Το θέμα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας και των εξοπλισμών της χώρας είναι μάλλον δύσκολο να “χωρέσει” σε μία επιστολή λίγων σελίδων. Ο πρώην Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών & Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) Αντιναύαρχος ε.α Κυριάκος Κυριακίδης, ομολογούμε ότι τα κατάφερε: σε μια επιστολή αποχαιρετισμού προς τον ΥΕΘΑ Νίκο Παναγιωτόπουλο ,τα λέει όλα: όσα έγιναν και κυρίως όσα δεν έγιναν και πρέπει άμεσα να γίνουν. Εξηγεί με σαφήνεια ποια είναι τα προβλήματα ,αλλά και ποιοι παράγοντες τα προκαλούν. Με φλεγματικό χιούμορ σε κάποιες παραγράφους κάνει επισημάνσεις για τις παθογένειες προτείνοντας όμως και λύσεις.
Ο κ.Κυριακίδης γράφει μεταξύ άλλων:
“Για το οτιδήποτε, προβλέπεται διαδικασία και κατανομή αρμοδιοτήτων και καθηκόντων. Εάν, οι μη έχοντες θεσμικό ρόλο, χωρίς να νομιμοποιούνται να μετέχουν στην αλυσίδα λήψης απόφασης «τα κάνουν όλα όπως αυτοί νομίζουν» τότε αυτό είναι και ανεύθυνο και επικίνδυνο.
Για τους παραπάνω λόγους τόσο το Υπουργείο, όσο και τα Γενικά Επιτελεία, ας μου επιτρέψουν οι κ. Αρχηγοί την αναφορά σε αυτά, δεν έχουν απολύτως καμία ανάγκη συντονισμού, καθ’ όσον τα άξια στελέχη τους έχουν σφυρηλατηθεί με τις ίδιες αξίες στις παραγωγικές σχολές και μέσα από τις ευκαιρίες κοινής εκπαίδευσης έχουν αναπτύξει κοινό πνεύμα συνεργασίας και συναδελφικούς δεσμούς.
Αντίθετα άκρως επικίνδυνο είναι ο αποσυντονισμός τους”.
Όλο το κείμενο της επιστολής Κυριακίδη:
Αθήνα 16 Δεκ. 2019
Αντιλαμβανόμενος απόλυτα το ιδιαίτερα βαρύ πρόγραμμα σας, τις τελευταίες ημέρες, κατανοώ την μη δυνατότητα εκ μέρους σας της πραγμάτωσης της υπόσχεσης σας για την υλοποίηση μικρής εκδήλωσης, και παρουσία σας σε αυτή, για την αποχώρηση μου από την ΓΔΑΕΕ μετά από τεσσερισήμισι και πλέον χρόνια.
Έτσι, παρά την θέληση μου, αποχώρησα χωρίς να μου δοθεί η ευκαιρία να αποχαιρετήσω τους ανθρώπους που είχα την τιμή να προΐσταμαι και άλλους που συνεργάστηκα.
Αυτός είναι και ο λόγος που αναγκάζομαι να σας απευθύνω αυτή την, ανοικτή, επιστολή και επιπλέον γιατί αισθάνομαι την υποχρέωση να καταθέσω, έστω επιγραμματικά την εμπειρία μου για κατά κρίση εκμετάλλευση από τους εμπλεκόμενους με τα εξοπλιστικά θέματα στον χώρο της άμυνας.
«Τον άρχοντα ουκ αεί άρχει». Αναφέρει ο Αγάθων, αρχή με την οποία έχουμε γαλουχηθεί όλοι οι στρατιωτικοί.
Το εάν πρόωρα παύει να άρχει κανείς δεν έχει σημασία καθ΄ όσον ο άρχοντας για να φτάσει σε αυτό το σημείο έχει εκπαιδευτεί να υπακούει στις διαταγές ανωτέρων αρχόντων.
Αλλοίμονο σε αυτούς που θέλουν να προσποιούνται τον άρχοντα χωρίς να έχουν περάσει αυτή την εκπαίδευση. Να θέλουν να κάνουν τον Στρατηγό χωρίς να έχουν διατελέσει Ανθυπολοχαγοί, τότε απλά πραγματώνουν το απωθημένο τους και ο χώρος των Ενόπλων Δυνάμεων, ΔΕΝ προσφέρεται γι’ αυτό.
