Υποστηριξε το militaire
Άποψη
02/08/2022 | 06:20 (ενημερώθηκε 2 έτη πριν)
Militaire News

Γιατί οι ΗΠΑ κάνουν τα «στραβά μάτια» στη σχέση Τουρκίας-Ρωσίας

Γιατί οι ΗΠΑ κάνουν τα «στραβά μάτια» στη σχέση Τουρκίας-Ρωσίας

ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΟΥ ΝΑΤΟ, Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΠΑΛΑΝΤΕΡ (ΚΑΘ΄ ΗΜΑΣ ΕΠΙΤΗΔΕΙΟΥ ΟΥΔΕΤΕΡΟΥ) ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΣΜΟΥ ΚΡΟΥΕΙ ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΘΥΡΕΣ

Η πρόσφατη σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη κατέδειξε τα αυτονόητα, ότι δηλαδή για τη συμμαχία, δηλαδή τις ΗΠΑ, δεν υφίσταται ενδεχόμενο διάσπασης και μάλιστα σε μία περιοχή ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα της Δύσης, ειδικότερα μεσούσης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των δυναμικών εξελίξεων στις παγκόσμιες ισορροπίες. (ΥΣ. 1) 

Γράφει ο

ΣΠΥΡΙΔΩΝ  Γ. ΒΑΛΛΙΔΗΣ

Αντιστράτηγος ε.α

Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ σε περιοχές που εφάπτονται της ρωσικής ομοσπονδίας  και η επακόλουθη ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων σε αυτές αλλά και σε χώρες της Ασίας με έντονη  την παρουσία αλλά και την παρότρυνση των ΗΠΑ (βλέπε ανάπτυξη ελληνικών Α/Α συστημάτων από την υπό “οικονομική επιτήρηση” Ελλάδα στο πανίσχυρο οικονομικά και στρατιωτικά βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας), αποσκοπούν αφενός στη όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξασφάλιση του ζωτικού χώρου της κεντρικής Ευρώπης (στρατιωτική προσέγγιση) αφετέρου  στην γεωπολιτική και στρατηγική περίσφιξη της Ρωσίας και του διαμορφούμενου άξονα Ρωσία – ΙΡΑΝ -Κίνα.

Οι αναφορές στο νέο στρατηγικό δόγμα που υιοθετήθηκε στη Μαδρίτη, για την πρόκληση που συνιστά για την παγκόσμια ασφάλεια η Κίνα εντάσσονται:

1. Στην ήδη διαμορφωθείσα αντίληψη περί απειλής που συνιστά η λεγόμενη  ευρωασιατική συσπείρωση η οποία μάλιστα πρέπει να αντιμετωπισθεί  με τη στρατηγική και οικονομική αποδυνάμωση των δύο κύριων πόλων που τη συγκροτούν (Ρωσική Ομοσπονδία, Κίνα), προτού οι δύο παραπάνω κύριοι πόλοι ενισχύσουν τη συμμαχία τους με την προσθήκη και των άλλων ισχυρών περιφερειακών δυνάμεων (βλέπε θεματογραφία για την προσέγγιση από πλευράς των δύο παραπάνω κρατών  των υπολοίπων μελών των BRICS) (ΥΣ 1)

2. Στις  εν δυνάμει ταχέως αναπτυσσόμενες αναθεωρητικές απόψεις και πράξεις, που προκαλούνται από την ανακατανομή των παγκόσμιων συσχετισμών ισχύος και ισορροπιών και εκφράζονται  ήδη με στρατιωτικά αλλά και οικονομικά μέσα από τους κύριους πόλους ισχύος. 

Στο παραπάνω πλαίσιο, πρέπει να αναγνωσθεί και η άσκηση ισχυρών πιέσεων στην Τουρκία από τις ΗΠΑ, ΟΧΙ ΟΜΩΣ προκειμένου να εγκαταλείψει την  επαμφοτερίζουσα στάση της, σε ότι αφορά τη  συνεργασία της με τη Ρωσία, αλλά στο να μη θέσει  όπως τελικά δεν έθεσε προσκόμματα στην είσοδο της Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, (η Νορβηγία  ανήκει στα ιδρυτικά μέλη του ΝΑΤΟ από την ίδρυση του το 1949), καθώς και από παραινέσεις για αποφυγή εντάσεων στο Αιγαίο.

