Η γεωπολιτική θέση του Αγίου Ευστράτιου και ανάγκη ενίσχυσης του

Γράφει ο

Ευστάθιος Παπαδόπουλος

Η Τουρκία ήδη έχει προβεί σε μια σειρά προκλητικών κινήσεων, από το δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” μέχρι και τις ασκήσεις κατάληψης βραχονησίδας ή νησιού. Ο πρόεδρος της Τουρκίας  κ. Ερντογάν ό,τι έχει πράξει το έχει ήδη προαναγγείλει, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ζώνη ασφάλειας στην Συρία, την οποία είχε ήδη πρωτοαναφέρει αρκετό διάστημα πριν. Το ερώτημα που απασχολεί την ελληνική πλευρά είναι εάν θα πράξει παρομοίως στο Αιγαίο. Ας μην έχουμε αυταπάτες, τουλάχιστον θα το επιδιώξει. Τον βαθμό δεν γνωρίζουμε. Τα ελληνικά επιτελεία οφείλουν να εξετάσουν κάθε ενδεχόμενο.

 Η παρακάτω μνεία για το Άγιο Ευστράτιο αποτελεί προσωπική άποψη εκφρασμένη στα πλαίσια του εύρυθμου Δημοκρατικού πολιτεύματος, ώστε να υπάρχει άμεση αντίδραση αποτροπής οποιασδήποτε προσβολής του νησιού ή μέρους του, εάν χρειαστεί, ακολουθώντας την λογική “Φύλαγε τα ρούχα σου, να΄χεις τα μισά”.

• • H νήσος του Αγίου Ευστράτιου, στο βόρειο Αιγαίο, απόσταση 18 νμ. από την Λήμνο, βρίσκεται ακριβώς πάνω στον φημισμένο 25^ο μεσημβρινό, οπού η τουρκική ηγεσία διεκδικεί συνεκμετάλλευση μέχρι τον συγκεκριμένο μεσημβρινό. Μάλιστα, αποτελεί το μοναδικό νησί του βόρειου Αιγαίου που έχει αυτό το χαρακτηριστικό και από τα λίγα στο Αιγαίο.
• • Βρίσκεται στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή των Δαρδανελίων και στα μετόπισθεν της Λήμνου και Μυτιλήνης. Παράλληλα αρκετές τούρκικές NAVTEX έχουν εκδοθεί πλησίον των βορειοανατολικών παραλιών του νησιού. Οποιαδήποτε τούρκικη προσπάθεια της υποβάθμισης της ελληνικής επιρροής πάνω στον Άγιο Ευστράτιο θα οδηγήσει σε υποβάθμιση και των δυο προ αναφερόντων μεγαλύτερων νησιών. Ήδη η Τουρκία επιζητεί την αποστρατικοποίηση της περιοχής, ακολουθώντας το δικό της δόγμα που αφορά την ισχυροποίηση της στο πορθμό των Δαρδανελίων και στο βόρειο Αιγαίο.
• • Ο Άγιος Ευστράτιος είναι το νησί με την μικρότερη μόνιμη ελληνική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή-μια χούφτα οπλιτών και αξιωματικών, το Επιτηρητικό Φυλάκιο Αγίου Ευστρατίου που ανήκει στην Περιοχή Ευθύνης της 88 Στρατιωτικής Διοίκησης (88 ΣΔΙ «ΛΗΜΝΟΣ») και η οποία θα φέρει το δύσκολο έργο της ενίσχυσης του νησιού σε κάποια απειλή. Μάλιστα έχει το μικρότερο μέγεθος μόνιμου πληθυσμού, κάτω από 300 κάτοικοι. Δεν είναι Μυτιλήνη ούτε Λήμνος, σε ό,τι αφορά την αμυντική ασφάλιση και τις υποδομές. Δεν έχει πληθυσμό 86,000 ούτε 17,000 περίπου όπως έχουν τα προ αναφέροντα νησιά κάτι που τον καθιστά πιο “διαχειρίσιμο” στόχο σε ενδεχόμενο προσβολής του.

Ενδεχομένως τα παραπάνω να φαίνονται ως δυσοίωνη πρόρρηση ή μη βάσιμη κινδυνολογία. Ωστόσο ο κάθε νοήμον άνθρωπος θα αναρωτάται εάν κατι τέτοιο μπορεί να υλοποιηθεί εκ μέρους της Τουρκίας και ποια η πιθανότητα.

