Νομοσχέδιο ΥΠΕΘΑ: 5 ακόμη λόγοι που επιβεβαιώνουν γιατί το προσωπικό των ΕΔ νιώθει απροστάτευτο

Το νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΑ για το οποίο τις τελευταίες ημέρες έχουμε γράψει, απέδειξε για πολλοστή φορά ότι η πραγματικότητα στις ΕΔ είναι πολύ διαφορετική απ΄ όσο πιστεύουν πολιτικοί και δημοσιογράφοι. Το πολυσυζητημένο άρθρο 1 που προβλέπει τη δημιουργία μηχανισμού υποστήριξης όσων στρατιωτικών θεωρούν ότι έχουν αδικηθεί, έχει αποκαλύψει αυτή την απόσταση… Ο τομεάρχης Άμυνας της ΝΔ Β.Κικίλιας μίλησε χθες για “κομισάριους” οι οποίοι δήθεν τοποθετούνται στα Γενικά Επιτελεία και υπήρξαν και πολλά δημοσιεύματα που αναφέρθηκαν σε “παράλληλη διοίκηση” ! Δηλαδή παράλληλη διοίκηση ασκείται όταν μεσαία και χαμηλόβαθμα στελέχη έχουν έστω και θεωρητικά τη δυνατότητα να διεκδικήσουν το δίκιο τους και δεν ασκείται όταν οι “μπαρμπάδες” των κομμάτων έχουν ανοιχτή γραμμή με τα Γενικά Επιτελεία και το ΥΠΕΘΑ για το ποιος θα προαχθεί, ποιος θα αποστρατευθεί, ποιος θα πάει που και άλλα σχετικά…;;

Το πιο παράδοξο είναι ότι στους επικριτές του άρθρου 1 περιλαμβάνονται και κάποιοι απόστρατοι, οι οποίοι διαφημίζοντας το βιογραφικό τους δεν καταλαβαίνουν ότι εκτίθενται… Γιατί είναι καλές οι σπουδές και τα μεταπτυχιακά, αλλά η Πατρίδα τους σπούσασε πρωτίστως για Αξιωματικούς κι όχι για να κάνουν σπουδές σ΄ όλη σχεδόν την καριέρα τους. Αυτά  γιατί το μέτρο χάνεται, όπως πάντα στην Ελλάδα.

Επανερχόμαστε στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΑ όχι για κάποιον άλλο λόγο, αλλά επειδή μηνύματα και κείμενα στρατιωτικών υποστηρικτικά προς το νομοσχέδιο και τις ρυθμίσεις τους, φθάνουν στο militaire.gr  κάθε μέρα! Δεν έχει ξανασυμβεί με άλλο θέμα και δεν μπορούμε να αδιαφορήσουμε γι΄ αυτό.

Το κείμενο που ακολουθεί είναι γραμμένο από εν ενεργεία στρατιωτικό. Τα πέντε  (5) παραδείγματα που αναφέρει ενισχύει όσους υποστηρίζουν ότι κάτι λείπει από τις ΕΔ:

Με αφορμή πρόσφατη αρθρογραφία σας, τολμώ να πω πολύ υψηλού ενδιαφέροντος, σχετικά με το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο που αφορά τα δικαιώματα του Προσωπικού, θα ήθελα να προβώ σε κάποιες σημαντικές επισημάνσεις.

Κατ΄αρχάς, σίγουρα θα πρέπει να αισθανόμαστε όλοι ικανοποιημένοι, που βλέπουμε την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία να ενδιαφέρεται για ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο κομμάτι της καθημερινότητας των στελεχών, που μέχρι σήμερα μόνο όποτε δημιουργεί προβλήματα το θυμόμαστε. Βέβαια, αν θέλουμε να είμαστε ακριβοδίκαιοι, τα Επιτελεία έχουν δώσει προ πολλού αυστηρές οδηγίες σχετικά με την τήρηση των νομικών προνοιών, αλλά το ένα και μοναδικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί έχει δύο σκέλη: το πρώτο είναι, εάν οι κατευθύνσεις αυτές  τηρούνται, και το δεύτερο όσον αφορά την περίπτωση που δεν τηρούνται, γιατί δεν τηρούνται;

Είμαστε βέβαιοι ότι με το εν λόγω νομοσχέδιο, αυτά τα δύο ερωτήματα απαντώνται ικανοποιητικά; Θα αναφέρω μερικά παραδείγματα της καθημερινότητας όλων των στελεχών για να καταδειχτεί πως το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και ότι είναι πάρα πολύ πιθανό τα προβλήματα να συνεχίσουν να υφίστανται και μετά από το νομοσχέδιο:

