Ισπανία: Πέδρο Σάντσεθ, πιστός στον εαυτό του

Του Daniel Gascón (*)

Οι συνεχείς εκλογικές επαναλήψεις κάνουν θαύματα. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Unidas Podemos πέτυχαν σε 48 ώρες μια συμφωνία που ήταν αδύνατον να πετύχουν σε έξι μήνες. Πριν από λίγες εβδομάδες, ο Πέδρο Σάντσεθ έλεγε ότι, «όπως το 95% των Ισπανών», δεν θα μπορούσε να κοιμάται ήσυχος με το Podemos στην κυβέρνηση. Αλλαξε γνώμη. Έναν άλλο πολιτικό οι αντιφάσεις θα μπορούσε να τον αποδυναμώσουν. Αλλά μια από τις κυριότερες αρετές του Σάντσεθ είναι η ικανότητά του να προδίδει. Όπως συνέβαινε με τον Γκαρίντσα, τον μεγάλο βραζιλιάνο ποδοσφαιριστή, ήξερες ότι θα σου γλιστρούσε, αλλά δεν ήξερες πότε.

Από την άλλη πλευρά, αυτή η βεβαιότητα του δίνει μεγάλες ελευθερίες. Ο Σάντσεθ μπορεί να είναι την ίδια στιγμή ο σοσιαλφιλελεύθερος που μιλάει στους αυτόνομους, ο αριστερός που καταγγέλλει τις ολιγαρχίες, o άνθρωπος που συγκρίνει τον πρόεδρο της Καταλονίας με τη Λεπέν, ο ηρωικός σωτήρας του Aquarius, o πολιτικός που τα κάνει μαντάρα στον ΟΗΕ αλλά είναι άψογος συνομιλητής στις τηλεοπτικές συζητήσεις. Είναι ο δικός του τρόπος να είναι πιστός στον εαυτό του.

Ισως και να βγει τελικά η Ισπανία από το αδιέξοδο. Στο μεταξύ, χάρις στις εκλογικές επαναλήψεις, το PSOE και το UP έχουν χάσει ψήφους, το κέντρο έχει υποχωρήσει, ο καταλανικός αυτονομισμός έχει ενισχυθεί και η ακροδεξιά έχει κερδίσει 52 έδρες. Η συμφωνία χαρακτηρίζεται από μια έλλειψη συνοχής που δεν εκπλήσσει κανέναν. Η σοσιαλδημοκρατία συμμαχεί με μια Αριστερά που είναι κληρονόμος μιας άλλης παράδοσης. Ένα από τα βασικά κόμματα της ισπανικής δημοκρατίας συμμαχεί με ένα κόμμα που γεννήθηκε για να καταπολεμήσει το Σύνταγμα του 1978. Για να υπάρξει κυβέρνηση, θα χρειαστεί κατά πάσα πιθανότητα στήριξη και από άλλους σχηματισμούς που κατά βάση διαφωνούν με τη συμφωνία. Και το βέβαιο είναι ότι θα αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο ένα άλλο κίνημα που διαφωνεί με τη συνταγματική συναίνεση: η ακροδεξιά του Vox.

Ένα από τα προβλήματα που θέτει η συμφωνία του PSOE με το Pοdemos είναι η σχέση με τους θεσμούς. Αν το PSOE παρουσιάζεται ως συστημικό κόμμα, η οπτική του Podemos απέχει από κάθε ιδέα θεσμικής ουδετερότητας. Η κατηγορία που προσάπτεται σε άλλους σχηματισμούς – η εργαλειοποίηση πραγμάτων που ανήκουν σε όλους τους πολίτες – είναι για το Pοdemos προγραμματικό γνώρισμα.

Η συμμαχία θα προκαλέσει πιθανότατα προβλήματα και αντιφάσεις στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Η κυβέρνηση θα έχει δυσκολίες, αν και θα είναι δύσκολο να ευδοκιμήσει μια πρόταση μομφής εναντίον της. Μια καλή δόση πολιτισμικού πολέμου και ηθικολογίας θα κρύψει τα λάθη, την αποδιοργάνωση και τις εσωτερικές τριβές. Δύσκολα η συμμαχία αυτή θα αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα την καταλανική κρίση ή τα οικονομικά προβλήματα. Και ενδεχομένως ένα μέρος του 95% των πολιτών θα δυσκολευτεί πράγματι να κοιμάται τα βράδια.

(*) Ο Ντανιέλ Γκασκόν είναι αρθρογράφος της El País

(Πηγή: El País)