 Στο πλαίσιο αυτό  η επαμφοτερίζουσα συμπεριφορά της Τουρκίας σε ότι αφορά τις σχέσεις της με τη Μόσχα, θα πρέπει  να μην αντιμετωπίζεται από τη χώρα μας  απλώς ως τα έργα και ημέρες ενός “επιτήδειου ουδέτερου” – που μας βόλεψε είναι αληθές για πολλές δεκαετίες. Και αυτό γιατί  η δυναμική αυτής της συμπεριφοράς φαίνεται να είναι πολύ πιο σημαντική για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, από όσο συμπεραίνουμε  με απλή ανάγνωση για τους εξής λόγους:

1. Η Τουρκία με την έως τώρα στάση της πετυχαίνει να  λειτουργεί  ως βαλβίδα εκτόνωσης, καθώς ένα μέλος του ΝΑΤΟ συνεχίζει να συνομιλεί με τη Ρωσία και μάλιστα χωρίς να διακόπτει τις σχέσεις του με τον άλλο αντιμαχόμενο.

2. Καταδεικνύεται ότι, αυτή η  διαμεσολάβηση από ένα μέλος του ΝΑΤΟ και μάλιστα υπό την ενθάρρυνση των ΗΠΑ, όπως φαίνεται και στην περίπτωση της μεταφοράς των ουκρανικών σιτηρών,  θα ήταν πολύ χρήσιμη σε αντίστοιχες περιπτώσεις, όπου απαιτείται η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας  μεταξύ των αντιπάλων ή ακόμη και μεταξύ  εμπολέμων. (ΥΣ 2)

Σε ότι αφορά τα ελληνοτουρκικά, η άσκηση πιέσεων προς την Τουρκία συνοδεύτηκε από την υπόσχεση του προέδρου των ΗΠΑ Μπαίντεν, για στήριξη των αιτημάτων της Άγκυρας σε ότι αφορά την αποδέσμευση αμυντικού υλικού, γεγονός που σηματοδοτεί την αμυντική επαναπροσέγγιση ΗΠΑ- Τουρκίας, η οποία είχε ουσιαστικά διακοπεί, λόγω της αγοράς των ρωσικών S- 400, και που  διατηρεί θετικές τις προοπτικές ευόδωσης, εφόσον ο αμερικανός πρόεδρος  επιμείνει στην υπόσχεση – πρόθεση  του. 

Το παραπάνω αποτελεί ουσιαστική στροφή της πολιτικής των ΗΠΑ, αποσυνδέοντας την αγορά και αναβάθμιση των τουρκικών F-16 από  το θέμα των ρωσικών πυραύλων, καθώς οι μοναδικές ενστάσεις  αφορούν στις φιλότιμες προσπάθειες των  ελληνοαμερικανών βουλευτών για απαγόρευση μέσω τροπολογιών της πώλησης του παραπάνω πολεμικού υλικού στην Τουρκία,  στην πραγματικότητα όμως  αναδεικνύουν την πρόθεση των ΗΠΑ να επιτρέψουν στην Τουρκία μια μορφή αυτονομίας σε ότι αφορά τις ρωσοτουρκικές σχέσεις, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. (ΥΣ 2)

  Η παραπάνω πρόθεση των ΗΠΑ   ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ σαφώς για την Ελλάδα, λόγω της εξαιρετικής στρατιωτικής και γεωπολιτικής σημασίας  του γεωγραφικού χώρου ΘΡΑΚΗ -ΑΙΓΑΙΟ -Αν. ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, που καθιστούν απαγορευτική για την Ελλάδα οποιαδήποτε απόπειρα προσέγγισης του ρωσικού παράγοντα. (ΥΣ 1) Από την άλλη η αποδοχή του ελληνικού αιτήματος για αγορά F-35, λειτουργεί  για την Τουρκία ως το “καρότο” για μια ενδεχόμενη αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ και για τα F-35, υπενθυμίζοντας όμως ταυτόχρονα στην Τουρκία ποιος είναι το “αφεντικό”, και το τι πρέπει να ακολουθήσει για να επανενταχθεί η Τουρκία στο πρόγραμμα.

