Δοσίλογοι στην κατοχή: Οι δίκες παρωδία και …ο αστακός στον Χίτλερ! Στιγμές Ιστορίας

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Όσοι συνεργάστηκαν οικονομικά με τους Γερμανούς στη διάρκεια της κατοχής, ήταν άπληστοι και κυρίως προκλητικοί απέναντι σε μια κοινωνία που υπέφερε από πείνα και ένα σωρό στερήσεις.
Είχαν μάλιστα τόσο ισχυρές διασυνδέσεις, που έφτασαν στο σημείο να στέλνουν δώρα εκλεκτά ελληνικά εδέσματα κατ ευθείαν στο Βερολίνο, στον ίδιο τον Χίτλερ!
Μετά την απελευθέρωση, και παρά τις υποσχέσεις για παραδειγματική και σκληρή τιμωρία των «πλουτισάντων κατά την Κατοχή», τίποτε το ουσιαστικό δεν έγινε!
Με την ανεπίσημη διπλωματική παρέμβαση και την υπόγεια καθοδήγηση των Άγγλων, τα αστικά κόμματα και η παραδοσιακή αστική τάξη του μεσοπολέμου συμμάχησαν με τους «πλουτίσαντες κατά την Κατοχή» εναντίον του κοινού εχθρού, του «κομμουνιστικού κινδύνου».
Η Συντακτική Πράξη (ΣΠ) 6/45 -προέβλεπε σκληρή τιμωρία για τους συνεργασθέντες με τον εχθρό- στο διάστημα 1945-46 δέχτηκε δώδεκα νομοθετικές τροποποιήσεις!
Το γεγονός αυτό εκφράζει την αμηχανία, τους δισταγμούς και την απροθυμία των κυβερνήσεων και των αστικών κομμάτων να ασχοληθούν με τους δωσίλογους της Κατοχής.
Η προσοχή των κρατικών υπηρεσιών, της αστυνομίας, του στρατού και της Δικαιοσύνης είχε επικεντρωθεί στην αποτελεσματική εξόντωση και απάλειψη του «κομμουνιστικού κινδύνου».
Ο Παναγιώτης Δ. Σαμίου, έχει ερευνήσει σε βάθος τα δικαστικά δρώμενα εκείνης της εποχής και μέσα από δικογραφίες και πρακτικά συνεδριάσεων, όπως και αγορεύσεις συνηγόρων υπεράσπισης των κατηγορουμένων, ανακάλυψε συγκλονιστικά στοιχεία και τεχνάσματα, με τα οποία οι δοσίλογοι, πέτυχαν ελαφρές ποινές, αναστολές, η και την… αθώωση τους!
Πολλές από εκείνες τις δίκες ήταν πραγματική παρωδία…

ΤΟ ΚΟΛΠΟ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΩΝ

Οι δικηγόροι των κατηγορουμένων ισχυρίζονταν ότι οι πελάτες τους αναγκάστηκαν να συνεργαστούν με τους Γερμανούς επειδή κινδύνευαν η ζωή και η περιουσία τους, π.χ. οι εργοστασιάρχες επικαλούνταν τη βίαιη επίταξη των εργοστασίων τους από τις γερμανικές αρχές.
Άλλοι ισχυρίζονταν πως εκτελούσαν εντολές της ελληνικής κυβέρνησης προς όφελος της πατρίδας, π.χ. οι εργολάβοι και οι μηχανικοί ισχυρίζονταν ότι οι εταιρείες τους ήταν επιταγμένες, αναλάμβαναν «δημόσια έργα» από τις κατοχικές κυβερνήσεις και πληρώνονταν μέσω των τοπικών επιτροπών Ελέγχου Προμηθειών Αρχών Κατοχής (ΕΠΑΚ) από τις ελληνικές κυβερνήσεις της Κατοχής και όχι από τους Γερμανούς.
Επίσης οι έμποροι και οι μαυραγορίτες ισχυρίζονταν ότι έκαναν αθρόες εισαγωγές προϊόντων από τη Γερμανία και την Ιταλία για να σώσουν τους Έλληνες από την πείνα.
Εφόσον λοιπόν οι κατηγορίες της οικονομικής συνεργασίας δεν μπορούσαν να αποδειχτούν, γίνονταν μαζικές απαλλαγές κατηγορουμένων με νομότυπο τρόπο μέσω απαλλακτικών βουλευμάτων.
Αν υπολογίσουμε ότι κάθε βούλευμα, στις περισσότερες περιπτώσεις, αφορούσε πολλούς κατηγορούμενους (ολόκληρα διοικητικά συμβούλια εταιρειών ή εμπορικών οίκων ή τους εκατοντάδες εμπόρους – εισαγωγείς μέσω της γερμανικής Degriges κ.λπ.), καταλαβαίνουμε ότι η μεγάλη πλειονότητα των κατηγορουμένων για οικονομικό δωσιλογισμό απαλλασσόταν προτού ακόμη δικαστεί.
Η έκδοση των βουλευμάτων ήταν πραγματικό σκάνδαλο όχι για τον αριθμό τους αλλά επειδή ήταν αθωωτικά κατά ποσοστό περίπου 90%!
Σκάνδαλο επίσης ήταν ότι ακόμη και σε όσες υποθέσεις οικονομικού δωσιλογισμού έφτασαν στα Ειδικά Δικαστήρια Δωσίλογων οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν πανηγυρικά ή τιμωρήθηκαν με αστείες ποινές.
Δεν έλειψαν βέβαια οι υποψίες και οι κατηγορίες για επηρεασμό και χρηματισμό των δικαστών από μεγάλους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες.

