Πόρισμα ατυχήματος μάθημα από το εξωτερικό για το ΠΝ που κρατά τα δικά του στα συρτάρια

Οι Ισπανοί είχαν δημοσιοποιήσει στο διαδίκτυο το πόρισμα για την τραγωδία με τα ελληνικά F-16 στο Αλμπαθέτε. Το δεύτερο μάθημα που παίρνουμε για το πως όλος ο πολιτισμένος κόσμος διαχειρίζεται τέτοιες υποθέσεις μας έρχεται από τη Σκανδιναβία.

Ένα χρόνο μετά το ναυτικό ατύχημα  που συνέβη στο Φιλανδικό Ναυτικό, με τη σύγκρουση της φρεγάτας HNoMS Helge Ingstad (F313) με το ελληνικών συμφερόντων πλοίο Sola TS (ανήκει στη ναυτιλιακή εταιρεία Tsakos Columbia Ship Μanagement), όλη η ναυτική/ναυτιλιακή κοινότητα καθώς επίσης και όλος ο κόσμος ενημερώθηκε επίσημα  για τα αίτια του ατυχήματος με την ανάρτηση στο διαδίκτυο της επίσημης αναφοράς της επιτροπής διερεύνησης ναυτικών ατυχημάτων της Νορβηγίας.

Οι συνειρμοί και οι παραλληλισμοί με την ελληνική πραγματικότητα όπως την αντιλαμβάνεται η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού είναι αναπόφευκτοι και συνάμα  αποκαρδιωτικοί. Το ΠΝ είχε τα τελευταία τρία χρόνια ατυχήματα, για τα οποία κανένας δεν έχει μάθει τίποτα σχετικά με το τι τα προκάλεσε. Και οι Έλληνες φορολογούμενοι δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται διαρκώς με τέτοια περιφρόνηση και με την επίκληση δήθεν απόρρητων πληροφοριών.

Η HNoMS Helge Ingstad και το  Sola TS συγκρούστηκαν στο Hjeltefjord στις πρώτες πρωινές ώρες της 8ης Νοεμβρίου 2018. Σ’  ένα χρόνο έχουμε πόρισμα στη δημοσιότητα όχι στα συρτάρια…

Το HNoMS Helge Ingstad έπλεε  νότια με ταχύτητα περίπου 17-18 κόμβων με το σύστημα αυτόματης αναγνώρισης (AIS) σε passive, δηλαδή χωρίς μετάδοση σήματος AIS αλλά όλα τα ναυτιλιακά βοηθήματα ανοικτά. Στη γέφυρα υπήρχαν δύο Αξιωματικοί όσο και άτομα του  πλοίου επιφορτισμένα με ανάλογα καθήκοντα υποβοήθησης του έργου των Αξιωματικών. Η φρεγάτα είχε ενημερώσει  την υπηρεσία κυκλοφορίας σκαφών Fedje (VTS) ότι εισέρχεται στην περιοχή της, πάγια τακτική που ακολουθείται σε όλες τις περιοχές επιτηρούμενες από VTS .

Όπως συμπεραίνεται από το βίντεο που συνοδεύει την αναφορά τόσο οι Αξιωματικοί όσο και το λοιπό προσωπικό της γέφυρας της φρεγάτας είχαν ελάχιστη εμπειρία ή ήταν υπό εκπαίδευση το δε ατύχημα έγινε λίγο μετά την αλλαγή βάρδιας .

Ένα άλλο λάθος που διαπιστώνεται αρχικά  είναι η μη υποτύπωση της θέσης της φρεγάτας στο σύστημα διαχείρισης της ναυτιλιακής κυκλοφορίας από το προσωπικό του VTS.

Όπως σε όλα τα ατυχήματα έτσι και σε αυτό από την αρχή των γεγονότων έχουν σημειωθεί σημαντικές κι βαρύνουσες παραλείψεις , αβλεψίες και συμβιβασμοί τα οποία όπως διαπιστώνεται στη συνέχεια , αυξάνονται στον αριθμό, συσσωρεύονται ,διογκώνονται και εφόσον στο τελικό στάδιο δεν υπάρχει ούτε η βοήθεια της τύχης έρχεται το μέγεθος του ατυχήματος να μας τα θυμίσει. 

Το δεξαμενόπλοιο  Sola TS  μέχρι τις πρώτες πρωινές της 8  Νοεμβρίου φόρτωνε αργό πετρέλαιο στο σταθμό Sture Terminal. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι ο τερματικός αυτός σταθμός είναι κατασκευασμένος από το 1998 και είναι γνωστός διότι εξυπηρετεί τόσο τις Νορβηγικές εταιρείες (Petoro,Norsk Hydro) όσο και τις πολυεθνικές Total και Mobil. Γύρω στις 03.45πμ με τον απόπλου του το δεξαμενόπλοιο ενημέρωσε την υπηρεσία διαχείρισης ναυτιλιακής κυκλοφορίας  Fedje VTS για την αναχώρηση από το τερματικό σταθμό.

