Φάκελος της Κύπρου – Αποσπάσματα Καταθέσεων
Γράφει ο
Παναγιώτης Δημητριάδης
Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: με καταθέτων τον κ Κατσαδήμα Σταθείτε τώρα, κύριε μάρτυς, εδώ στέλνουμε αεροπλάνα, διατάσσονται να επιστρέψουνε, στέλνουμε πλοία, υποβρύχια δηλαδή, διατάσσονται να επιστρέψουνε, στέλνουμε το 573 τάγμα, διατάσσονται να επιστρέψουνε, μα είναι αυτά σοβαρές στρατιωτικές ενέργειες;
ΚΑΤΣΑΔΗΜΑΣ: Ασφαλώς όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μου φαίνεται, ξέρω και εγώ, μήπως σφάλλω εγώ δηλαδή, αλλά δεν μου φαίνονται σοβαρά πράγματα αυτά. Στέλνω, ανακαλώ, στέλνω, ανακαλώ και στα αεροπλάνα και στα πλοία και στο πεζικό.
ΚΑΤΣΑΔΗΜΑΣ: Ασφαλώς όχι, δεν είναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να ρωτήσουμε και τούτο. Υπήρχαν, σχέδια για την απόκρουση ενδεχόμενης τουρκικής εισβολής, έτσι δεν είναι;
ΚΑΤΣΑΔΗΜΑΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τα σχέδια αυτά, πάντως, εφαρμόστηκαν από τον κ. Γεωργίτση, από το ΓΕΕΦ δηλαδή;
ΚΑΤΣΑΔΗΜΑΣ: Δεν εφαρμόστηκαν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί δεν εφαρμόστηκαν;
ΚΑΤΣΑΔΗΜΑΣ: Η ελαφρότερη δικαιολογία την οποία θα μπορούσε κανείς να προβάλλει είναι η σύγχυση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: με καταθέτων μάρτυρα τον κ Γεωργίτση
Οι δυνάμεις αυτές που υπήρχαν εκεί, για να αποκρούσουν την εισβολή επιτυχώς ή έστω ανεπιτυχώς. Ποιος τις εμπόδισε να δράσουνε; Μιλάω για το πρωί της 20ής του μηνός.
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Τις εμπόδισαν, διότι υπό του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων δεν εδόθησαν εγκαίρως πληροφορίες τις οποίες είχανε, ενώ εμάς μας έλεγαν ότι επρόκειτο περί ασκήσεως του ΝΑΤΟ, ότι οι Τούρκοι μπλοφάρουν όπως τις προηγούμενες φορές, το 1967 ή το 1964, και έτσι δεν δώσανε τις διαταγές που έπρεπε να δώσουνε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε υπόψη σας, μάθατε, πότε το BBC ανήγγειλε ότι άρχισε η απόβασης, άρχισε η επίθεσης εναντίον της Κύπρου;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Πρέπει να είναι γύρω στις 5.20΄ που ήρθαν και τα αεροπλάνα κι έκαναν τη ρίψη των αλεξιπτωτιστών…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τότε που έκαναν τη ρίψη των αλεξιπτωτιστών τι σας έλεγε το ΑΕΔ;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Ότι έχουμε παραισθήσεις και δεν έδιναν πολυβόλα ελεύθερα…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι δεν έδωσε;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Πολυβόλα ελεύθερα. Δηλαδή, να αποδεσμεύσουν τα αντιαεροπορικά, για να ρίξουμε τα αεροπλάνα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή δεν αποδέσμευσε ούτε τα αντιαεροπορικά.
