Η σφαγή του Μι Λαι: Το μεγάλο έγκλημα πολέμου στο Βιετνάμ

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Ο πόλεμος στο Βιετνάμ έμεινε στην ιστορία ως ο «βρώμικος πόλεμος», λες κι ότι υπάρχουν και… καθαροί!

Έγιναν θηριωδίες και εγκλήματα που πολλά από αυτά αποσιωπήθηκαν.

Άνθρωποι βασανίστηκαν, ακρωτηριάστηκαν, κάηκαν ζωντανοί και πέθαναν με ανατριχιαστικό τρόπο όχι επειδή το επέβαλαν οι επιχειρησιακές παράμετροι των εχθροπραξιών, αλλά για λόγους εκδίκησης και άκρατου μίσους… 

Το μεγαλύτερο πολεμικό έγκλημα στο Βιετνάμ ωστόσο, ήταν κατά τους ιστορικούς και πολεμικούς αναλυτές, η σφαγή του Μι Λαι¨.

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Η Σφαγή του Μι Λάι (Mỹ Lai) ήταν η μαζική δολοφονία αμάχων πολιτών, ο αριθμός των οποίων κυμαίνεται από 347 έως 504, στο χωριό Μι Λάι του Νοτίου Βιετνάμ, κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, στις 16 Μαρτίου 1968. 

Τις δολοφονίες διέπραξαν Αμερικανοί στρατιώτες του 3ου λόχου του 1ου τάγματος, το οποίο ανήκε στο 20ό Σύνταγμα Πεζικού, της 11ης ταξιαρχίας της Μεραρχίας “Americal”.

 Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν γυναίκες, παιδιά, βρέφη και ηλικιωμένοι.

 Μερικά από τα πτώματα, όπως φάνηκε αργότερα είχαν ακρωτηριαστεί και, σύμφωνα με ισχυρισμούς, πολλές γυναίκες βιάστηκαν πριν τις δολοφονίες.

Ωστόσο και οι δύο πλευρές, όπως σχεδόν πάντα συμβαίνει σε έναν πόλεμο, διέπραξαν εγκλήματα, με τους Βορειοβιετναμέζους να επιδεικνύουν μεγαλύτερη σκληρότητα. 

Ένας από τους λόγους της νίκης τους ήταν και η επιρροή που είχαν ανάμεσα στον πληθυσμό, όχι λόγω των κοινωνικών τους εξαγγελιών, αλλά λόγω της σκληρής τρομοκρατίας που επέβαλαν. Κάθε «αντιδραστικός» εκτελείτο. 

Στη Χουέ, μόνο, κατά την επίθεση του Τετ, περί τους 5.000 «αντιφρονούντες» εκτελέστηκαν.

Οι Αμερικάνοι αντέδρασαν με το πρόγραμμα «Φοίνιξ», η αποκάλυψη του οποίου προκάλεσε σάλο στην αμερικανική κοινή γνώμη, απαντώντας με το ίδιο νόμισμα στην κομμουνιστική τρομοκρατία. Αλλά και οι Νοτιοβιετναμέζοι άσκησαν συστηματική τρομοκρατία σε πληθυσμούς αμφιβόλου πίστης προς το καθεστώς της Σαϊγκόν.

Επίσης και οι δύο πλευρές δεν φαίνεται να συμπεριφέρονταν σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες τους αντιπάλους αιχμαλώτους, εκτός και αν τους ήταν χρήσιμοι, για λόγους προπαγάνδας ή για συλλογή πληροφοριών – όπως οι Αμερικανοί αιχμάλωτοι πιλότοι που έπεφταν στα χέρια των Βορείων, ή οι Βορειοβιετναμέζοι αυτόμολοι που παραδίδονταν στους Αμερικανούς.

Η ΣΦΑΓΗ

Στις 16 Μαρτίου 1968 ο 3ος Λόχος του 1ου Τάγματος του 20ου Συντάγματος Πεζικού είχε μόλις αποβιβασθεί από ελικόπτερα κοντά στο άγνωστο έως τότε βιετναμικό χωριό, Μι Λάι. Επικεφαλής του λόχου ήταν ένας νεαρός έφεδρος υπολοχαγός, ο Γουίλιαμ Κάλεϊ.

Οι απόψεις για τον συγκεκριμένο αξιωματικό είναι αντικρουόμενες.

