ΤΟ ΓΕΩΤΡΥΠΑΝΟ ABDULHAMID HAN ΣΤΑ ΝΕΡΑ ΤΗΣ Ν.Α ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ. ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ; (Περίοδος 9/8 έως 7/10/2022)
Γράφει ο
Λεόντιος Κ. Πορτοκαλάκης * Τοπογράφος Μηχανικός
Γενικά:
Το νέο θαλάσσιο γεωτρύπανο ABDULHAMID HAN της Τουρκίας, του οποίου η κατασκευή και δραστηριότητα είχε εξαγγελθεί με στομφώδεις διακηρύξεις αλλά και του οποίου η πρώτη γεωτρητική θέση του είχε καλυφθεί με ιδιαίτερη μυστικότητα, έκανε την εμφάνισή του. Και ενώ η μελλοντική κίνησή του κρατούσε σε ετοιμότητα, εκτός των άλλων περιφερειακών κρατών και την Ελληνική πολιτεία για πιθανή παραβατική συμπεριφορά και δημιουργία τετελεσμένων, τελικά με την NAVTEX 770/22 αποκαλύφθηκε ότι η νέα θέση βρίσκεται εντός της εν δυνάμει Τουρκικής ΑΟΖ και σε μία τοποθεσία που φαίνεται ότι για το επόμενο δίμηνο θα δημιουργήσει μια φαινομενική ηρεμία (σχ.1).
Θα είναι αφελές να πιστέψει κανείς ότι η Τουρκία ακολουθεί τον δρόμο της νομιμότητας. Απλά φαίνεται να εκτιμά ότι η διεθνής συγκυρία δεν ευνοεί πιο δραστικές κινήσεις και από πλευράς τακτικής ακολουθεί τον ίδιο δρόμο που ακολούθησαν οι πρώτες γεωτρήσεις πέριξ της Κύπρου με το γεωτρύπανο FATIH,, όταν το 2018 ξεκίνησε την πρώτη γεώτρηση (ANTALIA-1) (σχ.2) βόρεια της Κύπρου και μετά άρχισε με τις επόμενες γεωτρήσεις τις παραβιάσεις της Κυπριακής ΑΟΖ αλλά ακόμη και του θαλάσσιου χώρου αδειοδοτημένων για έρευνα υδρογονανθράκων οικοπέδων, δεδομένου ότι δεν συναντούσε ουσιαστικές αντιδράσεις.
Αν και το πιο πάνω γεγονός της πρώτης γεώτρησης δεν θα πρέπει να μειώσει στο ελάχιστο την ετοιμότητά μας, θα ήταν χρήσιμο θα εξετάσουμε μερικά τεχνικά χαρακτηριστικά του γεωτρυπάνου αλλά και της μέχρι σήμερα (12/8/2022) δραστηριότητάς του ώστε να αποκτηθεί μια αντικειμενική γνώση για τα τεκταινόμενα και να γίνουν προβλέψεις για τις επόμενες κινήσεις του αναθεωρητικού γείτονα στην σκακιέρα της ΝΑ Μεσογείου.
Χαρακτηριστικά και ιστορικό του σκάφους:
Το σκάφος κατασκευάστηκε στα ναυπηγεία της Ν. Κορέας (South Korea’s Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering (DSME)) για λογαριασμό της εταιρίας Northern Drilling με το αρχικό όνομα “ COBALT EXPLORER” αντί συμφωνηθέντος ποσού 350 εκατ. $. Η Εταιρία όμως αυτή τον Οκτώβριο του 2019 ακύρωσε τη σύμβαση μεταπώλησης, αναφέροντας ως αιτία για την ακύρωση, μια απορριπτική παραβίαση της σύμβασης από το ναυπηγείο. Οι δύο εταιρείες τότε τον Νοέμβριο του ίδιου έτους μπήκαν σε διαμάχη για την ακυρωθείσα παραγγελία καθώς το ναυπηγείο αμφισβήτησε την ειδοποίηση της Northern. Έκτοτε οι κατασκευαστές επιζητούσαν νέο αγοραστή.
Τον Ιανουάριο του 2022 η Τουρκία απετέλεσε τον νέο αγοραστή για αυτό το νεότευκτο σκάφος βαθέων γεωτρήσεων και με τον τρόπο αυτόν απέκτησε το τέταρτο θαλάσσιο γεωτρύπανο. Αυτό απέπλευσε από τα ναυπηγεία στις 7 Μαρτίου 2022 και κατέπλευσε στις 19/5/20022 στο λιμάνι του TASUCU.
Το πλωτό αυτό γεωτρύπανο (Φωτ. 1) είναι από τα πλέον σύγχρονα και έχει τα πιο κάτω χαρακτηριστικά:
IMO : 9705093 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 238μ.Χ 44 μ. ΎΨΟΣ ΠΥΡΓΟΥ : 104 μ.
MMSI: 271050408 ΒΥΘΙΣΜΑ : 14 μ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ : 200 άτομα
CALL SIGN : TCA 7090 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ: 2022
GRT : 69.000 Tdwt : 61.494
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΓΕΩΤΡΗΣΗΣ : Μέχρι 12.200 μ.
