Υποστηριξε το militaire
Στιγμές Ιστορίας
10/02/2021 | 06:00 (ενημερώθηκε 3 έτη πριν)
Militaire News

Κυπρος 1974: Η απόρρητη επιχείρηση με τα 4 ελληνικά πλοία που έσπασαν το εμπάργκο

Κυπρος 1974: Η απόρρητη επιχείρηση με τα 4 ελληνικά πλοία που έσπασαν το εμπάργκο

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

(πρώτο μέρος)

Υπάρχουν γεγονότα και ηρωικές πράξεις που διαδραματίστηκαν στην Κύπρο το 1974 κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής, που ακόμα είναι άγνωστα.

Απόρρητες συσκέψεις, πρόσωπα που πήραν σημαντικές αποφάσεις, γενναίοι ναυτικοί που δεν δείλιασαν και επικίνδυνες αποστολές που δεν τις έμαθε κανείς.

Μια από τις αυτές, αποκαλύπτει σήμερα, 47 χρόνια μετά, ο υποναύαρχος Π.Ν Μάρκος Μαστρακας, που τότε ήταν κυβερνήτης της Τ/Α «Ανδρομέδα» μίας των 4 Τ/Α τύπου “Nasty” που διατέθηκαν από το ΠΝ μεταξύ Κρήτης και Κύπρου ως πλοία «Έρευνας – Διάσωσης» των επιβαινόντων των Α/Φ αυτών σε περίπτωση ανάγκης).

Η αφήγηση του σε πρόσωπα, περιστατικά, ημερομηνίες και συγκεκριμένη δράση, είναι εντυπωσιακή.

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ Η ΕΝΤΟΛΗ

«Μέσα στο το κλίμα, εκείνων των ημερών που αφορούσε τη κινητοποίηση τόσο των Ναρκαλιευτικών όσο και της ΝΔΝΑ, των οποίων ο Αρχιπλοίαρχος Χριστοδουλίδης είχε την από κοινού Διοίκησή τους, κλήθηκε επειγόντως στο Πεντάγωνο περί την 02:00 της 23ης και έλαβε τη διαταγή ΑΕΔ (προφορικά από τον Αρχιπλοίαρχο Αθανάσιο Γλυκή του Α΄ Κλάδου ΓΕΝ, σε σχέδιο του σχετικού Απόρρητου σήματος) “να ετοιμάσει δύο μικρά εμπορικά πλοία για αποστολή από τον Πειραιά στη Λεμεσό Κύπρου πυρομαχικών και υλικών, το ταχύτερο δυνατό, χωρίς προστασία και το στρατιωτικό προσωπικό συνοδείας τους να λογισθεί ως πλήρωμα με κατάλληλα έγγραφα (ναυτικό φυλλάδιο, κλπ)!…”.

 Στη παραπάνω ενημέρωση ήταν παρόντες επίσης οι Αρχιπλοίαρχοι Γερ. Στεφανάδης, Ιωάννης Γεωργιάδης και ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων, πιθανώς ο Πλοίαρχος Ιωάννης Βασιλειάδης, που εξήγησε τις λεπτομέρειες και ανέφερε στο Διοικητή ότι θα έχει την άμεση συνδρομή από ειδικό Αξιωματικό, το δε επικυρωμένο σήμα θα το λάβει μέχρι να φθάσει στον Πειραιά!…

 (Κάτι που ποτέ δεν έφθασε για άγνωστους λόγους, όπως υποστηρίζει με έμφαση ο κ. Χριστοδουλίδης).

 Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι η Τουρκία μετά την έναρξη των επιχειρήσεων κήρυξε ζώνη “Ναυτικού και Αεροπορικού Αποκλεισμού Κύπρου” μέχρι της αποστάσεως των 40 ν. μιλίων γύρω από το νησί, κάτι που σήμαινε ότι οιοδήποτε μη φίλιό τους πλοίο ή Α/Φ ,θα βαλλόταν χωρίς προειδοποίηση εάν εισερχόταν σ’ αυτή, χωρίς την άδειά της!… 

Αμέσως ο Χριστοδουλίδης, χωρίς καν να περιμένει την επίσημη έγγραφη διαταγή του ΓΕΝ, έφυγε και έφθασε στο Αρχηγείο του ΛΣ στο Πασαλιμάνι περί ώρα 04:00, όπου συνάντησε τον Αρχηγό ΛΣ Αντιναύαρχο Γεώργιο Αμαραντίδη, που κοιμόταν στο γραφείο του.

