“Η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να κατανοήσει την κρίσιμη συγκυρία στα εθνικά θέματα”

Γράφει ο

Φώτης Τεγόπουλος* 

Δίχως άλλο, βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου η χώρα μας αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις ως προς το πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, με τα κυριότερα ζητήματα να συνίστανται στην προκλητικότητα της Τουρκίας σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο ιδίως μετά το πέρας (;) της ενασχόλησης της γείτονος με το θέμα της βόρειας Συρίας και φυσικά, τις προοπτικές εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών μετά το γαλλικό βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ για τη Βόρεια Μακεδονία. Φυσικά, δε δύναται να παραβλεφθεί ούτε το θέμα της προστασίας των μειονοτικών δικαιωμάτων των Ελλήνων στην Αλβανία, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα μείζονος σημασίας σε ότι αφορά την ενταξιακή πορεία της γειτονικής μας χώρας, από κοινού και με το θέμα των θαλασσίων ζωνών.

Θα περίμενε κάποιος από μια κανονική χώρα να είναι σε απόλυτη επαγρύπνηση όσον αφορά τα θέματα αυτά, με αρραγή ομοψυχία στο εσωτερικό, σωστή πληροφόρηση και ψύχραιμη ματιά στις εξελίξεις, καθώς και μια ενεργητική εξωτερική πολιτική απαλλαγμένη από φοβικότητα και δισταγμό. Γίνονται βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, όμως απέχουν πολύ από το αναμενόμενο, ιδίως σε περιστάσεις όπως αυτή. Στην Ελλάδα διαχρονικά, αλλά και στην τρέχουσα συγκυρία διαπιστώνουμε αντιπαραθέσεις άνευ ουσίας, καθημερινούς τσακωμούς στα τηλεπαράθυρα και γλώσσα πεζοδρομίου στην πολιτική αντιπαράθεση. Τα κόμματα αδυνατούν, έως και δεν επιθυμούν να συγκλίνουν έστω και κατ’ ελάχιστον προς μια κοινή συνισταμένη για την αντιμετώπιση των εξωτερικών απειλών, βάζοντας μπροστά το δικό τους συμφέρον έναντι του εθνικού. Παράλληλα, η εξαρτησιακή λογική της υψηλής μας στρατηγικής παραμένει αναλλοίωτη, δεν αναλαμβάνουμε τις δέουσες πρωτοβουλίες στα διεθνή φόρα ώστε να βελτιώσουμε τη θέση της χώρας μας στο εξωτερικό, παρά μένουμε αδρανείς και παρακολουθούμε αμέτοχοι τα γεγονότα.

Οι δε πολίτες στο εσωτερικό, ως όφειλαν, θα έπρεπε να είναι κατά το δυνατόν καλύτερα πληροφορημένοι για τα ζητήματα αυτά και να έχουν συνεπώς άποψη με σωστό και δομημένο λόγο, μακριά από κραυγές και συναισθήματα. Τι βλέπουμε αντ’ αυτού; Καφενειακές συζητήσεις, διαδικτυακούς καυγάδες και ‘’σταύρωμα’’ σε πολλές περιπτώσεις όσων εκφράζουν λογικά επιχειρήματα και παραθέτουν ορθολογικές απόψεις. Στην πλειονότητά τους αντιμετωπίζουν αυτά τα ζητήματα ελαφρά τη καρδία, με απάθεια και χωρίς κανένα ενδιαφέρον για ουσιαστική κατανόηση όσων συμβαίνουν τόσο στη γειτονιά μας, όσο και ευρύτερα. Βέβαια, γίνονται πολλές αξιόλογες προσπάθειες από ακαδημαϊκούς και δεξαμενές σκέψης για το σκοπό αυτό, ωστόσο η έλλειψη βούλησης από ένα πολύ μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας να κατανοήσουν ορισμένες συγκροτημένες θέσεις πάνω στην εξωτερική πολιτική δυσχεραίνει το έργο τους. Παρακολουθώντας τα πράγματα από πολύ κοντά λόγω πανεπιστημιακών σπουδών, αδυνατώ ενίοτε να καταλάβω γιατί στη χώρα μας, σε σημαντικό βαθμό, υπάρχει τόσο μεγάλη απάθεια ως προς τα διεθνή ζητήματα από τους Έλληνες.. 2 τινά υπάρχουν: α. Σημαντικό κομμάτι συμπολιτών μας αντιμετωπίζει προβλήματα που κρίνει ως σημαντικότερα (βιοπορισμού), άρα δεν υπάρχει χρόνος προς κατανάλωση γι’ αυτά και β. Όταν πολλοί εκπρόσωποί του πράττουν το ίδιο, πως περιμένεις από το λαό να το πράξει; Το τελευταίο κινείται στη λογική πως οι βουλευτές που εκλέγουμε είναι αντανάκλαση της κοινωνίας μας.

Κλείνοντας, με δεδομένο το γεγονός ότι απέναντί μας έχουμε λ.χ. μια Τουρκία που καταφέρνει, έστω και με τρόπο ανορθόδοξο να πετυχαίνει τους στόχους που θέτει ως έθνος και να αναπτύσσει μια πολύ αποτελεσματική διπλωματία να αλλάξουμε γραμμή πλεύσης και να καταστήσουμε εαυτούς πολύ πιο ενεργούς μέσα και έξω από τα σύνορά μας. Ένα μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα, όπως αυτό που βρισκόμαστε σήμερα επιτάσσει διαρκή κινητικότητα εκ μέρους μας, όχι στασιμότητα και ακινησία.

*Απόφοιτος Τμήματος Διεθνών & Ευρ. Σπουδών Πανεπιστημίου Πειραιώς & MSc Political Science – European Politics and External Relations, University of Amsterdam