Ολυμπιακός: Ένας Θρύλος που γεννήθηκε πριν ακόμη ιδρυθεί

Του Στέφανου Μίλεση*

από το ΚΑΝΑΛΙ ΕΝΑ του Πειραιά

Είναι δυνατόν να περιγράψει κάποιος την ιστορία μιας ομάδας ποδοσφαίρου χωρίς να αναφερθεί στους παίχτες της, στους προπονητές της και στα στατιστικά της; Κι όμως, όταν μιλάμε για τον Ολυμπιακό γίνεται!

Αν και ξεκίνησε ως ακόμα μια ομάδα ποδοσφαίρου στον Πειραιά, έφτασε να γίνει η διασημότερη από τις ιστορίες της πόλης.

Βεβαίως ο Ολυμπιακός μπορεί να γεννήθηκε στον Πειραιά αλλά πολύ σύντομα έγινε πανελλήνια ιδέα. Πειραιώτες, νησιώτες και θαλασσινοί, διαπλέοντας με τα πλοία του εμπορικού μας ναυτικού, τους απέραντους ωκεανούς, παρηγορούσαν τη μοναξιά τους, με τις νίκες της ομάδας που σπανίως τους απογοήτευε.

Σε όλα τα λιμάνια του κόσμου, στις προβλήτες των λιμανιών όταν συναντιούνταν Έλληνες ναυτικοί, αντάλλασαν τις πληροφορίες που είχαν για τα παιχνίδια που έγιναν, τις νίκες και τις αγωνίες της ομάδας. Επιστολές, ραδιοφωνικά κύματα και συχνότητες ασυρμάτου διέσχιζαν όλες τις θάλασσες του κόσμου μεταφέροντας ειδήσεις της ομάδας στους Έλληνες της διασποράς. Μα δεν ήταν μόνο αυτοί. Διότι ο Ολυμπιακός Πειραιώς από την πρώτη στιγμή που γεννήθηκε έγινε η ομάδα των φτωχών και των καταπιεσμένων, των γαβριάδων του λιμανιού, των βαρκάρηδων και των αχθοφόρων.

Ο προσδιορισμός που ήταν η προστιθέμενη αξία

Το όριζε ο προσδιορισμός «Πειραιώς» στον τίτλο του. Αυτό το «Πειραιώς» έδειχνε ότι αναφερόταν σε μια πόλη που ζούσε στο περιθώριο της πρωτεύουσας, που έδινε τον αγώνα της βιοπάλης.

Αναφερόταν στους κατοίκους μιας εργατούπολης που δεν γνώριζαν θέατρα και κοσμικές διασκεδάσεις, που περνούσαν τις σχόλες και τις αργίες τους με πασατέμπο βολτάροντας στο Πασαλιμάνι, που γελούσαν με το θέατρο σκιών του Χαρίδημου, που χαίρονταν με την κεχριμπαρένια ρετσίνα των Μεσογείων στου Μπαϊκούτση, στου Καλαμπάκα και στου Παρλαμά.

Και άλλες ομάδες στην πορεία του χρόνου έφεραν την επωνυμία «Ολυμπιακός», καμία όμως δεν έφερε τον προσδιορισμό «Πειραιώς». Αυτός ο προσδιορισμός ήταν η προστιθέμενη αξία!

Αυτοί οι άνθρωποι της καθημερινότητας πέτυχαν κάτι το απίστευτο. Ναυτικοί, εργάτες στους κυλινδρόμυλους και στα υφαντουργεία, στα Λιπάσματα και στο Γυαλάδικο, στα τραίνα και στους ντόκους του λιμανιού για φορά την εβδομάδα έχαναν την όποια ιδιότητα έφεραν στις φάμπρικες και μεταμορφώνονταν! Γίνονταν Ολυμπιακοί!

Δεν πήγαιναν στο γήπεδο ως θεατές, ως παρατηρητές κάποιου αγώνα για να δουν την ομάδα τους απλά να νικάει. Πήγαιναν για να νικήσουν οι ίδιοι! Ήταν οι πρώτοι που άρχισαν να συμμετέχουν, να υποστηρίζουν, να αγωνίζονται με τον δικό τους τρόπο.

Βγάζοντας όλο τον αέρα των πνευμόνων τους για να ακουστεί η ιαχή «Ο-λυ-μπι-ακός» από το ποδηλατοδρόμιο του Φαλήρου, έως την Δραπετσώνα, στο Πέραμα, στο Κερατσίνι. Μια φωνή, μια ιαχή που βγαίνοντας από τα πνευμόνια του κόσμου γινότανε βροντή που δονούσε συθέμελα το γήπεδο.