Αφού τον ενημέρωσε γενικά, ο Αμαραντίδης ανταποκρίθηκε πρόθυμα και ουσιαστικά. 

Κάλεσε αμέσως τον Υπαρχηγό Αρχιπλοίαρχο Αναστασίου, που επίσης βρισκόταν στο γραφείο του και άκουσαν μετά προσοχής από τον Δ/ΝΔΝΑ τα της δοθείσης προφορικά διαταγής ΑΕΔ, άρχισαν να καταστρώνουν την όλη επικίνδυνη αποστολή των δύο “M/S” και ανέλαβαν να βρεθούν άμεσα τα κατάλληλα πλοία ώστε να επιτευχθεί η αποστολή το ταχύτερο δυνατό και κατά τον καλύτερο τρόπο. 

Πράγματι μετά δίωρο, την 06:00, σε χρόνο ρεκόρ, ο Αμαραντίδης ενημέρωσε τηλεφωνικά τον Χριστοδουλίδη, που είχε επιστρέψει στη ΝΔΝΑ για τα περαιτέρω, ότι επελέγησαν δύο κατάλληλα πλοία, το μικρό αλλά ταχύ Ο/Γ “Αιγαίο” (της Εταιρίας Στρίντζη, ταχύτητας 18 κόμβων), που βρισκόταν στο λιμένα του Πειραιά και το μικρό επίσης Μ/S “Ευάγγελος” (ταχύτητας 9 κ.), που ήταν αγκυροβολημένο στο Κερατσίνι.

Αμέσως ο Χριστοδουλίδης έδωσε εντολή για πλήρη ανεφοδιασμό αυτών των πλοίων, απαγόρευση ενημέρωσης των πληρωμάτων για την αποστολή και μη έξοδό τους στην ξηρά, φρούρηση από Λιμενοφύλακες και αναμονή στρατιωτικών οχημάτων στις θέσεις φορτώσεως στα Λεμονάδικα Πειραιά και στη στρατιωτική ζώνη Κερατσινίου αντίστοιχα. 

Ταυτόχρονα ενημέρωσε το ΓΕΝ για την ετοιμότητα φορτώσεως τους και ζήτησε εκ νέου τη σχετική έγγραφη διαταγή από τον Γλυκή ο οποίος απάντησε “Εσύ προχώρα θα τη λάβεις!…” και επί πλέον ότι 

“Όπου νάναι θα σου έρθει και ο Αντιπλοίαρχος Βελισάριος Μάντζαρης για να σε βοηθήσει μαζί με χάρτες – κώδικες – δύο Ασυρματιστές Υπαξιωματικούς και δύο Αξιωματικούς του Στρατού.

 Όλοι αυτοί να επιβιβασθούν στα πλοία ως ιδιώτες, σαν πλήρωμα με φυλλάδια ΕΝ, κλπ!…”.

Κατά την επιθεώρηση που ακολούθησε από τον Διοικητή και τον Μάντζαρη στο “Αιγαίο” διαπιστώθηκε ότι όλα έβαιναν καλώς και όταν εκπρόσωπος του Στρίντζη ρώτησε τον προορισμό, του είπαν ότι πρόκειται για μικρό ταξίδι στα νησιά μας!… 

Στη συνέχεια κάλεσαν ιδιαιτέρως τον Καπετάνιο, του δόθηκαν οι λεπτομερείς οδηγίες πλου προς Χάϊφα μέχρι Λεμεσό, εκτός ζώνης 40 μιλίων Κύπρου και στη παράλλαξή της με το λυκόφως, στροφή και κατάπλους εκεί, ώστε να επιτευχθεί εκφόρτωση τα μεσάνυχτα και απόπλους με “πάση δυνάμει” πριν την αυγή, αρχικά προς Νότο και στη συνέχεια προς Πειραιά, κανονικά μέσω στενού Κάσου / Καρπάθου – οδηγίες συνεννοήσεως με ΓΕΝ / ΝΔΝΑ κατά τακτά διαστήματα, ανάγκης ενημέρωσης του Πληρώματος μετά τον απόπλου για λόγους ασφαλείας, ως και μη περιγραφής της αποστολής του στο Ημερολόγιο Πλοίου!…

 Τέλος, ότι θα πλέει χωρίς την άμεση προστασία του Ναυτικού και της Αεροπορίας μας στην περιοχή εκτός Ελληνικών ορίων, μεταξύ Καστελόριζου και Κύπρου!… 

Ο καπετάνιος παρακολούθησε με προσοχή την ενημέρωση και είπε στο τέλος δεν έχει κανένα πρόβλημα και ότι θα τα καταφέρει!..

