Πάουλ Ραντόμσκι: Ο ασύλληπτος αδίστακτος εκτελεστής του Χαϊδαρίου

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Και μόνο η όψη του προκαλούσε τρόμο.

Άγριος, σκληρός με απάνθρωπη συμπεριφορά βασάνισε και εκτέλεσε εν ψυχρώ δεκάδες αγωνιστές της Αντίστασης στο στρατόπεδο-φυλακή του Χαϊδαρίου, όσο ήταν εκεί διοικητής.

Φανατικός και αμετανόητος ναζιστής, χρησιμοποίησε μεθόδους καταστολής που δεν χωράει ο νους, τέτοιες που στο τέλος εξόργισαν τους ανωτέρους του και τον απομάκρυναν.

Έφυγε από την Αθήνα πριν τελειώσει ο πόλεμος, και μετατέθηκε στην Ρήγα στο αρχηγείο του Άντολφ Άιχμαν, απ όπου στην συνέχεια χάθηκαν τα ίχνη του.

Παρέμεινε ασύλληπτος μέχρι σήμερα παρά τις προσπάθειες για τον εντοπισμό του και έτσι δεν πλήρωσε ποτέ για τα φοβερά εγκλήματα του.

ΤΟ ΚΟΛΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΑΙΔΑΡΙΟΥ

Το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου ήταν στρατόπεδο συγκέντρωσης και μεταγωγής στην Ελλάδα.

 Άρχισε να λειτουργεί στις 3 Σεπτεμβρίου του 1943 και σταμάτησε στις 27 Σεπτεμβρίου του 1944, όταν οι Γερμανοί άρχισαν να αποσύρονται από τα ελληνικά εδάφη.

Πρόκειται για εγκαταστάσεις στρατώνα που είχε ιδρύσει ο Ιωάννης Μεταξάς το 1936 στη θέση «Καραϊσκάκη». 

Υπολογίζεται ότι από αυτό το στρατόπεδο συγκέντρωσης πέρασαν συνολικά πάνω από 21.000 κρατούμενοι.

 Στον αριθμό αυτό συμπεριλαμβάνονται και Εβραίοι, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων μεταφέρθηκε τελικά σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία.

Τo στρατόπεδο του Χαϊδαρίου λειτούργησε υπό ιταλική διοίκηση για λίγες μόνο ημέρες. Διοικητής είχε οριστεί ο λοχαγός Roatta, o οποίος δεν ήταν πολύ σκληρός με τους κρατουμένους.

 Επιτρέπονταν τόσο το επισκεπτήριο όσο και τα γράμματα και τα δέματα, ενώ οι κρατούμενοι μπορούσαν να κυκλοφορούν έξω από τους θαλάμους όλες τις ώρες της ημέρας και δεν ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν αγγαρείες.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση της συνθηκολόγησης της ιταλικής κυβέρνησης με τις συμμαχικές δυνάμεις στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, οι Ιταλοί αποσύρθηκαν από το Χαϊδάρι. Στις 10 Σεπτεμβρίου το στρατόπεδο πέρασε στα χέρια των Γερμανών, οι οποίοι αρχικά το χρησιμοποίησαν ως παράρτημα των φυλακών Αβέρωφ, με διοικητή τον επιλοχία Ρούντι Τρέπτε (Roudi Trepte).

 Υπό τη γερμανική διοίκηση οι συνθήκες διαβίωσης έγιναν πολύ ιδιαίτερα απάνθρωπες.

Ως διερμηνείς όρισε τους κρατουμένους Παναγιώτη Μαυρομάτη και Ναπολέοντα Σουκατζίδη. 

Στις 21 Νοεμβρίου 1943 η Γκεστάπο συνέλαβε τους Τρέπτε, Μαυρομάτη και Σουκατζίδη και τους φυλάκισε στις φυλακές Αβέρωφ.

 Ο λόγος της σύλληψης αυτής παραμένει αδιευκρίνιστος – πιθανόν να σχετίζεται με κάποια κατάχρηση που έκανε ο Γερμανός υπαξιωματικός.

 Στις 29 Νοεμβρίου η διοίκηση πέρασε στα χέρια των SS και του διαβόητου ταγματάρχη Πάουλ Ραντόμσκι (Paul Radomski). 

Ο τελευταίος μεν είχε διατελέσει Διοικητής σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Syrets και είχε φήμη βαρβαρότατου και ανελέητου αγριάνθρωπου.

Ελάχιστα βιογραφικά στοιχεία είναι γνωστά γι’ αυτόν και προέρχονται από κάποιους φακέλους αρχείου που διασώθηκαν. Γεννήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1902, έγινε μέλος του Ναζιστικού Κόμματος (αριθμ. μέλους 96942) και στη συνέχεια κατατάχτηκε στην SS (αριθμ. μέλους 2235). 

Και οι δύο αριθμοί μαρτυρούν ότι ήταν από τους πρώτους που εγγράφηκαν στο Κόμμα και κατατάχθηκαν στην SS.

 Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που ο νέος στρατοπεδάρχης απηύθυνε στους κρατουμένους στο πρώτο του προσκλητήριο

«Είμαι ο ταγματάρχης Ραντόμσκι. 

Από σήμερα αναλαμβάνω τη διοίκηση του στρατοπέδου. 

Θέλω απόλυτη τάξη, πειθαρχία και ησυχία. Κάθε παράβαση, κάθε αταξία θα τιμωρείται αμείλικτα, ακόμα και με τα όπλα. 

Κάθε διαταγή μου θα εκτελείται αμέσως και με ακρίβεια και χωρίς καμία αντιλογία»

 Οι εργασίες σχετίζονταν με επισκευές, καθαρισμούς και καλλωπισμό των κτηρίων του στρατοπέδου. 

