάλα λόγια οι υπουργοί για τη συμφωνία με την Ιταλία”;

“Μεγάλωσε η Ελλάδα”, όπως λένε οι υπουργοί της κυβέρνησης ή απλά λένε “μεγάλα λόγια”; Ο Υποναύαρχος ε.α και πρόεδρος της ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΞΙΩΝ, Στέλιος Φενέκος, με ένα κείμενο εξηγεί γιατί μάλλον έχουμε να κάνουμε για ακόμη μία φορά με “λόγια μεγάλα”…

Γράφει ο Στέλιος Φενέκος:

Διαβάζω ότι ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Βαρβιτσιώτης δήλωσε ότι μεγαλώνουν τα σύνορα της Ελλάδας με την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία και αυτό αναπαράγεται από τον φιλοκυβερνητικό τύπο.
Και ο απλός καλόπιστος πολίτης πείθεται γι αυτό, αφού επαναλαμβάνεται καθ’ υπερβολή και κατά κόρον στον δημόσιο λόγο.

Η Ελλάδα θα μεγάλωνε πραγματικά τα σύνορά της εάν χαράζαμε γραμμές βάσεως και αυξάναμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 νμλ.
Η ταύτιση της ΑΟΖ με τα όρια της υφαλοκρηπίδας δεν προσφέρει καμία παραπάνω εδαφική μεγέθυνση της Ελλάδος, καμία διεύρυνση των συνόρων, για τους εξής λόγους:

1. Τα σύνορα οριοθετούν τον χώρο πλήρους κυριαρχίας, δηλαδή μέχρι τα όρια της χωρικής θάλασσας στην θάλασσα.

2. Η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ αφενός δεν αποτελούν σύνορα, αφετέρου η υφαλοκρηπίδα (που είναι ισχυρότερη νομικά έννοια από την ΑΟΖ), είχε οριοθετηθεί ήδη από το 1977. Άρα η Ελλάδα είχε ήδη επεκτείνει την εδαφική περιοχή κυριαρχικού δικαιώματος (βυθός και υπέδαφος – με την λογική Βαρβιτσιώτη) με την συμφωνία του 1977.

3. Για να είναι ακριβής, θα μπορούσε να πει, ότι η Ελλάδα με την συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ (πάνω στα όρια της ήδη υπάρχουσας υφαλοκρηπίδας) συμπλήρωσε/ανέλαβε/επικύρωσε/ολοκλήρωσε τα κυριαρχικά της δικαιώματα σε όλη την θαλάσσια ζώνη πάνω από τον βυθό και τα οποία αφορούν κυρίως ζητήματα αλιείας, οικονομικής εκμετάλλευσης (π.χ. τεχνητές εξέδρες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειες) και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

4. Όμως υπάρχουν οι παρακάτω περιορισμοί:
• Ότι έχει εκχωρηθεί η αρμοδιότητα για τις ΑΟΖ όλων των χωρών της ΕΕ στην Επιτροπή αλιείας και στην Επιτροπή για την Ενέργεια και ότι όλες οι χώρες της ΕΕ μπορούν να αλιεύουν ελεύθερα εντός των ΑΟΖ όλων των χωρών πέραν των 12 νμλ.
• Η ΕΕ στην οποία έχουμε εκχωρήσει τα δικαιώματα στην ΑΟΖ αναγνωρίζει το αποκλειστικό δικαίωμα αλιείας για τις χώρες της ΕΕ μέχρι τα 12 νμλ (για όσες δεν είχαν χωρική θάλασσα 12 νμλ δηλαδή).
• Εάν όμως είχαν χωρική θάλασσα 12 νμλ, ούτως ή άλλως έχουν απόλυτη κυριαρχία και δεν μπορεί κανείς να την παραβιάσει.
• Εμείς όμως εκχωρήσαμε το δικαίωμα αλιείας στην Ιταλία πέραν από τα 6 νμλ (6-12 νμλ), ακόμη και στην περίπτωση που θα επεκτείναμε κάποια στιγμή την χωρική θάλασσα στα 12 νμλ.

Συνεπώς πως ακριβώς εννοεί ο υφυπουργός ότι μεγεθύνθηκε η χώρα μας, από την στιγμή που και δεν χαράχθηκαν γραμμές βάσεως, δεν επεκτάθηκαν τα χωρικά μας ύδατα στα 12 νμλ και εκχωρήσαμε καταχρηστικό δικαίωμα στο διηνεκές στην Ιταλία, μέσα στα δυνητικά χωρικά ύδατα των 12 νμλ (6-12 νμλ μέσα στα σύνορά μας δηλαδή εάν τα επεκτείναμε πραγματικά);

5. Επίσης κάποιοι με άρθρα τους λένε, ότι όσοι εκφράζουν αιτιάσεις για την συμφωνία με την Ιταλία, κάνουν κακό στα εθνικά θέματα.
Πως δηλαδή κάνουν κακό στα εθνικά θέματα;
Η λογική που στηρίζεται το επιχείρημα αυτό είναι δεόντως παθογενής:
Δηλαδή, για να κάνουν κακό όσοι επισημαίνουν τα σημεία της συμφωνίας που θεωρούν ότι πάσχουν, σημαίνει ότι κάτι στην συμφωνία είναι δυσμενές και πάμε να κρύψουμε και άρα όποιος το αποκαλύπτει κάνει κακό.

