The Pegasus Project: Αντιδράσεις για τις αποκαλύψεις παρακολουθήσεων

«Εντελώς απαράδεκτο» χαρακτήρισε η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, το «σκάνδαλο Pegasus», με τη χρησιμοποίηση λογισμικού κατασκοπίας σε βάρος δημoσιογράφων, εφόσον επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, ερωτηθείσα σχετικά κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε στην Πράγα για την έγκριση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Τσεχίας. «Πρέπει να επιβεβαιωθεί, εάν είναι έτσι, είναι εντελώς απαράδεκτο και εναντίον κάθε είδους κανόνα που έχουμε στην ΕΕ» υπογράμμισε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν επισημαίνοντας ότι η ελευθεροτυπία αποτελεί πυρήνα των αξιών της ΕΕ.

Ο εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης, Γκαμπριέλ Ατάλ, έκανε σήμερα λόγο για «εξαιρετικά σοκαριστικά γεγονότα» μετά τις χθεσινές αποκαλύψεις από πολλά ΜΜΕ για την κατασκοπεία περίπου τριάντα δημοσιογράφων και στελεχών γαλλικών ΜΜΕ από τις μαροκινές υπηρεσίες πληροφοριών μέσω ενός ισραηλινού λογισμικού. «Πρόκειται για εξαιρετικά σοκαριστικά γεγονότα, και, αν αποδειχθούν, είναι εξαιρετικά σοβαρά», δήλωσε ο Ατάλ στο Franceinfo. «Είμαστε εξαιρετικά προσηλωμένοι στην ελευθερία του Τύπου, ως εκ τούτου είναι πολύ σοβαρό να έχουμε χειραγωγήσεις, τεχνικές που αποσκοπούν να βλάψουν την ελευθερία των δημοσιογράφων, την ελευθερία τους να ερευνούν, να ενημερώνουν», πρόσθεσε. Το λογισμικό κατασκοπείας Pegasus της ισραηλινής εταιρίας NSO Group, αφού εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε ‘έξυπνο’ τηλέφωνο (smartphone) εν αγνοία του κατόχου του, επιτρέπει την υποκλοπή μηνυμάτων, φωτογραφιών, επαφών καθώς και των κλήσεων. Η NSO, η οποία κατηγορείται συχνά πως παίζει το παιγνίδι αυταρχικών καθεστώτων, διαβεβαιώνει πως το λογισμικό της χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παρακολούθηση και την εξάρθρωση κυκλωμάτων κακοποιών ή τρομοκρατών. Σύμφωνα με μεγάλη έρευνα που δημοσιεύθηκε χθες από μια κοινοπραξία δεκαεπτά διεθνών μέσων ενημέρωσης, ανάμεσά τους οι Le Monde,The Guardian και The Washington Post, πολλοί δημοσιογράφοι και διευθυντικά στελέχη γαλλικών μέσων ενημέρωσης φιγουράρουν, μεταξύ άλλων θυμάτων, στον κατάλογο των στόχων του Pegasus, στον οποίο περιλαμβάνονται μέλη των συντακτικών ομάδων των εφημερίδων Le Monde, Canard enchaîné, Figaro, του Γαλλικού Πρακτορείου, καθώς και του δικτύου France Télévisions. Σύμφωνα με την ανάλυση της κοινοπραξίας, ο κατάλογος περιλαμβάνει τους τηλεφωνικούς αριθμούς τουλάχιστον 180 δημοσιογράφων, 600 ανδρών και γυναικών πολιτικών, 85 ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ή ακόμη 65 επικεφαλής επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο. «Η κατασκοπεία του τηλεφώνου μου και αυτού της συναδέλφου μου Λενέγκ Μπρεντού οδηγεί απευθείας στις μαροκινές υπηρεσίες ασφαλείας, στο πλαίσιο της καταστολής της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και του κοινωνικού κινήματος», ήταν η αντίδραση χθες βράδυ του Εντουί Πλενέλ, ιδρυτή του διαδικτυακού ενημερωτικού ιστοτόπου Mediapart, μέσω Twitter. O Mediapart ανακοίνωσε σήμερα το πρωί ότι καταθέτει μήνυση στο Παρίσι. «Θα υπάρξουν προφανώς έρευνες, διευκρινίσεις που θα ζητηθούν», συνέχισε ο Ατάλ, χωρίς να παρέχει άλλες διευκρινίσεις. Οι δημοσιογράφοι οι οποίοι έκαναν την έρευνα, πρόσθεσε, «επιμένουν στο γεγονός πως το γαλλικό κράτος δεν συμμετέχει σε αυτό το λογισμικό. Οι τεχνικές συλλογής πληροφοριών στη Γαλλία έχουν προφανώς εξουσιοδότηση από τον νόμο, σέβονται τις ατομικές ελευθερίες και κυρίως την ελευθερία του Τύπου», είπε, λέγοντας πως η κυβέρνηση «δεν παίρνει αυτό το θέμα ελαφρά τη καρδία».

