Γράφει ο
Γιώργος Βενέτης
Η απάντηση της Τεχεράνης στην ισραηλινή επίθεση ήταν επιβεβλημένη. Κάθε άλλη αντιμετώπιση θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένδειξη αδυναμίας και ταπείνωσης, υπονομεύοντας τη αξιοπιστία και την αποφασιστικότητά της στην παγκόσμια σκηνή. Το Ιράν όμως βρέθηκε στη δυσχερή θέση να πρέπει να εξισορροπήσει, την ανάγκη για αντίποινα έναντι των πιθανών συνεπειών της περαιτέρω κλιμάκωσης, η οποία θα μπορούσε αναμφίβολα να οδηγήσει σε έναν ευρύτερο πόλεμο στην περιοχή.
Η απόφαση επιχείρησης πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) με την ονομασία «Επιχείρηση Αληθινή Υπόσχεση», κατά του ισραηλινού καθεστώτος, με τον τρόπο που έγινε προκάλεσε πολλά ερωτηματικά. Οι Ιρανοί φαίνεται πως φοβόταν μήπως προκαλέσουν θύματα…Οι επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν από το έδαφος του Ιράν συντονίστηκαν με αυτές του άξονα αντίστασης, έτσι ώστε να μην πραγματοποιηθούν εκτεταμένες επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Στην πραγματικότητα, το Ιράν δεν χρησιμοποίησε όλες τις δυνατότητές του για να προκαλέσει κορεσμό στα αμυντικά συστήματα του εχθρού. Προφανώς ήταν σκόπιμο για να μειωθούν οι πιθανότητες εκτεταμένων καταστροφών που θα καθιστούσαν αναπόφευκτη μία σκληρή ισραηλινή αντίδραση. Παρ’ όλα αυτά και μόνο με την εκτόξευση δεκάδων drones αυτοκτονίας και πυραύλων κρουζ, κορέστηκαν τα αμυντικά συστήματα του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό το μήνυμα πρέπει να «διαβαστεί» από το Τελ Αβίβ.
Ένα κύμα επίθεσης
Ένα ακόμη πολύ σημαντικό σημείο είναι ότι η επίθεση είχε μόνο ένα κύμα επίθεσης, ενώ τα επόμενα κύματα που θα επέτειναν την καταστροφή δεν πραγματοποιήθηκαν! Στη συμβατική στρατιωτική διάσταση, αυτοί οι τύποι επιθέσεων πραγματοποιούνται σε διάφορα κύματα για απόλυτη και πραγματική αποτελεσματικότητα. Εξαίρεση αποτέλεσαν τα πλήγματα τις αεροπορικές βάσεις Νεβατίμ και Ραμόν, όπου μετά το πρώτο κύμα επιθέσεων με τα συστήματα αεράμυνας του ισραηλινού καθεστώτος να αρχίζουν να παρουσιάζουν κορεσμό, εκτοξεύθηκαν βαλλιστικοί πύραυλοι ορισμένοι από τους οποίους πέρασαν μέσα από το αμυντικό φράγμα. Ο «στρατιωτικός στόχος» της επιχείρησης ήταν η επίθεση στην πιο σημαντική αεροπορική βάση του ισραηλινού καθεστώτος, δηλαδή την αεροπορική βάση Νεβατίμ κοντά στην πυρηνική εγκατάσταση Ντιμόνα. Και αυτή πραγματοποιήθηκε με επιτυχία παρά την παρουσία των πιο συγκεντρωμένων αμυντικών συστημάτων στον κόσμο. Ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Μοχάμαντ Μπαγκέρι, υποστήριξε πως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι του Ιράν δεν είχαν στόχο κανένα αστικό ή οικονομικό κέντρο, προσθέτοντας ότι στοχοποιήθηκαν μόνο, το κέντρο πληροφοριών που έδωσε στις ισραηλινές υπηρεσίες τις απαραίτητες πληροφορίες για το πλήγμα που κατέστρεψε την 1η Απριλίου το ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, καθώς και η αεροπορική βάση του Νεβατίμ, από την οποία απογειώθηκαν τα αεροσκάφη F-35″ που τη βομβάρδισαν.
Αν το Ιράν ήθελε να προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές στις ισραηλινές υποδομές, θα έπρεπε να πραγματοποιήσει το δεύτερο, το τρίτο και τα επόμενα κύματα για την καταστροφή των στόχων, αλλά το Ιράν, με την πραγματική έννοια της λέξης, «συγκρατήθηκε». Σημαντικό στοιχείο επίσης είναι ότι «κανένας» από τους ισχυρούς και προηγμένους ιρανικούς υπερηχητικούς πυραύλους, όπως οι τύποι Fattah 1 και 2, ή ο πύραυλος Khorramshahr, δεν χρησιμοποιήθηκε. Οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση φθηνών και οικονομικών drones HESA Shahed 136, απλών πυραύλων κρουζ και χαμηλού κόστους πυραύλων Rezvan υγρού καυσίμου, από τους οποίους το Ιράν διαθέτει μεγάλες ποσότητες.