Στη συνέχεια το ρητό αναφέρει ότι «κατά νόμους άρχει».
Κύριε υπουργέ ηγείσθε ενός Υπουργείου που διαφέρει κατά πολύ από κάθε άλλο. Και αυτό γιατί έχει σαφείς δομές, ιεραρχία και προβλέπει το κάθε τι με νόμους και εσωτερικές διατάξεις.
Για το οτιδήποτε, προβλέπεται διαδικασία και κατανομή αρμοδιοτήτων και καθηκόντων. Εάν, οι μη έχοντες θεσμικό ρόλο, χωρίς να νομιμοποιούνται να μετέχουν στην αλυσίδα λήψης απόφασης «τα κάνουν όλα όπως αυτοί νομίζουν» τότε αυτό είναι και ανεύθυνο και επικίνδυνο.
Για τους παραπάνω λόγους τόσο το Υπουργείο, όσο και τα Γενικά Επιτελεία, ας μου επιτρέψουν οι κ. Αρχηγοί την αναφορά σε αυτά, δεν έχουν απολύτως καμία ανάγκη συντονισμού, καθ’ όσον τα άξια στελέχη τους έχουν σφυρηλατηθεί με τις ίδιες αξίες στις παραγωγικές σχολές και μέσα από τις ευκαιρίες κοινής εκπαίδευσης έχουν αναπτύξει κοινό πνεύμα συνεργασίας και συναδελφικούς δεσμούς.
Αντίθετα άκρως επικίνδυνο είναι ο αποσυντονισμός τους.
Οι διαδικασίες είναι απόλυτα σαφείς και ιδιαίτερα στον τομέα των αμυντικών προμηθειών. Υστερούμε στο να τις ακολουθούμε πιστά και πάντοτε. Το υποπρόγραμμα κάθε προμήθειας «χτίζεται», και το χτίσιμο γίνεται πάντα από κάτω προς τα πάνω, με μια σειρά επιτελικών μελετών και εισηγήσεων για να φτάσει στην κορυφή της πυραμίδας προκειμένου να ληφθεί η απόφαση. Εάν ξεκινήσεις να χτίσεις μια πυραμίδα από την κορυφή, τότε σίγουρα δεν έχεις που να στηριχτείς. Δεν είναι δυνατόν, κατά περίπτωση, να κάνουμε προμήθειες, διαχρονικά, που βασίζονται σε απόφαση χωρίς να έχει προηγηθεί, ουσιαστικά, εισήγηση.
Τέλος η τρίτη πρόταση του Αγάθωνος αναφέρει ότι «ανθρώπων άρχει».
Τους ανθρώπους για να τους χειριστείς ως πολλαπλασιαστή ισχύος, μια αρεστή έκφραση σε όλους, πρέπει πρώτα απ΄ όλα να τους παρέξεις προστασία. Το 2015 όταν ανέλαβα τα καθήκοντα του Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή είχα την τύχη να είμαι υπό την Διοίκηση ενός εξαίρετου ανθρώπου αλλά και επαγγελματία του Πτεράρχου Βούρη. Το πρώτο πράμα που εντοπίσαμε και θέσαμε ως στόχο να αντιμετωπίσουμε ήταν η ανάγκη αποκατάστασης του ονόματος, των υπηρετούντων στην Γενική Διεύθυνση στελεχών. Δεν έφταιγαν, τουλάχιστον οι άμεσοι προκάτοχοί μας. Την εποχή εκείνη, σαν απόηχος παλαιοτέρων εποχών, για την όλη οικονομική κατάσταση της χώρας, επικρατούσε ότι σχεδόν αποκλειστικά, «ευθύνοντο» οι εξοπλισμοί και κατά συνειρμό η ΓΔΑΕΕ.
Συνέπεια αυτών ήταν ότι όποιος υπηρετούσε στην ΓΔΑΕΕ αντιμετωπιζόταν με καχυποψία και η σταδιοδρομία των στελεχών της ήταν ατυχώς προδιαγεγραμμένη.
