Παραιτήσεις στρατιωτικών ιατρών: Επιστολή στο Militaire με απαντήσεις για τα γιατί των παραιτήσεων
Σχετικά άρθρα
Κύριε Διευθυντά,
Διάβασα με ενδιαφέρον το άρθρο σας «Τι συμβαίνει με τους στρατιωτικούς ιατρούς; Παραιτήσεις διαρκείας από το 2014» της 12ης Ιουνίου, όπως και την ανώνυμη απάντηση ενός στρατιωτικού ιατρού της 14ης Ιουνίου, με την οποία εν πολλοίς συμφωνώ.
Καταρχάς, θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι αναδείξατε αυτό το θέμα διότι οι αθρόες παραιτήσεις, όπου και αν αυτό συμβαίνει, θα έπρεπε να αποτελούν καμπανάκι κινδύνου και αφετερία έρευνας.
Αποφάσισα να απαντήσω στο άρθρο σας, με παραίνεση συναδέλφων αλλά και νιώθωντας υποχρέωση, δεδομένου ότι γνωρίζω όσο ελάχιστοι τα αίτια αυτού του φαινομένου για δύο λόγους. Πρώτον, εγώ ο ίδιος έχω περάσει στην εφεδρεία σε νεαρή ηλικία. Δεύτερον και κυριότερον, η ενασχόλησή μου με την Ένωση Στρατιωτικών Ιατρών μου έχει προσφέρει την ευκαιρία να συνομιλήσω σχεδόν με το σύνολο των νεότερων σε ηλικία στρατιωτικών ιατρών που έχουν παραιτηθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά και με δεκάδες στρατιωτικούς ιατρούς που σκέφτονται να προχωρήσουν σε παραίτηση.
Η απόφαση για εισαγωγή στη ΣΣΑΣ, η οποία περιλαμβανει και το Ιατρικό Τμήμα (αυτό που πολλοί αποκαλούν «Στρατιωτική Ιατρική»), λαμβάνεται στην ηλικία των 17 ετών. Όταν οι υπόλοιποι μαθητές Λυκείου καλούνται να αποφασίσουν ποια τέχνη ή επιστήμη θα σπουδάσουν, το οποίο από μόνο του είναι δύσκολο εγχείρημα, οι μελλοντικοί στρατιωτικοί ιατροί, εκτός από την φοίτηση στην Ιατρική Σχολή, αποφασίζουν επιπλέον ότι θα ακολουθήσουν το επάγγελμα του στρατιωτικού ιατρού.
Οι λόγοι που τους ωθούν σε αυτή την απόφαση μπορεί να είναι πάρα πολλοί και διαφορετικοί κατά περίπτωση. Θα αναφέρω ορισμένους: η πεποίθηση ότι αυτό το επάγγελμα θα προσφέρει επαγγελματική απόκατασταση με αξιοπρεπείς απολαβές, η πίστη ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι μία οργανωμένη δομή, η βεβαιότητα ότι στο στρατιωτικό περιβάλλον επικρατεί αξιοκρατία και εκλείπει η διαφθορά και η ελπίδα ότι ο χώρος της Στρατιωτικής Ιατρικής ευνοεί και ενθαρρύνει την επιστημονική εξέλιξη.
Κατά τα τρία πρώτα έτη φοίτησης στη ΣΣΑΣ, οι αυξημένες στρατιωτικές και πανεπιστημιακές υποχρεώσεις, το νεαρό της ηλικίας και η λανθάνουσα κόπωση από τον πρόσφατο πολυετή αγώνα για την εισαγωγή στη ΣΣΑΣ δεν επιτρέπουν τη συνειδητή αντίληψη της πραγματικότητας. Αυτή συνήθως λαμβάνει χώρα στα τελευταία έτη φοίτησης στη ΣΣΑΣ και κυρίως στα πρώτα έτη μετά την αποφοίτηση, όταν οι μαθητές, ως Αξιωματικοί Ιατροί πλέον, έχουν εξέλθει του προστατευομένου περιβάλλοντος της Σχολής και έχουν εισέλθει στον πραγματικό κόσμο των Ενόπλων Δυνάμεων, σε στρατιωτικά νοσοκομεία, στρατόπεδα, πλοία και αεροδρόμια.