 Οι στρατιώτες του τον θεωρούσαν «έναν ανίκανο, που δεν μπορούσε να διαβάσει ούτε έναν χάρτη». 

Οι ανώτεροί του πάντως τον έκριναν επαρκή για να του αναθέσουν μάχιμη διοίκηση.

Ο Κάλεϊ και οι άνδρες του κινήθηκαν προς το χωριό όπου, σύμφωνα με τις πληροφορίες που τους δόθηκαν, βρίσκονταν αντάρτες Βιέτ Κονγκ. Η πληροφορία μάλλον ήταν σωστή γιατί κατά την κίνησή του ο λόχος δέχθηκε πυρά από ελεύθερους σκοπευτές, υφιστάμενος απώλειες, ενώ αρκετοί άνδρες τραυματίσθηκαν από παγίδες.

Έτσι όταν τελικά εισήλθε στο χωριό τα νεύρα όλων ήταν τεντωμένα και το ηθικό χαμηλό.

Ωστόσο η έρευνα για Βιέτ Κονγκ δεν απέδωσε – προφανώς εάν τελικά υπήρχαν, είχαν διαφύγει. Τότε ο Κάλεϊ διέταξε τους άνδρες του να εκτελέσουν όλους τους Βιετναμέζους που υπήρχαν στο χωρίο, συνολικά 347 ψυχές, γέροντες, γυναίκες και παιδιά.

 Οι στρατιώτες, μερικοί έστω απρόθυμα, υπάκουσαν και ένα όργιο αίματος ξεκίνησε.

 Αρκετοί πολίτες σφαγιάσθηκαν με τις ξιφολόγχες.

Νεαρές γυναίκες βιάστηκαν και κατόπιν εκτελέστηκαν.

 Όπου οι στρατιώτες δεν άντεχαν να βλέπουν κατάματα τα θύματά τους, τα έκλειναν σε καλύβες και έριχναν μέσα δέσμες χειροβομβίδων.

 Η περιγραφή ενός στρατιώτη συγκλονίζει:

 «Τους συγκεντρώσαμε όλους και τους υποχρεώσαμε να καθίσουν στο χώμα.

 Τότε ήρθε ο Κάλεϊ και μας είπε : 

«γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε».

“Απαντήσαμε καταφατικά, πιστεύοντας ότι εννοούσε ότι πρέπει απλώς να τους προσέχουμε. Σε λίγο όμως ήρθε ξανά και μα ρώτησε γιατί δεν τους είχαμε σκοτώσει ακόμα.

 «Τους θέλω νεκρούς», είπε.

 Τότε άρχισα να πυροβολώ.

 Άδειασα τέσσερις γεμιστήρες πάνω στους καθισμένους ανθρώπους».

Μόλις οι πρώτοι πολίτες τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν από αδιάκριτα πυρά, οι στρατιώτες άρχισαν να επιτίθενται εναντίον ανθρώπων και ζώων, με πυροβόλα όπλα, χειροβομβίδες και ξιφολόγχες. 

Το μέγεθος της σφαγής και η αγριότητα των επιτιθεμένων αυξάνονταν σε κάθε δολοφονία.

 Το BBC News περιέγραψε τη σκηνή:

 «Δεκάδες άνθρωποι που οδηγήθηκαν δια της βίας σε ένα αρδευτικό αυλάκι και σε άλλα σημεία έχασαν τη ζωή τους με ριπές από αυτόματα όπλα».

Μια μεγάλη ομάδα περίπου 70-80 χωρικών, που είχαν συγκεντρωθεί από την 1η Διμοιρία στο κέντρο του χωριού, σκοτώθηκαν με διαταγή του Κάλεϋ, ο οποίος επίσης συμμετείχε.

Μέλη της 2ης διμοιρίας σκότωσαν τουλάχιστον 60-70 Βιετναμέζους, καθώς σάρωσαν το βόρειο μισό του Μι Λάι 4 και το Μπιν Τάι (Binh Tay), ένα μικρό οικισμό περίπου 400 μέτρα βόρεια του Μι Λάι 4.

 Οι απώλειες της διμοιρίας ήταν ένας νεκρός και επτά τραυματίες από νάρκες και στημένες παγίδες.

Μετά τις αρχικές “σαρώσεις” από την 1η και τη 2η διμοιρία, η 3η διμοιρία εστάλη για την αντιμετώπιση τυχόν «υπολειπόμενης αντίστασης”.

