«Η ελάχιστη ερωτική ζωή των ανάπηρων δεν οφείλεται στη “μη ερωτική” φύση τους»
Το κείμενο της παράστασης «Ερωτευμένα Άλογα» είναι αποτέλεσμα έρευνας πάνω στο ζήτημα του έρωτα και της αναπηρίας και συντίθεται από επεξεργασμένα αποσπάσματα συνεντεύξεων και πρωτότυπα κείμενα των μελών της ομάδας «Εν Δυνάμει», μια ομάδα νέων καλλιτεχνών με και χωρίς αναπηρία.
«Ένα πολύ κομβικό στοιχείο που ανακαλύψαμε από την έρευνα, είναι ότι η ελάχιστη ερωτική ζωή των ανάπηρων ανθρώπων (κατά βάση με νοητική αναπηρία) δεν οφείλεται ούτε στη “μη ερωτική” φύση τους, ούτε στην “αθωότητά” τους, αλλά στην αδυναμία των τυπικών ανθρώπων, συγγενών, φίλων, ειδικών, να διαχειριστούν τις όποιες δυσκολίες γεννά η πρόσβαση στον έρωτα αυτόν. Έτσι, η απολύτως ελλιπής πρόσβαση τόσο στη γνώση, όσο και στη δυνατότητα, προκύπτει ως επιλογή των δυνατότερων (τυπικών) έναντι των “αδύναμων” (ανάπηρων)», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η σκηνοθέτρια του έργου Ελένη Ευθυμίου.
Κεντρικό θέμα της παράστασης, που συγκινεί βαθιά κοινό και κριτικούς από το 2018 που πρωτοανέβηκε, είναι η προσβασιμότητα στον έρωτα και στη σεξουαλικότητα από ανθρώπους με διαφορετικότητα, καθώς μιλά για το ά-λογο, το ένστικτο, το απαγορευμένο, τη φαντασία, την ψυχή που επιμένει στην αναζήτηση του ολοκληρωτικού και αμφίδρομου έρωτα.
Μετά από πολλές sold out παραστάσεις σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, τα «Ερωτευμένα Άλογα» από την ομάδα «Εν Δυνάμει», σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου και σε καλλιτεχνική διεύθυνση Ελένης Δημοπούλου, ανεβαίνουν ξανά για μόνο πέντε παραστάσεις στη Μονή Λαζαριστών, από τις 14 έως τις 18 Σεπτεμβρίου 2022, φιλοξενούμενα από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.
Η παράσταση έχει κερδίσει τον κόσμο για πολλούς λόγους, αλλά αυτό που θεωρεί αφοπλιστικό η Ελένη Ευθυμίου δεν είναι η θέαση του ανάπηρου σώματος επί σκηνής, «όσο η αποκάλυψη των κρυμμένων δυνατοτήτων του, η δύναμη του λόγου του και της κατάθεσής του, σε αντίθεση με τις δυνατότητες που η κοινωνία του έχει προσδώσει μέχρι τώρα, άρα η συνειδητοποίηση ότι η τέχνη όχι μόνο το χωρά, αλλά και μάλλον θα ήταν φτωχότερη αν δεν το είχε εν τέλει ενσωματώσει».
«Να προχωρήσουμε πέρα από την ασφαλή μας ζώνη»
«Δοκιμασία» για την ομάδα αποτέλεσε το βάθος της προσωπικής τους έκθεσης και το πόσο «τολμηρή» θα ήταν εν τέλει αυτή η παράσταση. «Κάποια στιγμή κάναμε μία μεγάλη συζήτηση για να αποφασίσουμε από κοινού αν θα το προχωρήσουμε πέρα από την ασφαλή μας ζώνη και για το αντίστοιχο ρίσκο που θα γεννιόταν από αυτή μας την απόφαση σε σχέση με την ανταπόκριση του -κατά κανόνα συντηρητικού- κοινού. Η απόφαση που πάρθηκε ήταν να δοθούμε 100% σε αυτό που είχαμε ξεκινήσει και να είμαστε συνειδητά μαζί σε αυτό είτε δεχόμασταν θετικό είτε δεχόμασταν αρνητικό feedback. Και ευτυχώς η απόφασή μας μας δικαίωσε», σημειώνει η κ. Ευθυμίου.
Η προσβασιμότητα (και) στον έρωτα προϋποθέτει γνώση
Στον δημόσιο διάλογο υπάρχει εδώ και χρόνια το θέμα της προσβασιμότητας, το οποίο περιορίζεται κυρίως στην προσβασιμότητα σε δρόμους και κτίρια. Πού βρίσκεται συζήτηση για την προσβασιμότητα στον έρωτα; Για τη σκηνοθέτρια αισιόδοξο βήμα είναι ότι έχει ανοίξει ο διάλογος. «Προσβασιμότητα στον έρωτα σημαίνει προσβασιμότητα στην κοινωνία. Δεν υπάρχει κάποιος “ειδικός” χώρος, όπου οι ανάπηροι “μπορούν” να ερωτεύονται. Ο έρωτας μπορεί να συμβεί οπουδήποτε, άρα για αρχή, οι ανάπηροι άνθρωποι πρέπει να έχουν κοινωνική ζωή, προσλαμβάνουσες, επικοινωνία με άλλους ανθρώπους», σημειώνει η κ. Ευθυμίου και εκτιμά ότι μέσα από αυτό, αλλά και γι’ αυτό πρέπει να έχουν πρόσβαση στη γνώση.
«Οι τυπικοί άνθρωποι από παιδάκια αρχίζουν να μιλούν μεταξύ τους για τον έρωτα, έχουν προσλαμβάνουσες και αν είναι και τυχεροί έχουν και κάποιον γονέα να τους πει δύο πράγματα. Να τους εξηγήσει πώς λειτουργεί αυτό το δύσκολο παιχνίδι της αποδοχής και μη αποδοχής, των αισθήσεων, των κινδύνων, των επιλογών κτλ. Ακριβώς το ίδιο θα έπρεπε να συμβαίνει και με τους ανθρώπους που έχουμε αποκλείσει κοινωνικά. Αν πάλι μιλάμε για “βαριές περιπτώσεις”, τότε θα έπρεπε να υπάρχει και πρόσβαση σε σεξουαλικούς βοηθούς ανάπηρων ανθρώπων όπως συμβαίνει ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες».
Ερμηνεύουν οι: Μαρία Δαχλύθρα, Αγάπη Θεοδωρίδου-Κουνινή, ‘Αννα Καλίντσεβα, Θεανώ Κόντα, Βαγγέλης Κοσμίδης, Ηλίας Κουγιουμτζής, Γιώτα Κουϊτζόγλου, Νίκος Κυπαρίσσης, ‘Αγγελος Κωνσταντίνου, Λωξάνδρα Λούκας, Θεοχάρης Μπαϊρακταρίδης, Γιώργος-Ζήσης Μπιλιώνης, Σοφία Μπλέτσου, Θάνος Νανάσης, Μιχάλης Ντολόπουλος, Θεανώ Παπαβασιλείου, Χάρις Σερδάρη, Χρήστος Σιούμης, Δανάη Τσορλίνη, Παναγιώτης Τσουρουπίδης, Μαρία-Ταρσή Χελά και Αλέξανδρος Χάτσιος.
Παραστάσεις: 14, 15, 16, 17 στις 21:00 και 18 στις 19:00 Σεπτεμβρίου 2022.
Διάρκεια παράστασης: 110’ λεπτά (χωρίς διάλειμμα).
Δήμητρα Κεχαγιά
*Φωτογραφία Ελένης Ευθυμίου από Δημήτρη Δαγκαλίδη
