Οι ιστορικές συμπτώσεις της 25ης Ιανουαρίου που φέτος θα ΄χουν “διερευνητικές”!

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Στην διεθνή πολιτική αλλά και στην υψηλή διπλωματία, κάθε τι έχει την σημασία του.
Πραγματική η σημειολογική!

Τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη, εξετάζονται και οι πιο ασήμαντες λεπτομέρειες, διοχετεύονται υπόγεια μηνύματα, κι ακόμα στήνονται ιστορικές «παγίδες» που στόχο έχουν να υπενθυμίσουν προηγούμενα γεγονότα η να φέρουν σε δύσκολη θέση την άλλη πλευρά.
Σε κορυφαίες συναντήσεις, ρυθμίζεται μέχρι και η ώρα προσέλευσης, το πώς θα καθίσουν γύρω η απέναντι στο τραπέζι, που θα γίνουν οι συνομιλίες, τι θα περιλαμβάνει το μενού και πολλές ακόμα εκκρεμότητες που θεωρούνται ασήμαντες, αλλά κάθε άλλο είναι…
Οι διερευνητικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, ορίστηκαν να ξεκινήσουν στις 25 Ιανουαρίου σε σημείο που δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα.
Αυτή η ημερομηνία έχει σημειολογική σημασία για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις για δυο λόγους.
Ένας το 1975 και ο άλλος το 1996.

ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΧΑΓΗ

Το 1975 βρίσκει τις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας στο χειρότερο δυνατό σημείο τους.
Δεν είναι μόνο η εισβολή και κατοχή στην Κύπρο.
«Η Κύπρος αποτελεί το πρώτο βήμα προς το Αιγαίο» θα δηλώσει με νόημα ο υπουργός Εξωτερικών Μελίχ Εσεμπέλ μέσα στην τουρκική Εθνοσυνέλευση. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις θέσεις και μπροστά στον κίνδυνο τυχόν απώλειας εθνικής κυριαρχίας, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής λαμβάνει πρωτοβουλίες.

Η Τουρκία προσθέτει στον κατάλογο των διαφορών δύο ακόμη, την αμφισβήτηση του ελληνικού εναέριου χώρου και το θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο.
Η πολιτική των ΗΠΑ γίνεται απόλυτος ρυθμιστικός παράγοντας.

Τόσο ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζ. Φορντ, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Χ. Κίσινγκερ καθιστούν σαφές στον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή ότι πρωτίστως επιθυμούν να τερματιστεί το εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας, το οποίο αποφάσισε το Κογκρέσο για την εισβολή στην Κύπρο.

Είναι προφανές ότι η πλάστιγγα αρχίζει να γέρνει προς την τουρκική πλευρά.
Τον Ιανουάριο του 1975 λοιπόν, η ελληνική κυβέρνηση μελετά για να αποφασίσει, ότι το θέμα της υφαλοκρηπίδας, πρέπει να επιλυθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Στις 25 λαμβάνεται η τελική απόφαση και στις 27 Ιανουαρίου η κυβέρνηση Καραμανλή, υποβάλλει για πρώτη φορά επισήμως την πρόταση προς την κυβέρνηση της Τουρκίας για την παραπομπή του θέματος της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Η Άγκυρα απαντά κατ’ αρχήν με μπαράζ παραβιάσεων του εναέριου χώρου μεταξύ 6 και 10 μιλίων και παραβάσεις του FIR Αθηνών.
Δίνει εντολή στον πρεσβευτή της Ελλάδας στην Άγκυρα, Δημήτρη Κοσμαδόπουλο, να επιδώσει ρηματική διακοίνωση, με την οποία η Αθήνα προτείνει την υπογραφή συνυποσχετικού για την παραπομπή της διαφοράς σχετικά με την υφαλοκρηπίδα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

«Θα αποδεχόμασταν την πρόταση, αν και η Ελλάδα δεχόταν ότι η υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου είναι προέκταση της Ανατολίας (σ.σ.: Μικράς Ασίας)» δηλώνει δύο εικοσιτετράωρα αργότερα ο Τούρκος πρωθυπουργός.

Στις 31 Μάη 1975 ο Κ. Καραμανλής συναντάται με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Σ. Ντεμιρέλ, συζητούν για το Κυπριακό, το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου, την υφαλοκρηπίδα και τον εναέριο χώρο.

Στο κοινό ανακοινωθέν για τη συνάντηση αναφέρεται:
«Οι δύο πρωθυπουργοί απεφάσισαν ότι τα προβλήματα αυτά πρέπει να επιλυθούν ειρηνικώς μέσω διαπραγματεύσεων και όσον αφορά το θέμα της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης…
Συναφώς απεφάσισαν την επίσπευσιν της συναντήσεως των εμπειρογνωμόνων διά το θέμα της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, ως επίσης και της συναντήσεως των εμπειρογνωμόνων διά το θέμα του εναερίου χώρου».

Η υποχώρηση της ελληνικής κυβέρνησης είναι εμφανής.

Έναντι της τουρκικής συναίνεσης για προσφυγή στη Χάγη αναφορικά με το υπαρκτό θέμα της υφαλοκρηπίδας, δέχτηκε να αρχίσει συνομιλίες για το θέμα του εναέριου χώρου.
Στις 17 Ιουνίου συναντώνται οι εμπειρογνώμονες των δυο χωρών και με απόλυτη μυστικότητα αρχίζουν τη συζήτηση για τον εθνικό εναέριο χώρο.

Η κυβέρνηση της Τουρκίας πετυχαίνει έτσι να «νομιμοποιήσει» τις απαιτήσεις της.
Όμως, λίγες μέρες πριν την υπογραφή του συνυποσχετικού για την παραπομπή του θέματος της υφαλοκρηπίδας στη Χάγη, η τουρκική κυβέρνηση υπαναχωρεί, δεν συμφωνεί με την παραπομπή της διαφοράς στο διεθνές δικαστήριο.

Ο ΔΙΑΚΟΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΙΑ

Η κρίση στα Ίμια ξεκίνησε στις 25 Δεκεμβρίου του 1995 όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ίμια, εκπέμποντας σήμα κινδύνου. Ωστόσο ο πλοίαρχος δεν δέχθηκε βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή.

Τα γεγονότα στην συνέχεια είναι γνωστά.

Κι έτσι φτάνουμε στις 25 Ιανουαρίου του 1996.

Βλέποντας ότι η Άγκυρα εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ο δήμαρχος Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, αποφασίζει να φτάσει στην βραχονησίδα.
Εκείνη την ημέρα λοιπόν, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα και δύο κατοίκους του νησιού, υψώνει την ελληνική σημαία στην Μικρή Ίμια και μία ημέρα μετά στην άλλη βραχονησίδα.

Τότε, τα τουρκικά ΜΜΕ μετέδωσαν εικόνες με την ελληνική σημαία στα Ίμια, προκαλώντας σάλο στη γείτονα χώρα.

Η απόρριψη του ελληνικού αιτήματος για προσφυγή στη Χάγη-που ισχύει έως τις μέρες μας- και η ύψωση της σημαίας στα Ίμια, που σηματοδοτούσε την ελληνική κυριαρχία και αμφισβητείται μέχρι σήμερα, έγιναν την ιδία ημερομηνία που ξεκινούν οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη!
Τυχαίο;…

Όσο για τον τόπο που θα διεξαχθουν, ακούγονται δυο πολυτελή κεντρικά ξενοδοχεία με άπλετη θέα στην… Αγία Σοφιά!
Κι αυτό τυχαίο;…