Ο νέος πόλεμος του Ερντογάν
Του Μιχάλη Ψύλου
Κάτοικοι του Αζερμπαϊτζάν ανεμίζουν στους δρόμους Τουρκικές σημαίες καθώς διέρχονται στρατιωτικά οχήματα! Τις εικόνες φιλοξενούν σχεδόν όλες οι τουρκικές εφημερίδες στις ιστοσελίδες τους,καθώς μαίνονται οι συγκρούσεις Αρμενίας-Αζερμπαιτζάν στο διαφιλονικούμενο θήλακο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Και με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να απειλεί ότι «δεν θα εγκαταλείψει τους Αζέρους αδελφούς του».
Η Τουρκία εδώ και πολλά χρόνια έχει συνάψει στρατηγική συμμαχία με το Αζερμπαιτζάν και ειδικά τους τελευταίους μήνες -μετά τις συγκρούσεις του περασμένου Ιουλίου και πάλι στο Ναγκόρνο Καραμπάχ- τουρκικές δυνάμεις πραγματοποιούσαν συχνά κοινά στρατιωτικά γυμνάσια στα σύνορα Αζερμπαιτζάν-Αρνενίας. Όπως γράφει μάλιστα η γερμανική Tagesschau «δεν είναι σαφές αν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αποσυρθεί εντελώς από το έδαφος του Αζερμπαιτζάν ,καθώς η Αγκυρα σχεδιάζει να εγκαταστήσει στρατιωτική βάση στην αυτόνομη περιοχή του Ναχιτσεβάν, που κατοικείται κυρίως από Αζέρους αλλά βρίσκεται στα σύνορα της Αρμενίας με την Τουρκία».
Εδώ βρίσκεται και η αιτία της νέας πολεμικής αντιπαράθεσης και στο ρόλο της Τουρκίας. Για να βάλει πόδι στο Ναχιτσεβάν, ο Ερντογάν προσφέρθηκε να κάνει δώρο στην κυβέρνηση του Αζερμπαιτζάν έναν αγωγό μήκους 80 χιλιομέτρων για την μεταφορά φυσικού αερίου από την Τουρκία στην αυτόνομη περιοχή του Ναχιτσεβάν. Με αντάλλαγμα την παροχή δωρεάν φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Τουρκία. Ο Ερντογαν έβαλε την τουρκική εταιρεία Botas, την τουρκική ΔΕΠΑ δηλαδή, να κατασκευάσει τον αγωγό συνδέοντας την περιοχή του Ναχιτσεβαν με την Τουρκία . Η Αρμενία αντιδρά ομως βλέποντας τα επεκτατικά σχέδια των Τούρκων και αντιπροτείνει να κατασκευαστεί αγωγός που να ξεκινά απο το Μπακού και να διέρχεται από το αρμενικό έδαφος ώστε να έχει τον έλεγχο. Και έτσι προέκυψε η νέα κρίση! Με την υποδαύλιση της Αγκυρας…Και με πιόνια; Τους γνωστούς Σύρους μισθοφόρους που χρηματοδοτεί το Κατάρ και η Τουρκία στέλνει πότε στο Ιράκ, πότε στη Λιβύη και φυσικά και στην ίδια τη Συρία μήπως και καταφέρει και ανατρέψει τον Ασσαντ για να ελέγξει στη συνέχεια όλη τη χώρα.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εδρεύει στο Λονδίνο ,αναφέρει επικαλούμενο «πολύ αξιόπιστες πηγές» ότι η Τουρκία έχει στείλει εκατοντάδες Σύρους μισθοφόρους στο Αζερμπαιτζάν για να πολεμήσουν ενάντια στην Αρμενία. «Οι Σύροι μισθοφόροι είχαν φτάσει λόγο νωρίτερα στην Τουρκία από την ελεγχόμενη από τον τουρκικό στρατό πόλη Αφρίν της Συρίας» αναφέρει το Συριακό Παρατηρητήριο.
Η αμερικανίδα δημοσιογράφος Λίντσεϊ Σνέλ δημοσίευσε μάλιστα βίντεο που δείχνουν ότι περίπου 1.000 μέλη του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Ελεύθερου Συριακού Στρατού (TFSA) συγκεντρώθηκαν για να σταλούν στο Αζερμπαϊτζάν, προσθέτοντας ότι οι πρώτες ομάδες των μισθοφόρων έφτασαν στο Μπακού την Τρίτη. Το Υπουργείο Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν διέψευσε τις πληροφορίες αυτές ,αλλά μόλις ξέσπασαν οι συγκρούσεις την Κυριακή, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ερκίν Εντσάν δημοσίευσε βίντεο που δείχνει τους Σύρους να κατευθύνονται προς το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, επικαλούμενος μάλιστα «πηγές του Αζερμπαϊτζάν».