1. Υπαξιωματικός με βαθμολογία «επτά» (καλός) επί τρία χρόνια σε ένα πεδίο, θεωρητικά πρέπει να προάγεται, βάσει των όσων ισχύουν. Όμως προάγεται και στην πραγματικότητα; Η απάντηση είναι ένα ηχηρό όχι. Πως και γιατί δημιουργείται αυτή η απόκλιση ανάμεσα στα προβλεπόμενα και την πραγματικότητα; Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει πλήθος στελεχών που δικαιώνονται στα δικαστήρια, άρα κάποιο βαθύτερο πρόβλημα πρέπει υπάρχει. Το νομοσχέδιο τα θεραπεύει τέτοια προβλήματα;
2. Αναφορικά με το θέμα της διοικητικής αυθαιρεσίας σε διάφορες μορφές της (κατάχρηση εξουσίας κλπ), άραγε το νομοσχέδιο να παρέχει την απαιτούμενη προστασία προς το στέλεχος, ώστε αυτό να μπορέσει να αναφέρει αυτά που «πρέπει», δίχως ενδιαμέσως να υποστεί τις «συνέπειες» της πράξης του; Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, στο παρελθόν έχουν παρουσιαστεί περιπτώσεις (λίγες ή πολλές, αυτό το γνωρίζουν άλλοι) όπου «μέχρι να τελειώσει η υπόθεση» το στέλεχος παρουσιάζεται ως άχρηστο/προβληματικό (με ποινές και αρνητικές αξιολογήσεις), με αποτέλεσμα όταν έρθει η ώρα να κριθεί η υπόθεση, αυτή να αφορά κάποιον για τον οποίον υπάρχει μια γενικότερη αρνητική εικόνα. Όμως είναι πάντα έτσι; Το νομοσχέδιο προστατεύει το στέλεχος ως προς την άσκηση του δικαιώματός του και την προστασία του ονόματός του;
3. Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει Διοικητής που στέλνει στέλεχός του στο Στρατοδικείο (με πόρισμα ΕΔΕ, μάρτυρες κλπ) αλλά το στέλεχος δικαιώνεται πανηγυρικά. Όσον αφορά το σκεπτικό της απόφασης, αυτό αποτελεί καταπέλτη εις βάρος του Διοικητή. Είναι δυνατόν ο Αξιωματικός αυτός να παραμείνει Διοικητής, όταν η Δικαιοσύνη έχει αμφισβητήσει την ικανότητα κρίσης του και του έχει προσάψει (το ευγενικότερο να πούμε) άγνοια διοικητικών θεμάτων; Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για μία περίπτωση σαν αυτή;
4. Διοικητής αξιολογεί αρνητικά στέλεχός του, με βαθμολογίες που κυμαίνονται ανάμεσα στο «μη αποδεκτός» και «μέτριος» δίχως να υπάρχουν ποινές ή άλλα επιβαρυντικά τεκμήρια, κοινώς «επειδή έτσι έκρινε». Τελικώς το στέλεχος ακολουθεί τις νόμιμες διαδικασίες και δικαιώνεται πανηγυρικά με αποτέλεσμα οι βαθμολογίες να  αλλάξουν και να είναι προαγώγιμες. Το στέλεχος πως μπορεί να δικαιωθεί μέσω του νομοσχεδίου αποφεύγοντας την ψυχική φθορά και τα δαπανηρά δικαστήρια;
5. Διοικητής επιβάλει σειρά από ποινές σε στέλεχός του, οι οποίες τελικά, μετά από τις προβλεπόμενες διαδικασίες διαγράφονται ως αβάσιμες. Στο σκεπτικό της διαγραφής αυτών, γίνεται μνεία σε παρατυπίες και παραλείψεις διοικητικού επιπέδου. Το νομοσχέδιο προσφέρει τομές κατάλληλες που να θεραπεύουν τέτοια φαινόμενα;

Για να το πούμε πιο κατανοητά, για όλα τα στελέχη των ΕΔ που δικαιώνονται (συνήθως) στα Δικαστήρια, τι προσφέρει αυτό το νομοσχέδιο; Θα τους επιστρέψει χρήματα ή θα επιφέρει νέα ήθη και έθιμα στις ΕΔ (όπως τη δια παντός απομάκρυνση του Διοικητή από διοικητικές θέσεις); Δεν έχω διαβάσει κάτι περισσότερο από τα έγκυρα ρεπορτάζ σας, αλλά πολύ φοβάμαι ότι δεν θα προσφέρει τίποτα από τα δύο.