 Η ίδια διαδικασία ακολούθησε και στο Κερατσίνι με το επιταγμένο Μ/S “Ευάγγελος”, ο δε Καπετάνιος του Αλέκος Τσαλαπατάνης από τη Σάμο απάντησε λεβέντικα, όταν στο τέλος ρωτήθηκε εάν έχει κάποιο πρόβλημα ή απορία, “κάτι τέτοια για μένα είναι παιχνίδια!…”. 

Μετά από λίγες ώρες και με τις από καρδιάς ευχές όλων για “καλό ταξίδι και επιστροφή χωρίς πρόβλημα” τα δύο πλοία απέπλευσαν ανεξάρτητα ως συνήθως, χωρίς φανφάρες και οτιδήποτε άλλο που θα πρόδιδε την επικίνδυνη πράγματι αποστολή τους.

Ο ΑΡΑΠΑΚΗΣ ΗΤΑΝ… ΑΠΑΣΧΟΛΗΜΕΝΟΣ

Τα παραπάνω αναφέρθηκαν προσωπικά από τον Δ/ΝΔΝΑ στον Αρχιπλοίαρχο Γλυκή του ΓΕΝ, δια περαιτέρω ενημέρωση ΑΕΔ και Κύπρου για παροχή πάσης συνδρομής στα πλοία αυτά, με τη συμπλήρωση ότι η σχετική διαταγή δεν έχει φθάσει ακόμη τόσο στη ΝΔΝΑ όσο και στο ΥΕΝ/ΛΣ!…

 Η απάντηση που του δόθηκε ήταν ότι τα του κατάπλου στη Λεμεσό έχουν ρυθμισθεί, ουδέν για το σήμα και ότι υπήρχε δυσχέρεια άμεσης επικοινωνίας που ζήτησε μετά του Α/ΓΕΝ Αντιναυάρχου Πέτρου Αραπάκη ή του Υ/ΓΕΝ Υποναυάρχου Σπύρου Καψάλη, λόγω πολλαπλών απασχολήσεών τους!… Κατάσταση περίεργη και δύσκολες εκείνες οι ώρες για την ηγεσία!…

ΤΟ ΕΝΑ ΣΤΗ ΛΕΜΕΣΟ ΤΟ ΑΛΛΟ ΣΤΗΝ ΚΑΣΟ

Η συνολική απόσταση μεταξύ Πειραιά – Λεμεσού είναι περίπου 540 μίλια και τα πλοία προβλεπόταν να καταπλεύσουν στη Λεμεσό, εάν δεν παρουσιαζόταν κάποιο σοβαρό πρόβλημα ή καιρός, το μεν ταχύ “Αιγαίο” ακριβώς μεταξύ 23-23:30 της 24ης και το βραδύ “Ευάγγελος” την ίδια ώρα της 25ης Ιουλίου.

Εκεί θα τα ανέμεναν Πλοηγοί, Λιμενεργάτες και Στρατιωτικό προσωπικό, ώστε να αποπλεύσουν το ταχύτερο δυνατό και να βρεθούν εκτός της απαγορευμένης ζώνης το λυκαυγές!… Ενώ όλα πήγαιναν καλά ένα αναπάντεχο τηλεφώνημα από την ακριτική Κάσο το πρωί της επομένης 24/7/74 δημιούργησε “ψιλοπανικό” στο Κέντρο Επιχειρήσεων της ΝΔΝΑ!.. 

Συγκεκριμένα ο Λιμενάρχης ανέφερε έντρομος στον Διοικητή ΝΔΝΑ ότι το Ο/Γ “Αιγαίο” κατέπλευσε εκεί διότι ο καπετάνιος του ανέφερε ότι “το πλήρωμά του φοβάται και αρνείται να συνεχίσει τον πλου προς Κύπρο!…”.

 Κεραυνός εν αιθρία!… 

Εκείνος ψύχραιμα και χωρίς δισταγμό ζήτησε να του μιλήσει και σε πολύ έντονο τόνο του είπε “καπετάνιε έχε υπόψη σου ότι βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση, το πλοίο έχει επιταχθεί και σεις έχετε επιστρατευθεί!… 

Εάν δεν συνεχίσετε την αποστολή σας θα διατάξω αμέσως τη σύλληψη όλων και τη παραπομπή σας στο ναυτοδικείο με ότι αυτό συνεπάγεται “εν καιρώ πολέμου”!…”.