Τότε, στην ηλικία των 25-30 ετών και έχοντας δει εξ ιδίοις όμμασι τα πραγματικά δεδομένα και συνθήκες, είναι που αντιλαμβάνονται ότι έχουν υποπέσει σε πλάνη.
Το επάγγελμα του Στρατιωτικού Ιατρού δεν προσφέρει αξιοπρεπείς αποδοχές, ειδικά αν κάποιος ενοικιάζει σπίτι και έχει σχέδια για οικογένεια, ενώ η επιλογή του ιδιωτικού ιατρείου στον ελεύθερο χρόνο τους, που τόσο διαφημίζεται, δεν είναι εφικτή τουλάχιστον εώς το πέρας της εκπαίδευσης στην ιατρική ειδικότητα (συνήθως μετά την ηλικία των 35 ετών), αν και με τα σημερινά δημοσιονομικά και κοινωνικά δεδομένα δεν είναι βέβαιο ότι είναι μία βιώσιμη επιλογή.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις, και σίγουρα το Υγειονομικό Σώμα, πάσχουν από οργάνωση, δεν υπάρχει μακρόπνοος σχεδιασμός και στόχοι, όλα γίνονται στο πόδι και κανείς δε ξέρει τι θα του ξημερώσει το αύριο και φυσικά δεν αναφέρομαι στις έκτακτες ασκήσεις ή περιστατικά.
Στο στρατιωτικό περιβάλλον, και σίγουρα στο Υγειονομικό Σώμα, όχι μόνο δεν επικρατεί η αξιοκρατία, αλλά αντιθέτως είναι άντρο βύσματος και γλυψίματος, τόσο για αστεία θέματα, όπως η προτεραιότητα στα καλοκαιρινά θέρετρα, όσο και για σοβαρά θέματα, όπως η απονομή ιατρικής ειδικότητας και οι μεταθέσεις. Δυστυχώς, ούτε η διαφθορά εκλείπει, αφού τα στρατιωτικά νοσοκομεία έχουν παραδοσιακά υπάρξει μέσο πλουτισμού και οικιοποίησης από μερίδα στρατιωτικών ιατρών με διάφορους τρόπους, όπως τα «πελατάκια», αλλά δυστυχώς και περιπτώσεις, παθητικής κυρίως, δωροδοκίας έχουν κατα καιρούς ακουστεί στους κύκλους μας. Θα πρέπει να τονίσω ότι δεν αναφέρομαι στην πλειονότητα των σκληρά εργαζόμενων, τίμιων και υπερήφανων στρατιωτικών ιατρών.
Η ελπίδα ότι ο χώρος της Στρατιωτικής Ιατρικής ευνοεί και ενθαρρύνει την επιστημονική εξέλιξη καταρρέει εξαιρετικά γρήγορα όταν ο νέος στρατιωτικός ιατρός διαπιστώνει ότι θα ξεκινήσει την εκπαίδευσή του στην ιατρική ειδικότητα σε περίπου 4-6 έτη μετά την αποφοίτηση από τη ΣΣΑΣ, δηλαδή στην ηλικία των 28-30 ετών, την ίδια περίοδο που οι μη-στρατιωτικοί συμφοιτητές του, θα τελειώνουν ή θα είναι προς το τέλος αυτής της εκπαίδευσης. Στο μεταξύ, θα ξεχνάει ότι δεν πρόλαβε να μάθει εξετάζοντας φαρυγγίτιδες σε στρατόπεδα και στρατιωτικά αεροδρόμια που έχουν Κέντρα Υγείας ή Νοσοκομεία σε απόσταση 10 λεπτών, θεραπεύοντας αλλεργικές ρινίτιδες σε hot spots, βεβαιώνοντας ότι όλοι θα φορέσουν ωτοασπίδες σε στρατιωτικές βολές, ενισχύοντας το αίσθημα ασφάλειας των λουομένων σε θέρετρα, μετατρεπόμενος σε εργαλείο στα χέρια ΜΚΟ κλπ. Η έρευνα στο Υγειονομικό των Ενόπλων Δυνάμεων είναι σύντομο ανέκδοτο και οι προβλέψεις για συνεχιζόμενη εκπαίδευση ανεπαρκείς. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί στρατιωτικοί ιατροί κατορθώνουν σπουδαία επιστημονικά επιτεύγματα, αλλά αυτό γίνεται με ιδία ενέργεια και πόρους και με την Υπηρεσία απούσα, αν όχι εμπόδιο.