Επιπλέον, παραλογισμός αποτελεί η καταγγελία στις 2 Ιουλίου του 2019 στο Δίκτυο Ελευθέρων Φαντάρων “Σπάρτακος” για έλλειψη τροφής στο Επιτηρητικό Φυλάκιο Αγίου   Ευστρατίου, με οπλίτες να καταγγέλλουν ουσιαστικά ότι πάνε νηστικοί για ύπνο. Μάλιστα η καταγγελία στάλθηκε εφόσον το φυλάκιο το είχε επισκεφθεί ο Προέδρος της Δημοκρατίας και ο τότε YΠ.ΕΘ.Α., στο παρελθόν. Για του λόγου το αληθές, υπήρξε η προσωπική παρέμβαση του Α/ΓΕΣ για την άμεση επίλυση του θέματος.

Το ερώτημα που προκύπτει ορίστε ποιο είναι: Δεν μπορούν οι ένοπλες δυνάμεις να εφοδιάσουν επαρκώς ούτε σε τροφή οπλίτες και αξιωματικούς που κυριολεκτικά είναι στον 25^ο μεσημβρινό και να αναγκάζονται να το καταγγέλλουν, ώστε να παρεμβαίνει προσωπικά ο αξιότιμος Α/ΓΕΣ;

Δεν αρκούν οι επισκέψεις ανώτατων αξιωματούχων και οι δηλώσεις περί ετοιμότητας του Ενόπλου Δυναμικού και μετέπειτα οι οπλίτες στον Άγιο Ευστράτιο να καταγγέλλουν τα προαναφερόμενα. Αλλά η ενίσχυση της άμυνας του νησιού με ικανές και μόνιμες δυνάμεις αποτροπής, ώστε να μη αποτελεί “διαχειρίσιμο” στόχο, περα από ένα φυλάκιο, ώστε να υπάρχει άμεση αντίδραση αποτροπής, εάν χρειαστεί. Συνάμα, αναγκαία είναι η ενίσχυση των μονάδων στην Περιοχή Ευθύνης της 88 Στρατιωτικής Διοίκησης (88 ΣΔΙ «ΛΗΜΝΟΣ»).

Ο Άγιος Ευστράτιος, παράλληλα με το σύμπλεγμα του Καστελόριζου, αποτελεί μια σημαντική περιοχή γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος καθώς οποιαδήποτε επιτυχημένη προσβολή του νησιού ή μέρους του και η αδυναμία αποτροπής ενδέχεται να δημιουργήσει μια άνευ προηγουμένου “γκρίζα ζώνη”. Με τούρκικα στρατεύματα κυριολεκτικά πάνω στον 25^ο μεσημβρινό, δίνοντας έτσι στην τουρκική ηγεσία σημείο αναφοράς, ώστε να το χρησιμοποιήσει στο τραπέζι διαπραγματεύσεων και να τα αποσύρει, αλλάζοντας το status quo στο Βόρειο Αιγαίο.

Είναι απορίας άξιο, εάν οι Ελληνικές Ε.Δ. μπορούν να διαχειριστούν μια πολύπλευρη και ευρεία σε γεωγραφικούς ορούς κρίση και ιδιαίτερα το πολεμικό ναυτικό, παραδείγματος χάρη στην περιοχή του Καστελόριζου και σε οποιεσδήποτε άλλες περιοχές ταυτόχρονα, ενώ παράλληλα το ανεπίσημο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει ανοίξει και δεν είναι άλλο από τις τηλεφωνικές συνομιλίες Αθήνας – Ουάσιγκτον – Άγκυρας, για αποκλιμάκωση.

Ας ληφθεί υπόψιν επίσης η ανεκδιήγητη επιστολή Τραμπ προς Ερντογάν που διαβάστηκε στον δεύτερο την 9η Οκτωβρίου, λίγες ώρες προτού ξεκινήσει η τουρκική εισβολή στην Βόρεια Συρία, όπου του ζήταγε να εργαστούν για μια καλή συμφωνία, ενώ παράλληλα του ζητούσε να μην είναι σκληρός και ο κ. Ερντογάν την πέταξε στα σκουπίδια, καθώς πίσω από την τηλεφωνική γραμμή στην Ουάσιγκτον δεν θα είναι το Κογκρέσο αλλά ο κ. Τραμπ, σε αυτήν την κρίσιμη φάση. Επιπλέον ας δούμε τα λάθη που συνέβησαν στην κρίση των Ιμίων, με τα μεγαλύτερα να είναι η μη πρόληψη προστασίας και των δυο βραχονησίδων και η μη εκ των προτέρων θεώρηση προσβολής βραχονησίδας.