“Η πράσινη γραμμή που χωρίζει την Ευρώπη”

Του Αντρέα Μπονάνι *

Υπάρχει μια πράσινη γραμμή που χωρίζει την Ευρώπη και σχηματίζει το περίγραμμα μιας κουλτούρας και μιας ευαισθησίας σε σχέση με τα περιβαλλοντικά θέματα που είναι διαφορετική στην ανατολή απ’ό,τι στη δύση και στον νότο απ΄ ό,τι στον βορρά της Ένωσης.

Στην πραγματικότητα, ο ισχυρός πυρήνας των οικολογικών αξιών συμπίπτει με την ομάδα χωρών της «Καρολίγγειας» Ευρώπης που περιστρέφεται γύρω από τον γαλλογερμανικό άξονα. Πρόκειται για τις ίδιες κυβερνήσεις που λειτουργούν ως πολιτική ατμομηχανή της ΕΕ. Η Ευρώπη βρίσκεται άλλωστε εδώ και καιρό στην πρωτοπορία της πολιτικής μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής, παρόλο που μένουν ακόμη πολλά να γίνουν.

Στα ανατολικά αυτού του σκληρού πυρήνα, όπου προελαύνουν οι εθνικιστικές Δεξιές, το πράσινο κίνημα γνωρίζει υποχωρήσεις και δυσκολίες. Στα νότια, όπου η οικονομική κρίση εξακολουθεί να προκαλεί προβλήματα, η περιβαλλοντική θεματολογία δυσκολεύεται να βρει πολιτική έκφραση.

Θα ήταν βέβαια λάθος να ταυτίζει κανείς την περιβαλλοντική ευαισθησία ενός λαού με τις επιδόσεις των Πρασίνων. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο, από τις πολιτικές παραδόσεις της χώρας μέχρι τις θέσεις των άλλων κομμάτων για τα οικολογικά θέματα. Παρόλα αυτά, αν δούμε τις δημοσκοπήσεις ενόψει των ευρωεκλογών, διαπιστώνουμε ότι οι Πράσινοι σημειώνουν άνοδο στη Γερμανία, όπου αναμένεται να ξεπεράσουν τους Σοσιαλδημοκράτες, στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στην Ολλανδία, ενώ χάνουν δύναμη στην Ισπανία, στην Αυστρία, στην Ουγγαρία, στην Κροατία, στη Σλοβενία, στην Εσθονία και στη Σλοβακία.

Ακόμη πιο χαρακτηριστικό είναι ότι 14 χώρες, που βρίσκονται σχεδόν της στη νοτιοανατολική Ευρώπη σε ένα τόξο που φτάνει από την Πορτογαλία μέχρι τη Ρουμανία περνώντας από την Ιταλία, δεν θα εκλέξουν ούτε έναν πράσινο ευρωβουλευτή.

Σε αυτή τη στάση της κοινής γνώμης αντιστοιχεί και μια ανάλογη ευαισθησία της εκάστοτε κυβέρνησης. Ο Μακρόν προκάλεσε την οργή των Κίτρινων Γιλέκων επειδή επέβαλε έναν οικολογικό φόρο στα καύσιμα. Η λαϊκιστική κυβέρνηση της Ιταλίας, πάλι, θεωρεί αρνητικό γεγονός την εξοικονόμηση των εκπομπών τοξικών αερίων από τα φορτηγά. Η γερμανική κυβέρνηση, παρά το σκάνδαλο dieselgate, επενδύει της εναλλακτικές μορφές ενέργειας, ενώ η υπερσυντηρητική κυβέρνηση της Πολωνίας υπερασπίζεται με κάθε τρόπο την ενεργειακή εξάρτηση από τον άνθρακα.

Αυτή η πολιτική διαφοροποίηση σε οικολογικά θέματα είναι πιθανό να ενταθεί στο προσεχές μέλλον. Ο ιστορικός πυρήνας των χωρών που ίδρυσαν την Ευρώπη, με την ηχηρή εξαίρεση της Ιταλίας, θα γνωρίσει μια αύξηση της οικολογικής ευαισθησίας. Στη Γερμανία, στη Γαλλία και της χώρες της Benelux, η μάχη κατά των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αποτελεί πλέον έναν στρατηγικό άξονα της οικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης.

Την ίδια ώρα, οι λαϊκιστές φαίνεται να αντιμετωπίζουν το οικολογικό ζήτημα ως έναν νέο δημόσιο εχθρό μετά τη μετανάστευση. Οι ευρωεκλογές του Μαϊου θα δείξουν έτσι της ποια πλευρά της πράσινης γραμμής που χωρίζει την Ευρώπη θα γείρει η ζυγαριά.

(Πηγή: La Repubblica)

(*) Ο Αντρέα Μπονάνι είναι αρθρογράφος της Repubblica