Κύριε Διευθυντά,
Ο νέος που επέλεξε να σταδιοδρομήσει στην στρατιωτική ιατρική θέλει αξιοπρέπεια, οργάνωση, αξιοκρατία και ενθάρρυνση για αριστεία, δηλαδή επιθυμεί να έχει αυτά που αποτελούν τον ορισμό του Αξιωματικού, αλλά δυστυχώς δυσκολεύεται να τα βρει στις Ένοπλες Δυνάμεις. Συνεπώς, καταφεύγει όλο και περισσότερο στην σκέψη ή και πράξη της παραίτησης, στην οποία ουσιαστικά εξαναγκάζεται για τους λόγους που περιέγραψα ανωτέρω.
Δυστυχώς, η Ελληνική Πολιτεία, αντί να επιλύσει τις ανωτέρω στρεβλώσεις και να κάνει το Υγειονομικό ελκυστικό, προτιμά τον ανορθόδοξο δρόμο του εγκλωβισμού των στρατιωτικών ιατρών. Συγκεκριμένα, με τους νόμους 3257/2004 και 3883/2010, προβλέπεται εξοντωτική αποζημίωση σε όσους αποφοιτήσουν να παραιτηθούν σε νεαρή ηλικία. Μέσω ενός ιδιότυπου και αυθαίρετου τρόπου καταλογισμού, αν ένας στρατιωτικός ιατρός παραιτηθεί αμέσως μετά την αποφοίτηση από τη ΣΣΑΣ, θα πρέπει να καταβάλλει αποζημίωση ύψους 140.000 ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή τα συνολικά έξοδα φοίτησης στη ΣΣΑΣ έχουν υπολογιστεί στις περίπου 30.000 ευρώ από το ΓΕΣ. Αν παραιτηθεί μετά από 6 έτη υπηρεσίας ως Αξιωματικος, η αποζημίωση θα είναι κοντά στις 100.000 ευρώ. Έτσι, πολλοί στρατιωτικοί ιατροί εξαναγκάζονται σε παραμονή αντίθετα από τη θέληση τους και καθίστανται ενδεχομένως οι τελευταίοι σκλάβοι του δυτικού κόσμου, ενώ ταυτόχρονα αδυνατούν να ασκήσουν το επάγγελμά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, καθώς ένας δυστυχής εργαζόμενος είναι αδύνατο να είναι παραγωγικός. Η Ένωση Στρατιωτικών Ιατρών έχει προβεί σε σειρά ενεργειών για αυτό το θέμα, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς. Η περιγραφή αυτών ξεφεύγει από το σκοπό αυτής της επιστολής. Εν τούτοις, είμαι στη διάθεσή σας για ενημέρωση εφόσον αποφασίσετε να αναδείξετε και αυτό το θέμα.
Διατελώ μετά τιμής,
Λεωνίδας Παλαιοδήμος
Σμηναγός (ΥΙ) ε.α.
Τάξη εισαγωγής 2003
Ειδικευόμενος Ιατρός Εσωτερικής Παθολογίας
Jacobi Medical Center, Albert Einstein College of Medicine, Bronx, New York, USA [email protected]