Αυτό, παρά την «κουλτούρα» που είχε δημιουργηθεί εκτιμώ ότι σύντομα το ανατρέψαμε και το διατηρήσαμε με την συμβολή του εξαίρετου συνεργάτη μου, του Στρατηγού Μπαλαφούτη.
Στην προσπάθεια μας βρήκαμε αρωγούς τους Αρχηγούς και των τεσσάρων επιτελείων.
Σε σχέση με τον άνθρωπο, θέλω να αναφερθώ ότι αισθανόμαστε ικανοποίηση που αναδείξαμε το πρόβλημα του μικρού μας φίλου Λεωνίδα και με το που το θέσαμε υπ΄ όψιν των κ. Α/ΓΕΑ, Α/ΓΕΕΘΑ και σε εσάς σκύψατε όλοι σας πάνω στο πρόβλημα και δώσατε λύση. Εδώ και αρκετές εβδομάδες ο Λεωνίδας βρίσκεται σε κέντρο αποκατάστασης στην Αμερική και πάει καλά. Αυτό είναι το μεγαλύτερο «εξοπλιστικό πρόγραμμα» που πετύχαμε όλοι μαζί.
Σημασία μεγάλη και ιδιαίτερα για την Διοίκηση της ΓΔΑΕΕ που πρόσφατα ανέλαβε έχει το «τι δεν έκανα».
Αυτό έχει σημασία, γιατί έχουμε μεταβίβαση της Διοίκησης, και καλούμεθα με τις πράξεις μας, να αποδείξουμε ότι υπάρχει συνέχεια του Κράτους. Είμαι σίγουρος ότι αυτό θα συμβεί διότι έχουμε την τύχη να παραδίδουμε καθήκοντα σε δύο εξαίρετους συναδέλφους.
Αυτό είναι επιτακτική ανάγκη για να δημιουργεί αίσθημα εμπιστοσύνης των Ελλήνων πολιτών και επιχειρηματιών προς το Κράτος αλλά και αξιοπιστίας της χώρας μας στο διεθνές περιβάλλον. Και στις δύο αυτές κατευθύνσεις πρέπει «να τα πάμε καλύτερα».
Λαμβανομένου υπ΄ όψιν ότι προημερών ολοκληρωθήκαν οι επιτυχείς δοκιμές πυροσωλήνα πολλαπλών επιλογών ελληνικής επινόησης, συμβασιοποιήθηκαν τα αντισταθμιστικά από την αναβάθμιση των F16, η FOS των mirage, η απόκτηση των πλεοναζόντων υλικών των υποβρυχίων ενώ για κάποια άλλα θέματα θα έχουμε εξελίξεις πολύ σύντομα, ενδεικτικά, leasing uav, τεχνικός διάλογος για φρεγάτες Belh@rra ενώ αρχίζει η διαδικασία διεκδίκησης της συμμετοχής μας σε Ευρωπαικά αναπτυξιακά προγράμματα με υψηλές πιθανότητες επιτυχίας κ.ά, αισθάνομαι πικραμένος που μετά από προσπάθεια ενός και πλέον έτους, που ολοκληρώθηκε το 2018, το σχέδιο νόμου για αλλαγή του υφιστάμενου νόμου «περί μη προμηθειών», όπως είναι αναγνωρισμένος, αυτός μέχρι στιγμής δεν έχει ακόμη κατατεθεί στην βουλή προς ψήφιση αν και πέρασε και την διαδικασία της διαβούλευσης και ελέγχου της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής.
Ο ισχύων νόμος απέχει της διεθνούς πρακτικής και στα πλαίσια «εξασφάλισης της διαφάνειας» στα 8 χρόνια εφαρμογής του όχι δεν παρήγαγε το αναμενόμενο αποτέλεσμα αλλά απετέλεσε «πρόβλημα» στον εφοδιασμό των ΕΔ.