Κατηγορούμενο το Μαρόκο

Οι μαροκινές υπηρεσίες ασφαλείας χρησιμοποίησαν λογισμικό κατασκοπείας ισραηλινής εταιρείας για να παρακολουθούν περίπου τριάντα γάλλους δημοσιογράφους και τουλάχιστον έναν επικεφαλής γαλλικού μέσου ενημέρωσης, αποκαλύπτει έρευνα που δημοσιεύθηκε χθες Κυριακή σε διάφορα ΜΜΕ, ανάμεσά τους στις εφημερίδες Le Monde, The Guardian και The Washington Post. Το λογισμικό αυτό, ονόματι Pegasus, που δημιούργησε η ισραηλινή εταιρεία NSO Group, αφού εγκατασταθεί εν αγνοία του κατόχου του σε οποιοδήποτε smartphone, επιτρέπει την υποκλοπή μηνυμάτων, φωτογραφιών, επαφών, καθώς και των κλήσεων. Η NSO, που κατηγορείται συχνά πως παίζει το παιγνίδι αυταρχικών καθεστώτων, διαβεβαιώνει πως το λογισμικό της χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παρακολούθηση και την εξάρθρωση κυκλωμάτων κακοποιών ή τρομοκρατών. Κατά την ευρεία έρευνα, δεκάδες δημοσιογράφοι και διευθυντικά στελέχη γαλλικών μέσων ενημέρωσης φιγουράρουν στον κατάλογο των στόχων του Pegasus, ανάμεσά τους μέλη των συντακτικών ομάδων των εφημερίδων Le Monde, Canard enchaîné, Figaro, του Γαλλικού Πρακτορείου, καθώς και του δικτύου France Télévisions. «Επανειλημμένα, η συλλογικότητα Forbidden Stories και το Security Lab της ΜΚΟ Διεθνής Αμνηστία μπόρεσαν να εξακριβώσουν τεχνικά ότι η μόλυνση τηλεφώνων με το Pegasus στέφθηκε από επιτυχία», τόνισε η Μοντ, ιδίως «στις περιπτώσεις του Εντουί Πλενέλ», ιδρυτή του ειδησεογραφικού ιστότοπου Mediapart, «της Ντομινίκ Σιμονό», πρώην δημοσιογράφου-ερευνήτριας της Canard enchaîné, νυν Γενικής Ελέγκτριας των φυλακών της Γαλλίας, καθώς και «μιας δημοσιογράφου της ίδιας της Μοντ», που δεν θέλησε να κατονομαστεί. «Η κατασκοπεία του τηλεφώνου μου και αυτού της συναδέλφου μου Λενέγκ Μπρεντού οδηγεί απευθείας στις μαροκινές υπηρεσίες ασφαλείας, στο πλαίσιο της καταστολής της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και του κοινωνικού κινήματος», ήταν η αντίδραση του Εντουί Πλενέλ μέσω Twitter. Η κυρία Μπρεντού καλύπτει κυρίως θέματα έμφυλης βίας στον Mediapart. Η Διεθνής Αμνηστία είχε ήδη καταγγείλει το 2020 πως παρακολουθείτο το τηλέφωνο του μαροκινού δημοσιογράφου-ερευνητή Όμαρ Ράντι με το λογισμικό Pegasus. Η εταιρεία NSO διέψευσε από την πλευρά της χθες τις «ψευδείς» καταγγελίες της συλλογικότητας Forbidden Stories.

Το Μαρόκο διέψευσε κατηγορηματικά  την προσφυγή από τις υπηρεσίες ασφαλείας του στο ισραηλινό λογισμικό Pegasus, προκειμένου να κατασκοπεύσει δημοσιογράφους ή προσωπικότητες της χώρας ή άλλων χωρών, όπως το κατηγορούν διεθνή ΜΜΕ. Η μαροκινή κυβέρνηση κατήγγειλε ως «αναληθείς» τις πληροφορίες.