Σχετικά άρθρα
Του Κωνσταντίνου Καράμπελα
Ο ουρανός σκοτεινιάζει και πάλι πάνω από τον πλανήτη! Οι τεκτονικές αλλαγές των συσχετισμών ισχύος φέρνουν νέους ανταγωνισμούς και νέες συγκρούσεις. Δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο στον ιστορικό χρόνο. «Είτε 40 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας μελετήσει κανείς είτε δέκα χιλιάδες χρόνια το ίδιο είναι» θα γράψει ο Μάρκος Αυρήλιος. Το γνωρίζει αυτό ο Θουκυδίδης, γι αυτό υιοθετεί μια κυκλική αντίληψη της ιστορίας.
Η Μέση Ανατολή είναι πάντα επιρρεπής στις μεγάλες αλλαγές. Και τέτοιες λαμβάνουν χώρα έντονα τα τελευταία χρόνια. Νέες μεγάλες δυνάμεις αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία των παλιών, καινούργιες συμμαχίες δημιουργούνται και νέοι εμπορικοί και ενεργειακοί δρόμοι χαράσσονται.
Η τρομοκρατική επίθεση (στρατιωτική, πολεμική επιχείρηση στην πραγματικότητα) της Χαμάς, είναι διδακτική. Και πρώτα απ’ όλα για τον τρόπο που οι τρομοκράτες αιφνιδίασαν. Θεωρίες που κυκλοφορούν περί δήθεν ηθελημένη αδράνεια των ισραηλινών αρχών δεν μοιάζουν να έχουν βάση αληθείας. Όχι πως δεν θα υπήρχαν σχετικές πληροφορίες – πάντα υπάρχουν. Αυτές όμως προφανώς δεν αξιολογήθηκαν σωστά. Ενώ και η πρωτοφανής πολιτική κρίση στο εσωτερικό του Ισραήλ έπαιξε κρίσιμο ρόλο. Όσοι πάλι μιλούν για τα πολύ εξελιγμένα συστήματα ασφαλείας και επιτήρησης, πρέπει να θυμούνται ότι η ανθρώπινη φαντασία σε συνδυασμό με την ισχυρή θέληση ξεπερνούν πάντα τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, όσο υψηλή κι αν είναι αυτή.
Ειρήσθω εν παρόδω αυτό αποτελεί και ένα μάθημα για τη χώρα μας και την αντίληψη περί εξοπλισμών, εκπαιδεύσεως και αντιμετώπισης απειλών. «Στην ουτοπία του αμιγούς τεχνολογικού πολέμου οφείλουμε να αντιτάξουμε μια κοινοτοπία.. Πίσω από κάθε μηχανή και κάθε τεχνική, όσο εκλεπτυσμένη και προηγμένη κι αν είναι, βρίσκεται πάντα ένας άνθρωπος που αν εξουδετερωθεί, η τεχνική παραλύει» θα γράψει ο Κονδύλης.
Το μυστικό είναι πάντοτε εφευρετικότητα και προσαρμογή στα νέα δεδομένα!
Το χτύπημα της Χαμάς σόκαρε την Ισραηλινή κοινωνία και κλόνισε το αίσθημα ασφαλείας των πολιτών. Οι νεκροί από την επίθεση ξεπέρασαν κατά πολύ τους χίλιους, κάτι συγκλονιστικό αν σκεφτεί κανείς ότι στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ οι απώλειες έφταναν τις 2600, όπου η συντριπτική πλειοψηφία ήταν στρατιωτικό προσωπικό. Τώρα είχαμε σφαγές αμάχων, αλλά και την υπέρτατη ύβρη της προσβολής νεκρών, κάτι που θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη των Ισραηλινών για πολλά χρόνια.
Γνωρίζοντας την αντίδραση του Ισραήλ, η ριζοσπαστική Χαμάς – η οποία εν τω μεταξύ αποδυνάμωσε τις πολιτικοποιημένες εκφάνσεις της PLO – επιδιώκει νέο ισχυρό ρόλο για την ίδια και εκ νέου ανάδειξη του Παλαιστινιακού. Πέραν του αιφνιδιασμού, αντικειμενικός σκοπός της είναι η υπονόμευση των μετριοπαθών δυνάμεων στον Ισλαμικό κόσμο και η διακοπή των συνομιλιών και συμφωνιών των Αραβικών κρατών με το Ισραήλ. Στόχος δεν είναι μόνο να συρθεί το τελευταίο σε πόλεμο, αλλά και να συνασπιστεί όλος ο Αραβικός κόσμος εναντίον του.
Σαουδική Αραβία και Ιράν έρχονται σε πολύ δύσκολη θέση, με τις επαφές τους πλέον να διακόπτονται. Πάντως, η αρχική αντίδραση του Ιράν και οι πρώτες δηλώσεις του ήταν προσεκτικές και μετρημένες. Όλοι γνωρίζουν όμως ότι τυχόν στρατιωτική εμπλοκή του, αποτελεί εφιαλτικό σενάριο που θα τινάξει τον πλανήτη στον αέρα. Η δε ασφάλεια της Αιγύπτου είναι επίσης μείζον ζήτημα, καθώς οι «αδελφοί μουσουλμάνοι» ψάχνουν πάντα την ευκαιρία να επαναφέρουν το παρανοϊκό καθεστώς που κατέπεσε το 2013. Κρίσιμος, φυσικά, θα είναι για τις μέρες που έρχονται και ο ρόλος των ισλαμικών κοινωνιών και η πίεση που θα ασκηθεί στα κράτη από αυτές.