Με την θεσμοθέτηση παραμονής των στελεχών στην ΓΔΑΕΕ μέχρι τρία έτη, παρά την αντίθετη εισήγηση μας, κατέστησε την υπηρεσία κέντρο εκπαίδευσης στελεχών. Η τριετής παραμονή του στελέχους είναι ακριβώς ο χρόνος για ένταξη του στις διαδικασίες προμηθειών, απόκτησης γνώσης και εμπειρίας. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να υπάρχουν ενεργές συμβάσεις ακόμη και πέρα της δεκαετίας που το αρχείο τους μετριέται με αριθμό από ντουλάπες και όχι από φακέλους. Παράλληλα ο χειριστής καλείται να αντιπαρατεθεί με διεθνή, εξιδεικευμένα με τεράστια εμπειρία, δικηγορικά γραφεία που αντιπροσωπεύουν τον αντισυμβαλλόμενο. Είναι απαραίτητο λοιπόν να δημιουργηθεί μια μεγάλη ομάδα στελεχών πολιτικού και στρατιωτικού προσωπικού που να κινείται και εναλλάσσεται σε θέσεις που αφορούν προμήθειες μετά από μια παραμονή της τάξεως των πέντε ετών σε κάθε θέση. Δυστυχώς εύκολα αντιγράφουμε έθιμα άλλων χωρών, αλλά δύσκολα τις δομές των χωρών αυτών.
Με την ευκαιρία θέλω να αναφερθώ στην σημαντική συμβολή του πολιτικού προσωπικού που αποτελεί, για όσους έχουν απομείνει, την χρυσή εφεδρεία. Πρόκειται για στελέχη που το λιγότερο που μπορώ να πω είναι ότι αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ΓΔΑΕΕ επειδή σε αυτούς στηρίζεται η συνέχεια της υπηρεσίας.
Κατά την αποχώρηση μου, όσο μου δόθηκε η ευκαιρία, επισήμανα σε όλο το προσωπικό, στρατιωτικό και πολιτικό, την υποχρέωση τους να συνδράμουν την νέα ηγεσία ώστε η υπηρεσία να συνεχίσει απρόσκοπτα το έργο της ενσωματώνοντας στην καθημερινότητα τους το πνεύμα της νέας άξιας διοίκησης και στοχεύοντας στις προτεραιότητες που θα θέσει. Κάθε αλλαγή πρέπει να την βλέπουμε ως ανανέωση για επίτευξη στόχων που βρίσκονται ένα βήμα πιο πέρα από τους προηγούμενους.
Το θέμα της Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας είναι μείζον. Είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με πάρα πολλούς ομολόγους μου. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι από αυτούς ήταν Υφυπουργοί και κάποιοι ακόμη και Υπουργοί οι οποίοι κατά κανόνα είναι υπηρεσιακοί και έχουν κάποια μορφή μονιμότητας ακολουθώντας μια σταθερή πολιτική. Δεν μπορέσαμε να πείσουμε για κάτι ανάλογο. Αυτό που κατορθώσαμε είναι να δημιουργήσουμε το Συμβούλιο Αμυντικής Έρευνας, Τεχνολογίας και Βιομηχανίας (ΣΑΕΤΒ) ένα εισηγητικό όργανο για την χάραξη Στρατηγικής στην έρευνα και την Αμυντική Βιομηχανία το οποίο προημερών συνεδρίασε για πρώτη φορά και έτυχε της αναγνώρισης αναγκαιότητος του από όλους τους φορείς.
Παράλληλα δρομολογήσαμε αλλά δεν ολοκληρώθηκε, για λόγους πέρα της υπηρεσίας μας, την δημιουργία του Ενιαίου Φορέα Αμυντικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΦΑΕΤ) αντικαθιστώντας τα διάφορα ερευνητικά κέντρα στις ΕΔ.
Συγχρόνως κάναμε όλες τις διαδικασίες αλλά και πάλι δεν ολοκληρώθηκε, για λόγους πέρα των αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας μας, το Ενιαίο Μητρώο Επιχειρήσεων Αμυντικού Τομέα (ΕΜΕΑΤ)
Κύριε Υπουργέ
Θεωρώ ότι πρέπει να σταματήσουμε να παραπονούμεθα αναφερόμενοι στο τι κάνουν διάφοροι γείτονες και όχι εμείς. Η συνταγή είναι πολύ απλή και πρέπει να τολμήσουμε να την εφαρμόσουμε.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να καταθέσω κάποιες προσωπικές μου σκέψεις:
Αισθάνομαι την υποχρέωση δια της παρούσης να ευχαριστήσω:
Κατ΄ αρχάς τον τέως Υπουργό, τον κ. Καμμένο που με επέλεξε και μου εμπιστεύτηκε αυτή την θέση, χωρίς να έχω καμία απολύτως προσωπική ή κομματική σχέση μαζί του.