«Είναι ο νέος πόλεμος του Ερντογάν» γράφει χωρίς περιστροφές η γερμανική εφημερίδα Die Welt.Προσθέτει μάλιστα ότι ο Τούρκος πρόεδρος προχώρησε στην κίνηση αυτή «σε μια επίδειξη προς την Ευρώπη». Πράγματι! Παραμονές της συνόδου κορυφής της Ευρωπαικής Ενωσης την προσεχή Πέμπτη και Παρασκευή , ο Ερντογάν αλλάζει την ατζέντα και αντί οι Ευρωπαίοι ηγέτες να συζητούν έστω και απρόθυμα το ενδεχόμενο κάποιων κυρώσεων στην Αγκυρα για τις προκλητικές κινήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο, θα εστιάσουν την προσοχή τους στην ειρήνευση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Αφήστε που ο Ερντογάν θα κληθεί να παίξει ρόλο …ειρηνοποιού μεταξύ Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας για την εκτόνωση της κρίσης. Με δεδομένη μάλιστα την υποστήριξη της Αρμενίας από τη Ρωσία, κάποιοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Ερντογάν δεν θα διστάσουν να επαινέσουν κιόλας τον Τούρκο πρόεδρο επειδή «αναχαιτίζει» τη ρωσική προέλαση στον Καύκασο! «Μόνο ,που ενώ η Τουρκία γίνεται ολοένα και πιο επιθετική, η Ρωσία ασχολείται με τη διπλωματία και προσπαθεί να πείσει τους Αρμένιους και τους Αζερμπαϊτζάν να κάνουν συνομιλίες» όπως γράφει η Tagesschau. «Η Ρωσία χρησιμοποιεί την άλυτη σύγκρουση για να επεκτείνει την επιρροή της στην περιοχή, καθώς πουλάει ‘όπλα και στις δύο χώρες. Αλλά σε έναν ανοιχτό πόλεμο η Ρωσία θα μπορούσε να χάσει τον έλεγχο και έτσι να ανοίξει την πόρτα όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για το Ιράν και την όλο και περισσότερο ενδιαφερόμενη Κίνα» προειδοποιεί η γερμανική εφημερίδα.
Είναι σαφείς λοιπόν οι στόχοι της Αγκυρας στο …παζάρι του Καυκάσου με την στρατιωτική εμπλοκή σε μια σύγκρουση για τον θήλακο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο Αζερμπαιτζάν, που ξεκίνησε το 1988 λίγο πρίν τη διάλυση της ΕΣΣΔ; Να θυμήσουμε απλά για την ιστορία ότι το 1988 ,οι κάτοικοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ που είναι στην πλειοψηφία τους Αρμένιοι ,τάχθηκαν με δημοψήφισμα υπέρ της ένταξης στην Αρμενία.Με την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από την περιοχή το 1992, η ένταση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας μετατράπηκε κατά καιρούς σε πολεμικές συγκρούσεις .Παρά τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός με το Πρωτόκολλο του Μπισκέκ το 1994, οι δύο χώρες εξακολουθούν να βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση για το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Οπως γράφει εύστοχα η γερμανική Die Zeit: Μέχρι τώρα λοιπόν, «ο Ερντογάν διεξήγαγε επί του παρόντος… τρεισήμισι πολέμους. Οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις ξεκίνησαν στα ανατολικά, στο Ιράκ και έκτοτε εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη τη Συρία ως την τη Λιβύη στα δυτικά. Οσο για τον …«μισό πόλεμο»; Αυτός είναι κατά της Ελλάδας»! Με τους Έλληνες!» Αυτούς τους πολέμους ο Ερντογάν τους αποκαλεί «διασυνοριακές επιχειρήσεις και διευθετήσεις». Η γερμανική εφημερίδα τονίζει ότι «πρόκειται για πολέμους με στόχο την αύξηση της τουρκικής επιρροής, την στρατιωτική υπεροχή, τους ενεργειακούς πόρους και αυθαίρετη επέκταση των θαλασσίων συνόρων της Τουρκίας».
Η Άγκυρα έχει γίνει αποφασιστικός παράγοντας στη Λιβύη και στρατιωτική δύναμη στη Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή που κανείς δεν μπορεί να ξεπεράσει εύκολα. Η Τουρκία έχει μια νέα εξωτερική πολιτική, νέα όπλα- και μια νέα ιδέα: Την αναθεώρηση της ιστορίας μέσω της επιστροφής στις Οθωμανικές, αποικιακές κατακτήσεις.
Εδώ και χρόνια η Τουρκική Αεροπορία βομβαρδίζει δήθεν θέσεις του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) στο βόρειο Ιράκ, αλλά η Αγκυρα έχει στόχο τα ιρακινά πετρέλαια του Κιρκούκ και της Μοσούλης .Από το 2016 ,ο τουρκικός στρατός έχει εισβάλει στη Συρία από το 2016, δήθεν για για επιχειρήσεις κατά του Ισλαμικού Κράτους, στη πραγματικότητα εναντίον των κουρδικών πολιτοφυλακών που θέλουν τη δημιουργία μιας συνεκτικής κρατικής δομής ή τουλάχιστον μιας αυτόνομης περιοχής στα σύνορα με την Τουρκία. Σήμερα ο Ερντογάν, με τη ρωσική ανοχή, κατέχει ένα σημαντικό μέρος της βόρειας Συρίας υπό τον έλεγχό του και μάλιστα εισήγαγε τη λίρα ως επίσημο νόμισμα.
Η τρίτη και πιο επικίνδυνη περιοχή επέκτασης της Τουρκίας για την Ευρώπη είναι η Μεσόγειος Θάλασσα. Και εδώ η Αγκυρα διεξάγει τον … ενάμισυ πόλεμο. Έναν στη Λιβύη και μισό με Ελλάδα και Κύπρο! Εχοντας βάλει στο μάτι το λιβυκό πετρέλαιο ,ελληνικά νησιά και – γιατί όχι;-και ολόκληρη την Κύπρο, μέσω της ακύρωσης της Συνθήκης της Λωζάνης, η οποία καθόρισε τα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας το 1923 και την απόσυρση της Τουρκίας από την Κύπρο..
Όταν λοιπόν οι Ευρωπαίοι εταίροι κοιτάζουν την Αγκυρα να μην σκέφτονται μόνο το Προσφυγικό, τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και μερικές φορές τις συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν πρέπει να παραβλέπουν τις βαθιές αλλαγές που επιβάλει τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία η μεγαλομανία του Ερντογάν …Πριν αυξηθεί κι άλλο ο κατάλογος των πολέμων του Τούρκου Προέδρου !