ΔΩΡΟ ΑΣΤΑΚΟΣ ΣΤΟΝ ΧΙΤΛΕΡ!

Για να αντιληφθούμε τον τρόπο που γίνονταν οι δίκες αξίζει η αναφορά ενδεικτικά σε κάποιες από τις μεγάλες δίκες επωνύμων που προβλημάτισαν και σκανδάλισαν τον λαό με τις προκλητικές αποφάσεις των δικαστών.
 Δίκη Ιωάννη Γκ. 45 ετών, ιχθυέμπορου από τον Πειραιά.
Ο κατηγορούμενος προπολεμικά ήταν ένας φτωχός ψαράς και ζούσε σε μια παράγκα στην πλατεία Καραϊσκάκη.
Με τον ερχομό των Γερμανών συνεργάζεται μαζί τους. Προμηθεύει ψάρια, κάνει τραπέζια σε ανώτατους αξιωματικούς, συλλέγει πληροφορίες και καταδίδει πατριώτες κ.λπ. 
Μάλιστα φημολογείται ότι σε συνεργασία με τη γερμανική διοίκηση έστειλε με αεροπλάνο έναν τεράστιο αστακό δώρο στον Χίτλερ.
Παίρνει από τους Γερμανούς το δικαίωμα να ψαρεύει αποκλειστικά με τα καΐκια του στον Σαρωνικό και να μεταφέρει λάδι από τα νησιά.
Γίνεται πάμπλουτος, τον αποκαλούν «βασιλιά του λαδιού», αποκτά στόλο καϊκιών.
Η περιουσία του από τη μαύρη αγορά ήταν τεράστια σε λίρες, χρυσάφι, κοσμήματα, ακίνητα, χρυσά νομίσματα κ.ά.
Τα γλέντια του με τους Γερμανούς αξιωματικούς και τους Έλληνες συνεργάτες τους ήταν από τα μεγάλα κοσμικά γεγονότα της Αθήνας και του Πειραιά. 
Με την Απελευθέρωση, λίγο πριν από τα Δεκεμβριανά, παίρνει την κινητή περιουσία του, φεύγει στην Αίγυπτο και τελικά κρύβεται στην Τουρκία. 
Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1946, συλλαμβάνεται και δικάζεται για οικονομικό δωσιλογισμό και επειδή χρωστάει 1 δισ. δρχ. φόρο ως «πλουτίσαντας κατά την Κατοχή».
Αθωώνεται πανηγυρικά!
Προκαλείται σκάνδαλο από την προκλητική απόφαση και ο εισαγγελέας αναγκάζεται να ζητήσει αναθεώρηση της δίκης.
Δίκη των «εργολάβων του Χαϊδαρίου»: Μεγάλη δίκη εργολάβων και μηχανικών οι οποίοι στην Κατοχή είχαν συστήσει τεχνική εταιρεία που αναλάμβανε άνευ διαγωνισμού την κατασκευή μεγάλων έργων για τους Γερμανούς (ναύσταθμος Σκαραμαγκά, φυλακές Χαϊδαρίου, δρόμους, πολυβολεία, αεροδρόμια κ.λπ.).

Ανάμεσα στους κατηγορούμενους και ο Μιχαήλ Α. μηχανικός, γόνος μεγάλης οικογενείας και γαμπρός καπνοβιομήχανου.
Στη δίκη οι μάρτυρες κατηγορίας κατέθεσαν φοβερά στοιχεία: οι κατηγορούμενοι χρησιμοποιούσαν για εργάτες Κρήτες αιχμαλώτους, ο λογιστής των εταιρειών πλωτάρχης Α. καταχράστηκε το αντίτιμο των ημερομισθίων και το σιτηρέσιο των 1.000 εργατών, πήραν για τις εργασίες στις φυλακές Χαϊδαρίου 4.500 χρυσές λίρες και για έργα οδοποιίας 32.000 λίρες!
Έκλεψαν ακόμη και τον σίδηρο του Πολεμικού Ναυτικού και ποσότητες βενζίνης. 
Οι δικηγόροι του Α. παρουσιάζουν αγγλικά έγγραφα ότι ο πελάτης τους συμμετείχε σε μια μυστική αντιστασιακή οργάνωση «Κ» και ότι συνεργάστηκε με τους Γερμανούς εν γνώσει των Άγγλων και της ελληνικής κυβέρνησης του Κάιρου! 
Η απόφαση εκδόθηκε στις 9/9/1945:
Αθώος ο Αβ. ποινές-χάδια για τους άλλους μηχανικούς.