Το ταρακούνημα αυτό έφερε θετικά αποτελέσματα και το πλοίο απέπλευσε αμέσως προς Κύπρο!… 

Τέλος καλό όλα καλά μέχρις εδώ για τον Διοικητή αλλά συνεχής παρακολούθηση των εξελίξεων για τυχόν άλλα απρόβλεπτα!…

 Η αγωνία όλων για την αποστολή αυτή είχε φθάσει στο κατακόρυφό της, μιας και λόγω περιορισμών εκπομπών ασυρμάτου δεν ήταν γνωστά τα αποτελέσματά της, όταν τα ξημερώματα της 25ης το Κέντρο Επιχειρήσεων ΓΕΝ γνώρισε στη ΝΔΝΑ ότι “όλα πήγαν καλά και σύμφωνα με το σχέδιο, το “Αιγαίο” ξεφόρτωσε το λίαν πολύτιμο φορτίο του στη Λεμεσό στις 23:00 της 24ης, για τους πολύ σκληρά δοκιμαζόμενους μαχητές που είχαν σχεδόν τελειώσει τα πυρομαχικά τους και πλέει ασφαλώς προς Ελλάδα, εκτός της απαγορευμένης ζώνης Κύπρου!…”.

 Οι πάντες ξέσπασαν σε ζητωκραυγές και το ξενυχτισμένο πρόσωπο του αγωνιώντα Διοικητή ηρέμησε!… 

Έτσι η προσοχή στράφηκε προς το δεύτερο πλοίο “Ευάγγελος” που με τη σειρά του χωρίς να δημιουργήσει κανένα πρόβλημα εκτέλεσε άψογα την αποστολή του εκφορτώνοντας στη Λεμεσό τη νύχτα της 25ης και αποπλέοντας “πάση δυνάμει” κατόρθωσε να εξέλθει της απαγορευμένης ζώνης των 40 μιλίων με την ανατολή του ηλίου της 26ης,συνεχίζοντας αρκετά προς νότο για να μην εντοπισθεί πριν αναστρέψει προς Ελλάδα, όπως ο ίδιος καπετάν-Αλέκος ανέφερε στη ΝΔΝΑ κατά την επιστροφή του στο Πειραιά!…

 Νέες ζητωκραυγές και ευχές για ασφαλή επανάπλου αυτών των δύο ηρωικών πλοίων, που αψηφώντας το κίνδυνο να βυθιστούν από τους Τούρκους, έσπασαν τη ζώνη τους και έφεραν σε αίσιο πέρας την ειδική και λίαν πολύτιμη αποστολή τους, προκαλώντας τον θαυμασμό και τα συγχαρητήρια της ηγεσίας ως και όλων εκείνων που είχαν με θέρμη και επαγγελματισμό συνδράμει για τη πραγματοποίησή της σε χρόνο ρεκόρ!…

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…

Το ίδιο πρωί της 26ης μετά τα ευχάριστα νέα και από το δεύτερο πλοίο και πριν καλά καλά τελειώσει το γλυκό καφεδάκι με ηρεμία στο γραφείο του μετά από ένα επεισοδιακό και λίαν κοπιώδες τριήμερο, κτύπησε το προσωπικό τηλέφωνο του Δ/ΝΔΝΑ και από το Κέντρο Επιχειρήσεων ΓΕΝ ο Γλυκής, μετά τα συγχαρητήρια και τα τοιαύτα, του λέει “να ετοιμάσεις και 3ο κατάλληλο M/S εντός της ημέρας και το ταχύτερο δυνατό να εκτελέσει την ίδια αποστολή!…”. 

Πάνε οι καφέδες και οι ξάπλες για όλους τους εμπλεκόμενους, μετά τη παραπάνω πάλι “προφορική” εντολή ΑΕΔ / ΓΕΝ!…

 Οι πάντες ενεργοποιούνται αμέσως και ο Αρχηγός του ΛΣ απαντάει στο σχετικό νέο αίτημα Χριστοδουλίδη χαριτολογώντας “φαίνεται τους ανοίξαμε την όρεξη!…”

(αύριο το δεύτερο μέρος)

Πηγή

Υποναύαρχος (εα) Μάρκος Μάστρακας ΠΝ

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο Facebook Twitter LinkedIn Email Pinterest
booksandtoys

Δείτε επίσης