Στην ταβέρνα του Μοίρα στις 10 Μαρτίου 1925

Γινόταν κόκκινος άνεμος που φυσούσε πάνω από την πόλη των ανθρώπων του λιμανιού και του μετάλλου. Ο έφηβος τεχνίτης των μηχανουργείων, ο ηλεκτροτεχνίτης, ο εφαρμοστής, ο τορναδόρος, ο θερμαστής, το παραπαίδι του μηχανουργείου στο άκουσμα της ιαχής σήκωναν το ανάστημά τους σε ένα σύστημα που τους είχε ταξινομήσει στη τελευταία του βαθμίδα. Έγιναν ο δωδέκατος παίχτης της ομάδας. Μόνο που ο δωδέκατος αυτός παίχτης φορούσε φόρμα τεχνίτη κι τραγιάσκα στο κεφάλι. Είχε λαδωμένα χέρια και μαύρο από την κάπνα πρόσωπο. Μπορούσε όμως να φωνάξει.

Και η ιαχή του λειτουργούσε με έναν παράξενο και θαυμαστό τρόπο. Ακουγόταν πιο δυνατή, πιο ξεκάθαρη, πιο βροντερή όταν η ομάδα έχανε! Εκεί ο κόσμος του Ολυμπιακού έδειχνε τη στόφα του. Ο Ολυμπιακός Πειραιώς φέρει ως επίσημη ημερομηνία γεννήσεώς του την ανεπίσημη συνάντηση των παραγόντων του που έγινε στην ταβέρνα του Μοίρα στις 10 Μαρτίου του 1925, στην οδό Άρεως σημερινή Καραολή & Δημητρίου.

Η ραβδωτή ερυθρόλευκη φανέλα

Η ιστορία βεβαίως μέχρι να φτάσουμε σε αυτή τη συμφωνία των ιδρυτών ήταν μεγάλη. Γεγονός είναι ότι για πρώτη φορά εμφανίστηκε στο γήπεδο μια ομάδα που έφερε ραβδωτή ερυθρόλευκη φανέλα και το όνομα «Ολυμπιακός» αρκετό καιρό πριν την αναγνώριση της νομικής του υπόστασης. Το πόσο μας προβληματίζει… Ο Ολυμπιακός διενεργεί χριστουγεννιάτικους και αποκριάτικους χορούς στο ξενοδοχείο ΑΚΤΑΙΟΝ στο Νέο Φάληρο του 1924, που οι τεράστιες αίθουσές του διατίθενται μόνο σε όσα σωματεία μπορούσαν να τις γεμίσουν.

Και δόθηκαν στον Ολυμπιακό του 1924! Ο Ολυμπιακός είναι γεγονός ότι φέρει στοιχεία στα χρωματοσώματά του από τα περισσότερα ποδοσφαιρικά σωματεία που μεσουρανούσαν στον Πειραιά από τις αρχές του αιώνα, τα οποία διαλύονταν και συστήνονταν εκ νέου σε σχήματα που ουδέποτε προσέγγιζαν τις επιδιώξεις και τις προσδοκίες του κόσμου του Πειραιά, για αυτό και δεν είχαν κατακτήσει τη μονιμότητα. Όλα τα προϋπάρχοντα σχήματα για παράδειγμα είχαν υποστεί ήττες-συντριβές και μάλιστα επαναλαμβανόμενες από την ομάδα της Νεάπολης. 

Το παιχνίδι με την ομάδα της Νεάπολης

Ήδη από τις 16 Μαΐου του 1924 υποβάλλεται αίτηση στο δικαστήριο Πρωτοδικών Πειραιώς για την αναγνώριση σωματείου που ήδη λειτουργούσε με την επωνυμία «Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς». Και μέχρι να εξεταστεί η αίτηση η ομάδα δίνει αγώνες όπως έδινε και πριν την υποβολή της αίτησης.

Στις 30 Απριλίου του 1925 ο Ολυμπιακός νικά την ομάδα του γαλλικού καταδρομικού Ζαν Ντ’ Άρκ με έξι μηδέν. Ακολουθεί το πρωτάθλημα Πειραιά. Δίνει παιχνίδι με την τρομερή ομάδα της Νεάπολης που όλοι περίμεναν, την οποία νικά ένα μηδέν. Ακολουθεί η ρεβάνς. Στο γήπεδο μαζεύεται για πρώτη φορά κόσμος να δει ποια είναι εκείνη η ομάδα που κέρδισε τη Νεάπολη. Ο αγώνας ξεκινάει και ο φονιάς των ποδοσφαιρικών σωματείων η Νεάπολη αρχίζει να σφυροκοπάει τον Ολυμπιακό. Όλοι περιμένουν να τον συνθλίψει.

Ύστερα από κάποια λεπτά πίεσης οι παίχτες του Ολυμπιακού βγαίνουν μπροστά. Ο αγώνας λήγει με νίκη του Ολυμπιακού με έντεκα μηδέν! Ο κόσμος παραληρεί δεν το έχει ξαναδεί αυτό το πράγμα! Οι Πειραιώτες αρχίζουν να μιλάνε για κάποιον Ολυμπιακό που συνέτριψε τη Νεάπολη με έντεκα γκολ.