Επίτροποι στο δικαστήριο ήταν αρχικά ο Χρ. Τα. και στη συνέχεια ο Σόλων Π.
Ο εισαγγελέας στην αγόρευσή του κατέληξε ότι ο Α. με την αντιστασιακή του δράση αναδείχθηκε «σε έναν εκ των μεγαλυτέρων πατριωτών, έναν επιχειρηματία, που τίμησε την πάτρια γη».
Δίκη των λεσχειαρχών: Στην Κατοχή λειτουργούσαν μεγάλες χαρτοπαικτικές λέσχες, στις οποίες κάθε βράδυ ο υπόκοσμος της Αθήνας (μπράβοι, προαγωγοί, δωσίλογοι, μαυραγορίτες κ.ά.) έπαιζαν στα χαρτοπαίγνια τεράστια ποσά, τα οποία στην κυριολεξία έσταζαν αίμα.
Στη δίκη αυτή πέρασε ως μάρτυρας υπεράσπισης όλος ο «καλός κόσμος της Αθήνας» (πολιτικοί, κοσμικοί, καλλιτέχνες κ.ά.).
Ενώ οι λεσχειάρχες βαρύνονταν με βαριές κατηγορίες και υπήρχαν καταγγελίες για συμμετοχή του διευθυντή της αστυνομίας στο κύκλωμα, η δίκη έληξε με ποινές-χάδι.

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ-ΣΚΑΝΔΑΛΟ

Υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Μ.Δ.: Συνεργάτης και καταδότης των Γερμανών. Έκανε τον φυλακισμένο πατριώτη στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου για να μαζεύει πληροφορίες.
Έπαιρνε μίζες από εργολάβο (Ι.Μ.) 15% και από καταστήματα οινοπνευματωδών 20% (Ι.Α.).
Το 1945 καταδικάστηκε σε φυλάκιση έντεκα ετών. Αποφυλακίστηκε το 1951 με χάρη που του απένειμε ο βασιλιάς Παύλος.
Μ.Κ.: Καταδότης και οικονομικός δωσίλογος.
Έφτιαξε το αεροδρόμιο της Καλαμάτας για τους Ιταλούς.
Έκλεβε τα τρόφιμα των εργατών, τα μετέφερε στην Αθήνα με ιταλικά φορτηγά και τα πουλούσε στη μαύρη αγορά.
Αγόρασε δύο βίλες σε Ψυχικό και Γλυφάδα, πολυτελές αυτοκίνητο και ένα αγρόκτημα 25 στρ. στο Τατόι. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση εννέα ετών. Αποφυλακίστηκε το 1950.
 Ι.Β.: Καταδότης και δωσίλογος. Καταδικάστηκε το 1946 σε 20 χρόνια φυλάκιση και ισόβια στέρηση πολιτικών του δικαιωμάτων.

Με βασιλικό διάταγμα η ποινή του έγινε έξι χρόνια και αποφυλακίστηκε το 1950. Λόγω «έντιμου βίου» το 1958 πήρε πίσω και τα πολιτικά του δικαιώματα.
Όσον αφορά τους νόμους για τη φορολόγηση των πλουτισάντων, λίγο πριν από τις εκλογές του 1946 αποσύρθηκαν και έπαψε κάθε δίωξη εναντίον τους.
Με τον ΑΝ 1040/1946 (άρθρο 2), μετά τις 31/3/1946 οι οικονομικοί έφοροι ήταν υποχρεωμένοι να κλείσουν οριστικά τους καταλόγους με τους οικονομικούς δωσίλογους.
 Οι «πλουτίσαντες κατά την Κατοχή» ήταν πια ελεύθεροι να συνεχίσουν τις κερδοφόρες επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.
Οι προεκλογικές εξαγγελίες του αρχηγού του Λαϊκού Κόμματος Κ. Τσαλδάρη στην Κόρινθο ήταν αποκαλυπτικές για το ποιος παρείχε τόσους μήνες πολιτική κάλυψη στους πλουτίσαντες και επίσης έδειχναν με σαφήνεια, ποια πολιτική θα ακολουθούνταν απέναντι τους μετά τις εκλογές: «…όλες οι αναδρομικές φορολογίες των οικονομικών δωσίλογων θα καταργηθούν γιατί είναι καταστρεπτικοί διά την εθνικήν μας οικονομίαν και την ιδιωτικήν πρωτοβουλία…».
Εννοείται ότι κανένας από τους «πλουτίσαντες επί Κατοχής» δεν ελέγχθηκε ξανά, κανείς δεν φυλακίστηκε και κανένας δεν εξορίστηκε!..

Πηγές

Παναγιώτης Δ. Σαμίου
Istorika-ntokoumenta blogspot.com