Σχετικά άρθρα
Γράφει ο Σγος ε.α., Λάμπρος Βαΐου
Η συζήτηση για την προμήθεια της χώρας του επιθετικού Α/Φ F -35 άρχισε προ μιας δωδεκαετίας όταν έγινε γνωστή η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα ανάπτυξης και κατασκευής του. Έκτοτε συνεχίζεται και επικαιροποιείται ανάλογα με τις διακυμάνσεις των Αμερικανο–Τουρκικών σχέσεων, την πρόσφατη αμερικανική απαγόρευση για την διάθεση των πρώτων Τουρκικών F -35 και τον προχθεσινό υπαινιγμό του κου Πρωθυπουργού περί του ενδεχομένου προμήθειάς των από την Ελλάδα – οψέποτε αποκατασταθεί η οικονομική δυνατότητα. Ανεξάρτητα της πρόδηλης πολιτικής σκοπιμότητας της πρωθυπουργικής δήλωσης, δηλαδή ως “ενός ακόμα βέλους” στην φαρέτρα του κου Πρωθυπουργού εν όψει της συνάντησης με τον Αμερικανό Πρόεδρο που εμπορευματοποιεί όλες τις διεθνείς σχέσεις, η εντός της χώρας συζήτηση κυριαρχείται ουσιαστικά από αρνητικές διατυπώσεις. Αυτές συνοψίζονται ως εξής:
(1). Το μεγάλο κόστος προμήθειας του Α/Φ F -35 που κυμαίνεται στα 90-110 εκατομμύρια $ ανά μονάδα.
(2). Το υψηλό κόστος χρήσης του Α/Φ, που σήμερα εκτιμάται στις 44.000 $ ανά ώρα πτήσης.
(3). Την άποψη οτι, ως επιθετικό όπλο, δηλαδή ως Α/Φ “πρώτου πλήγματος”, δεν έχει θέση στο Ελληνικό οπλοστάσιο, αφού η Χώρα δεν έχει επιθετικές προθέσεις έναντι της Τουρκίας.
Αυτά όλα υποτείνονται και από την ενδόμυχη ευχή (όχι όμως και αταλάντευτη βεβαιότητα) οτι η Αμερική δεν θα επιτρέψει (ποτέ ???) την αξιοποίηση του F -35 από την Τουρκία.
Έναντι όλων αυτών των ενστάσεων ο δικός μας αντίλογος θα μπορούσε να συμβάλλει σε μιά πιο διευρυμένη προσέγγιση. Και ο αντίλογός μας μπορεί να διατυπωθεί επιγραμματικά ως εξής:
Α. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑΕΤΙΑΣ
Η Πολεμική Αεροπορία οφείλει να σχεδιάσει το μέλλον της για την επόμενη τριακονταετία, και φυσικά δεν μπορεί να μείνει με 80 α/φ F-16 που θα αναβαθμισθούν στο επίπεδο VIPER. Δεδομένων των γεωπολιτικών δεσμεύσεων της χώρας, η ΠΑ αναγκαστικά θα αποτανθεί στην Ευρωπαϊκή η/και την Αμερικάνική αγορά, η οποία αυτή την στιγμή κυριαρχείται από το γαλλικό (και υποδεέστερο) Rafale και το αμερικανικό F -35. Επιπλέον το όποιο μελλοντικό ευρωπαϊκό μαχητικό, ως κοινοπρακτικό project, είναι βέβαιο οτι θα σταθεί – όπως και το Eurofighter Typhoon – ένα επισφαλές project στο οποίο δεν μπορεί να “ποντάρει” η χώρα μας.
B. ΚΟΣΤΟΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΧΡΗΣΗΣ
Οι συγκρίσεις τιμών απόκτησης μεταξύ των Α/Φ Rafale και F -35 δεν είναι δραματικά διαφοροποιημένες. Το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε και για το κόστος χρήσης, μολονότι για το Rafale δεν έχουν γίνει σχετικές και αξιόπιστες αποκαλύψεις. Διερωτάται κανείς εύλογα: γιατί άραγε ??? Αντίστροφα, η μαζική προμήθεια F -35 τόσο από την USAF όσο και από διάφορες Ευρωπαϊκές και μη Χώρες ( Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Ιαπωνία, Κορέα, κλπ), μάλλον εγγυάται την περαιτέρω μείωση του ωριαίου κόστους χρήσης.
Γ. Ο ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ F-35
Παρά τους τριγμούς και τις διακυμάνσεις των Αμερικανο-Τουρκικών σχέσεων, η Τουρκία, λόγω του Γεωπολιτικού της Δυναμικού (θέση, μέγεθος, πληθυσμός, οικονομία, κλπ) θα παραμένει ένα πετράδι στο Αμερικανικό στέμμα – τουλάχιστον για το προβλεπτό μέλλον. Ακόμα και οι πλέον αισιόδοξοι στην Ελλάδα, μετά το “άδειασμα” των Κούρδων της Συρίας προς όφελος της Τουρκίας, “ανέκρουσαν πρύμναν”. Αντιπαρέρχομαι, επιπλέον, το μεγάλο ερωτηματικό που θέτει η τρέχουσα Αμερικανο – Ιρανική κρίση και την μόχλευση που αυτή επιφέρει προς όφελος της Τουρκίας. Επομένως, η απαγόρευση της διάθεσης των F-35 στην Τουρκία θα πρέπει να θεωρείται ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ. Σύντομα λοιπόν η Ελλάδα θα είναι αντιμέτωπη με ένα Α/Φ “Πρώτου Πλήγματος” – ίσως και σε αριθμούς που θα καθιστούν την όποια απειλή της Τουρκίας περισσότερο τρομακτική ή μάλλον παραλυτική, τόσο για τα Στρατιωτικά Επιτελεία όσο και για την Πολιτική Ηγεσία.
Δ. ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΚΑΙ “ΠΡΩΤΟ ΠΛΗΓΜΑ”
Με δεδομένη την εμφανή ανισορροπία των Ναυτικών Δυνάμεων εις βάρος της Ελλάδος, μόνον η σημερινή σχετική ισορροπία αριθμών των Αεροπορικών Δυνάμεων Ελλάδος και Τουρκίας καθιστά αμφότερες τις χώρες ικανές στην διενέργεια του “Πρώτου Πλήγματος”. Και είναι ακριβώς αυτή η ικανότητα της ΠΑ που καθιστά την όποια Ελληνική Αποτροπή σχετικά αξιόπιστη στα μάτια της Τουρκίας. Αυτή η αεροπορική ισορροπία θα ανατραπεί άρδην εάν η Τουρκία παραλάβει έστω και 30 F-35. Η προ δύο ετών καθησυχαστική δήλωση του τότε Αρχηγού ΓΕΑ (νυν ΓΕΕΘΑ) κου Χριστοδούλου, για την αντιστάθμιση που θα μπορούσαν να προσφέρουν τα εκσυγχρονισμένα σε VIPER F-16 έγινε και για να προωθήσει τον εκσυγχρονισμό και για να καθησυχάσει την κοινή γνώμη εν όψει της (τότε επικείμενης) παραλαβής των πρώτων F- 35 από την Τουρκία. Τα πράγματα θα είναι διαφορετικά αν η Τουρκία τα αποκτήσει ενώ όχι η Ελλάδα, επειδή δεν είναι μια “επιθετική χώρα”…
