Η ώρα της αλήθειας για μια Ευρώπη κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του Βερολίνου

Γράφει ο Κωνσταντίνος Καράμπελας

«Η ώρα της αλήθειας θα σημάνει όταν στην ημερήσια διάταξη δεν θα βρίσκεται πλέον η κατανομή της ευημερίας, αλλά η κατανομή των βαρών»

            Αυτά έγραφε για την Ευρώπη ο μεγάλος στοχαστής Παναγιώτης Κονδύλης και εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί πόσο επίκαιρα είναι τα λόγια του.

            Η Ευρώπη καλείται για μία ακόμη φορά να δώσει εξετάσεις, έχοντας ήδη αποτύχει σε προηγούμενη ευκαιρία. Το γεγονός ότι απέτυχε στην κρίση χρέους και στο ζήτημα της Ελληνικής κρίσης δεν οφείλεται, βεβαίως, σε τυχαία γεγονότα, ούτε απλώς και μόνο σε λάθος επιλογές της περιόδου. Τα δομικά προβλήματα της Ένωσης είναι αυτά που κυρίως την εμποδίζουν να βρει λύσεις προς όφελος των λαών και των πολιτών της.

            Στη σημερινή κρίση που βιώνουμε η Ευρώπη καλείται και πάλι να δείξει τα αντανακλαστικά της, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η ίδια αντιλαμβάνεται το ρόλο και τη θεσμική της υπόσταση. Και οι πιθανότητες μιας νέας αποτυχίας είναι κάτι παραπάνω από σημαντικές. Μπορεί να υπάρξουν ημίμετρα, ίσως πιο αποδοτικά απ’ ότι άλλοτε, το αποτέλεσμα όμως δύσκολα θα ικανοποιήσει στο βαθμό που επιβάλλουν οι συνθήκες να το κάνει.

Πρέπει να είναι κανείς τυφλός ή αθεράπευτα ιδεοληπτικός για να μην βλέπει τα δομικά προβλήματα που όλα αυτά τα χρόνια την ταλαιπωρούν. Το οικονομικό στοιχείο εκθειάζεται και η οικονομιστική λογική επιβάλλεται σε κάθε πτυχή της πολιτικής και κοινωνικής ζωής (πρόκειται, βεβαίως, για βαθύτατα πολιτική επιλογή και ας αδυνατούν να το κατανοήσουν αυτό οι «αναβαθμισμένοι» τεχνοκράτες). 

Τα διαδοχικά στρατηγικά σφάλματα οδήγησαν σε τραγικές επιλογές, με αποτέλεσμα την χωρίς όριο διεύρυνση, την ύπαρξη κανόνων όπως το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης που λειτουργεί μάλλον ως σύμφωνο αστάθειας και ανισοτήτων, και εργαλεία αντιμετώπισης κρίσεων που έχουν περισσότερο τιμωρητικό χαρακτήρα, ακόμη κι αν στην παρούσα φάση κάποιοι όροι προσωρινά αδρανοποιούνται· κι όλα αυτά κομμένα και ραμμένα στα μέτρα του Βερολίνου.

            Η ύπαρξη της γραφειοκρατίας στις Βρυξέλλες, που εξυπηρετεί μια θλιβερή Ευρωπαϊκή ελίτ, πλήρως αποκομμένη από τις κοινωνίες να απολαμβάνει τα προνόμιά της, συμπληρώνει το σκηνικό.

            Σε μια «γερμανική Ευρώπη» που η παραγωγή χρέους του «ενός» παράγει πλεονάσματα στον «άλλο» και η φτωχοποίηση κάποιων χωρών φέρνει πλούτο σε άλλες, δεν ήταν παρά θέμα χρόνου να ξεσπάσουν νέοι ανταγωνισμοί για την κατανομή βαρών και πλούτου και νέες αξιώσεις ισχύος. Οι κρίσεις απλώς επισπεύδουν το γεγονός. Η δε υποτίμηση του εθνικού παράγοντα, σε συνθήκες, μάλιστα, που τα συμφέροντα είναι εκ διαμέτρου αντίθετα, θα αποδειχθεί το πλέον μοιραίο λάθος.

            Η Ελλάδα οφείλει σε αυτή τη συγκυρία και εν μέσω τεκτονικών αλλαγών που λαμβάνουν χώρα, να προετοιμάζεται για κάθε πιθανό ενδεχόμενο, χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις. Ύστερα από μία περίοδο επίπλαστης ευημερίας, όπου εθεωρείτο σχεδόν γραφικό να πιστεύει κανείς πως μπορεί οτιδήποτε να πάει «στραβά», και μετά την τόσο δύσκολη δεκαετία που προηγήθηκε, οφείλουμε να λειτουργούμε με περισσότερη προνοητικότητα για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις. Ιεράρχηση των αναγκών, με έμφαση σε τομείς όπως η άμυνα και η υγεία, και πρωτοβουλίες για ακόμη στενότερη συνεργασία με τον «Ευρωπαϊκό νότο» είναι επιβεβλημένες, ενόψει φυσικά και καταιγιστικών γεωπολιτικών εξελίξεων που σε μεγάλο βαθμό θα έχουν επίκεντρο τις περιοχές συμφερόντων του Ελληνισμού στην ΝΑ πλευρά της Μεσογείου.

            Η Ελλάδα καλείται και στη σημερινή ιστορική συγκυρία να παίξει ρόλο πρωταγωνιστή, χωρίς φοβικά σύνδρομα και ηττοπάθεια και με απόλυτη ενότητα στο εσωτερικό. Επαφίεται στην ίδια να αναλάβει το χρέος της!