 Αυτή είναι εν συντομία η αποτύπωση των συμπερασμάτων της Μαδρίτης και αυτοί οι λόγοι για τους οποίους η Τουρκία θα αποτελεί πάντα ένα ιδιαίτερο αλλά και μοναδικό παράγοντα στην πολύπλοκη εξίσωση των ρωσοαμερικανικών σχέσεων.  Η αποδοχή από την Ελλάδα της παραπάνω πραγματικότητας  και η αναζήτηση των τρόπων για να αντισταθμιστεί η γεωγραφία αποτέλεσε και αποτελεί πεδίο σκέψης για την ελληνική διπλωματία, πλην όμως δεν αρκεί απλώς η ανάγνωση τους για να μας καθησυχάζει, καθώς απαιτούνται πράξεις που καθιστούν απαγορευτική για την Τουρκία κάθε απόπειρα στρατιωτικής εκμετάλλευσης της παραπάνω μοναδικότητας.

Μετά τις δηλώσεις – τελεσίγραφο” Οκτάι για αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών του Αιγαίου “το συντομότερο δυνατό”, και παρά το ότι  κατά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ υπήρξε  παρέμβαση των ΗΠΑ για ελάττωση της έντασης στο Αιγαίο και διατήρηση ανοικτών των ενεργειακών οδών, η συνέχιση των τουρκικών προκλήσεων  κορυφώνεται τώρα με την πρόσφατη ανακοίνωση από το τουρκικό υπουργείο ενέργειας για εκτέλεση γεωτρήσεων εντός “Τουρκικών θαλάσσιων περιοχών ευθύνης” από 9  Αυγούστου,  επιμένοντας και επενδύοντας η Τουρκία  στην αποσύνδεση των ελληνοτουρκικών σχέσεων τόσο από το πλαίσιο του ΝΑΤΟ, όσο και από το πλαίσιο των σχέσεων της ίδιας της  Τουρκίας με τις ΗΠΑ.

Η παραπάνω πολιτική έχει μέχρι τώρα αποδώσει για την Τουρκία, καθώς αφενός μεν το ΝΑΤΟ ούτε τις αναγκαίες δικλίδες παρέμβασης διαθέτει, ούτε επιθυμεί οι ελληνοτουρκικές διαφορές να αποτελέσουν αρνητικό προηγούμενο για τη συνοχή της συμμαχίας, αφετέρου δε οι ΗΠΑ, όπως έχω προαναφέρει, έχουν θέσει ως πρώτες προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής τους την ανάσχεση της ρωσικής στρατιωτικής ισχύος και τον περιορισμό της οικονομικής και στρατιωτικής  επέκτασης της Κίνας, (αμφότερα διατυπώνονται στο νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ), με τις παραπάνω προτεραιότητες να ΥΠΕΡΕΧΟΥΝ οιασδήποτε άλλης. Στο πλαίσιο αυτό μόνο η διατήρηση της στρατιωτικής ισορροπίας μεταξύ Ελλάδος -Τουρκίας και μάλιστα με τις διαχρονικές παρεμβάσεις των ΗΠΑ, λειτουργούσε και λειτουργεί ως αναγκαίος και ικανός παράγοντας αποτροπής. (ΥΣ 3)  

Συμπερασματικά η επίκληση από μέρους της Ελλάδας της απειλής που συνιστά ο “τουρκικός αναθεωρητισμός”, καίτοι διπλωματικά ορθή, κρούει στην πραγματικότητα ανοικτές θύρες, καθώς παραβλέπει τη διαμορφούμενη πραγματικότητα, ότι δηλαδή έχουμε ήδη εισέλθει  σε περίοδο έντονων αναθεωρητισμών, και οπωσδήποτε  δεν μπορεί να ανατρέψει  τα γεωγραφικά και οικονομικά δεδομένα της περιοχής, ούτε βέβαια πολύ περισσότερο τις παραπάνω προτεραιότητες της αμερικανικής πολιτικής.