Ο αείμνηστος Παναγιώτης Κονδύλης, στο Επίμετρο του έργου του “ΘΕΩΡΊΑ ΤΟΥ ΠΟΛΈΜΟΥ” (εκδ Θεμέλιο, 1998) είχε επισημάνει εμφατικά: “ … μπροστά στη γενικότερη πλεονεκτική θέση της Τουρκίας, η ελληνική πλευρά δεν θα είχε σοβαρές πιθανότητες στρατιωτικής νίκης αν δεν εύρισκε την δύναμη και την αποφασιστικότητα να καταφέρει το πρώτο (μαζικό) πλήγμα, αιφνιδιάζοντας τον αντίπαλο. Το πρώτο πλήγμα το επιβάλλει σήμερα όχι κάποια “πολεμοχαρής” διάθεση, αλλά η λογική των σύγχρονων οπλικών συστημάτων: η λογική του μέσου αυτονομείται,…, και προσδιορίζει ουσιωδώς τον προσανατολισμό της στρατηγικής. Αν η ελληνική πλευρά, λέγοντας “αμυντικό δόγμα”, εννοεί οτι, φοβούμενη μήπως εκτεθεί στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης και των συμμάχων, προτίθεται…να αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και το πλεονέκτημα του πρώτου (μαζικού) πλήγματος στον εχθρό, τότε έχει κατά πάσα πιθανότητα υπογράψει μόνη της και εκ προοιμίου την καταδίκη της. Με δεδομένη την τουρκική υπεροπλία…ένα (μαζικό) πρώτο πλήγμα εξ ανατολών θα παραλύσει τεχνικά, αλλά και ψυχολογικά την ελληνική πλευρά”. Τα σύγρονα δεδομένα/χαρακτηριστικά των όπλων μεταθέτουν -λέει ο Π. Κονδύλης – το κέντρο βάρους του πολέμου από την Ξηρά στον Αέρα και καθιστούν τον παράγοντα Χρόνο αποφασιστικό. Γι’ αυτό και ορίζει το “Πρώτο Πλήγμα” όχι ως τον πρώτο τυχαίο πυροβολισμό στα πλαίσια ενός θερμού επεισοδίου, αλλά ως “ μιά συντονισμένη και ακαριαία ενέργεια όλων των κλάδων των ενόπλων δυνάμεων προς εκμηδένιση των ζωτικών σημείων του εχθρικού πολεμικού δυναμικού,…”. Προς τούτο συνιστούσε οτι το επιτελικό σχέδιο “Πρώτου Πλήγματος” πρέπει να είναι στο συρτάρι από τον καιρό της ειρήνης. (σελ. 397, γενικότερα, σελ. 381-411). Μάλιστα για να γίνει περισσότερο παραστατικός, ο Π. Κονδύλης σε άρθρο του στο τότε “Βήμα” (αντιπαράθεση με Σωμερίτη) είχε πεί : “το πρώτο πλήγμα μοιάζει με το χτύπημα που κάνεις σ’ ένα χέρι οπλισμένο με μαχαίρι την στιγμή που πάει να σε καρφώσει”. Δεν έχει κανείς παρά να θυμηθεί τον “Πόλεμο των Έξι Ημερών” στα 1967.
Αλλά για για να χτυπήσεις, πρέπει να έχεις και το σθένος και την (υλικο-τεχνική) δυνατότητα. Και δεν έχεις κανένα σθένος αν δεν έχεις την υλικο-τεχνική δυνατότητα. Τα ελληνικά 80 F-16 VIPER σίγουρα δεν θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν 30 τουρκικά F -35 που θα τα συνεπικουρούσαν άλλα 230 τουρκικά F- 16.
Συμπληρώνουμε, απέναντι σε πρόσφατες απόψεις, πως όλα τα αντιαεροπορικά συστήματα -αν υποστείς το Πρώτο Πλήγμα από τον αντίπαλο – θα κορεστούν από τα ηλεκτρονικά αντίμετρα, τους εκατοντάδες ψευδοστόχους και τους βαλλιστικούς πυραύλους που αυτός θα έχει εκτοξεύσει ταυτόχρονα με τα αεροσκάφη του. Ακόμη μιά φορά – τα Αντιαεροπορικά Συστήματα είναι σχετικής αξίας σε συνθήκες Μαζικού Πρώτου Πλήγματος.