Μα αυτό ακριβώς είναι απλοϊκά επικίνδυνο και για εσωτερική κατανάλωση.
Θεωρούν τους άλλους κουτούς, ότι δηλαδή δεν θα καταλάβουν την προσπάθεια απόκρυψης και το κυριότερο, μοιάζει σαν να αντιλαμβάνονται ότι η συμφωνία είναι προβληματική και γι αυτό επιμένουν για λόγους “καλώς φαίνεσθαι” να την παρουσιάζουν ως θρίαμβο:

6. Γράφουν μάλιστα ότι η συμφωνία του 1977 με την Ιταλία έγινε επί τη βάσει της μέσης γραμμής, επειδή στο προοίμιο λέει η συμφωνία ότι ακολουθήθηκε η μέθοδος της μέσης γραμμής. Όμως δεν πάνε στην αμέσως επόμενη πρόταση στο Άρθρο Ι. όπου σαφώς αναγράφει «…και λαμβανομένων υπ’ όψη των αμοιβαίων μικρών διαρρυθμίσεων ».

7. Επίσης σε κάποιο άλλο κείμενο με τίτλο “ο Χάρτης λέει την αλήθεια”, αναφέρθηκε ότι συμφωνήσαμε στα Διαπόντια και στα Στροφάδια για μειωμένη επήρεια, ενώ αυτοί μας έδωσαν σαν αντάλλαγμα στην Κεφαλονιά και στην Ζάκυνθο (στην νησίδα Άγιος Ιωάννης στην Ζάκυνθο).
Όμως αφενός στην συμφωνία δεν αναγράφεται κάτι τέτοιο περί ανταλλάγματος, αφετέρου για να πει την αλήθεια ο χάρτης, θα πρέπει να διαβάζεται σωστά.

Και συγκεκριμένα

α. Όσον αφορά το επιχείρημα ότι αναγνώρισαν πλήρη επήρεια στην νησίδα Άγιος Ιωάννης στην Ζάκυνθο, μάλλον είναι εσφαλμένη ανάγνωση, αφού η νησίδα αυτή δυτικά της Ζακύνθου, είναι και πολύ κοντά στο ακρωτήρι με σκοπέλους ενδιάμεσα, σχεδόν ενωμένη με αυτό, (190 μέτρα ακριβώς από αυτό και με βράχια ανάμεσα), και σε λειτουργική σύνδεση με την Ζάκυνθο Σύμφωνα δε με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, τέτοιες νησιωτικές διαμορφώσεις αναγνωρίζονται ως συνέχεια του κόλπου και αποτελούν σημεία για χάραξη γραμμών βάσεως.
Απέναντι μάλιστα στην Ιταλική ακτή έχει κλειστεί ο κόλπος με γραμμή βάσεως, ενώ εμείς θα μπορούσαμε να τις είχαμε χαράξει στο συγκεκριμένο σημείο στην Ζάκυνθο (και αλλού) και δεν το κάναμε.
Εξ ίσου σημαντικό είναι ότι ο απέναντι κόλπος της Ιταλίας στη Ρέτζο Καλάμπρια, κανονικά έχει ως γραμμή βάσεως τα 24 μίλια άνοιγμα (πιο μέσα δηλαδή) και όχι τα 40 νμλ που φαίνεται να έχει χαραχθεί η γραμμή βάσεως στον συνημμένο χάρτη.

β. Συνεπώς καμία χάρη δεν μας έκαναν μάλλον, αφού η γραμμή βάσεως πρέπει να χαραχθεί πιο μέσα στον ανοικτό αυτόν Ιταλικό κόλπο (εκτός και αν αποδεχθούμε ότι κι αυτός είναι ιστορικός όπως αποδεχθήκαμε για τον κόλπο του Τάραντα).

γ. Στην δε περίπτωση της Κεφαλονιάς, η μέτρηση ναι μεν φαίνεται να μας δίνει μερικές εκατοντάδες μέτρα, αλλά κι εκεί δεν μας χαρίζουν τίποτε, αφού απέναντι υπάρχει κόλπος (στην περιοχή Καταντζάρο- Λίντο) με άνοιγμα πάνω από 24 νμλ (συγκεκριμένα περίπου 40 νμλ), που θα έπρεπε να τον έχουν κλείσει με γραμμή βάσεως μόνο μέχρι εύρος 24 νμλ. Και όχι σε όλο το εύρος των 40 και πλέον μιλίων.