Ελάχιστες όμως φορές οι αγγαρείες είχαν λογικοφανή σκοπό. 

Ο Ραντόμσκι και οι άνδρες του υποχρέωναν τους κρατουμένους να σκάβουν λάκκους με τα χέρια και έπειτα να τους ξαναγεμίζουν η να σχηματίζουν σωρούς από μπάζα και έπειτα να τα ξανασκορπίζουν.

Η ΠΡΩΤΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Η πρώτη εκτέλεση στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου έγινε στις 7 Δεκεμβρίου 1943 το απόγευμα. 

To θύμα, το οποίο εκτελέστηκε από τον ίδιο τον Ραντόμσκι, έφθασε στο Χαϊδάρι με δωδεκαμελή ομάδα από τις φυλακές Αβέρωφ το μεσημέρι της ίδιας ημέρας.

 Ήταν ο έφεδρος υπολοχαγός του Ελληνικού Στρατού Λεβί από τα Ιωάννινα. 

Ο διερμηνέας διάβασε στα Ελληνικά την έγγραφη διαταγή του Ραντόμσκι:

“Ό διοικητής Χαϊδαρίου Ταγματάρχης Ραντόμσκι θα εκτελέσει προσωπικά ενώπιον σας τον κρατούμενο Λεβί, επειδή αποπειράθηκε να δραπετεύσει την ημέρα της σύλληψής του. 

Προσέξτε! 

Σε τέτοια περίπτωση θα έχετε την ίδια τύχη!”
Ο Ραντόμσκι πράγματι εκτέλεσε τον κρατούμενο και μετά την εκτέλεση διέταξε κάποιους κρατούμενους να πάρουν τη σορό. Σταμάτησε, ωστόσο, τη διακομιδή επειδή πρόσεξε τα υποδήματά του.

 Ήταν καινούργια – καλό λάφυρο.

 Διέταξε να του αφαιρέσουν τα υποδήματα και τα πήρε πριν φύγει.

Σύμφωνα με ομάδα ψυχολόγων που ερεύνησε το φαινόμενο της ναζιστικής βίας μετά το τέλος του πολέμου, ο στόχος της δολοφονίας αυτής, καθώς και των υπόλοιπων αγριοτήτων του ταγματάρχη Ραντόμσκι, δεν ήταν τόσο να τιμωρήσει τον Λεβί, όσο να αποτρέψει παρόμοιες πράξεις.

 Γενικά, το σύστημα τρομοκρατίας και εκφοβισμού, το οποίο εφάρμοσε ο Χίτλερ σε ολόκληρη την Ευρώπη, στόχευε στον αφανισμό της θέλησης και της φαντασίας των υπόδουλων πληθυσμών.

 Έτσι, η συμπεριφορά των μελών της φρουράς στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου είχε στόχο να δημιουργήσει στους κρατουμένους μία διαρκή ανασφάλεια σχετικά με τη ζωή τους.

Μετά τη δολοφονία του Λεβί, ακολούθησαν πολυάριθμες ομαδικές εκτελέσεις στο Χαϊδάρι. 

Αναφέρεται ότι εκτελέστηκαν συνολικά 1.800 κρατούμενοι, ενώ 300 ακόμη θανατώθηκαν στις ανακρίσεις στο αρχηγείο της Γκεστάπο στην οδό Μέρλιν στο κέντρο της Αθήνας και στο Χαϊδάρι.

ΑΝΕΛΕΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Η πρώτη κρατούμενη στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου ήταν η Ηλέκτρα Αποστόλου, που έφτασε στις 7 Δεκεμβρίου 1943 και κλείστηκε στον θάλαμο 11 του Μπλοκ 15.

 Σταδιακά, μεταφέρθηκαν αρκετές γυναίκες, χριστιανές και Εβραίες, που τοποθετήθηκαν στον θάλαμο 29 του ίδιου Μπλοκ.

 Μεταξύ αυτών ήταν και η Ηρώ Κωνσταντοπούλου.

Τον Ιανουάριο οι γυναίκες μεταφέρθηκαν στο Μπλοκ 11 και δύο μήνες αργότερα στο Μπλοκ 6.

 Η πρώτη εκτέλεση που περιλάμβανε και γυναίκες έγινε στις 2 Μαΐου 1944.

 Μεταξύ των κρατουμένων στο Χαϊδάρι ήταν και η Λέλα Καραγιάννη, η οποία κλείστηκε στην απομόνωση και ακολούθως εκτελέστηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1944 στο Δαφνί, στον χώρο όπου σήμερα είναι ο Διομήδειος κήπος.

 Υπολογίζεται ότι στο Χαϊδάρι κρατήθηκαν πάνω από 300 χριστιανές και περίπου 2.500 Εβραίες γυναίκες.

 Ελάχιστες από τις Εβραίες, γύρω στις είκοσι, κατάφεραν να ελευθερωθούν από το Χαϊδάρι -ήταν όσες είχαν κάνει μεικτό γάμο ή είχαν ξένη υπηκοότητα. 

Από τις χριστιανές εκτελέστηκαν 31, ενώ 161 στάλθηκαν όμηροι στη Γερμανία.

Στα τέλη του χειμώνα του 1944 ο ταγματάρχης Ραντόμσκι αντικαταστάθηκε από τον Καρλ Φίσερ (Karl Fischer). 

Η αντικατάσταση αυτή έγινε επειδή ο Ραντόμσκι, τύπος αμόρφωτος και αγροίκος, δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί, ίσως επειδή ήταν και μεθυσμένος, και χειροδίκησε ενώπιον άλλων αξιωματικών στον άμεσο υφιστάμενό του.

Μετά τον πόλεμο δεν τον ξαναείδε κανείς…

Πηγή

View city