Ε. ΤΑ ΠΟΣΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
Η απόκτηση 30 α/φ F -35 με τον αντίστοιχο προηγμένο εξοπλισμό τους θα κόστιζε στην Ελλάδα περί τα 3,6 δις Ευρώ. Το ποσόν δεν είναι μικρό αλλά όχι και απαγορευτικό ακόμη και για τα τωρινά οικονομικά μας δεδομένα. Ιδιαίτερα αν οι Έλληνες συνειδητοποιήσουμε, όπως μας προέτρεπε ο Π. Κονδύλης, οτι “είναι άλλο πράγμα να διασχίζουν την χώρα σου οι στρατιές των τουριστών και άλλο οι μεραρχίες μιας αντίπαλης χώρας”.
Με το σημερινό ωριαίο κόστος χρήσης των 44.000 $ επί το (μίνιμουμ) 12 ώρες πτήσης/μήνα/αφος και επί 12 μήνες, τα 30 α/φ θα είχαν ένα ετήσιο κόστος χρήσης για την ΠΑ της τάξης των 170 εκατομ. Ευρώ. Ασφαλώς το ποσό αυτό είναι ασύλληπτο αν δεχτούμε οτι τα σημερινά λειτουργικά έξοδα της ΠΑ ανέρχονται (???) στα 560 εκατομ. Ευρώ. Ωστόσο μπορούμε να υποθέσουμε οτι η άφιξη 30 α/φ πέμπτης γενιάς θα επέτρεπε την αποδέσμευση των 30 F-4 Phantoms που η ΠΑ κρατά προκειμένου να ισορροπεί τους αριθμούς. Και έτσι να αντισταθμίσει (προς τα κάτω) το ολικό ωριαίο κόστος χρήσης του Αεροπορικού Στόλου.
ΣΤ. ΕΣΧΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Στην παρούσα γεωπολιτική συγκυρία η Τουρκία, κάνοντας χρήση του δικού της Γεωπολιτικού Δυναμικού, εξοικειώνει τους Μεγάλους Παίκτες στην δική της αυτόνομη πορεία, και με την απειλή του Πολέμου, εθίζει τους μικρούς γείτονές της στην δορυφοροποίηση. Η Ελλάδα καλείται να αποφασίσει για το αν η θέση της στο Αιγαίο, τη Θράκη και στην Ανατολική Μεσόγειο είναι διαπραγματεύσιμη ή όχι. Αν αποφασίσει το Ναί, κάθε συζήτηση για εξοπλισμούς και α/φ F-35 είναι περιττή. Μπορούμε να αφεθούμε στην ηδονική παραίτηση, η Τουρκία θα μας συνδράμει. Αν η Ελλάδα αποφασίσει το ΟΧΙ, οφείλει να πληρώσει το οικονομικό τίμημα. Τόσο απλό είναι το δίλημμα. Για να επαναφέρει την Αποτρεπτική της Ισχύ σε ένα σοβαρό -δηλαδή λίαν αξιόπιστο- επίπεδο, θα απαιτηθούν σε βάθος πενταετίας περί τα 15 δισεκατομμύρια Ευρώ, επιμεριζόμενα σε όλους τους Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο καθένας μπορεί να κρίνει εάν είναι πολλά ή λίγα. Η Κύπρος, που μοιράζεται την τύχη του Ελληνισμού, θα μπορούσε με την σειρά της να συμβάλλει επωμιζόμενη το κόστος αγοράς και συντήρησης 15-20 Rafale που θα ενίσχυαν και τους δεσμούς με την Γαλλία και την συνολική ΕΘΝΙΚΗ ΑΠΟΤΡΟΠΗ. Άλλωστε, δεν υπάρχει πλέον ο Νότος για υποχώρηση, αλλά μόνον η θάλασσα.