 Αυτοί άρχισαν αμέσως να σκοτώνουν κάθε ζωντανό άνθρωπο ή ζώο που έβρισκαν, συμπεριλαμβανομένων Βιετναμέζων που είχαν βγει από τις κρυψώνες τους, καθώς και τραυματιών, που εντοπίστηκαν μέσα στις σορούς των σωμάτων από τα βογκητά τους.

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Περίπου ένα έτος μετά, τον Απρίλιο του 1969, ένας από τους στρατιώτες του Κάλεϊ, ο Ρόναλντ Ράιντενχουρ, μη αντέχοντας τις τύψεις, άρχισε, μετά την επιστροφή του στην πατρίδα, να απευθύνει ανοικτές επιστολές τόσο στον πρόεδρο Νίξον, όσο και σε κορυφαίους Αμερικανούς αξιωματούχους, αλλά και στον τύπο. 

Οι επιστολές προκάλεσαν νέο σάλο στην αμερικανική κοινωνία.

Υπό την πίεση της κοινής γνώμης, ο Αμερικανικός Στρατός αναγκάσθηκε να συγκροτήσει επιτροπή έρευνας για το γεγονός. 

Τρεις ακόμα Αμερικανοί στρατιώτες οι οποίοι προσπάθησαν να σταματήσουν τη σφαγή και να προστατέψουν τους τραυματισμένους αρχικά καταγγέλθηκαν από αρκετούς Αμερικανούς Γερουσιαστές ως προδότες, σε μια προσπάθεια να συγκαλυφθεί η σφαγή.

 Έγιναν παραλήπτες επιστολών εμφορούμενων από μίσος και απειλών για τη ζωή τους, ενώ βρήκαν ακρωτηριασμένα ζώα στην αυλή τους. 

Αργότερα, οι τρεις επαινέθηκαν ευρύτατα και τιμήθηκαν από τον αμερικανικό στρατό για τις ηρωικές πράξεις τους.

Υπό την πίεση της κοινής γνώμης, ο Αμερικανικός Στρατός αναγκάσθηκε να συγκροτήσει επιτροπή έρευνας για το γεγονός. 

Οι ανακρίσεις συνεχίστηκαν μέχρι τον Μάρτιο του 1970 και περισσότεροι από 400 μάρτυρες εξετάστηκαν. 

Τελικά απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον 15 αξιωματικών, προϊσταμένων του Κάλεϊ και φυσικά του ιδίου.

 Τελικά όμως όλοι οι «μεγάλοι» απαλλάχθηκαν, χωρίς καν να προσαχθούν σε δίκη.

Ενώ λοιπόν αρχικά, απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε 26 Αμερικανούς στρατιώτες για τις πράξεις τους στο Μι Λάι, μόνο ο ανθυπολοχαγός Γουίλιαμ Κάλεϋ (William Calley), ένας διμοιρίτης του τρίτου λόχου, καταδικάστηκε. 

Ενώ κρίθηκε ένοχος για τη δολοφονία 22 χωρικών και του απαγγέλθηκε η ποινή της ισόβιας κάθειρξης, στη συνέχεια εξέτισε μόνο τρεισήμισι χρόνια κατ’ οίκον περιορισμό.

Μάλιστα σύμφωνα με μερικούς ήταν ήρωας, συγκρινόμενος ακόμα και με τον Χριστό!

Λόγω των χαοτικών συνθηκών και της απόφασης του στρατού να μην προβεί σε μια βεβαία καταμέτρηση των πτωμάτων, ο αριθμός των αμάχων που σκοτώθηκαν στο Μι Λάι, δεν μπορεί να είναι ασφαλής.

 Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν από πηγή σε πηγή, με 347 και 504 είναι οι συχνότερο αναφερόμενοι αριθμοί. 

Το μνημείο στον τόπο της σφαγής απαριθμεί 504 ονόματα, με ηλικίες που κυμαίνονται από 1 έως 82 ετών.

 Μια μεταγενέστερη έρευνα από τον αμερικανικό στρατό κατέληξε σε ύψος μικρότερο των 347 θανάτων, που αποτελεί και την επίσημη εκτίμηση για τις ΗΠΑ.

Πληροφορίες

“Murder in the name of war—My Lai”. BBC

Υπουργείο Στρατού. Έκθεση της Επιθεώρησης του Υπουργείου Στρατού για την Προκαταρκτική Εξέταση του συμβάντος στο Μι Λάι

History Point