Η Τουρκία από την άλλη, δεν μπορεί να κρύψει τον βρώμικο ρόλο της. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι ο σύμμαχος της Χαμάς Ερντογάν συνέβαλε τα μέγιστα να μπει η φωτιά, κι ας παριστάνει τον μεσολαβητή. Μεταφορές όπλων, εκπαιδεύσεις, πρόσβαση τρομοκρατών σε τουρκικό έδαφος, διευκολύνσεις, κάνουν την εμπλοκή της άμεση. Η ίδια δεν επιθυμεί συμβιβασμό και ειρήνη στη Μέση Ανατολή, για να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο και να διατηρεί το οθωμανικό όραμα ζωντανό. Με τη δράση της παίρνει ένα πολύ μεγάλο ρίσκο, υπονομεύοντας τους δυτικούς σχεδιασμούς για νέους εμπορικούς και ενεργειακούς διαδρόμους, ανταγωνιστικούς του κινεζικού belt and road.
Στην πραγματικότητα σε αυτή τη σύγκρουση έχουμε εμπλακεί όλοι. Από την Ινδία μέχρι το σύνολο της Δύσης. Ακόμα και η Ουκρανία με την τύχη των δυτικών όπλων που κατέχει. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι λίγο καιρό πριν ο Ουκρανός Υπουργός Άμυνας παύτηκε ξαφνικά από τα καθήκοντά του.
Προφανώς, τα γεγονότα αναγκάζουν τους Αμερικανούς να επιστρέψουν δυναμικά στην περιοχή. Με τη μεγάλη συγκέντρωση δυνάμεων (αεροπλανοφόρα, μαχητικά σε 6 αεροπορικές βάσεις της περιοχής κ.α.) επιδεικνύουν ισχυρή αποφασιστικότητα. Δίνουν απόλυτη στήριξη στο Ισραήλ και προειδοποιούν οποιονδήποτε σκέφτεται να εμπλακεί ενεργά, να μην το κάνει.
Δεν πρόκειται, δηλαδή, για κάποια τοπική αντιπαράθεση, με διεκδίκηση εδαφών και κυριαρχίας. Το μεσανατολικό, άλλωστε, ποτέ δεν ήταν τέτοιο. Είναι ζήτημα περίπλοκο και οι προσεγγίσεις μας πρέπει να είναι πιο διεισδυτικές. Ιδεοληψίες και φανατισμοί δεν βοηθούν. Η Ελλάδα ορθώς παίρνει θέση υπέρ του δικαιώματος του Ισραήλ στην άμυνα, χωρίς να παραβλέπουμε την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων των λαών και των δύο πλευρών.
Το εντυπωσιακό, όσο και αναμενόμενο βέβαια για τη χώρα μας, είναι ότι οι πολιτικές δυνάμεις δεν νιώθουν την ανάγκη να αναλύσουν την κατάσταση και να εκθέσουν απόψεις. Όσο και να σκοτεινιάζει ο ουρανός τριγύρω, το ρόζ συννεφάκι από πάνω μας δεν φεύγει. Άλλωστε, χρόνια τώρα τη σκέψη σε ιστορικές και στρατηγικές διαστάσεις την κατάπιε το πελατειακό σύστημα και οι παρακμιακές πολιτικές ελίτ.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι ένα ακόμα δείγμα. Άνθρωποι που αναζητούν λίγη δημοσιότητα σε reality shows, αδέρφια και ξαδέρφια πολιτικάντιδων, τυχάρπαστοι αθλητές, ηθοποιοί και τραγουδιστές που δεν έχουν αναρωτηθεί ποτέ για το περιεχόμενο της πολιτικής, έδωσαν την εκλογική «μάχη». Μα, θα αναρωτηθεί κανείς, δεν υπάρχουν και αξιόλογοι άνθρωποι; Ναι, είναι η απάντηση! Η γενική παρακμή όμως θα τρώει τη χώρα από μέσα, όσο η πλειοψηφία του πολιτικού προσωπικού κινείται σε αυτό το επίπεδο. Θα την τρώει όσο το διαβατήριο για την πολιτική το παίρνει εύκολα ο νέος- ωραίος- πετυχημένος (χωρίς να ξέρουμε τι σημαίνει αυτό ακριβώς) και ευχάριστος στην κάμερα. Και οι ευθύνες ημών των πολιτών δεν είναι λίγες.
Στη δύσκολη στιγμή θα ψάχνουμε σωτηρία αλλά δεν θα τη βρίσκουμε, γιατί σωτήρια είναι μόνο η σωστή προετοιμασία και η εκμετάλλευση των ευκαιριών.