Κάποτε, οι Τράπεζες δημιούργησαν τον τραπεζικό μεσολαβητή, που είναι ένα Όργανο αποτελούμενο από τις τράπεζες, στο οποίο μπορεί να προσφύγει ο καταναλωτής για να θέσει θέματα εις βάρος των τραπεζών. Είναι προφανές ότι η  συγκεκριμένη, κατά τα φαινόμενα λογική, πρόταση, χάνει σε αρκετά σημεία. Το θέμα είναι, λοιπόν, να μην φτάσουμε στο ίδιο σημείο και με το υπόψη νομοσχέδιο, δηλαδή το στέλεχος να πρέπει να προσφύγει σε ένα Όργανο της Υπηρεσίας για να θίξει ένα θέμα όπου η Υπηρεσία το αδίκησε και να περιμένει να δικαιωθεί ενάντια στην Υπηρεσία. Εξάλλου, αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που προβλέπονται ανεξάρτητες Αρχές, ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα.

Παράλληλα, νομίζω ότι το νομοσχέδιο πρέπει να συμπεριλάβει και μια ακόμα πρόνοια, που κατά τα λοιπά θεωρείται ταμπού (αν και προβλέπεται από τον ΣΠΚ και το Διοικητικό Δίκαιο): οι ποινικές ευθύνες.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιοκρατία (όπου αυτή δεν τηρείται), δυστυχώς έχει αποδειχτεί ότι θα πρέπει να υπάρχει η δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι και συγκεκριμένα, προς όλες τις κατευθύνσεις. Αν το στέλεχος επιθυμεί να καταγγείλει/αναφέρει/προσφύγει, θα πρέπει να έχει πραγματικά στοιχεία και όχι μόνο «το λόγο του» ότι κάτι έχει συμβεί. Δυστυχώς υπάρχουν και περιπτώσεις με κατά φαντασία καταπατήσεις δικαιωμάτων. Θεωρώ ότι το μέτρο αυτό θα είναι σχετικά ήπιο, διότι τα στελέχη σε γενικές γραμμές, ούτως ή άλλως διέπονται από κοινή λογική και δεν κινούνται κατά των Διοικήσεών τους (δεν αναφέρομαι σε περιπτώσεις εξαιρέσεων).

Αντίστοιχα, αν ένα στέλεχος δικαιωθεί σε οποιαδήποτε περίπτωση και ιδίως εάν έχει μεσολαβήσει απόφαση Δικαστηρίου, θα πρέπει να επιβάλλονται στον Διοικητή ποινές τέτοιες που να είναι ανάλογες με τη ζημιά που έχει προκαλέσει στο στέλεχος. Επίσης, ίσως θα έπρεπε να θεσπιστεί και δυνατότητα αυτεπάγγελτης χρηματικής αποζημίωσης του θιγομένου από εκείνον που προκάλεσε τη ζημιά. Ο Διοικητής, είναι αυτονόητο, ότι πρέπει να έχει πρόσθετα και αυξημένα νομικά «όπλα» προκειμένου να διοικεί, άρα οι ποινές αυτές πρέπει να είναι ανάλογες των δυνατοτήτων του, ώστε να αποτρέπεται η δυνατότητα κατάχρησης.

Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, είναι αν με το νέο νομοσχέδιο, μπορεί να διασφαλιστεί ο τρόπος λειτουργίας ενός τέτοιου συστήματος προστασίας των δικαιωμάτων του Προσωπικού των ΕΔ, εντός των ΕΔ, με δομή εξαρτημένη από τις ΕΔ, διότι από όσα έχω διαβάσει μέχρι σήμερα δεν έχω συμπεράνει κάτι αντίθετο προς αυτό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι νομικές και θεσμικές πρόνοιες υπάρχουν ήδη, αλλά για διάφορους λόγους, έχει αποδειχτεί πως είναι δύσκολη η εφαρμογή τους. Το νέο νομοσχέδιο θα φέρει κάτι καινούργιο ως προς αυτό το κομμάτι, ή θα έχουμε «μια από τα ίδια» αλλά με νέο νόμο;

Περιμένουμε.

Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.