Ένα στοιχείο που δυσκόλεψε αρκετά τα μέλη της γέφυρας της φρεγάτας σε συνδυασμό με την έλλειψη εμπειρίας ήταν η παρουσία αρκετών ανοιχτών φώτων καταστρώματος στο δεξαμενόπλοιο Sola TS. Όπως παρουσιάζονται στο βίντεο  τα φώτα καταστρώματος ενεργοποιήθηκαν για να βοηθήσουν τη συντόμευση των εργασιών μετά τον απόπλου του πλοίου.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα  να θεωρηθεί παντελώς λανθασμένα από τον Αξιωματικό της φρεγάτας ότι το πλοίο με τόσα ανοικτά φώτα πλησίον του τερματικού σταθμού είναι ακίνητο !!!

Μία εκτίμηση που λανθασμένα δε ελέγχθηκε για την ορθότητα της  από άλλα ναυτιλιακά βοηθήματα του πλοίου ( ραντάρ, AIS  ή έλεγχο από κέντρο επιχειρήσεων).  Όπως άλλωστε μας επιβεβαιώθηκε από πολλούς Αξιωματικούς του Ναυτικού το τρίπτυχο οπτική παρατήρηση ,ορθότητα και έλεγχος με ραντάρ και επιβεβαίωση από κέντρο επιχειρήσεων είναι ο κανόνας για όλους τους Αξιωματικούς. 

Ο Σταθμός διαχείρισης ναυτιλιακής κυκλοφορίας (VTS) της περιοχής προκύπτει από την αναφορά υπολειτούργησε στη συγκεκριμένη περίπτωση και αρκέστηκε να πιστεύει και να θεωρεί ότι τα πλοία είχαν αντιληφθεί το ένα την κίνηση του άλλου .

Οι καιρικές συνθήκες δεν δημιουργούσαν επιπρόσθετο πρόβλημα στην οπτική παρατήρηση και όπως αναφέρεται και στο βίντεο χαρακτηρίστηκαν ως   dark and clear night and it was possible for the vessels to see each other both visually and by radar.

Ένα άλλο στοιχείο που προκύπτει από την αναφορά είναι ότι μέχρι την τελευταία στιγμή ο Αξιωματικός της φρεγάτας ( ο οποίος  αποδεικνύεται ακατάλληλος εντελώς ) δεν μπορούσε να διακρίνει από το ραντάρ ποιο από τα  αντιπλέοντα πλοία  είναι το δεξαμενόπλοιο .

Τρία λεπτά πριν τη σύγκρουση το δεξαμενόπλοιο προσπαθεί να έρθει σε επικοινωνία με το σταθμό διαχείρισης ναυτιλιακής κυκλοφορίας ζητώντας του πληροφορίες για το πλοίο που κινείται προς την κατεύθυνση του  και τότε μόνο το VTS αντιλαμβάνεται ότι πολύ νωρίτερα μια φρεγάτα του είχε αναφέρει την είσοδο της στην περιοχή. 

Ο χρόνος πλέον δεν είναι σύμμαχος και για τα δύο πλοία

Σε αυτή τη όσο το δυνατόν σύντομη περιληπτική καταγραφή του ατυχήματος γίνανε λάθη σε επίπεδο οργάνωσης και  ετοιμότητας , εκπαίδευσης και διαδικασιών .Αν θέλαμε να εστιάσουμε σε κάποια πράγματα αυτά θα ήταν επιγραμματικά τα ακόλουθα :

1.   Συνήθως τα ατυχήματα γίνονται τη νύχτα και  λίγο πριν ή λίγο μετά την αλλαγή βαρδιών.

2. Δεν επιλέχθηκε το κατάλληλο προσωπικό για συγκεκριμένα καθήκοντα στη γέφυρα της φρεγάτας .

3. Μεγάλα κενά στην εκπαίδευση του προσωπικού και τις διαδικασίες 

4. Δεν υπήρχε η απαιτούμενη εγρήγορση και ετοιμότητα στη γέφυρα παρά μια χαλαρότητα.

Το Ναυτικό οφείλει να παραδειγματιστεί από τη συγκεκριμένη αναφορά και να λειτουργήσει ανάλογα με σκοπό όχι να ενημερωθούν οι δημοσιογράφοι αλλά τα στελέχη του .