Ολοκληρώνοντας θα επισημάνω τα εξής:

104 χρόνια μετά τη λήξη του Α΄ΠΠ ξαναγράφονται οι συνθήκες των νέων παγκόσμιων ισορροπιών  και οι ανακατατάξεις όσο και να μην είναι ακόμη πλήρως ορατές είναι εντούτοις αναπόφευκτες, οι  ενέργειες δε των κρατικών και συλλογικών  δρώντων προσομοιάζουν  με την προσπάθεια των πιλότων της F1 για τη βέλτιστη θέση στην POLE POSITION. Η επέκταση του ΝΑΤΟ παρά  τις συμφωνίες ΝΑΤΟ – Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΥΣ 4),  η Ευρασιατική συσπείρωση πάνω στον Άξονα Ρωσία – ΙΡΑΝ -Κίνα, το ΑUKUS, ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας, η Κινεζική  – ορατή όσο ποτέ – απειλή προσάρτησης της TAIWAN, ο ενεργειακός επαναπροσδιορισμός της Σαουδικής Αραβίας, η πυρηνική ισχυροποίηση της Β. Κορέας κ.λ.π,  είναι ένα μικρό μόνο  μέρος της διαμορφούμενης νέας παγκόσμιας εικόνας, που συμπληρώνεται σιγά-σιγά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, βολεμένη από την αμυντική ομπρέλα του ΝΑΤΟ, δεν έχει τουλάχιστον ως τώρα επιδείξει τη θέληση και την αποφασιστικότητα της για τη διαμόρφωση μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής, κυρίως  όμως μιας κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας, οπότε για την ώρα δεν αξιολογείται ως ουσιαστικός και ο ρόλος της στις παραπάνω ανακατατάξεις.

 Το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), διατηρεί στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ αξιόλογη πυρηνική και στρατιωτική ισχύ, και ήδη συμπράττει  – με τις ευλογίες των ΗΠΑ – με την Τουρκία σε  αμυντικές συνεργασίες, ενώ ο ρόλος του δεν θα πρέπει να παραβλέπεται, καθώς αποτελεί ιδρυτικό μέλος των συνθηκών που καθορίζουν το καθεστώς στο Αιγαίο και όχι μόνο.

H Γαλλία, παρά τις διακηρύξεις και τις συμφωνίες με την Ελλάδα, προσπαθεί – όχι πάντα με επιτυχία – να διαχειρισθεί τα δικά της στρατηγικά συμφέροντα, (βλέπε αποτυχία πώλησης των υποβρυχίων της στην Αυστραλία) πόσο μάλλον να υπερασπισθεί τα δικά μας, τη στιγμή δε που οι παραπάνω συμφωνίες δεν επιβάλλουν την απαγόρευση πώλησης συναφούς αμυντικού υλικού από τη Γαλλία στην Τουρκία.

Η Γερμανία μπορεί να μη θεωρείται επί του παρόντος ισχυρή στρατιωτική δύναμη, αλλά αποτελεί την ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, το σημαντικότερο οικονομικό εταίρο της Τουρκίας, ενώ φιλοξενεί πάνω από 6.000.000 τούρκους μετανάστες, ακολουθώντας παραδοσιακά φιλοτουρκική πολιτική. Η πρόσφατη επίσκεψη της Γερμανίδας ΥΠ.ΕΞ,  σε Ελλάδα και Τουρκία, παρέμεινε δυστυχώς στις προθέσεις και σε αμφιλεγόμενες δηλώσεις – υπό το βλέμμα ενός “δυσαρεστημένου” Τσαβούσογλου –  για μη “αμφισβήτηση της εδαφικής ακεραιότητας των νήσων του Αιγαίου”, λές και 100 χρόνια μετά τη Λωζάνη, τίθεται στα σοβαρά πραγματικά τέτοιο θέμα,   στην πράξη όμως παραβλέποντας ή και αναγνωρίζοντας  έμμεσα την  πρόθεση της Τουρκίας να αμφισβητεί  όλα τα υπόλοιπα θέματα, για τα οποία  δηλαδή κατά καιρούς προκλήθηκαν οι μείζονες ελληνοτουρκικές κρίσεις. (ΥΣ 5)

Το Ισραήλ, Αίγυπτος και λοιπές “δημοκρατικές” δυνάμεις από την  Αραβική χερσόνησο, για τους δικούς τους λόγους επιθυμούν να εξομαλυνθούν οι σχέσεις τους με την Τουρκία και είναι πολύ πιθανό ότι σε οποιαδήποτε προσπάθεια της για αλλαγή του status στην περιοχή θα περιορισθούν σε ευχολόγια,  μη επιθυμώντας την παραμικρή εμπλοκή τους, όπως άλλωστε συνέβη και συμβαίνει με την Κύπρο.