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Τίποτα. Και μάλιστα είχα προσωπική επικοινωνία με τον κύριο, ταξίαρχο τότε, Πολίτη Σπύρο. Λέω προς Θεού, μέχρι τώρα δεν κάνατε τίποτα, δώστε πολυβόλα ελεύθερα, να ρίξουμε τα τουρκικά αεροπλάνα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όταν ένα τμήμα ενόπλων δυνάμεων δέχεται μια τέτοια επίθεση είναι υποχρεωμένο να περιμένει διαταγή, λέτε, των ανωτέρων του κλιμακίων ή είναι υποχρεωμένο να αυτενεργήσει και να αμυνθεί;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Εδώ είναι διαφορετική η περίπτωση, διότι άπαντες μας απαντάγανε αυτοσυγκράτηση, μην χτυπάτε, κι εγώ δεν ήξερα παρ’ όλα αυτά, παράκουσα τη διαταγή τους κι εκκίνησα ορισμένα τμήματα από της πρωίας, για να αναχαιτίσουν τουλάχιστον το προγεφύρωμα, να μην συνδεθούνε μέσω Τέμπλος με τον θύλακα της Λευκωσίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πότε επέτυχαν το προγεφύρωμα;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Άρχισαν να βγαίνουν 5.20΄.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Συναντήσανε αντίδραση;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Εδώ δεν έγινε απόβαση, έγινε αποβίβαση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αποβίβαση. Αναρωτιέμαι, δεν ήταν υποχρεωμένο το τμήμα να αυτενεργήσει; Ήταν ανάγκη να περιμένει τον Μπονάνο, δηλαδή, τι θα πει; Δεν ήταν υποχρεωμένο να αμυνθεί;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Δεν έλεγαν απολύτως τίποτα και μας έλεγαν αυτοσυγκράτηση, δεν αποδέσμευαν, κι εγώ δεν ήξερα τι ακριβώς γίνεται, φοβόμουνα μήπως εμπλέξω την Ελλάδα εις πόλεμο μετά της Τουρκίας. Εάν δεν είχα επαφή, ασφαλώς θα ενεργούσα αλλιώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπήρξε ελληνικό αεροπλάνο που κατερρίφθη;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Βεβαίως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Από ελληνικά πυρά;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Αυτό είναι άγνωστο. Δεν μπορώ να το βεβαιώσω. εδόθη προφορική εντολή και θα επακολουθούσε αστραπιαίο σήμα προς τις μονάδες, να θέσουν τα πολυβόλα δεσμευμένα, διότι έρχονται δικά μας αεροπλάνα. Δυστυχώς, όμως, όταν τα 4 αεροπλάνα ήρθαν μετά την 1.30΄, δεν θυμάμαι ακριβώς, νύχτα, χτύπησαν το ένα αεροπλάνο και σκοτώθηκαν όλοι οι οπλίτες και οι αξιωματικοί πλην ενός. Το δε έτερο εβλήθη εις το φτερό και σκοτώθηκε ένας οπλίτης. Από τα υπόλοιπα αεροπλάνα το ένα χάλασε η μίζα του και το άλλο είχε βληθεί κάπου στον έλικα και δεν έπαιρνε μπρος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τώρα, έπεσε στην Κύπρο κάνα αεροπλάνο
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Την πρώτη μέρα ρίξαμε έντεκα τουρκικά αεροπλάνα επί του εδάφους.
ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΣ: Εσείς διατάξατε να πυρποληθεί το Προεδρικό Μέγαρο, όπου ευρίσκοντο τα ιερά και όσια της θρησκείας και του έθνους εκεί. Γιατί το κάνατε;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Κατ’ αρχήν δεν διέταξα την πυρπόληση του Προεδρικού Μεγάρου. Το Προεδρικό Μέγαρο πήρε φωτιά από βλήμα που υπάρχει μέσα στις δεσμίδες κι έχουν ανά 10 ή 12 βλήματα, υπάρχει ένα εμπρηστικό ή τροχιοδεικτικό. Κι έτσι κάηκε. Δεν έγινε επίθεση εναντίον της Αρχιεπισκοπής, έγινε πίεση και φύγανε μόνοι τους
ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΣ: Κύριε πρόεδρε, ο μάρτυς δεν λέει την αλήθεια, διετάχθη η κατάληψη και η καταστροφή της Αρχιεπισκοπής, χωρίς να υπάρχει στρατιωτική δύναμη εκεί, λεηλατήθηκαν τα ιερά και τα όσια τα οποία υπήρχαν εκεί, πολλά δε απ’ αυτά πωλούνται ακόμα στις δημοπρασίες του Λονδίνου.
ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΣ: Γνωρίζετε ότι ο επίλαρχος Λαμπρινός, αντισυνταγματάρχης, καθαιρέθηκε εις τον βαθμό του στρατιώτη και ότι καταδικάσθηκε για υπεξαίρεση; Ισχυρίζεστε όμως ότι δεν εκλάπησαν είδη από την Αρχιεπισκοπή.
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Το έμαθα εκ των υστέρων, ότι είχε μία πατερίτσα και ορισμένα άλλα πράγματα…
ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΣ: Τη μίτρα του Μακαρίου
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Αλλά αν τα έκλεψε από την Αρχιεπισκοπή ή όχι, δεν το ξέρω
ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΣ: Δεν είδατε, ίχνη βομβαρδισμού ή πυροβολισμών
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Πυροβολισμοί υπήρξαν. Μάχη έγινε στο Προεδρικό Μέγαρο Όχι ότι δεν υπήρχε φρουρά στο Προεδρικό Μέγαρο. Υπήρχανε νεκροί και από τη μία πλευρά και από την άλλη στο Προεδρικό Μέγαρο.
ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΣ: Διατάξατε και αναθέσατε σε αξιωματικούς, υφισταμένους σας, τη σύλληψη ορισμένων προσωπικοτήτων, όχι μόνο αυτών που αναφέρατε προηγουμένως ή άλλων, και την έρευνα και λεηλασία των σπιτιών τους. Είναι αλήθεια ότι από το σπίτι του Αζίνα, στο οποίο εστάλη μια ομάδα από συγκεκριμένους επώνυμους αξιωματικούς, ευρέθησαν πέντε εκατομμύρια δραχμές σε μάρκα, ευρέθησαν δολάρια, ευρέθησαν κυπριακές λίρες και αγγλικές λίρες και ότι όλα αυτά μαζί με τα τιμαλφή, ό,τι πολύτιμο υπήρχε στο σπίτι του Αζίνα, κι υπήρχαν πολλά, διότι ήτο ζάπλουτος, τα έφεραν στο αρχηγείο σας και ότι ένα μέρος απ’ αυτά ο υπεύθυνος του Ναυτικού –έτσι;– ο Αρχηγός του Ναυτικού εις την Κύπρο, τα έδωσε σε πακέτα εις τους συμμετάσχοντες της επιχειρήσεως στο σπίτι του Αζίνα στρατιώτες και αξιωματικούς; Το δε υπόλοιπο, το οποίο έφερε στο αρχηγείο, εζητήθη από εσάς ένα μέρος να διατεθεί υπέρ της Εθνοφρουράς και να μην αναγραφεί το ακριβές ποσόν;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Όχι…
ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ: Σας έλεγαν αυτό συγκρατηθείτε, άσκηση του ΝΑΤΟ, μπλοφάρουν οι Τούρκοι, πηγαίνετε να κοιμηθείτε, λέτε κάπου. Ενώ δηλαδή γινόταν η απόβαση ή η αποβίβαση, όπως την είπατε εσείς, και έτσι πρέπει να είναι, εκείνοι από πάνω σας έλεγαν πηγαίνετε να κοιμηθείτε. Αυτό μπορείτε να το χαρακτηρίσετε τουλάχιστον;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Δεν μπορώ. Δεν χαρακτηρίζεται αυτό το πράγμα. ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ: Κύριε μάρτυς, το καταλαβαίνω, εσείς δεν μπορείτε να το χαρακτηρίσετε. Ο λαός μας ξέρετε πώς το χαρακτήρισε; Εθνική προδοσία. Συμφωνείτε, ναι ή όχι, με αυτόν τον χαρακτηρισμό του λαού μας;
ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Εγώ δεν μπορώ να πω…
(Οι καταθέσεις περιλαμβάνονται στον Γ τόμο του Φακέλου της Κύπρου )