δ. Όσον αφορά αυτά που γράφονται για τους Οθωνούς, υποβαθμίζει το γεγονός ότι είναι ΠΟΛΛΑ νησιά, μεγάλα μάλιστα, κάποια από αυτά με πολλούς κατοίκους, οργάνωση ζωής τοπικές αρχές, διοικητικό σύστημα και υπερδιπλάσια από το Καστελόριζο.

ε. Γράφεται επίσης ότι τα Στροφάδια είναι ακατοίκητα, (άρα υπονοείται ότι δικαιολογείται η αποδοχή εκ μέρους μας της μειωμενης επήρειας).
Επισημαίνω όμως ότι η UNCLOS θέτει ως προϋπόθεση για να έχει οιαδήποτε νησίδα υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, την δυνατότητά της να συντηρήσει οικονομική ζωή και μόνο και όχι αν κατοικούνται ή όχι (αν αποδεχθούμε αυτό το κριτήριο –του εάν κατοικούνται και μόνο- είναι σαν να λέμε ότι έχουν δίκιο οι Τούρκοι για όλες τις νησίδες μας που δεν κατοικούνται)

Τα Στροφάδια αφενός έχουν μακραίωνη ιστορία με οικονομική και όχι μόνο ζωή (εκατό και πάνω καλόγεροι ζούσαν εκεί τέλη δεκαετίας του 80, με αυτονομία, καλλιέργειες, φάρο κλπ) αλλά και εξακολουθούν να έχουν δυνατότητα (άσχετα εάν ο τελευταίοι μόνιμο κάτοικοι – παπάς και φαροφύλακας έφυγαν τέλη της δεκαετίας 90 – και εάν δεν την αξιοποιούμε σήμερα όπως θα μπορούσαμε) με πολλά δένδρα από τις καλλιέργειες που αν και παρατημένα εξακολουθούν να βγάζουν καρπούς, με τον φάρο, το καστρομοναστήρι – όπου γίνονται λειτουργίες και με τουρίστες που τα επισκέπτονται με σκάφη, για αναψυχή, κυνήγι και θρησκευτικό τουρισμό.

Λειτουργούμε ως ιδανικοί αυτόχειρες, λες και χαιρόμαστε που αφήσαμε μία ιστορικότατη συστάδα νήσων με ενεργητική οικονομική ζωή να ερημώσει, για να μπορούμε να δικαιολογήσουμε τον συμβιβασμό που έγινε.

ε. Όσον αφορά το επιχείρημα που εκφράσθηκε για την “σχιζοειδή διάσταση” όπως αποκαλείται (μεταξύ εθνικού εναέριου χώρου και χωρικής θάλασσας – θεωρώ κάκιστη την έκφραση, και δεν το θεωρώ βάσιμο επιχείρημα, όπως και το ίδιο τουρκικό επιχείρημα) την οποία δεν θα θέλαμε να την αναπαράγουμε στην συμφωνία αυτή, (όσον αφορά την διαφοροποίηση της υφαλοκρηπίδα με την ΑΟΖ σε συγκεκριμένα σημεία – μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για δικαιώματα και όχι για πλήρη κυριαρχία), επισημαίνω ότι ήδη με την εκχώρηση δικαιωμάτων αλιείας στην Ιταλία στην ζώνη 6-12 δημιουργείται διαφοροποίηση και την αποδεχθήκαμε υπερ της Ιταλίας.

στ. Μία ανάλογη διαφοροποίηση συνεπώς (για λίγα μίλια) θα μπορούσε να υιοθετηθεί ως αντάλλαγμα γι αυτό υπέρ ημών ακριβώς στις περιοχές των Διαποντίων και των Στροφάδων συγκεκριμένα (και όχι αλλού) Τ΄τε θα είχε πραγματικη ουσία.

ζ. Άλλωστε όπως έχω αναλύσει εκτεταμένα, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής πολιτικής στην ουσία υπάρχει ελευθερία αλιείας εντός των ΑΟΖ για όλες τις χώρες.

Τι θα έχαναν συνεπώς οι Ιταλοί αν μας αναγνώριζαν ειδικά για Στροφάδια και Διαπόντια πλήρη επήρεια ΑΟΖ για την αλιεία (μερικά μίλια παραπάνω σε βάθη δυσθεώρητα δηλαδή), με εύσχημο τρόπο όπως προτείνω;

Σε αυτό συνεπικουρεί ότι και για τον βυθό και το υπέδαφος, με την παλιά συμφωνία, υπάρχει η δέσμευση ότι όποιο κοίτασμα βρεθεί ένθεν και ένθεν της οριογραμμής θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο χωρών.

Τελικά η αλήθεια είναι όντως επαναστατική πράξη, αλλά κυρίως πράξη αυτογνωσίας.