Τους στην συνέχεια Υπουργούς Ευάγγελο Αποστολάκη και εσάς προσωπικά κ. Υπουργέ για την εμπιστοσύνη σας κατά το μικρό χρονικό διάστημα που συνεργαστήκαμε.
Τους Αναπληρωτές Υπουργούς Εθνικής Άμυνας και Υφυπουργούς που συνεργάστηκα και χωρίς να αδικώ τους υπόλοιπους αισθάνομαι την υποχρέωση να αναφερθώ ξεχωριστά στον κ. Βίτσα
Την επιτροπή εξοπλιστικών της Βουλής, με την όποια σύνθεση της κατά την θητεία μου, για τον σεβασμό και εμπιστοσύνη προς την ΓΔΑΕΕ στην τεχνική ενημέρωση της.
Στους παρόντες αλλά και τέως Αρχηγούς ΓΕΕΘΑ και Γενικών Επιτελείων με τους οποίους η συνεργασία ήταν συνεχής και σε κάθε περίπτωση πολύ εύκολα καταλήγαμε σε κοινή θέση την οποία εισηγούμεθα στην πολιτική ηγεσία για την λήψη αποφάσεων.
Τους ανθρώπους της αμυντικής βιομηχανίας για την άριστη συνεργασία καθ΄ όσον για να πετύχουμε την πολυπόθητη ανάπτυξη της ως συνεργάτες, μέσα από κανόνες, πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε.
Το ΝΣΚ για την άριστη, διαρκή συνεργασία και συνδρομή του σε κάθε θέμα που προέκυπτε.
Τους διαπιστευμένους στην Αθήνα ΑΚΑΜ και λοιπούς Στρατιωτικούς ακολούθους για την άριστη συνεργασία
Τους Διοικητές της 13 ΔΕΕ και του 251 ΤΣΝ για την ανοχή τους και την υποστήριξη τους φιλοξενώντας στο στρατόπεδο τους μια υπηρεσία με ιδιαιτερότητες.
Τον Πτέραρχο Βούρη και τον Στρατηγό Μπαλαφούτη με τους οποίους κατά περίπτωση έπρεπε να λάβουμε ιδιαίτερα δύσκολες αποφάσεις καθ΄ όσον το νόμιμο δεν συμπίπτει πάντοτε ούτε με το λογικό ούτε με τις επιχειρησιακές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων, έπρεπε λοιπόν να ισορροπήσουμε πάνω στον κόμβο ένωσης τριών νημάτων με διαφορετικές τάσεις.
Τους Διευθυντάς, Τμηματάρχες αλλά και όλο το προσωπικό της Γενικής Διεύθυνσης και αυτό που έχει αποχωρήσει αλλά και αυτό που υπηρετεί σήμερα για τα συνολικά τεσσεράμισι χρόνια που ήμασταν μαζί και για τις στιγμές χαράς, λύπης, ικανοποίησης, απογοήτευσης που μοιραστήκαμε
Τους φίλους και χρόνια συνεργάτες, άξια στελέχη των ΕΔ, Πτέραρχο Λάγιο, και τον Στρατηγό Παπαδάκη, με τον Στρατηγό συνυπηρετήσαμε στην ΓΔΑΕΕ, τους εύχομαι καλή επιτυχία στα ιδιαίτερα καθήκοντα τους.
Προσωπικά σε εσάς κ. Υπουργέ σας εύχομαι επιτυχία στα καθήκοντα σας, σε μια ιδιαίτερη συγκυρία για τα εθνικά μας θέματα αλλά και μια περίοδο στην οποία είναι αδήριτη ανάγκη, στην παρούσα φάση εξόδου από την κρίση η ενίσχυση των αμυντικών δαπανών και η αποκατάσταση, από κάθε άποψη των εν ενεργεία και αποστρατεία στελεχών.
Καλά Χριστούγεννα και ο Νέος Χρόνος να φέρει καλύτερες ημέρες για όλους.
ΠΡΟΣ: κ. Νικ. Παναγιωτόπουλο
Υπουργό Εθνικής Άμυνας
ΚΟΙΝ.: ΓΔΑΕΕ