Το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι εάν το Ιράν χρησιμοποιούσε πιο προηγμένους πυραύλους, με αυτό το ίδιο κύμα επίθεσης, τα θύματα και οι ζημιές στο ισραηλινό καθεστώς θα ήταν πολύ μεγαλύτερες. Το Ιράν επίσης δεν χρησιμοποίησε τις δυνατότητες του άξονα αντίστασης για να προκαλέσει κορεσμό στα αμυντικά συστήματα του εχθρού. Παρ’ όλα αυτά και μόνο, με την εκτόξευση δεκάδων drones αυτοκτονίας και πυραύλων κρουζ, κορέστηκαν τα αμυντικά συστήματα του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών. Μόνη εξαίρεση αποτελούν οι στόχοι που χτυπήθηκαν στα βόρεια κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν, όπου η Χεζμπολάχ του Λιβάνου βοήθησε στον κορεσμό των συστημάτων αεράμυνας σε αυτήν την περιοχή. Όπως φαίνεται ένας από τους στόχους της επίθεσης της νύχτας του Σαββάτου ήταν να δώσει το μήνυμα στο Ισραήλ και τη Δύση, ότι ακόμη κι αν ολόκληρη η Δύση κινητοποιήσει όλες τις αμυντικές της ικανότητες για να υπερασπιστεί το Ισραήλ, το Ιράν με τους βραχίονες του άξονα αντίστασης, μπορεί να χτυπήσει με ακρίβεια και ένταση στόχους στο έδαφος του Ισραήλ.
Η επίθεση ήταν ψυχολογική και συμβολική
Οι φόβοι για κλιμάκωση του πολέμου εντείνονται στη Μέση Ανατολή, μετά την ιρανική επίθεση. Τα αντίποινα του Ισραήλ πλέον επικρέμονται σαν Δαμόκλειος σπάθη, παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα drones αναχαιτίστηκαν και ανθρώπινες απώλειες δεν υπήρξαν. Μια πρώτη αξιολόγηση εκτιμά πως η επίθεση ήταν περισσότερο μία ψυχολογική – συμβολική κίνηση, δεδομένου ότι η Τεχεράνη ένιωθε «υποχρεωμένη» να αντιδράσει μετά τον βομβαρδισμό του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό. Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, η «αργή» επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη «βαθμονομήθηκε», ώστε να αποτελεί μια προειδοποίηση έναντι ενός ευρύτερου χτυπήματος, και αντιπροσωπεύει μια επίδειξη δύναμης αλλά που όμως άφησε χρόνο για αμυντικά μέτρα. Ήταν μια αντίδραση η οποία πρωτίστως σκόπευε στην μη κλιμάκωση, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανοιχτό πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν. Δεν ήταν καθόλου τυχαίο βέβαια, ότι o υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν είχε ενημερώσει, πρεσβευτές ευρωπαϊκών χωρών, όλες τις γειτονικές χώρες και τις ΗΠΑ, πως η επικείμενη επίθεση στο Ισραήλ θα έχει περιορισμένο χαρακτήρα. Από τα προαναφερθέντα γεννάται υποψία προσυνεννόησης με την Ουάσιγκτον…
Η κυβέρνηση Μπάιντεν συνέστησε στο Ισραήλ να αποφύγει την περαιτέρω κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή μετά την επιτυχή άμυνά του κατά των ιρανικών αεροπορικών επιδρομών. Η αναχαίτιση περισσότερων από 300 drones και πυραύλων από το Ισραήλ μπορεί να θεωρηθεί σημαντική στρατηγική νίκη, αποτελώντας μία δικλείδα παραίτησης από περαιτέρω αντίποινα..
Εν κατακλείδι η απάντηση του Ιράν ήταν επιτυχημένη, καθώς η Τεχεράνη διαφύλαξε το κύρος της στο εσωτερικό και στους συμμάχους της, η επίθεση προκάλεσε πανηγυρισμούς στον ισλαμικό κόσμο και δεν προκάλεσε θύματα και μεγάλες καταστροφές, όπως το επιδίωξε. Το τελευταίο δίνει την κάλυψη στον Νετανιάχου να μην επιδιώξει μία σκληρή ανταπάντηση. Το ζήτημα είναι τι θα υπερισχύσει στην απόφασή του: Η αμερικανική πίεση, η λογική, ή οι απόψεις των «σκληροπυρηνικών» της κυβέρνησης που ζητούν «συντριπτική» επίθεση κατά του Ιράν, παρά τους φόβους για καταστροφική κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το δυστύχημα είναι ότι η κλιμάκωση του πολέμου στην ευρύτερη περιοχή βρίσκεται δυστυχώς στα χέρια ενός πολιτικού, που είναι ικανός να αναφλέξει την Μέση Ανατολή για να διασωθεί ο ίδιος. Ο Μ. Νετανιάχου είναι ικανός να τραβήξει κι άλλο το σχοινί, αναζητώντας να βρει διέξοδο στα αδιέξοδά του…