Τρίτο αγώνα κατά της Φαληρικής, τρίτη νίκη με τέσσερα ένα. Στις 17 Μαΐου του 1925 και ενώ ακόμα η απόφαση του Πρωτοδικείου δεν έχει εκδοθεί γίνεται ο τελικός με τον Πειραϊκό στο Ποδηλατοδρόμιο. Και ενώ ο Ολυμπιακός έχει δεχθεί στο ξεκίνημα δύο γκολ, ανατρέπει το παιχνίδι και νικά με τέσσερα έναντι δύο. Οι αθηναϊκές ομάδες αρχίζουν να ακούνε για έναν Ολυμπιακό εκεί κάτω στον Πειραιά που μοιράζει γκολ.

Επίσημα όμως ακόμα Ολυμπιακός δεν υφίσταται! Ο Ολυμπιακός είναι η πρώτη ομάδα στην Ελλάδα που αποκτά οπαδούς και μάλιστα πιστούς πριν από την ίδρυσή της! Είναι αυτό που λέμε σήμερα «μοιράζει γκολ από τα αποδυτήρια».

Ένας «θρύλος» έχει γεννηθεί πριν καν οριστικοποιηθεί το σχήμα, πριν δημιουργηθεί το τελικό καταστατικό, πριν καν έρθει η αναγνώριση από το πρωτοδικείο. Η αναγνώριση ήρθε με την απόφαση που εκδόθηκε στις 25 Μαΐου 1925. Τρεις μέρες μετά την αναγνώρισή του νικά Άρη και Ηρακλή μέσα στη Θεσσαλονίκη και έρχεται ισόπαλος με τον Παναθηναϊκό.

Η ομάδα του αγγλικού «Κόνκορντ» έχασε 6-0

Επίσκεψη του αγγλικού στόλου στον Πειραιά στις 16 Ιανουαρίου του 1927. Οι επίλεκτοι Άγγλοι δεν είναι τυχαίοι. Στη χώρα τους γεννήθηκε το σύγχρονο ποδόσφαιρο και η αγγλική ομάδα επιλέγεται ανάμεσα από τους πεντακόσιους και βάλε άνδρες των πληρωμάτων. Το 1906 είχαν διαλύσει τον Εθνικό Γυμναστικό Σύλλογο με σκορ δεκαοχτώ μηδέν! Αγώνας στο ποδηλατοδρόμιο όπου η ομάδα του Αγγλικού στόλου χάνει με δύο μηδέν.

Τι θα συνέβαινε εάν οι Άγγλοι δεν κατέβαζαν τους επίλεκτους του στόλου αλλά ομάδα μόνο ενός πλοίου; Η απάντηση έχει δοθεί. Η ομάδα του αγγλικού πλοίου «Κόνκορντ» έχασε με έξι μηδέν.

Η Μαγιάτικη συμφωνία του 1925 το μόνο που έκανε ήταν να επισημοποιήσει την ύπαρξη μιας ομάδας που είχε ήδη σαρώνει άμα τη εμφανίσει. Ο Ολυμπιακός Πειραιώς απλά με τη νομική του αναγνώριση εδραιώνει την παρουσία του με επίσημη σφραγίδα. Στα γήπεδα την είχε εδραιώσει από πριν.

Παίζει με την πρωταθλήτρια Γιουγκοσλαβίας τη Μπεογκράντσκι κι ύστερα από έναν τρομερό αγώνα έρχεται ισόπαλος δύο-δύο, όταν οι Γιουγκοσλάβοι είχαν διαλύσει λίγο πριν ΑΕΚ και Παναθηναϊκό με τρία και πέντε γκολ αντίστοιχα.

Το απόλυτο ίνδαλμα

Στον Πειραιά η ομάδα λατρεύεται πλέον ως το απόλυτο ίνδαλμα. Ο Πειραιάς που μέχρι τότε ήταν γνωστός ως η πόλη της εργασίας, γίνεται και πόλη του ποδοσφαίρου. Μέχρι το 1930 οι παίχτες του Ολυμπιακού στο Ποδηλατοδρόμιο δίνουν προπονήσεις μπροστά σε χίλιους θεατές. Πρωτόγνωρο!

Πειραιώτες και όχι μόνο αφήνουν τις εργασίες τους για παρακολουθήσουν την προπόνηση της αγαπημένης τους ομάδας. Το 1937 ο Ολυμπιακός λαμβάνει στα γραφεία του στο Πασαλιμάνι διπλάσια γράμματα από την δημαρχία Πειραιά! Αυτό ήταν το ξεκίνημα μιας ομάδα που στο άκουσμα του ονόματός της και μόνο έφτασε να προκαλεί ρίγη συγκίνησης σε εκατομμύρια φίλαθλους σε όλη την Ελλάδα αλλά και έξω από αυτήν. Ολυμπιακός Πειραιώς!

Μπορεί άραγε να μιλήσει κάποιος για μια ομάδα εάν δεν είναι γνώστης του ποδοσφαίρου; Μπορεί άραγε να μιλήσει κάποιος για μια ομάδα που νικάει πριν ακόμα ιδρυθεί; Ναι κυρίες και κύριοι μπορεί. Εάν πρόκειται για τον Ολυμπιακό…

*Προέδρου Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς