Διερευνητικές: 3 ερωτήσεις και η παρέμβαση Σαμαρά! Γράφει ο Ι.Μάζης

Υπό Ιωάννου Θ. Μάζη, Καθηγητού Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής Θεωρίας, Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών*

Το “σήμερα” εις τις Διερευνητικές

Αρχίζοντας από το πέρας της 61ης συναντήσεως Διερευνητικών συνομιλιών (με την αιφνιδία συμμετοχή Καλίν, αναβαθμίζονται σε «διαβουλεύσεις, όπως τις απεκάλεσε στις 27/01/2021 ο κος Τσαβούσογλου» και ας μην το αποκρίπτομε…) μεταξύ Αντιπροσωπειών Ελλάδος-Τουρκίας εις το κτήριο του Ντολμά Μπαχτσέ, σημειώνομε τα κατωτέρω:

Όπως διαρρέουν «έγκυροι κύκλοι», η  ελληνική πλευρά επιβεβαίωσε (κατά την διενεργηθείσαν επισκόπισιν μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών, των συζητηθέντων εντός του των «Διερευνητικών» από το έτος 2002 έως  το έτος 2016) και επισήμως την αδιαλλαξίαν της Τουρκίας αναφορικώς με την εμμονήν της εις το σύνολο όλων των εκνόμων αιτημάτων της, τα οποία και αποτελούν αυστηρώς θέματα που θίγουν την ελληνική εθνική κυριαρχία και αντίστοιχα ή και συναμφότερα κυριαρχικά δικαίωματα όπως: 1) την αποδοχή συζητήσεως θεμάτων αιγιαλίτιδος ζώνης δηλ. Εθνικών Χωρικών Υδάτων και Εθνικού Εναερίου Χώρου, πέραν και εκτός πλαισίου που προβλέπει το εφαρμοστέο Δίκαιο της Θαλάσσης 2) ζητήματα αποστρατικοποιήσεως ελληνικών Νησιών του Ανατολικού και Νοτίου Αιγαίου (συμπεριλαμβανομένης και της συστάδας συμπλέγματος Καστελορίζου) 3) ζητήματα δήθεν “τουρκικής» αντί μουσουλμανικής μειονότητος ελληνικής Θράκης” 4) άρνησις αποδοχής από πλευράς Τουρκίας των εφαρμοστέων διεθνών αναγνωρισμένων κανόνων (συμβατικών και εθιμικών) του Διεθνούς Δικαίου της Θαλάσσης και κυρίως (5) το υφιστάμενο καθεστώς κυριαρχίας νήσων του Αιγαίου που αναμφισβήτητα περιλαμβάνονται εδώ και δεκαετίες στην ελληνική εθνική επικράτεια. Αναμενόμενον αποτέλεσμα.

Πρώτη ερώτησις: Δια ποίον λόγον δεν καλούνται από τον αρμόδιον ΥΠΕΞ οι Αρχηγοί των Κομμάτων όπως ενημερωθούν με το περιεχόμενον των διερευνητικών από το 2002 έως το 2016; Είναι, λέγει η Κυβέρνησις, «απόρρητα και μή ανακοινώσιμα». Μα αυτό δεν είναι αληθές, διότι οι διατελέσαντες Πρωθυπουργοί και Υπουργοί των Εξωτερικών κατά το εν λόγω διάστημα είναι τουλάχιστον 30 και τουλάχιστον οι 20 εξ αυτών ευρίσκονται εντός Βουλής είτε με την ΝΔ, είτε με τον Σύριζα είτε με το ΚΙΝΑΛ. Συνεπώς, δύναταί τις να εικάσει μετ’ απολύτου βεβαιότητος ότι οι βουλευταί και τών τριών αυτών κομμάτων γνωρίζουν πολύ καλά το περιεχόμενο των φακέλλων των 60 τελεσθεισών διερευνητικών μέχρι σήμερα! Το εναντίον θα ήτο τραγικόν, διότι οι βουλευταί αυτοί λαμβάνουν αποφάσεις περί της τύχης της Κυριαρχίας και της Εδαφικής ακεραιότητος της Ελλάδος! Ποίοι όμως, μετά βεβαιότητος, δεν το γνωρίζουν; To KKE, το Μέρα 25 και η Ελληνική Λύση. Δηλαδή 34 βουλευταί του Ελληνικού Κοινοβουλίου και 3 πολιτικοί Αρχηγοί δεν έχουν ιδέα περί αυτών! Αυτό είναι δημοκρατικόν; Είναι εθνικώς υπεύθυνον; Eίναι ηθικόν; Eίναι εθνικώς οφέλιμον; Τί ακριβώς υποδηλοί και σε τι αποσκοπεί; 

Οι ορθότατες δηλώσεις του ΥΠΕΞ κου Δένδια

Σημειώνομε με ενδιαφέρον ότι ο έλλην ΥΠΕΞ 

1) εδήλωσε σαφώς ότι «δεν συζητούνται θέματα που αφορούν την εθνική κυριαρχία και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών» υπονοώντας αυτό που επί πολλούς μήνες υπογραμμίζει και ο γράφων: ότι δηλαδή, δεν είναι δυνατόν να ομιλούμε για «θαλάσσιες ζώνες» όταν είναι γνωστόν ότι εις τις ζώνες αυτές εμπεριέχεται και η Αιγιαλίτις Ζώνη, η οποία ορίζει τα Εθνικά χωρικά ύδατα και τον Εθνικόν Εναέριον Χώρο, άρα αποτελούν σαφώς ζητήματα «εθνικής κυριαρχίας». 

2) Δυστυχώς όμως, ο Έλλην πρωθυπουργός, μέχρι και την παραμονήν των Διερευνητικών (24/01/2021) επέμενε σε αυτήν την επικίνδυνη ορολογία. Αναμένομεν να διαπιστώσομεν εάν θα συνεχίσει…..

3) έθεσε θέμα ο κος ΥΠΕΞ (Κοπή πίττας Συλλόγου Ιμβρίων, 19/01/2021) απαιτήσεως από ελληνικής πλευράς ενεργοποιήσεως του – μηδέποτε εφαρμοσθέντος, τουναντίον “βιασθέντος” από τουρκικής πλευράς- Άρθρου 14 της Συνθήκης της Λωζάννης το οποίον αναφέρει: «Αι νήσοι Ίμβρος και Τένεδος, παραμένουσαι υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν, θα απολαύουν ειδικής διοικητικής οργανώσεως, αποτελουμένης υπό τοπικών στοιχείων και παρεχούσης πάσαν εγγύησιν εις τον αυτόχθονα μη μουσουλμανικόν πληθυσμόν όσον αφορά την τοπικήν αυτοδιοίκησιν και την προστασίαν των ατόμων και των αγαθών. Η τήρησις της τάξεως θα διασφαλίζεται υπό αστυνομίας στρατολογουμένης εκ του αυτόχθονος πληθυσμού, μερίμνη της ως άνω προβλεπομένης τοπικής διοικήσεως και υπό τας διαταγάς αυτής τιθεμένης». Eίναι δε σημαντικότατο να αναφερθεί ότι «εις τα άρθρα 38-43 της Συνθήκης κατοχυρούται ασφαλώς η προστασία της ζωής, της ελευθερίας, της γλώσσης, της εθνικότητος και της θρησκείας των Ελλήνων υπηκόων». Τουναντίον, «τον Σεπτέμβριο του 1923, οι τουρκικές αρχές παρέλαβαν την διοίκηση των νησιών. Τούρκοι αξιωματούχοι από τη Μικρά Ασία ανέλαβαν εξ ολοκλήρου τη Διοικητική, Δικαστική, Αστυνομική, Λιμενική και Τελωνειακή εξουσία, παραβιάζοντας τη Συνθήκη της Λωζάννης πριν ακόμη αρχίσει να εφαρμόζεται. Η κίνηση αυτή αποτέλεσε την αρχή του συστηματικού διωγμού του ελληνικού στοιχείου στην Ίμβρο και στην Τένεδο, που εκδηλώθηκε με τον αποκλεισμό του από την τοπική διοίκηση των νησιών, από την καθιέρωση ως υποχρεωτικής της τουρκικής εκπαίδευσης και την περιθωριοποίηση και τελικά κατάργηση της ελληνικής, από τη δήμευση σημαντικού τμήματος της εκκλησιαστικής περιουσίας και την καταστροφή Μοναστηριών, Ιερών Ναών και Εξωκκλησιών και από την παρεμπόδιση, άλλοτε με έμμεσο και άλλοτε με άμεσο και βίαιο τρόπο κάθε είδους Οικονομικής, Κοινωνικής και Πολιτιστικής δραστηριότητας των Ελλήνων αυτοχθόνων κατοίκων στα δύο νησιά». Ο κος Δένδιας, κατά την διάρκειαν της ιδίας εκδηλώσεως, εις επίρρωσιν των λεγομένων του, ανεφέρθη και εις το ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, στις 27/6/2008, που «καλεί την Τουρκία να αναζητήσει λύσεις που θα επέτρεπαν την αρμονική συνύπαρξη χριστιανών και μουσουλμάνων στην Ίμβρο και την Τένεδο. Σε συνδυασμό με τη δημιουργία συνθηκών επιστροφής των Ιμβρίων και Τενεδίων Ελλήνων της διασποράς, ανεξάρτητα αν αυτοί έχουν ή όχι την τουρκική ιθαγένεια».

Δευτέρα ερώτησις: Το εύλογον ερώτημα που προκύπτει εις το σημείον αυτό είναι το εξής: Θα παραμείνει ο κος ΥΠΕΞ εις αναλόγους, κοινωνικού τύπου, δηλώσεις, ή θα απαιτήσει να τεθεί το αίτημα αυτό από την ελληνικήν αντιπροσωπείαν κατά την 62αν Συνάντησιν των Αθηνών εφ’ όσον απoτελεί και διαπίστωσιν του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣοΕ); Εις περίπτωσιν μη καταθέσεώς του, θα το ανεχθεί ο ίδιος ο εισηγητής του ή θα εγείρει ενστάσεις; Kαι τί είδους; Kαί εάν ούτε αυτές οι ενστάσεις εισακουσθούν, τότε τί θα πράξει; Με την ήδη επιδειχθείσαν σθεναράν στάσιν του λοιπόν ο κος ΥΠΕΞ θα φανεί ότι το πιστεύει και το εννοεί!

Προφανώς, το ερώτημα που παραμένει είναι το κατά πόσον η ελληνική Διπλωματική Υπηρεσία, προτίθεται να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον των αρμοδίων οργάνων του ΣοΕ δια την συμπεριφοράν της Τουρκίας έναντι της εθνικής ελληνικής μειονότητας εις τα δύο αυτάς νήσους. Τι ακριβώς σχετικά διαβήματα έχει κάνει προς αυτό ο κος Π. Μπεγλίτης, ως Επικεφαλής σήμερα της Μονίμου ελληνικής Αντιπροσωπείας εις το Στρασβούργον, έδραν του ΣοΕ? Και κυρίως τι οδηγίες έχει λάβει από την κεντρικήν Υπηρεσίαν του ελληνικού ΥΠΕΞ δια να πράξει προς αυτή την κατεύθυνσιν εφεξής;

Η παρέμβασις του κου Α. Σαμαρά

Την παραμονήν της επανενάρξεως των Διερευνητικών όμως (24/01/2021), ο π. Πρωθυπουργός κος Α. Σαμαράς, παρεχώρησε βαρυσήμαντον συνέντευξιν προς καθημερινήν εφημερίδα των Αθηνών στηλιτεύων απολύτως την κυβερνητικήν πολιτικήν αναφορικώς με την έναρξιν των Διερευνητικών και αμφισβητών, και δικαίως, τα αναμενόμενα ως θετικά διπλωματικά των αποτελέσματα. Πρότεινε δε σαφώς την ανασχετικήν πρακτικήν έναντι των «πειρατών [Τουρκών]». Αναφορικώς με τον κον Α. Σαμαρά ήτο και αυτός σαφής, διότι ανέφερε ορθότατες θέσεις, όπως: 

i) «Η Ελλάδα δεν συζητά τίποτε πέραν από την οριοθέτηση Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Η έναρξη όμως των διερευνητικών ακυρώνει κάθε συζήτηση για κυρώσεις κατά της Τουρκίας». Και συνεχίζει ο κος Σαμαράς, θέτων πλήρη κατάλογο των εκνόμων συμπεριφορών της Τουρκίας εντάσσων – και ορθότατα- και την «επεκτατική» συμπεριφορά της γείτονος έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κάτι, όμως, το οποίον μάλλον δεν συμμερίζεται, δυστυχώς, ούτε ο έλλην Πρωθυπουργός κος Μητσοτάκης, ούτε η ηγεσία της Ελληνικής Διπλωματίας υπό τον κον Δένδια, ούτε η «απόρρητος-μυστική διπλωματία» του Μεγάρου Μαξίμου μέσω της Πρέσβεως και Δ/ντρίας του Διπλωματικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, κας Σουρανή, προξενούσα την… δυσαρέσκεια του κου ΥΠΕΞ.

ii) «Αρνούμαστε να συζητήσουμε πώς θα… μοιράσουμε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας! Γιατί, αν δεχόμασταν να μπούμε σε τέτοια συζήτηση, το θέμα δεν είναι «να τους δώσουμε κάτι, ώστε να σώσουμε τα υπόλοιπα» – όπως υποστηρίζεται από ορισμένους. Διότι, αφού πάρουν κάτι τώρα, θα επανέλθουν με νέες απειλές, ώστε να πάρουν και άλλα… Γι’ αυτό και έχω πει: Με «πειρατές» δεν κάνεις διάλογο! Να σας το πω αλλιώς: Τον επεκτατιστή δεν τον κατευνάζεις. Γιατί έτσι γίνεται πιο αδίστακτος. Τον επεκτατιστή μόνον αποτρεπτικά μπορείς να τον αντιμετωπίσεις. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι να ενισχύσουμε την αποτροπή μας έναντι της επιθετικής Τουρκίας».

Κατόπιν και της συνεντεύξεως αυτής του π. Πρωθυπουργού κου Σαμαρά, κατά την 24ην και 25ην/01/21, βουλευτές-διεθνολόγοι του κυβερνώντος κόμματος, ανέφεραν πλέον ότι «η Ελλάδα συζητά μόνον ζητήματα Υφαλοκρηπίδος και ΑΟΖ». Ευχάριστον και ελπιδοφόρον. Παρατηρούμε όμως ότι: 

α) ουδέποτε έχει εκστομίσει το τοιούτον ο έλλην Πρωθυπουργός ο οποίος, παρά τις διαρκείς, έγκαιρες (από την συνέντευξή του εις την παρελθούσα Έκθεση της Θεσσαλονίκης, Σεπτέμβριος 2020) και επισταμένενες παρατηρήσεις μου, συνεχίζει να χρησιμοποιεί τον – επικίνδυνο διπλωματικώς – όρο, «θαλάσσιες ζώνες». 

β) η Ελληνο-Αιγυπτιακή «τμηματική» οριοθέτησις» μέχρι τον 28ο μεσημβρινό η παραδίδουσα προς “συζήτησιν” όλο το Τμήμα της ελληνικής Υφαλοκρηπίδος Ανατολικής Μεσογείου και φυσικά της Νησιωτικής Συστάδος του Συμπλέγματος του Καστελορίζου, μας ωθεί να αναλογισθούμε με υποψίαν τους λόγους δια τους οποίους υφίσταται αυτή η πρωθυπουργική εμμονή. 

γ) οι μειωμένες επήρειες εις βάρος της Κρήτης, της Ρόδου, της Κάσου της Καρπάθου, εντείνουν τις ανησυχίες μας. Προς την ιδίαν κατεύθυνσιν μας οδηγούν και οι πρόσφατες υπουργικές δηλώσεις περί «κόκκινων γραμμών των έξι μιλίων» και περί του ότι «η Κύπρος είναι τρίτο κράτος» και η εγκατάλειψις της εθνικής και νομικής υποχρεώσεως της Ελλάδος (ως εγγυητρίας δυνάμεως) έναντι της Λευκωσίας. 

δ) οι μειωμένες επήρειες Διαποντίων Νήσων και Στροφάδων στην Ελληνο-Ιταλική Συμφωνία οριοθετήσεως «Θαλασσίων Ζωνών» (…και πάλιν, και όχι ΑΟΖ!) και η συμβατική (άρα μόνιμος) παραχώρησις εις τα Ιταλικά αλιευτικά κυριαρχικών ελληνικών δικαιωμάτων αλιείας εντός των διευρυμένων ελληνικών χωρικών υδάτων (δηλ. από 6-12 ν.μ.) είναι σαφώς ζητήματα προκαλούνται εξαιρετικά δυσοίωνες προβλέψεις για τον κατάλογο των συζητηθησομένων θεμάτων κατά την διάρκειαν αυτών των Διερευνητικών, αλλά και κυρίως, για τον τρόπον της Συντάξεως του διαβοήτου “Συνυποσχετικού” της Χάγης, οψέποτε και αν αυτό απαιτηθεί τελικά να συνταχθεί και να συμφωνηθεί, με δεδομένες τις αδιάλλακτες θέσεις της Τουρκίας και την αδιάλειπτη αποστροφήν της προς πολλές κρίσιμες από τις προβλέψεις εις την Νέαν Σύμβασιν για το Δίκαιον της Θαλάσσης (UNCLOSS III, 1982).

ε) H θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας» και το Μνημόνιον «Τουρκίας-Τριπολίτιδος» που εξαφάνιζαν την ελληνική κυριαρχία από το ήμισυ του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. 

στ) Η Αμμόχωστος παραμένει ακόμη κατειλημμένη, κατά παράβασιν, μάλιστα, των 541/1983 και 550/1984 Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εντός εκκωφαντικής σιγής από πλευράς της κυβερνήσεως πρίν την εσπευσμένην έναρξιν των “Διερευνητικών” όπου εντελώς ακατανοήτως εσύρθη η Ελλάς. 

ζ) Τις παραμονές ανακοινώσεως ενάρξεως των Διερευνητικών είχαμε i) δύο διεμβολισμούς ελληνικών σκαφών του Λιμενικού, από τουρκικόν σκάφος της ακτοφυλακής εις τα Ίμια, ii) πολλές τουρκικές υπερπτήσεις υπεράνω των Οινουσών, Παναγιάς και Στρογγύλης αλλά και iii) έκδοση τουρκικής NAVTEX ενιαυσίας δεσμεύσεως σχεδόν ολοκλήρου του Αιγαίου (για ολόκληρον το έτος 2021)! 

Προσοχή: Η επίκλησις και μόνη των γεγονότων αυτής της παραγράφου (ζ) αρκούσαν δια την άρνησιν από ελληνικής πλευράς της ενάρξεως “διερευνητικών” οι οποίες θα λειτουργήσουν ως “πλυντήριον” της τουρκικής επεκτατικής συμπεριφοράς εις βάρος της Ελλάδος και της Κύπρου και απαλλαγής της Τουρκίας από τις κυρώσεις κατά την Σύνοδον της 25ην Μαρτίου 2021!

Τρίτη ερώτησις (Τρίπτυχος): α) Γιατί σύσσωμος η Κυβέρνησις και η Κοινοβουλευτική ομάς της ΝΔ, δεν απαίτησε  να θεραπευθούν όλα τα καταγγελθέντα υπό του κου Σαμαρά εναντίον της “συνδιερευνούσης” Τουρκίας, ώστε να αποδειχθεί εμπράκτως η πραγματική (δηλαδή η …υποκριτική) βούλησις της Τουρκίας να εδραιώσει «για εύλογον χρονικόν διάστημα, κλίμα καλής πίστεως και θελήσεως», δηλαδή την απαραίτητον προϋπόθεσιν την τεθείσα από την ιδίαν την ελληνικήν κυβέρνησιν ώστε να αρχίσουν αυτές οι συναντήσεις των Διπλωματικών Αντιπροσωπειών;

β) Γιατί η Αξιωματική Αντιπολίτευσις, εφόσον διεπίστωσε ότι η Κυβέρνησις δεν επιθυμεί να τηρήσει αυτά που η ιδία όρισε ως προϋποθέσεις ενάρξεως των “Διερευνητικών” (τα περί ανατροπής των αναθεωρητικών ενεργειών της Τουρκίας) δεν την έφερε ενώπιον των εθνικών ευθυνών της και ενώπιον των ιδίων των λεχθέντων υπ’ αυτής;

γ) Γιατί όμως, ουδέποτε εξεφράσθησαν κάποιες ισχυρές φωνές εναντίων όλων αυτών, από τον Δεκέμβριον και κατόπιν, όπου πλέον είχε αποφασισθεί… από το Βερολίνον η, καταναγκαστική δια την Ελλάδα έναρξις των “Διερευνητικών”;

Θα επανέλθωμεν…

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στη Δημοκρατία