Ο χρόνος λήξης του Ουκρανικού τη μία πλησιάζει και την άλλη απομακρύνεται, όμως σύντομα και πριν την έλευση του χειμώνα θα πρέπει είτε να έχουν “επιλυθεί” τα θέματα τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο από τη Ρωσία, είτε να εξασφαλίζεται  η ασφαλής ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο – Αν. Μεσόγειο, για τη διακίνηση υγροποιημένου αερίου και πετρελαίου. Σε περίπτωση δε που δεν ευοδωθεί πλήρως η συμφωνία για τη μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών θα ακολουθήσει και επισιτιστική κρίση συνθέτοντας ένα σκηνικό που η Ευρώπη και ο κόσμος όλος  έχουν να αντικρύσουν από το τέλος του Β΄ΠΠ. 

Όλα τα παραπάνω συνηγορούν  στο ότι, η Τουρκία, που έχει  κάθε λόγο να επιθυμεί την επίσπευση της “επίλυσης” των διαφορών της με την Ελλάδα, εκμεταλλευόμενη και τη νατοϊκή αδυναμία παρέμβασης, δεν θα παραμείνει αδρανής ενόσω η περίοδος των ανακατατάξεων είναι σε εξέλιξη. Ο παράγοντας ΗΠΑ και η υφιστάμενη στρατιωτική ισορροπία στο Αιγαίο συνιστούν το μεγαλύτερο εμπόδιο στα σχέδια της Τουρκίας για αλλαγή των συνθηκών στο ΑΙΓΑΙΟ, όμως οι ανακατατάξεις είναι τόσο απρόβλεπτες και ταχείες που οποιαδήποτε ολιγωρία ή έλλειψη αποφασιστικότητας λειτουργούν εις βάρος μας. Δεδομένου δε  ότι, οι ελληνοτουρκικές κρίσεις εκδηλώθηκαν, ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΠΟΤΕ κρίθηκε σκόπιμο από την τουρκική πλευρά, πρέπει οι προσπάθειες της χώρας μας να κατατείνουν χωρίς καθυστέρηση και χωρίς να εξετάζεται το κόστος, στην εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής POLE POSITION, πόσο μάλλον  που ο αντίπαλος έχει εμφανίσει τόσο τα όπλα όσο και τις προθέσεις του.

ΥΣ 1.  Βλέπε και σχετικά άρθρα του υπογράφοντος στον ιστότοπο στις 3 και 12 Ιουνίου 

ΥΣ 2. Βλέπε και σχετικό άρθρο των Τhe New York Times, που αναδημοσιεύεται στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής την 24 Ιουλίου.

ΥΣ 3.  Βλέπε την πάλαι ποτέ ισορροπία 7 προς 10, που αφορούσε στην παροχή στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ προς Ελλάδα και Τουρκία κατά τις δεκαετίες 80 – 90, όπως συμφωνήθηκε μεταξύ Ελλάδας, ΗΠΑ και Τουρκίας, μετά τα γεγονότα της Κύπρου, την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και την επιβολή εμπάργκο των ΗΠΑ στην Τουρκία.  

ΥΣ 4. Στις 27 Μαΐου 1997, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Παρίσι η Γαλλία, το ΝΑΤΟ και η Ρωσική Ομοσπονδία υπέγραψαν την Ιδρυτική Πράξη για τις Αμοιβαίες Σχέσεις, τη Συνεργασία και την Ασφάλεια, έναν οδικό χάρτη για την επίδοξη συνεργασία ΝΑΤΟ-Ρωσίας. Τότε δημιουργήθηκε ένα νέο φόρουμ: το «Μόνιμο Μικτό Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας» ως τόπος διαβουλεύσεων, συνεργασίας και οικοδόμησης συναίνεσης.

  ΥΣ 5. Τα αποτελέσματα της παραπάνω επίσκεψης και η πραγματική δυναμική τους σε ότι αφορά στην αξιοποίηση τους από την Τουρκική πλευρά θα αποκαλυφθούν πιστεύω πολύ σύντομα και ίσως να είναι αρκετά δυσάρεστα για την πλευρά μας, ιδιαίτερα εάν συνδυασθούν με την απρόσκοπτη συνέχιση του προγράμματος κατασκευής των τουρκικών υποβρυχίων ή/και με την παροχή και άλλου αμυντικού υλικού στην Τουρκία από τη Γερμανία.

   

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο Facebook Twitter LinkedIn Email Pinterest
booksandtoys

Δείτε επίσης