Φωτ. 1 : Γεωτρητικό σκάφος COBALT EXPLORER
Στο λιμάνι του TASUCU παρέμεινε μέχρι τις 9/8/2022 όπου και έγιναν οι απαραίτητες τροποποιήσεις και απέκτησε και το νέο του όνομα ως “ ABDULHAMID HAN “ (Φωτ.2)
Φωτ. 2 : Το γεωτρητικό σκάφος με το νέο του όνομα ABDULHAMID HAN
Μετά από ένα πέπλο μυστηρίου σχετικά με την προβλεπόμενη νέα θέση γεώτρησης και με μια νέα NAVTEX που εκδόθηκε την ημέρα των εγκαινίων (συνήθως οι σχετικές NAVTEX για θαλάσσια δραστηριότητα εκδίδονται αρκετές ημέρες πριν) από τον Πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν, ξεκίνησε για την νέα θέση στις 9 Αυγούστου 2022.
Στοιχεία της NAVTEX, κίνηση του σκάφους, νέα θέση γεώτρησης.
Η πιο πάνω NAVTEX προσδιορίζει μια σχεδόν τετραγωνική περιοχή με μήκος πλευράς περίπου 2 ναυτ. μίλια, η οποία περικλείει μια έκταση περίπου 14 τετρ. χλμ. (ένα τυπικό μέγεθος περιοχής που ορίζει συνήθως η Τουρκία όπως π.χ και στις γεωτρήσεις της περιοχής του Ευξείνου), στην οποία το σκάφος πρόκειται να σταθεροποιηθεί στο κέντρο της και να παραμείνει για ένα διάστημα δύο μηνών περίπου (μέχρι 7/10/2022). Πέριξ της περιοχής της γεώτρησης ορίσθηκε και μια περιοχή ασφαλείας με ακτίνα 10 ναυτικών μιλίων(υπερβολικά μεγάλη -συνήθως σε θαλάσσιες γεωτρήσεις είναι 500 μέτρα).
Στα πιο κάτω διαγράμματα ( Σχ. 2,3) φαίνεται η περιοχή της νέας θέσης γεώτρησης (NAVTEX 770/22) (με κίτρινο χρώμα), η διαδρομή που ακολούθησε το σκάφος από το λιμάνι του TASUCU (με κίτρινο χρώμα) και η άφιξή του στο σημείο 13 (σχ. 2), σήμερα 12/8/2022 και ώρα 16:45 (σχεδόν στο κέντρο της NAVTEX όπου θα γίνει η γεώτρηση με την ονομασία YORUKLER-1”). Σε ορισμένα δημοσιεύματα αναφέρεται και σαν ονομασία του σχετικού αδειοδοτηθέντος τεμαχίου (δεν φαίνεται στο σχήμα) (Yörük είναι ο τουρκικός λαός που έχει διατηρήσει τον νομαδικό τρόπο ζωής του).
Σχέδιο 1: Κίνηση του γεωτρυπάνου ABDULHAMID HAN στην νέα θέση γεώτρησης “YORUKLER-1”
Σχέδιο 3: Λεπτομέρεια προσωρινής θέσης 13 του ABDULHAMID HAN στις 12/8/2022 ώρα 16:45. Η τελική θέση γεώτρησης “YORUKLER-1”αναμένεται στο κέντρο της περιοχής που ορίζει η NAVTEX.
Παρατηρείται ότι η περιοχή αυτή βρίσκεται εντός της εν δυνάμει Τουρκικής υφαλοκρηπίδας και βρίσκεται περίπου 22 ναυτ. μίλια ανατολικά από τη πρώτη γεώτρηση με την ονομασία “ANTALIA-1”, που επιχείρησε η Τουρκία στα βόρεια της Κύπρου στις 31/10/2018 με το γεωτρητικό σκάφος FATIH (κίτρινος κύκλος), ακολουθώντας την ίδια πολιτική χωρίς να θίγει (για την ώρα) τα εν δυνάμει κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και της Ελλάδας.
Στα πιο πάνω σχέδια παρατηρούμε τα εξής:
Η Τουρκία δείχνει μια συνεχή αποφασιστικότητα να διεκδικήσει μερίδιο από θαλάσσιο πλούτο περιοχής που δεν της ανήκει, προσποιούμενη μια φαινομενικά νομότυπη διαδικασία ενός “ala cart” διεθνούς δικαίου. Ίσως ο υποθαλάσσιος πλούτος να είναι μια πρόφαση, αφού από τις τελευταίες κινήσεις της φαίνεται ότι απειλεί ακόμη και την Ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Παράλληλα η Ελληνική πλευρά φαίνεται ότι έχει ενισχύσει την αποτρεπτική της δύναμη και με την προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού αλλά και με την σύναψη ισχυρών συμμαχιών.
Το εργαλείο για να κατανοήσουμε κινήσεις και να προβλέψουμε μελλοντικές εξελίξεις είναι η καλή γνώση της παλαιάς αλλά και της σύγχρονης ιστορίας και συμπεριφοράς του γείτονα καθώς και η αντικειμενική πληροφόρηση και γνώση σε κάθε κίνηση στην θάλασσα της ΝΑ Μεσογείου. Στο δεύτερο αυτό μέρος της αντικειμενικής πληροφόρησης για τον προσδιορισμό των ”στρατηγικών υποχρεώσεών μας” προσπαθεί να συμβάλλει κατά το ελάχιστο και το παρόν άρθρο.
* Πρ. προϊστ. Τεχν. Υποστήριξης ΕΛ.ΠΕ Α.Ε Μέλος του Δ.Σ του ΕΛΙΣΜΕ